اغلب مردم لرزش خفیفی در دست دارند. برخی افراد نیز به طور قابل توجهی هنگام نگه داشتن دست در جلوی بدن لرزش دست دارند. لرزش در شدت و شرایط مختلف متفاوت است. در این مقاله، شایع‌ترین علت لرزش دست و درمان آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

لرزش دست چیست

حرکت عضلانی کنترل نشده در دست، لرزش دست نام دارد. لرزش یک اختلال حرکتی رایج است. انقباض عضلانی ناخواسته و ریتمیک باعث تکان خوردن دست می‌شود. لرزهای رایج، در دست وجود دارد؛ اما احتمال رخ دادن آنها در سایر نقاط بدن از جمله پاها، ران و غیره نیز وجود دارد. لرزش می‌تواند متناوب باشد یا هر بار که اتفاق می‌افتد، بعد از مدتی ثابت ‌شود. گاهی اوقات لرزش‌ها در حال توسعه هستند و گاهی اوقات یک مسئله حیاتی را نشان می‌دهند.

لرزش دست‌ها ممکن است در انجام فعالیت‌های روزانه از جمله نوشتن و نقاشی کردن اختلال ایجاد کند. فرد همچنین ممکن است در نگهداری و استفاده از ابزار و ظروف مانند کارد و چنگال مشکل داشته باشد. بیش از 20 نوع لرزش وجود دارد، اما آنها اغلب به دو دسته تقسیم می‌شوند:

لرزش در حالت استراحت: این نوع لرزش زمانی رخ می‌دهد که عضلات آرام هستند، مانند زمانی که دست‌ها روی دیوار ثابت نگه داشته شده‌اند.

لرزش‌های فعالیتی: اکثر لرزش‌ها، لرزهای عملیاتی یا فعالیتی است. آنها زمانی اتفاق می‌افتند که عضلات به علت حرکت و انقباض داوطلبانه شروع به لرزش می‌کنند.

علت لرزش دست

علت لرزش دست، مربوط به مسائل مغزی است. در بعضی موارد، علت لرزش دست ناشناخته است؛ اما لرزش اغلب ناشی از شرایط عصبی، اختلالات حرکتی یا سایر مشکلات سلامتی است.

شرایط عصبی

برخی از بیماری‌های عصبی که می‌توانند علت لرزش دست باشند عبارت‌اند از:

مولتیپل اسکلروزیس (MS): بسیاری از افراد مبتلا به MS دارای برخی از درجه‌های لرزش هستند. این لرزش‌ها اغلب هنگامی ایجاد می‌شود که بیماری در مسیرهای سیستم عصبی مرکزی رخ داده باشد.

سکته مغزی: یک سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون انسدادی در مسیر خون‌رسانی به مغز ایجاد می‌شود. این حالت باعث آسیب پایدار به مسیرهای عصبی شده و منجر به لرزش می‌شود.

آسیب مغزی: آسیب جسمی به مغز می‌تواند به اعصابی آسیب برساند که در هماهنگی حرکت نقش دارند. هنگامی که ضربه به برخی از اعصاب تأثیر می‌گذارد، ممکن است علت لرزش دست باشد.

بیماری پارکینسون: بیش از 25 درصد از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، لرزش مرتبط با آن و همچنین یک لرزش آرام‌تر در یک یا هر دو دست را دارند. لرزش معمولاً در یک طرف بدن شروع می‌شود و ممکن است به طرف دیگر گسترش یابد. لرزش دست ممکن است در طول دوره‌های استرس یا احساسات شدید ظاهر شود.

هنگام حرکت لرزش ها متوقف می شود حتی حرکت کوچک انگشتان هم می تواند به توقف لرزش ها کمک کند. لرزش ناشی از پارکینسون مانند سایر لرزش ها با استرس و هیجان بدتر می شود. با گذشت زمان و بدتر شدن بیماری لرزش ها دو طرف بدن را درگیر کرده و در هر دو قسمت بدن مشاهده می شود.

