دیابت بارداری نوعی دیابت است که بطور ناگهانی در دوران بارداری بروز می کند. در آمریکا از هر ۱۰۰ زن حامله، ۳ تا ۸ نفر به دیابت حاملگی دچار می شوند. دیابت، به معنی آن است که قند خون شما خیلی بالاتر از حد معمول است. بدن شما گلوکز را برای تأمین انرژی مصرف می کند. ولی مقدار زیاد گلوکز در خون، می تواند بسیار مضر باشد. به خصوص زمانی که شما حامله هستید، زیادی گلوکز می تواند به جنین شما آسیب بزند. چنانچه شما مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ هستید و تصمیم دارید باردار شوید حتماً پیش از آن با پزشک معالج خود مشورت کنید.

علت بروز دیابت بارداری

تغییرات هورمونی و افزایش وزن مسئله ای است که در حاملگی های سالم رخ می دهد ولی همین تغییرات، ساخت هورمون انسولین را، که وظیفه آن انتقال قند موجود در خون به درون سلول است، در بدن مختل می کند. وقتی این اتفاق روی می دهد، بدن شما انرژی لازم را از غذایی که مصرف می کنید، بدست نمی آورد.
برای اینکه از احتمال ابتلای خود آگاه شوید، هر کدام یک از موارد زیر را که در مورد شما صدق می کند، یادداشت کرده و در ملاقات بعدی با پزشکتان در مورد آنها مشورت کنید:

* پدر, مادر, خواهر و یا برادر من مبتلا به دیابت است.
* ۲۵ سال یا بیشتر، سن دارم.
* اضافه وزن دارم.
* قبلاً دچار دیابت حاملگی شده ام و یا نوزادی با وزن بیشتر از ۴ کیلو به دنیا آورده ام.
* به من گفته شده که دیابت پنهان دارم (وضعیتی که در آن قند خون فرد بالا است ولی نه به حدی که به عنوان دیابت تشخیص داده شود.)

اگر یکی از موارد بالا در مورد شما صادق است، حتما از پزشک خود بخواهید که آزمایش دیابت حاملگی را برایتان انجام دهد.

اگر اضافه وزن, سابقه دیابت حاملگی قبلی, سابقه دیابت فامیلی دارید و یا در ادرار خود گلوکز دفع می کنید، احتمال ابتلا به دیابت در شما زیاد خواهد بود.

اگر یک یا چند مورد از موارد بالا را داشته باشید، احتمال ابتلا به دیابت در شما در حد متوسط است.

اگر هیچ کدام از موارد بالا را نداشته باشید، احتمال ابتلا به دیابت در شما پایین است.1

تشخیص دیابت بارداری

دیابت بارداری معمولا در نیمه دوم بارداری اتفاق می افتد. پزشک شما برای بررسی دیابت بارداری بین هفته بیست و چهارم بارداری و هفته بیست و هشتم بارداری ، حاملگی وضعیت شما را بررسی خواهد کرد. در صورتی که در معرض خطر بالایی قرار داشته باشید، پزشک ممکن است زودتر آزمایش بگیرد.

برای آزمایش دیابت بارداری، به سرعت نوشیدنی شیرینی خواهید خورد. این کار باعث افزایش سطح قند خون شما می شود. یک ساعت بعد، از شما آزمایش خون گرفته میشود تا بررسی شود که چطور بدن شما تمام قند را کنترل می کند. اگر نتایج نشان دهند که قند خون شما بالاتر از یک مقدار مشخص شده است (هر مقداری از ۱۳۰ میلیگرم در دسی لیتر [mg / dL] یا بالاتر)، نیاز به آزمایش بیشتری خواهید داشت. این بدین معنی است که تست قند خون در هنگام ناشتا و یک آزمایش گلوکز طولانی مدت طی یک دوره ۳ ساعته انجام خواهد شد.

اگر نتایج شما طبیعی باشند اما خطر ابتلا به دیابت بارداری در شما بالا باشد، بعدا در طی بارداری برای اطمینان از اینکه هنوز به دیابت بارداری مبتلا نشده اید، آزمایشات پیگیری انجام خواهند شد.

علائم

زنان مبتلا به دیابت بارداری، معمولا نشانه ای ندارند. بیشتر آنها طی آزمون های معمولی غربالگری بارداری متوجه بیماری خود می شوند.

