تاثير امواج الکترومغناطيس بر سلامت انسان

نگراني ها درباره آثار مخرب امواج الکترومغناطيس بر سلامت انسان،رشدروز افزوني يافته و البته اين نگراني با توجه به رشد روز افزون تکنولوژي چندان عجيب نيست؛ مثلاً در خصوص تلفن هاي همراه، اين نگراني به اين دليل است که موبايل از خود امواج الکترومغناطيسي ساطع مي کند که مقداري از آن، جذب بدن انسان مي شوند. از طرفي ماجراي نصب آنتن هاي تلفن همراه بر بام منازل شهروندان نيز اگرچه بااعلام وزارت بهداشت مبني بر ملزم شدن متوليان نصب اين دکل ها به اخذ صلاحيت بهداشتي از اين وزارتخانه وارد مرحله تازه اي شد؛ اما همچنان به نظر مي رسد که نه همراه اول و نه اپراتورهاي ديگر، تمايلي به هماهنگي با وزارت بهداشت ندارند.
مهندس علي گوراني، کارشناس مسئول بهداشت پرتوها در وزارت بهداشت در اين زمينه مي گويد: «اکثر آنتن هاي تلفن همراه (BTS) که از سوي سه اپراتور اصلي تلفن همراه در کشور نصب شده اند، مجوز ايمني وزارت بهداشت را ندارند.» وي با اشاره به قانون که حفظ سلامت مردم را به عهده وزارت بهداشت گذاشته است، از اينکه هيچ يک از اپراتورهاي نصاب اين آنتن ها خود را ملزم به اخذ اين مجوز نمي دانند و ايمني اکثر آنتن هاي موجود درکشور از سوي وزارت بهداشت تاييد نشده است، انتقاد مي کند.
مهندس گوراني در پاسخ به اين سؤال که اگر اپراتورهاي همراه ملزم به دريافت مجوز از سازمان انرژي اتمي هستند، چه لزومي دارد که مجوز ديگري از وزارت بهداشت بگيرند، مي گويد: «اگرچه اکثر آنتن هاي تلفن همراه نصب شده در کشور مجوز سنجش ميزان انرژي را از سازمان انرژي اتمي دارند اما ايمني نصب اين آنتن ها به عوامل ديگري نيز بستگي دارد و بايد مطابق استاندارد ملي باشد که در قانون حفاظت از اشعه کشور مصوب سال 67 مجلس نيز ذکر شده است.» سنجش چگالي انرژي ساطع شده، ايمني نصب آنتن موبايل، مقاومت سازه اي که آنتن روي آن نصب مي شود از جمله مواردي است که گوراني به ايمني آنتن هاي تلفن همراه مربوط مي داند و مي افزايد: «مقاومت و استحکام سازه اي که آنتن روي آن نصب مي شود بايد مورد تاييد کارشناسان فني قرار گيرد. همچنين گشتاور نيروي عمومي دکل ها بايد محاسبه شود و طوري نصب شوند که با يک باد يا تکان شديد امکان افتادن آن نباشد و اين مساله بايد مستند شود تا امکان پيگيري هاي حقوقي بعدي در صورت وقوع حادثه باشد.»

امواج الکترومغناطيسي؛ چقدرش خطرناک است، چقدر خطرناک است؟

مهندس حسين جعفري، کارشناس مخابرات نيز در اين زمينه معتقد است: «مخابرات 50 سال است که دکل نصب مي کند ومسايل ايمني را هم در نصب دکل ها رعايت مي کند و اينکه وزارت بهداشت بگويد در اين موارد مجوز اين وزارتخانه لازم است مثل اين است که هر کس که مي خواهد ساختمان يا برجي بسازد را مجبور کنيم از وزارت بهداشت هم مجوزبگيرد.» وي اضافه مي کند: «در مجموع ميزان انرژي ساطع شده از آنتن هاي تلفن همراه خيلي زياد نيست و طول موج آنها در محدود 800 تا 2 هزار مگاهرتز است؛ ضمن اينکه امواج اين آنتن ها از نوع امواج غيريونيزه است. با اين حال قرار گرفتن در معرض اشعه هاي اين آنتن ها براي مدت طولاني و در فاصله کوتاه خطرناک است. به عبارت ديگر در 5 تا 8 متري رو به روي آنتن (نه دکل) انرژي ساطع شده قابل توجه نيست و از آنجا که اين امواج به صورت مستقيم تابش دارند، بنابراين پشت، بالا و پايين اين امواج خطري ندارد و اينکه خانه هاي زير آنتن هاي موبايل امکان ارتباط دارند به علت اين است که تحت پوشش آنتن ديگري قرار دارند. در عين حال، با توجه به اينکه حداقل ارتفاع براي نصب آنتن 15 متر در نظر گرفته شده است، کارشناسان فاصله حدود 50 متري از دکل آنتن در سطح زمين را فاصله ايمن به شمار مي آورند. با اين حال تداخل امواج آنتن ها ممکن است ميزان انرژي را بالا ببرد و از اين رو لازم است در تمام سطح شهر سنجش چگالي انرژي ساطع شده انجام شود که اين ميزان بايد بين 1 تا 10 ميلي وات باشد و اگر ميزان آن بيش از 10 ميلي وات باشد، خطرناک است.»

اين امواج، سيستم ايمني بدن را تضعيف مي کنند.