ام اس

بیماری ام اس که سیستم ایمنی را هدف قرار داده و مغز، اعصاب و نخاع را درگیر می کند یکی دیگر از عوامل لرزش دست ها می باشد. لرزش های ناشی از ام اس در دست و پا مشاهده می شود. ام اس باعث طیف های متفاوتی از لرزش می شود که شایع ترین آن مانند ترمور اسنشیال هنگام حرکت اتفاق می افتد.

ترک الکل

لرزش یکی از علائم اولیه ترک الکل می باشد. اگر مصرف الکل در فرد خیلی بالا نباشد هنگام ترک آن لرزش تا چند روز بیشتر طول نمی کشد اما چنانچه مصرف در فرد بالا بوده و یا فرد برای مدت زمان طولانی به الکل اعتیاد داشته لرزش ها می توانند تا یکسال یا حتی بیشتر ادامه داشته باشند.

اسنشیال ترمور (Essential Tremor)

شایعترین نوع لرزش دست است و علت آن نامشخص است، لرزش بیشتر در دست غالب مشهود است ولی ممکن است همه بدن را در بر گیرد. لرزش چه در حال فعالیت و چه در حالت ایستاده وجود دارد. ولی به طور کلی جز گروه ترمور فعالیتی (Action Tremor) طبقه بندی می شود.

ژنتیک مسئول حدود نیمی از موارد این نوع ترمور است و در این موارد معمولا سابقه فامیلی افراد مبتلا به لرزش دست وجود دارد.

دیستونیک ترمور

یک بیماری حرکتی سیستم عصبی به نام دیستونی که در آن مغز سیگنالهایی مبنی بر افزایش غیر عادی انقباض عضلات اندامها را می فرستند وجود دارد که ترمور هم یکی از علائم آن است که می تواند در هر کدام از اندامها از جمله دست وجود داشته باشد.

لرزش دست همیشه یک بیماری محسوب نمی شود.

لرزش دست ها همیشه به دلیل بیماری نیست. گاهی اوقات لرزش دست ها پاسخ بدن به چیز خاصی است. چند نمونه از این موارد عبارتند از:

داروها

بیشترین لرزش ناشی از دارو در دسته داروهایی مشاهده می شود که ترشح دوپامین از مغز را متوقف می کند. دوپامین اطلاعات را از بخشی از مغز به بخشی دیگر منتقل می کند. این داروها برای اختلالات خلقی نیز تجویز می شوند. در صورتی که فرد به طور ناگهانی مصرف دارو را قطع کند دچار لرزش دست ها خواهد شد.

کمبود ویتامین B12

بدون وجود ویتامین B12 کافی سیستم عصبی به درستی کار نمی کند. این ویتامین در گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ، گوشت مرغ و بوقلمون یافت می شود. اگر لرزش دست ها ناشی از کمبود ویتامین B12 باشد پزشک برای بیمار علاوه بر اصلاح تغذیه آمپول ویتامین B12 تجویز می کند.

استرس

مشکلات مالی و نگرانی های شغلی و هرگونه استرس برسلامتی فرد تاثیر سوء می گذارد. استرس می تواند منجر به لرزش دست ها شود. به این نوع لرزش لرزش فیزیولوژیک گفته می شود.

کاهش قند خون

کاهش قند خون که در اصطلاح پزشکی هیپوگلیسمی نامیده می شود یکی دیگر از علل لرزش دست ها محسوب می شود. این لرزش موقتی بوده و با بالا رفتن قند خون برطرف می شود.

پرکاری تیروئید

غده تیروئید یکی از غدد مهم بدن است که در ناحیه گردن قرار دارد . اگر تیروئید پرکار باشد سرعت بسیاری از اعمال بدن بالا می رود. مثلا بیمار دچار افزایش ضربان قلب شده و به بی خوابی دچار می شود. علاوه بر اینها پرکاری تیروئید می تواند باعث لرزش دست ها شود.

