راشیتیسم یا نرمی استخوان و یا استئومالاسی، بیماری است که در رشد صحیح استخوان تاثیر میگذارد. این موضوع را اکثر مردم میدانند که نرمی استخوان در اثر کمبود ویتامین D و یا کلسیم و فسفات است. اما اینکه چه اتفاقی رخ میدهد تا استخوان ها در کودکی نرم میشود و میتواند چه عواقب دردناکی برای فرد داشته باشد و برای جلوگیری و یا حتی درمان راشیتیسم باید چه کرد به ندرت کسانی هستند که میدانند؛ اما ما در این مقاله برای شما همه آنچه که لازم و ضروری است درباره این بیماری بدانید را میگوییم. همانطور که میدانید این نگرانی بیشتر برای مادران ایجاد میشود؛ پس از همه مادران و والدینی که نگران نرمی استخوان در فرزندان خود هستند دعوت می‌کنیم تا این مقاله را بخوانند، و هر اطلاعاتی که لازم است در این باره کسب نمایند.
آیا راشیتیسم در بزرگسالان نیز رخ میدهد؟
همانطور که در ابتدا گفتیم این بیماری در کودکی رخ میدهد و در واقع این بیماری در دوران کودکی شایع‌تر است، اما ممکن است در بزرگسالی نیز رخ دهد و ایجاد مشکل نماید. در واقع این بیماری در هر فردی که دچار سوء تغذیه است و ویتامین‌های مورد نیاز مانند ویتامین D و یا مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات را دریافت نکند، ممکن است ایجاد شود. حال اینکه این مواد در کودکی بسیار مورد نیاز کودکان است زیرا در این دوران رشد و شکل گیری استخوان ها در حال رخ دادن است و نبود بعضی از عناصر در تغذیه و یا به عنوان مکمل میتواند عواقبی را به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد زمانیکه کلمه سوء تغذیه را می‌شنوند، گمان می‌کنند به معنای نخوردن هیچ چیز است، در صورتی که این کلمه تنها برای افرادی که در قحطی هستند به کار نمی‌رود، بلکه ممکن است فردی عادی دچار سوء تغذیه باشد؛ زیرا سوء تغذیه به معنای عدم وجود همه مواد غذایی ضروری در برنامه غذایی است.
.jpg "راشیتیسم معضلی برای استخوان ها")
مشکلاتی که راشیتیسم ایجاد میکند؟
شکننده شدن استخوان ها: یکی از مشکلات بسیار رایج این بیماری که میتواند بسیار دردناک باشد، شکننده بودن استخوان ها است، به گونه‌ای که در موارد حاد ابتلا به این بیماری فرد با یک ضربه نه چندان سخت و سنگین نیز میتواند دچار شکستگی استخوان گردد و روند بهبودی این بیماران در صورت شکستگی نیز بسیار طولانی تر و دردناک‌تر از افراد عادی است.
تغییر شکل استخوان ها( دوفوریتی): این تغییر شکل شامل ایجاد پای پرانتزی و یا ضربدری(x)، انحنا در مهره های ستون فقرات، برآمدگی قفسه سینه و یا تغییر در شکل لگن، است.
اختلال در راه رفتن: این اختلال به دلیل ضعف در اسکلت فرد که ناشی از راشیتیسم است، می‌باشد.
اختلال در رشد: این مشکل که در کودکان رخ میدهد، باعث میشود که کودک به طور عادی رشد نداشته باشد و رشد آن کمتر از حد معمول باشد.
ایجاد مشکلات دهان و دندان: افرادی که مبتلا به راشیتیسم هستند معمولا مشکلاتی از جمله پوسیدگی دندان‌ها، تاخیر در رشد دندان‌ها، نقص در شکل گیری و فرم دندان ها دارند.
دردهای استخوانی: این دردها یکی از رایج‌ترین دردهایی است که فرد مبتلا به راشیتیسم را درگیر خود میکند و اینگونه دردها به طور دائمی همراه این بیماران هستند.
افزایش احتمال عفونت‌های جدی: افرادی که به راشیتیسم مبتلا اند،با درصد بالاتر از دیگران در معرض احتمال بروز عفونت‌ها هستند.
تشنج: یکی از عوارض خطرناک این بیماری در موارد حاد آن ایجاد حالات تشنج به ویژه در کودکان است.
علت به وجود آمدن بیماری راشیتیسم چیست؟
این بیماری به دلیل کمبود بدن در ویتامین D و کلسیم و فسفات است، و این کمبودها میتواند دلایل مختلفی داشته باشد:
1.بارزترین دلیل راشیتیسم نبود این مواد در تغذیه است، افرادی که گیاه خوار هستند و یا افرادی که به علت بالا رفتن سن نمی‌توانند از غذای دارای چربی استفاده کنند، با مشکل کمبود کلسیم و ویتامین D و فسفات روبرو می‌شوند.