مهندس علي عسگر عبدالهي، کارشناس پزشکي هسته اي نيز از جمله افرادي است که اثرات نامطلوب تشعشعات فرکانس موبايل روي انسان را غيرقابل توصيف مي داند و مي گويد: «استفاده مداوم و طولاني مدت و يا قرار دادن آن در کنار قفسه سينه و يا جيب پيراهن موجب مشکلات قلبي مي شود و طبق تحقيقات دانشمندان، قرار گرفتن موبايل در فاصله 5 تا 10 سانتي متري قلب باعث تاثير امواج الکترومغناطيسي موبايل بر پالس هاي الکتريکي توليد شده توسط سلول هاي ضربان ساز قلب مي شود و ضربان قلب نامنظم مي شود. از طرفي اثر امواج الکترومغناطيسي روي بسياري از قسمت هاي بدن از جمله چشم مانند سفيده تخم مرغ در مقابل گرما است که سفت مي شود و ناراحتي آب مرواريد را به دنبال دارد. در عين حال، تاثير زياد امواج روي غشاي سلول هاي وابسته به دستگاه گردش خون و سيستم عصبي موجب آسيب رسيدن به آنها مي شود و اين سلول ها نمي توانند فعاليت طبيعي خود را انجام دهند.» وي ادامه مي دهد: «ضعيف شدن سيستم دفاعي بدن نيز از جمله تاثيرات مخرب امواج موبايل است زيرا سلول هاي بدن در گستره 10 تا هزار هرتز با يکديگر ارتباط برقرار مي کنند اما اکثر موبايل ها در گستره 270 تا هزار و 800 هرتز ارتباط برقرار مي کند وگستره امواج الکترومغناطيسي موبايل با سيستم ارتباط بين سلول هم پوشاني دارد و اين موضوع موجب ايجاد اختلال و ضعف در سيستم دفاعي بدن به علت از بين رفتن يا به هم خوردن گلبول هاي قرمزخون مي شود. حتي به اعتقاد بسياري از محققان، ايجاد تومورهاي مغزي و افزايش فشارخون و اختلال در کارکرد غده تيروييد و افزايش دماي بدن از جمله تاثيرات اين امواج است.» معاون انساني سازمان محيط زيست کشور نيز نسبت به انتشار امواج مغناطيسي شديد در فضا و تاثيرات شديد آن بر سلامت شهروندان هشدار مي دهد و مي گويد: «تحقيقات زيادي در جهان انجام شده که اثرات خطرناک امواج مختلف راديويي يا راداري و الکترومغناطيس برسلامت انسان را اثبات مي کند.» دکتر حسن اصيليان با ابراز نگراني از گسترش امواج مغناطيسي در فضاي شهرهاي ايران ادامه مي دهد: «امواج منتشر شده در فضا به دو دسته الکترومغناطيس و مايکروويو يا امواج راداري تقسيم مي شوند. در اين ميان امواج مغناطيس ميدان الکتريکي ايجاد مي کند که گاهي تا شعاع 100 متري آن هم نمي توان زندگي کرد و تاثيرات مخربي بر گلبول هاي قرمز و رگ هاي خوني دارد و به اثرات منفي خوني و متابوليک شديد در دراز مدت منجر مي شود.»
اين متخصص محيط زيست با هشدار نسبت به رعايت حريم ايمن امواج مغناطيس مثل سيم هاي فشار قوي برق، تاثيرات امواج راداري و راديويي و يا امواج مايکروويو را به نسبت ديگر امواج خطرناک تر و مخرب تر مي داند و مي افزايد: «حريم ايمن امواج مغناطيس مثل سيم هاي فشار قوي برق بايد رعايت شود و کساني که در نزديکي اين امواج زندگي مي کنند و حريم ايمني را رعايت نمي کنند دچار اختلالات خوني شديد مي شوند که يکي از دانشجويان من در تحقيقاتي روي خانواده اي که در معرض اين امواج بود اين فرضيه را به اثبات رساند.»
رييس مرکز تحقيقات سرطان در انستيتوکانسر دانشگاه علوم پزشکي تهران نيز در مورد مضرات آنتن هاي تلفن همراه مي گويد: «اصولاً آنتن هاي تلفن همراه و دکل هاي مخابراتي و نيز تشعشعات ناشي از دکل هاي برق فشار قوي هر يک به نوبه خود اثر گذاري خفيف تا شديدي روي افراد دارند. به عنوان نمونه در مورد دکل هاي برق فشار قوي طيف هاي مختلف امواج الکترومغناطيسي، ميدان هاي مغناطيسي ايجاد مي کنند و افرادي که در حوزه اين ميدان ها قرار مي گيرند تحت تاثير آثار سوء اين امواج واقع مي شوند. تاثير اين امواج روي کودکان مي تواند باعث بروز برخي از انواع سرطان ها شود. در افراد بالغ نيز موضوع در مواردي باعث بروز مخاطرات و بيماري ها در سيستم هاي عصبي، قلب و عروق و دستگاه گوارش مي شود و در مواردي نيز باعث ايجاد سرطان خون در اين افراد شده است.» دکتر محمدعلي محققي توصيه مي کند که: «اين دکل ها تا شعاع هاي معيني دورتر از مناطق مسکوني نصب شوند و چنانچه اين آنتن ها يادکل ها در مناطق مسکوني نصب شده اند حتماً بايد جابه جا شوند زيرا زندگي طولاني مدت افراد به خصوص کودکان در مجاورت اين دکل ها بسيار خطرناک است.
منبع:نشريه سلامت،ش 243
/س