آسیب های عصبی

صدمه، بیماری و یا مشکلاتی که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند می تواند منجر به لرزش دست ها شود. پزشکان به این مشکل نوروپاتی محیطی می گویند. این مشکل می تواند بر روی دست ها و پاها تاثیر گذاشته و منجر به لرزش آنها شود.

اختلالات حرکتی

اضطراب و افسردگی ممکن است باعث اختلالات حرکتی شود که می‌تواند علت لرزش دست باشد. در زیر مواردی از اختلالات حرکتی است که می‌توانند علت لرزش دست باشند را نام برده‌ایم:

لرزش اساسی: این یکی از شایع‌ترین اختلالات حرکتی بوده و علت لرزش دست در این شرایط ناشناخته است. لرزش معمولاً به هر دو طرف بدن تأثیر می‌گذارد اما ممکن است در دست غالب، قابل توجه باشد. این موضوع زمانی رخ می‌دهد که شخص در حال حرکت است و همچنین هنگام ایستادن نیز احتمال رخ دادن دارد. ژنتیک ممکن است مسئول تقریباً نیمی از موارد لرزش دست باشد.

لرزش دیستونیک: در یک فرد مبتلا به دیستونی، مغز پیام‌های نادرستی را ارسال می‌کند که منجر به فعالیت بیش از حد عضلات، موقعیت‌های غیرطبیعی و حرکات ناخواسته می‌شود. جوانان احتمال بیشتری برای ایجاد لرزش دیستونیک دارند که در هر عضله اتفاق می‌افتد.

مسائل بهداشتی زیر نیز می‌تواند علت لرزش دست باشند:

* شرایط روانپزشکی، مانند افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه
* اختلالات دژنراتیو ارثی، مانند آتاکسی ارثی یا سندرم X شکننده
* سوء مصرف الکل یا مواد
* مسمومیت جیوه
* هیپرتیروئیدیسم
* نارسایی کبدی یا نارسایی کلیه
* اضطراب یا وحشت
* مصرف بعضی از داروها نیز می‌تواند لرزش دستی ایجاد کند:
* برخی داروهای آسم
* آمفتامین
* کافئین
* کورتیکواستروئیدها
* داروهای مورد استفاده برای درمان برخی اختلالات روانپزشکی و عصبی

آیا بین لرزش دست و میگرن ارتباطی وجود دارد؟

لرزش دست شایعترین بیماری حرکتی نورولوژی و میگرن بعد از سردرد تنشی شایعترین علت سردرد و همچنین شایعترین علت مراجعه به فوق تخصص سردرد در کلینیک تخصصی سردرد می باشد. در یک مطالعه که در مجله Journal Of Neurology به چاپ رسیده است مشاهده شد در افرادی که مبتلا به لرزش دست (Essential Tremor) هستند شیوع سردرد میگرنی حدود ۱۷ درصد شایعتر از افراد نرمال است.همچنین ۲۲ درصد افراد مبتلا به میگرن دچار لرزش دست اسنشیال هستند ؛این در حالی ست که ۱/۲ درصد افراد نرمال جامعه به لرزش دست مبتلا می شوند. بر این اساس بین سردرد میگرن و لرزش دست Essential Tremor رابطه معنی داری وجود دارد. .

درمان علت لرزش دست

اگر یک بیماری زمینه‌ای، نظیر هیپرتیروئیدیسم، مسئول ایجاد لرزش باشد، معمولاً هنگامی که فرد درمان آن بیماری مرتبط با لرزش دست را دریافت می‌کند، این حالت بهتر می‌شود. اگر لرزش یک عارضه جانبی مصرف داروها باشد، هنگامی که فرد داروها را عوض کند، از بین می‌رود.

