خواص زیتون برای سلامتی

حقایقی درباره‌ی نقش تغذیه‌ ای زیتون

هر صد گرم زیتون محتوی ۱۱۵ تا ۱۴۵ کالری انرژی است، یعنی به‌طور میانگین هر ده عدد زیتون نزدیک به ۵۹ کالری انرژی دارند.

۷۵ تا ۸۰ درصد زیتون را آب، ۱۱ تا ۱۵ درصد آن را چربی و ۴ تا ۶ درصد آن را کربوهیدرات تشکیل می‌دهد.

زیتون محتوی مقدار ناچیزی پروتئین است. هر صد گرم زیتون ۳٫۲ گرم فیبر دارد.

چربی

زیتون با داشتن چربی نسبتا بالا، میوه‌ای غیرمعمولی محسوب می‌شود. زیتون محتوی ۱۱ تا ۱۵ درصد چربی است.

۷۴٪ از چربی موجود در زیتون از نوع اسید اولئیک است که جزو اسیدهای چرب تک‌‌سیرنشده است.

اسید اولئیک جزو مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی روغن زیتون است و فواید زیادی برای سلامتی دارد.

کاهش التهابات، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و مبارزه با سرطان، جزو خواص روغن زیتون برای سلامتی هستند.

کربوهیدرات و فیبر

مقدار کربوهیدرات زیتون نسبتا کم است. تنها ۴ تا ۶ درصد زیتون را کربوهیدرات‌ تشکیل می‌دهد که بیشتر آن به شکل فیبر است.

فیبر ۵۲ تا ۸۶ درصد کربوهیدرات زیتون را تشکیل می‌دهد. میزان کربوهیدرات قابل گوارش موجود در زیتون بسیار کم است.

این مقدار تقریبا معادل ۱٫۵ گرم در ۱۰ عدد زیتونِ معمولی است.

با اینکه بیشتر کربوهیدرات موجود در زیتون به شکل فیبر است، ولی باز هم زیتون جزو خوراکی‌های با فیبر بالا محسوب نمی‌شود.

ویتامین‌ ها و مواد معدنی

زیتون منبع خوبی برای تأمین برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. برخی از این مواد معدنی در طول فرآوری زیتون به آن اضافه می‌شوند.

آهن

زیتون سیاه منبع خوبی از آهن است. آهن برای جابه‌جایی اکسیژن در خون ضروری است.

مس

در رژیم غذایی غربی، معمولا کمبود مس دیده می‌شود. فقر مس می‌تواند احتمال بروز بیماری‌های قلبی را افزایش بدهد.

کلسیم

کلسیم فراوان‌ترین ماده‌ی معدنی در بدن انسان است. وجود کلسیم برای استخوان‌ها، عضلات و عملکرد دستگاه عصبی ضروری است.

سدیم

معمولا زیتون به‌علت بسته‌بندی در آب‌نمک، محتوی مقدار زیادی سدیم است.

سایر ترکیبات گیاهی مغذی

زیتون بسیاری از ترکیبات مغذی گیاهی و آنتی‌اکسیدان‌ها را داراست.

اولئوروپین

این ترکیب فراوان‌ترین آنتی‌اکسیدان در زیتون‌های نارس است و فواید زیادی برای سلامتی دارد.

هیدروکسی تیروزول

در طول فرایندِ رسیدنِ زیتون، اولئوروپین می‌شکند و به هیدروکسی تیروزول تبدیل می‌شود. این آنتی‌اکسیدان نیز فواید زیادی دارد.

تیروزول

فراوان‌ترین آنتی‌اکسیدان در زیتونِ رسیده است. هرچند خاصیت این آنتی‌اکسیدان به‌اندازه‌ی هیدروکسی تیروزول نیست، ولی فواید بسیاری از جمله پیشگیری از بیماری‌های قلبی دارد.

اسید اولئونالیک

این آنتی‌اکسیدان می‌تواند در پیشگیری از آسیب‌های کبدی، تنظیم چربی خون و کاهش التهابات مؤثر باشد، به همین دلیل یکی از مهم‌ترین خواص زیتون به‌شمار می‌آید.

