چرا فردی به مشکل خواب دچار می‌شود؟

به طور کلی یک فرد طبیعی و سالم به 6 تا 8 ساعت خواب در طول شب نیاز دارد. اما گاهی خواب شبانه با مشکلاتی رو به رو می‌شود. مشکلات خواب به دو دسته تقسیم می‌شوند: مشکل در خوابیدن و مشکل در تدام خواب.

بعضی از افراد نمی‌توانند بخوابند اما برخی دیگر می‌خوابند ولی خواب بسیار سبکی دارند و مرتب از خواب بیدار می‌شوند. کارشناسان سلامتی پس از وضعیت بررسی این بیماران استفاده از قرص خواب را به آنها توصیه می‌کنند.

مطالعات در زمینه خواب نشان داده‌اند که دلایل بی خوابی به شرح زیرند:

برخی بیماری‌های ژنتیکی
استفاده از داروها برای درمان سرماخوردگی و آلرژی
استفاده از داروهای فشار خون
استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدها
استفاده از داروهای تنفسی
استفاده از داروهای افسردگی
استفاده بیش از حد از کافئین 1

قرص‌های خواب چه هستند؟

اکثر قرص‌های خواب در دسته‌ی «مسکن‌-خواب‌آور» قرار می‌گیرند؛ گروه خاصی از داروها که برای القا یا ادامه یافتن خواب به‌کار می‌روند. مسکن‌های خواب‌آور شامل بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها و خواب‌آورهای مختلف هستند.

بنزودیازپین‌ها مانند زاناکس، والیوم، آتیوان و لیبریوم، داروهای ضد‌اضطراب هستند. آنها خواب‌آلودگی را نیز افزایش می‌دهند و به خوابیدن افراد کمک می‌کنند. هالسیون، یک داروی بنزودیازپین قدیمی‌تر است که تا حد زیادی با داروهای جدیدتر جایگزین شده است. در حالی که ممکن است این داروها در کوتاه‌مدت مفید باشند، اما همه‌ی بزودیازپین‌ها به‌طور بالقوه اعتیادآور هستند و می‌توانند باعث مشکلاتی در حافظه و توجه شوند. آنها معمولا برای درمان طولانی‌مدت مشکلات خواب توصیه نمی‌شوند.

باربیتورات‌ها، یک داروی دیگر در این رده‌ی مسکن-خواب‌آور هستند که سیستم عصبی مرکزی را سرکوب می‌کنند و می‌توانند باعث آرامش شوند. باربیتورات‌های کوتاه یا طولانی‌اثر، به‌عنوان قرص‌های خواب یا مسکن تجویز می‌شوند. اما این داروهای خواب‌آور، بیشتر به‌عنوان داروی بیهوشی به‌کار می‌روند. آنها در دُز بیش از حد می‌توانند باعث مرگ شوند.

داروهای جدیدتر به کاهش زمان به خواب رفتن کمک می‌کنند. برخی از این داروهای القاکننده‌ی خواب که به همان گیرنده‌هایی در مغز متصل می‌شوند که بنزودیازپین‌ها به آنها وصل می‌شوند، عبارتند از لونستا، سوناتا و امبین. احتمال اعتیادآور بودن آنها تا حدودی، کمتر از بنزودیازپین‌هاست اما به مرور زمان، هم‌چنان می‌توانند باعث وابستگی فیزیکی شوند. آنها می‌توانند به‌سرعت به افزایش خواب‌آلودگی و خواب کمک کنند. یک قرص خواب دیگر به نام «روزرم» وجود دارد که با اثر کردن بر یک هورمون مغزی به نام ملاتونین، متفاوت با سایر داروهای خواب عمل می‌کند و اعتیادآور نیست. «بلسومرا»، یک داروی خواب منحصربه‌فرد دیگر است که بر یک ماده شیمیایی مغزی به نام اورکسین اثر می‌گذارد و اعتیادآور نیست. 2

چگونه از قرص خواب استفاده کنیم؟

برای استفاده از قرص خواب دستورالعمل آن را از پزشک بپرسید. نحوه مصرف دارو با توجه به ویژگی‌های بدنی هر فرد متفاوت است. اما در هنگام مصرف این قرص به این مورد توجه داشته باشید تنها وقتی از این قرص استفاده کنید که بتوانید به خوبی بخوابید. همچنین بلافاصله بعد از رفتن به اتاق خواب این قرص را مصرف کنید. 1

عوارض قرص خواب

شما می‌توانید به سرعت معتاد این داروها شوید

هنگامی‌ که قرص‌های خواب‌آور را در مدت زمان طولانی مصرف می‌کنید، بدن شما به مواد مخدر عادت می‌کند و دیگر دوزهای پایین اثر خود را از دست می‌دهد. اینجاست که برای داشتن یک خواب خوب، به دوزهای بالاتر و بالاتر نیاز پیدا می‌کنید. بالا بردن دوز مصرفی، نیز می‌تواند در هنگام خواب منجر به تنفس کُند و باعث مرگ شود. برای کاهش خطر ابتلا به این عوارض جانبی، قرص‌های خواب‌آور را برای بیش از یک یا دو هفته مصرف نکنید.

رانندگی خواب آلود

تحقیقات جدید نشان می‌دهد افرادی که انواع خاصی از قرص خواب را مصرف می‌کنند، ممکن است بعد از بیدار شدن هنوز به اندازه کافی مواد مخدر در خون‌شان وجود داشته باشد. همین مساله منجر به ایجاد اختلال در فعالیت‌هایی مانند رانندگی خواهد شد. برای جلوگیری از خواب‌آلودگی روز بعد، دستورالعمل‌های پزشک خود را دنبال و از مصرف قرص‌های خواب‌آور مانند آمبی ین خودداری کنید، مگر اینکه حداقل هفت ساعت پس از مصرف ِآن را به خواب اختصاص دهید.

اثرات جانبی ناپایدار

همه ما در حین خواب مرتکب کارهای عجیب و غریب می‌شویم، اما به‌خصوص با مصرف قرص‌های بنزودیازپان، دچار عوارض جانبی مانند راه رفتن در خواب و اعتیاد به مواد مخدر می‌شویم. حتی ممکن است از خواب بیدار شویم و ندانیم کجا هستیم. در صورتی که دچار رفتارهای عجیب و غریب در حین خواب هستید، باید پیش از هرگونه تجویز قرص خواب‌آور توسط پزشک‌تان، او را از این موضوع مطلع کنید.

زمین افتادن

طبق یک تحقیق جدید، بیمارانی که زولپیدم مصرف می‌کردند، چهار بار بیشتر از افرادی که این قرص را مصرف نمی‌کردند، زمین می‌افتادند. سقوط کردن کاملا یک مشکل است. تمام بدن شما بر روی دو پا کاملا متعادل است. شما روی پاهای خود دارای حسگرهایی هستید که دائم مرکز ثقل بدن و جایی را که در آن هستید اندازه‌گیری می‌کنند. با مصرف داروهایی که این سیستم را خاموش می‌کنند مثل قرص‌های خواب‌آور، خطر زمین افتادن برای شما بیشتر می‌شود. خصوصا این مساله را در مورد بیماران مسن‌تر باید جدی گرفت.

سرطان و مرگ

طبق یک تحقیق، افرادی که قرص‌های خواب‌آور مصرف کردند در مقایسه با افرادی که آنها را مصرف نکرده بودند احتمال بیشتری برای مرگ یا ابتلا به سرطان داشتند. این لزوما بدان معنا نیست که این داروها قطعا عوارض جانبی منفی ایجاد می‌کنند. ولی برای درمان بی‌خوابی بهتر است به جای تجویز این نوع دارو از درمان رفتاری شناختی کمک گرفت که می‌تواند به تغییر الگوهای تفکری فرد بی‌خواب کمک کند.

. مشکل کنار گذاشتن قرص خواب‌آورهنگامی‌ که شما شروع به مصرف قرص‌های خواب‌آور می‌کنید، مشکل بتوانید آن را به راحتی کنار بگذارید، به‌خصوص اگر آنها را برای مدت طولانی مصرف کرده باشید. هنگامی‌ که مصرف دارو را متوقف می‌کنید، مشکلات خواب عملا بدتر می‌شود. اگر می‌خواهید از خوردن قرص‌های خواب‌آور دست بکشید، با پزشک خود برای تنظیم برنامه کاهش دوزهای خود صحبت کنید. ترک یک شبه این قرص‌ها خطرناک است. 3

توصیه های لازم برای داشتن خواب خوب

اگر از مشکلات بی خوابی رنج می‌برید، به موارد زیر توجه داشته باشید:

هرگز قبل از خواب غذای سنگین و پرچرب نخورید.
قبل از خواب ورزش نکنید.
قبل از خواب از کافئین استفاده نکنید. 1

پی نوشت:
1.www.darookhaneonline.com
2.www.chetor.com
3.www.yjc.ir