گزینه‌های درمان با توجه به علت لرزش دست شما تعیین می‌شود، برای بسیاری از لرزش‌ها درمان وجود ندارد. اگر لرزش شما ناشی از یک وضعیت اساسی باشد، درمان این حالت ممکن است باعث درمان لرزش یا کاهش آن شود. اگر کافئین، الکل یا سایر محرک‌ها بر لرزش شما تأثیر می‌گذارند، در نظر بگیرید که آنها را از رژیم خود حذف کنید.

اگر لرزش شما یک اثر جانبی از دارو است، با پزشک خود در مورد گزینه‌های دارویی جایگزین صحبت کنید. درمان ممکن است تسکین برخی از علائم را ارائه دهد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر لرزش دست دارید و نگران سلامتی خود هستید یا از لحاظ جنبه های روانی در فشار هستید، می توانید برای تشخیص علت لرزش دست و درمان آن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه و درمان مرتبط به آن را بگیرید. شما می توانید از لیست موجود در سامانه نوبت دهی دکتر دکتر متخصص مغز و اعصاب در سطح کشور را انتخاب کنید.

توصیه‌های لازم برای کاهش لرزش دست

موارد زیر ممکن است برای کاهش لرز در دست کمک کننده باشد:

تغییر سبک زندگی: محدود کردن یا اجتناب از مواد موجب لرزش، مانند کافئین و آمفتامین، می‌تواند باعث کاهش لرزش دست شود.

فیزیوتراپی: می‌تواند کنترل عضلات، عملکرد و قدرت را افزایش دهد. این کار، هماهنگی و تعادل را افزایش می‌دهد.

تکنیک‌های روانشناسی: اگر اضطراب یا هراس علت لرزش دست باشد، فرد می‌تواند از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تمرینات تنفسی بهره ببرد و لرزش دست را کاهش دهد.

نکته مهم اینجاست که نشانه های لرزش دست ممکن است از سنین جوانی شروع شود و بتدریج با افزایش سن بیشتر می شود.اگرروشهای فوق موثر واقع نشد و لرزش دست موجب اختلال در فعالیتهای روزانه شد درمان دارویی برای رفع یا کاهش آن توصیه می شود.

در Essential Tremor که شایعترین نوع لرزش دست است بتا بلاکر (Beta blocker) مثل پروپرانول، متوپرولول، و نادولول درمان خط اول است.

داروی ضد تشنج مثل پریمیدون داروی خط دوم محسوب می شود.

برای درمان لرزش دست در پارکینسون ازداروهایی مثل لوودوپا و پرامی پکسول استفاده می شود.

گزینه‌های دارویی: یک پزشک می‌تواند درمان لرزش دست با دارو را توصیه کند. اکثر انواع لرزش درمان نمی‌شوند و لرزش خفیف معمولاً نیازی به درمان ندارد. اگر پزشکان نمی‌توانند علت لرزش دست را تعیین کنند، ممکن است آرامبخش تجویز کنند. برخی ممکن است تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس را تجویز کنند، اما این حالت می‌تواند به ضعف در انگشتان منجر شود.

بعضی داروها می توانند ایجاد لرزش دست کنند مانند داروهایی که در درمان آسم به کار می روند مثل:
* سالبوتامول
* آمفتامین
* کافئین
* کورتیکواستروئید

داروهایی که در درمان بیمارهای روانپزشکی بکار می روند مثل لیتیوم و سدیم والپروات

درمان‌های جایگزین: اگر فرد به دارو پاسخ ندهد یا دارای لرزش شدید باشد که به طور قابل توجهی بر زندگی او تأثیر می‌گذارد، پزشک ممکن است مداخلاتی مانند تحریک مغزی عمیق (DBS) را توصیه کند. DBS سیگنال‌های الکتریکی را به الکترودهای وارد شده در تالاموس ارسال می‌کند. تالاموس بخشی از مغز است که برخی حرکات غیرمجاز را کنترل می‌کند. پزشکان از DBS برای درمان لرزش‌های مرتبط با بیماری پارکینسون یا دیستونی استفاده می‌کنند.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت داروکده
سایت دکتر اسفندیاری