به ندرت، به خصوص اگر دیابت بارداری از کنترل خارج شود، ممکن است متوجه موارد زیر شوید:

احساس تشنگی بیشتر
احساس گرسنگی بیشتر و خوردن بیشتر
نیاز بیشتر به تخلیه ادرار2

چگونگی درمان دیابت بارداری

در صورت ابتلا به دیابت بارداری، برای حفظ سلامت خود و نوزادتان باید قند خون خود را کنترل کنید. به این منظور باید تغییراتی در شیوۀ زندگی خود ایجاد کنید. رعایت نکته‌هایی که در زیر آمده است، می‌تواند به شما در کنترل قند خون و دیابت بارداری کمک کند:

اهمیت ویژه به رژیم غذایی: پزشکتان ممکن است برای تنظیم برنامۀ غذایی مناسب، شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد. این برنامۀ غذایی باید با توجه به دیابت بارداری تنظیم شود تا بتواند کالری و مواد مغذی کافی را برای نوزاد در حال رشدتان فراهم کند. متخصص تغذیه، تعداد کل کالری روزانۀ زنی با قد و وزنتان را به شما خواهد گفت. حدود ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری در روز برای زنان با وزن متوسط معمول است. اگر اضافه وزن دارید، ممکن است این میزان به حدود ۱۸۰۰ کالری در روز کاهش یابد. متخصص تغذیه، چگونگی حفظ تعادل برنامۀ غذایی را به شما یاد می‌دهد و احتمالاً موارد زیر را به شما پیشنهاد می‌کند:

۱۰ تا ۲۰ درصد کالری خود را از منابع پروتئینی مانند گوشت، پنیر، تخم‌مرغ، غذاهای دریایی و حبوبات دریافت کنید.

کمتر از ۳۰ درصد کالری خود را از چربی‌ها دریافت کنید.

کمتر از ۱۰ درصد کالری خود را از چربی‌های اشباع دریافت کنید.

۴۰ درصد کالری باقی‌مانده یا بیش‌تر را از کربوهیدرات‌هایی مثل نان، حبوبات، پاستا، برنج، میوه و سبزیجات دریافت کنید.

ورزش و فعالیت بدنی سبک: اگر برای شما و کودک مفید باشد، پزشکتان اضافه کردن ورزش را به برنامۀ عادی هفتگی شما پیشنهاد می‌کند. سعی کنید روزانه فعالیتی سبک تا متوسط به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه انجام دهید تا باعث ‌شود بدنتان بهتر از انسولین استفاده کند و در نتیجه به کنترل سطح قند خون شما کمک شود. در مورد انتخاب و مدت زمان ورزش مناسب با پزشک مشورت کنید.

بررسی قند خون‌: از میزان سطح قند خون خود اطمینان پیدا کنید. این سطح با تغییر در برنامۀ غذایی و ورزش قابل کنترل است. میزان قند خونتان را به شکل منظم، قبل از غذا و یک یا دو ساعت بعد از غذا با دستگاه اندازه‌گیری قند خون خانگی بررسی و آن را ثبت کنید.

اگر با وجود انجام و رعایت این تغییرات در روش زندگی‌تان، قند خون شما همچنان در سطح بالایی باقی بماند، پزشک برای کنترل آن و محافظت از کودکتان قرص‌های کنترل دیابت تجویز می‌کند و اگر قرص‌ها نیز این کار را انجام ندهد، گام بعدی تزریق انسولین است. پزشک ممکن است با توجه به میزان کنترل دیابت و چگونگی پیشرفت دوران بارداری، در جریان آخرین هفته‌ها یا ماه‌های قبل از زایمان، اندازۀ نوزادتان را با دقت تحت نظر بگیرد و برای این کار ممکن است سونوگرافی نیز تجویز کند.

درحالی‌که بیشتر زنان مبتلا به دیابت بارداری قادر به زایمان طبیعی هستند، برخی از پزشکان ترجیح می‌دهند که زایمان، زودتر از موعد مقرر انجام شود. به همین دلیل، ممکن است عمل سزارین پیشنهاد شود. بعد از زایمان، پزشک سطح قند خون شما را بررسی خواهد کرد تا مطمئن شود به حالت عادی بازگشته است. شش هفته پس از زایمان، سطح قند خون باید دوباره بررسی شود و پس از آن نیز نیاز به بررسی سالانه خواهید داشت.3

پی نوشت:
1.www.gabric.ir
2.www.rastineh.com
3.www.madarsho.com