2. کمبود این مواد و در نتیجه آن راشیتیسم میتواند به علت استفاده نکردن از لبنیات باشد، افرادی که از خوردن شیر و ماست و و لبنیات دارای کلسیم اجناب می‌کنند، در آینده ممکن است با این بیماری دچار شوند.
3. ممکن است فردی تغذیه کامل و حاوی این مواد را مصرف نماید اما باز هم با این بیماری روبرو شود، دلیل ایجاد راشیتیسم در این مواقع این است که روده که محل جذب مواد غذایی است، در جذب کلسیم دچار مشکل است و کلسیم مصرفی فرد را دفع میکند، میتواند منجر به راشیتیسم گردد.
4.گاهی بدن به جذب ویتامین D مقاومت میکند که این موضوع میتواند به راشیتیسم منجر شود. به این نوع از دلایل راشیتیسم ، هیپو فسفاتی یا ریکیت نیز گفته میشود؛ که در واقع نوعی عارضه ارثی است و مربوط به سوخت و ساز بدن فرد میشود که قادر به دریافت ویتامین D نمی‌باشد. چنانچه در اطراف شما به ویژه افراد نزدیک مانند پدر و یا مادر و خواهر و برادر شما مبتلا به راشیتیسم می‌باشند؛ حتما برای جلوگیری از این بیماری از مکمل های غذایی استفاده نمایید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
5. نارسایی کلیوی میتواند باعث ایجاد راشیتیسم شود.
6. بیماری های لوزالمعده نیز میتواند نقش در ایجاد راشیتیسم داشته باشد.
7. استفاده از بعضی داروها به ویژه داروهای ضد صرع و یا گاهی عمل های جراحی میتواند باعث ایجاد اختلال در جذب ویتامین D و کلسیم شود و در نتیجه ایجاد راشیتیسم گردد.
8. کودکانی که از مکمل های غذایی که شامل ویتامین D میشود استفاده نمی‌کنند، میتوانند در معرض راشیتیسم قرار گیرند، زیرا ویتامین D موجود در شیر مادر کافی نیست.
9. قرار نگرفتن در معرض نور خورشید میتواند یکی دیگر از دلایل ابتلا به راشیتیسم باشد.
10. نوزادانی که کمتر از 9 ماه در رحم مادر بوده اند، بسیار در معرض ابتلا به راشیتیسم می‌باشند و باید در رژیم غذایی آن ها و مکمل‌های آن ها ویتامین D و کلسیم باشد.
11. افرادی که رنگدانه های تیره در پوست خود دارند.
از میان تمام عوامل به وجود آورنده این بیماری که نام بردیم، سه عامل را به صورت کلی میتوان نام برد که منجر به کمبود کلسیم، ویتامین D و فسفات میشود؛ تغذیه، هیپو فسفاتی و مشکلات کلیوی در واقع این سه عامل از مهمترین عوامل به وجود آورنده راشیتیسم می‌باشند.
.jpg "راشیتیسم معضلی برای استخوان ها")
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به راشیتیسم هستند؟
1.کودکان که بین 6 تا 24 ماهگی هستند، بسیار در معرض این بیماری قرار دارند، به همین دلیل توصیه میگردد در این سن بسیار مراقب تغذیه کودکان باشید و از تغذیه و ویتامین‌های مکمل در برنامه غذایی آن ها استفاده نمایید.
2. افرادی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند و همچنین افرادی در مکان های سردسیر زندگی می‌کنند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به راشیتیسم هستند.
3. افرادی که تغذیه کامل ندارند و زیاد در معرض نور خورشید قرار ندارند.
اگر در مکانی زندگی می‌کنید که بسیار کم نور خورشید دریافت می‌کنید، بهتر است حتما از مکمل ویتامین D استفاده نمایید. به ویژه بانوان به علت بارداری و شیردهی و همچنین وجود پوشش بالا در هنگام حضور در بیرون از منزل به طور حتم باید از این مکمل برای سلامت استخوان ها و دندان های خود استفاده نمایند.
.jpg "راشیتیسم معضلی برای استخوان ها")
آیا میتوان از راشیتیسم پیشگیری کرد؟
همانطور که میدانید پیشگیری بهتر از درمان است. در هر بیماری اگر راه های پیشگیری وجود داشته باشد می‌توانید با این راهکار ها هم انرژی و هم هزینه مصرفی خود در مقایسه با بیماری کاهش دهید. معمولا روش‌های پیشگیری بسیار راحت هستند، از جمله راه های ساده پیشگیری از بیماری راشیتیسم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1.در دوران شیردهی و یا بارداری حتما از ویتامین D استفاده نمایید تا بتوانید از این طریق هم به کودک خود انتقال دهید.
