برای اولین بار در سال 1950 ملاتونین توسط تعدادی از محقیق یک آزمایشگاه پوست کشف شد. آن ها تصور می کردند ملاتونین یکی از مهم ترین پارامتر ها در رنگ پوست می باشد و به همین دلیل مقدار زیادی از آن را استفاده کردند تا رنگ پوستشان سفیدتر شود اما همه آن ها به خواب رفتند.

چیزی که دانشمندان به آن دست یافتند این بود که ملاتونین هورمونی است که بدن را از شب‌هنگام باخبر می‌سازد. این ماده در غده‌ی صنوبری‌شکلی که در اعماق مغز قرار دارد ساخته می‌شود.

به گفته‌ی دیک وارتمن (Dick Wurtman)، دانشمند علوم شناختی در دانشگاه MIT که به کشف کارکرد ملاتونین در انسان‌ها کمک شایانی کرده است، «در مهره‌داران کوچک مثل قورباغه، غده‌ی صنوبری در حقیقت چشم سومی است که نور تاریک را دریافت می‌کند.» دانشمندان در ابتدا فکر می‌کردند که این غده تنها در پستانداران کارکردی داشته است اما به تدریج به عضوی باقی‌مانده و بدون کارکرد بدل شده که در عرض چند میلیون سال به کلی ناپدید خواهد شد.»

به نظر می‌آید ملاتونین در انسان‌ها به دو شیوه باعث خواب می‌شود

۱. برخی از محقیق معتقدند که ملاتونین آن بخش هایی از بدن را که هنوز نخوابیده اند را سرکوب می نماید و همین موضوع باعث خوابیدن افراد می شود. البته این نظریه نیز وجود دارد که ملاتونین دمای بدن را کاهش می دهد و همین کاهش دمای بدن باعث خواب افراد می شود.

۲. ملاتونین سرعت کلی ساعت بدن را تنظیم می‌کند. دانشمندان نشان داده‌اند ساعت بدن افرادی که در بعدازظهر ملاتونین گرفته‌اند فریب می‌خورد و فکر می‌کند دیروقت است و این افراد خیلی زود خواب‌آلوده می‌شوند. مصرف ملاتونین برای کسانی که دچار پرواززدگی شده‌اند و بدن‌شان تصور می‌کند در یک منطقه‌ی زمانیِ روزهنگام قرار دارند، می‌تواند سودمند باشد.

موارد مصرف ملاتونین

1ـ مشکلات خواب سالمندان همچون کم خوابی و بی خوابی را از بین می برد.

2ـ عوارض ناشی از دوران قاعدگی را کاهش می دهد.

3ـ برای افراد سالم خواب راحت تری را به وجود می آورد.

4ـ ساعت خواب افرادی که به علل مختلف ساعت خواب آن ها به هم خورده است را تنطیم می نماید.

5ـ دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی

6ـ کمک به درمان اختلالات خواب در کودکان با اختلالات نورولوژی ـ روانی مانند عقب ماندگی ذهنی ، اوتیسم ، اختلالات روانی و صرع و …

عارضه جانبی مهمی که اغلب افراد هنگام مصرف مکمل ملاتونین دچار آن می شوند، خواب‌آلودگی است، که بعد از قطع مصرف دارو برطرف می‌ شود. 1

میزان دوز مصرفی قرص ملاتونین چقدر است؟

اختلال خواب درجات مختلفی دارد و از خفیف تا شدید دسته بندی می شود. به همین دلیل دوز دارویی که برای درمان این بیماری تجویز می شود، متفاوت است.

برای گرفتن نتیجه مطلوب از این قرص، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا نوع اختلال خواب شما تشخیص داده شود. سپس پزشک دوز مناسب را برای شما تجویز می کند.

هزگر خودسرانه استفاده از قرص ملاتونین و یا هر قرص و داروی دیگری را آغاز نکنید. زیرا به بدن خود آسیب می رسانید.

عوارض جانبی قرص ملاتونین کدامند؟

عوارض جانبی بخشی از هویت هر دارو و مکمل هستند. آگاهی از این موارد سبب می شود بهتر بتوانیم استفاده از دارو را مدیریت کنیم.

عوارض جانبی قرص ملاتونین بسیار محدود است. اما گاهی برخی از افراد به (1) سردرد، (2) سرگیجه، (3) حالت تهوع و (4) خواب آلودگی شدید دچار می شوند. عوارض شدید این قرص به شرح زیر هستند:

افسردگی

اضطراب

افزایش تحریک پذیری

معده درد

اسهال

افت فشار خون

درد مفاصل

در صورت بروز هریک از این علایم سریعا مصرف این قرص را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید.

چه افرادی باید از مصرف این قرص اجتناب ورزند؟

ممکن است اختلال خواب به موضوع آزار دهنده ای برای شما تبدیل شده باشد اما این امر به این معنا نیست که شما می توانید هر قرص و یا مکملی را که به درمان این اختلال کمک می کند مصرف کنید.

زنان باردار و شیرده در مصرف این قرص باید بسیار محتاط باشند و قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنند. همچنین افرادی که آلرژی های شدید دارند و یا سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است نباید از قرص ملاتونین استفاده کنند. 2

عوارض ملاتونین

تحقیقات نشان داده است که ملاتونین اثرات منفی بسیار کمی دارد و عوارض جانبی آن عموما خفیف هستند، برخی از این عوارض عبارتند از:

سردرد

سرگیجه

حالت تهوع

خواب آلودگی

فشار خون پایین

خواب آلودگی در روز

تداخل با داروهای رقیق کننده خون، مواد مخدر، قرص های ضد بارداری و داروهای دیابت

کودکانی که مکمل های ملاتونین مصرف می کنند، ممکن است این عوارض جانبی را در کنار شب ادراری و تحریک پذیری تجربه کنند. از آنجا که ممکن است ملاتونین اثرات شدیدی روی جنین یا نوزاد داشته باشد، زنان باردار یا شیرده باید قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنند.