استرس چیست و چگونه می‌توانیم آن را تشخیص دهیم؟

استرس واکنش کاملاً طبیعی بدن نسبت به هرگونه تغییر است. چنین تغییراتی می‌تواند مثبت یا منفی و تحت کنترل یا خارج از کنترل ما باشد. هرچه کنترل کمتری نسبت به شرایط داشته باشیم و استرس ایجاد شده را تجربه کنیم، احتمالاً واکنش استرسی ما شدیدتر خواهد بود. ما گاهی استرس را به عنوان پاسخی به تغییرات حتی مثبت در زندگی خود تجربه می‌کنیم و از طرف دیگر گاهی همان واکنش استرسی، به خودی خود، می‌تواند مثبت باشد.

بدن ما به گونه‌ای طراحی شده که در برابر استرس با تغییرات فیزیولوژیکی واکنش نشان دهد. مشکل وقتی است که این واکنش طبیعی به خاطر استرس طولانی مدت، زمان زیادی ادامه داشته باشد و به جسم و روان ما آسیب بزند.

یک چنین استرس منفی یا پریشانی مدام، در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. در خیلی از مواقع، این علائم جسمی استرس است که باعث می‌شود افراد به پزشک مراجعه کنند. کار، مطالبات خانواده، روابط اجتماعی و مشکلات مالی برخی از دلایل اصلی استرس هستند.1

علائم استرس

فهرست زیر علائم متداول در کسانی است که از استرس درمان نشده رنج می‌برند:

فشار خون بالا

مشکلات گوارشی

سردرد

درد و درد عضلانی

لرزش

اختلالات خواب

سیستم ایمنی ضعیف (مانند سرماخوردگی مکرر)

مشکلات پوستی (مثل جوش، کهیر)

مشکلات حافظه (فراموشی)

عدم تمرکز و توجه

دوره‌های افسردگی

موارد زیاد دیگری می‌توان به این فهرست اضافه کرد. علائم جسمی و روحی استرس می‌تواند آنقدر زیاد شود که افرادی که از آن رنج می‌برند، مجبور شوند مرتبا به پزشک مراجعه کنند.

استرس حتی می‌تواند باعث شروع یک بیماری شده و یا علائم بیماری‌های خاصی را افزایش دهد و به نوعی با شش عامل اصلی مرگ یعنی حوادث، سرطان، بیماری قلبی، سیروز کبد، مشکلات ریه و خودکشی مرتبط است. متأسفانه، برخی از افراد در تلاش برای مدیریت علائم استرس خود درگیر فعالیت‌های ناسالمی مانند پرخوری، استفاده از دخانیات، الکل، مواد مخدر، روابط جنسی، خرید، قمار و ... می‌شوند که اتفاقا بدن را در حالت استرس نگه داشته و اثرات مخرب آن را افزایش می‌دهند.

بیشتر به استرس‌های روزانه و روتین خود توجه کنید. زمانی که منبع استرس بیشتر از اینکه حاد یا آسیب زا باشد، ثابت است، بدن مثل زمانی که یک رویداد اضطراری به پایان می‌رسد، نشانه روشنی برای بازگشت به وضعیت طبیعی دریافت نمی‌کند و مدام در حالت واکنش استرسی قرار داشته و سلامتی شما را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.2

اضطراب چیست؟

اضطراب مانند افسردگی یا حملات هراس می‌تواند یکی از نتایج استرس طولانی مدت باشد. اما استرس لزوما اضطراب نیست و به طور خودکار، یا همواره، باعث اضطراب در همه افراد نمی‌شود. با این حال استرس و اضطراب مطمئنا ویژگی‌های مشترکی دارند که باعث می‌شود با هم اشتباه گرفته شوند. تجربه گاه به گاه اضطراب نگران کننده نیست.

مقداری اضطراب هم مانند استرس می‌تواند یک بخش عادی از زندگی روزمره باشد. حتی ما زمانی بهترین عملکرد را خواهیم داشت که تحت تاثیر مقدار مشخصی از اضطراب باشیم. اما زمانی که اضطرابی را تجربه می‌کنید که ناخوشایند و غیرقابل کنترل است و در عملکرد طبیعی شما اختلال ایجاد کرده است، دچار اختلال اضطراب شده‌اید.