2. زمانیکه کودک خود را از شیر میگیرید باید او را در معرض نور خورشید قرار دهید و یا از مکمل ها برای او استفاده نمایید.
3. توصیه میشود برای نوجوانان و کودکان خود حتما خوردن 1 الی 2 لیوان شیر را در برنامه غذایی روزانه قرار دهید.
درمان راشیتیسم چیست؟
ابتدا باید بدانید برای درمان این بیماری باید به چه دکتری مراجعه نمایید. معمولا اگر کمبود راشیتیسم شما به دلیل سوء تغذیه باشد، پزشک عمومی و یا اطفال به شما میتوانند کمک نمایند. در غیر این صورت شما را به نفرولوژیست ها( متخصصان کلیه) و یا متخصصان اطفال در زمینه غدد درون ریز، معرفی خواهند کرد. تا درمان شما هر چه سریع‌تر آغاز گردد.
پزشک اگر با سوالاتی که از شما درباره دردها و ناراحتی هایتان می‌پرسد، متوجه این موضوع شود که راشیتیسم شما ناشی از تغذیه شما نباشد، برای تشخیص دقیق تر ریشه این بیماری برای شما از روش های دیگری استفاده خواهد کرد:
1.عکس برداری از استخوان
2. آزمایش خون
3.بافت برداری از استخوان
بعد از مرحله تشخیص دقیق دلیل راشیتیسم شما، بر اساس دلیل راشیتیسم برای شما توصیه ها و دارم های متفاوتی خواهد بود. برای درمان پزشک توصیه هایی برای شما خواهد دشت و مکمل های غذایی ویتامین D کلسیم و فسفات را تجویز خواهد کرد. بهتر است در دوران درمان خود از غذاهایی مانند ماهی، آب پرتقال و فرآورده های شیری به میزان لازم استفاده نمایید. توجه داشته باشید که توصیه و درمان هایی که پزشک برای شما در نظر خواهد گرفت متناسب با سن و وزن شما خواهند بود.
این بیماری درمان قطعی خواهد داشت اگر شما به موقع به پزشک مراجعه نمایید، در غیر این صورت و تغییر فرم استخوان ها شما نیاز به جلسات فیزیوتراپی و یا جراحی خواهید داشت. گاهی این موارد نیز نمی‌تواند مشکل شما را به طور کامل حل نماید. درمان این بیماری در کودکی و سنین رشد فرد بسیار راحت تر و کوتاه تر خواهد بود و هرچه سن شما و همچنین مدت ابتلا شما به این بیماری بیشتر باشد؛ شما باید وقت و هزینه بیشتری برای درمان آن صرف نمایید.
.jpg "راشیتیسم معضلی برای استخوان ها")
حضور راشیتیسم در تاریخ:
پیشینه زیاد این بیماری را میتوان از دست نوشته های رومی در قرن دوم دریافت، این بیماری در دهه 1640 در کشور انگلستان به یک معضل تبدیل شده بود و کودکان و افراد زیادی به جمعیت مبتلایان به راشیتیسم می‌پیوستند، این روند ادامه داشت تا 1930 که علت این بیماری کشف و برای درمان عموم اقداماتی از جمله توزیع مکمل ویتامین D و روغن جگر ماهی صورت گرفت، و دولت های پیشرفته ای مانند انگلستان توانست این بیماری را در میان مردم خود کنترل نماید. و بعد از سال ها این بیماری تا حدی در کشورهای بزرگ و پیشرفته ریشه کن شد. اما این اختلال متاسفانه در کشورهای توسعه نیافته و حتی تعدادی از کشورهای توسعه یافته که برنامه سلامت بالایی نداشتند؛ رایج بود. پس همانطور که متوجه شدید این بیماری به دنبال توسعه و پیشرفت علم نیز رو به ریشه کن شدن جهانی است. و تاریخ و سابقه طولانی توانسته برای خود رقم بزند.
در این مقاله سعی کردیم تا هر آنچه لازم بود، برای بالا بردن اطلاعات شما درباره بیماری راشیتیسم را بیان کنیم و بتوانیم سهمی در ریشه کن شدن این بیماری داشته باشیم. شما می‌توانید با اطلاعات به دست آمده به خانواده خود و اطرافیانتان ، در پیشگیری و درمان آن کمک نمایید. همانطور که گفتیم بسیاری از بیماری ها راه پیشگیری دارند و شما با بالا بردن اطلاعات خود درباره انواع بیماری ها میتواند بسیار به سلامت خود و اطرافیان خود کمک کنید.