اختلالات اضطرابی شایع‌ترین اختلالات سلامت روان در ایالات متحده است که سالانه ۴۰ میلیون بزرگسال به آن مبتلا می‌شوند. اضطراب می‌تواند از منابع مختلفی از جمله ژنتیک، خلق و خوی شخصی و محیط فرد ایجاد شود. خبر بسیار دلگرم کننده این است که اضطراب بسیار قابل درمان است و به مداخلات درمانی خیلی خوب پاسخ می‌دهد. با این حال، فقط در حدود یک سوم از کسانی که اختلال اضطرابی دارند به دنبال معالجه هستند.1

علائم رایج اضطراب

افزایش ضربان قلب

احساس ترس و عصبی بودن

لرزش

تنفس سریع (نفس نفس زدن)

احساس هراس

احساس خطر بیش از حد

مشکلات دستگاه گوارش

اجتناب (اجتناب از موقعیت‌هایی که ممکن است باعث اضطراب شوند)

مشکلات خواب

عدم توانایی تمرکز روی هر چیزی به جز محرک اضطراب

عدم توانایی در کنترل افکار نگران کننده

فوبیا (ترس غیرعادی از عنکبوت‌ها، موقعیت‌های اجتماعی، میکروب‌ها و غیره.)2

چرا تفاوت استرس و اضطراب مهم است؟

استرس زمانی پایان می‌یابد که مسئولیت یا واقعه‌ای استرس‌آور تمام می‌شود. اگر فقط دچار استرس هستید، برای رفع و حل آن باید منبع اصلی این استرس را پیدا کنید. یافتن عامل اصلی استرس و ناراحتی‌تان می تواند به شما در رفع مشکل‌تان کمک کند.

دیوید اشپیگل ( David Spiegle) استاد علوم‌رفتاری و روان‌پزشکی دانشگاه استنفورد است. او می‌گوید: «تفاوت کلیدی میان استرس و اضطراب، در احساس درماندگی است… آستین‌ها را بالا بزنید و با استرس‌ها مقابله کنید. این مبارزه از احساس درماندگی شما می‌کاهد.» استرس در بیشتر مواقع با اقدامی عملی رفع می‌شود، اما حل مشکل اضطراب نیازمند مشاوره، دارودرمانی و کمک‌گرفتن تخصصی در زمینه‌ی روان‌شناسی است.2

مهم‌ترین تفاوت استرس و اضطراب

خب، بیاین ببینیم مهم‌ترین تفاوت استرس و اضطراب چی هست!؟

افراد زیادی استرس و اضطراب را یک چیز می دانند، اما در واقع این دو با هم تفاوت‌هایی دارند.

استرس ( Stress ) و اضطراب ( Anxiety ) در احساس بسیار شبیه به هم هستند. به زبان ساده، استرس واکنش به یک تهدید بیرونی است، اما اضطراب احساس مداوم استرس در درون است (چه تهدیدی از بیرون باشد، چه نه!)

بگذارید موضوع را با یک مثال روشن کنم:

اگر دستتان به لیوان چایتان بخورد و آن را روی لپتاپ یا گوشی خود بریزید، دچار استرس می‌شوید که مبادا باعث خراب شدن آن شود و تمام اطلاعاتتان از دست برود.

اما اگر نشسته اید و همه چیز آرام است اما شما از درون منتظر زلزله اید و بخاطر آن خیلی آرام نیستید، شما دچار اضطراب هستید!

اضطراب حالتی مزمن از استرس است که درونی شده است. دیگر برای داشتن آن علائم و احساسات استرس، نیازی به محرک بیرونی نیست. فرد مدام خود را در تهدید میبیند. یک حالت نگرانی دائمی!

استرس بوسیله یک محرک بیرونی یا استرسور (ریختن چای روی گوشی) ایجاد می‌شود. اضطراب، استرسی است که بعد از اینکه عامل استرس رفع شد باقی می‌ماند!

استرس از منابع و افکار بسیار گوناگونی می‌تواند بوجود بیاید که باعث شود شما احساس خستگی، خشم، و عصبی بودن بکنید.

مهم است بدانیم که چیزی که برای فردی استرس آور است، ممکن است برای فرد دیگر استرس آور نباشد!

اضطراب حالتی از احساس هراس و ترس و نگرانی است و تقریبا همیشه با احساس عذاب قریب الوقوع همراه است. منبع این احساس ناراحتی همیشه مشخص نیست، که می‌تواند احساس پریشانی را هم اضافه کند!3

چطور از استرس و اضطراب رها شویم؟

بسیار خب، حالا که تفاوت استرس و اضطراب را یاد گرفتیم، سوالی که پیش می آید این است که چطور از استرس و اضطراب رها شویم؟!

اگر مایل به مصرف داروهای آرامبخش نیستید، ۳ تا از محکم‌ترین و قعطی ترین روش های رهایی از استرس و اضطراب را برایتان معرفی میکنم:

تمرین تنفس یوگا

تمرین تنفس عمیق

استفاده از تکنولوژی تحریک مغزی

استفاده منظم از این روشها شما را برای همیشه از استرس و اضطراب دائمی رها میکند و آرامش عمیقی را وارد زندگیتان میکند.3

پینوشتها
1.www.shia-news.com
2.www.chetor.com
3.www.hezarsarv.com