کوئرستین

این ماده‌ی مغذی می‌تواند در کاهش فشار خون و سلامت قلب مؤثر باشد.

خواص زیتون

1. زیتون‌ و سلامت قلب

زیتون‌ ها سرشار از اسیدهای چرب تک غیراشباع هستند. این اسیدهای چرب در واقع نوعی چربی هستند که موجب کاهش LDL (کلسترول بد) و در عین حال حفظ HDL (کلسترول خوب) می‌شوند.

از طرفی خواص آنتی‌اکسیدانی بسیار قوی پلی‌فنول‌های موجود در زیتون از استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن که از عوامل مهم ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هستند، محافظت می‌کنند.

علاوه بر این‌ها شواهد درازمدت نشان داده است، افرادی که روزانه روغن زیتون فوق بکر مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی، فشارخون بالا و مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب و عروقی نسبت به افرادی که از این روغن استفاده نمی‌کنند، هستند.

2. زیتون‌ و بهبود جریان خون

ترکیبات گیاهی موجود در زیتون می‌توانند تولید اکسید نیتریک را افزایش دهند و در نتیجه عملکرد عروقی را با افزایش جریان خون به سمت عضلات شما بهبود بخشند.

این اتفاق هم برای سلامت کوتاه مدت و هم درازمدت شما سودمند است، زیرا گردش خونِ بهتر همه چیز را تحت شعاع قرار می‌دهد؛ از دویدن در ورزشگاه گرفته تا کاهش خطر بیماری‌های مزمن.

علاوه بر این، برخی از انواع زیتون‌ها می‌توانند تا 25٪ از نیاز بدن شما به آهن را فراهم کنند. این ماده‌ی معدنی برای بدن بسیار مهم است زیرا به حمل و رساندن اکسیژن به اندام‌ها کمک می‌کند.

3. زیتون‌ و رفع التهاب‌

پلی‌فنول‌های موجود در انواع زیتون می‌توانند به کاهش التهاب مزمن با ممانعت از شروع آسیب‌های بافتی در اندام‌ها کمک کنند.

زیتون‌ها به دلیل نقش اصلی‌شان در رژیم‌های مدیترانه‌ای که بر پایه‌ی سبزیجات، میوه‌ها و دانه‌های کامل هستند و به سلامت بدن کمک می‌کنند، به خوبی شناخته شده‌اند. به همین دلیل مهم است که بر مصرف آن‌ها در رژیم غذایی‌تان چه به عنوان میان وعده و چه به عنوان یک وعده‌ی غذایی کامل تمرکز کنید.

4. زیتون‌ و تقویت استخوان‌ ها

پلی‌فنول‌های موجود در زیتون همچنین می‌توانند با کاهش تخریب بافتی، باعث افزایش تراکم استخوان‌ها شوند.

علاوه بر این، دیده شده است که رژیم‌های مدیترانه‌ای با خطر کمتر شکستگی استخوان‌ها در افراد مسن همراه هستند.

5. زیتون‌ و بهبود سلامت مغز

از آنجایی که زیتون به کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از التهاب کمک می‌کند، می‌تواند از بافت‌های اندام‌های حیاتی (به عنوان مثال مغز شما) در برابر آسیب‌های مضر و غیرقابل برگشت محافظت کند.

یکی دیگر از مزایای زیتون این است که این میوه حاوی ویتامین E، یعنی آنتی‌اکسیدان مرتبط با ادراک بهتر است و مصرف آن موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های شناختی می‌شود.

علاوه بر این‌ها دیده شده است رژیم‌های غذایی که به روغن زیتون به عنوان منبع اصلی چربی تکیه می‌کنند با خطر کمتر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط هستند.

6. زیتون و ایجاد حس خوشایند سیری

با مصرف روغن زیتون فوق بکر هنگام پخت و پز می‌توانید با تغذیه سالم، احساس سیری خوشایندی نیز داشته باشید.

چربی‌های خوش طعم موجود در زیتون موجب می‌شود که شما مدت زمان طولانی‌تری احساس سیری داشته باشید و در نتیجه کمتر به سمت هله هوله خوری و به تبع آن چاقی بروید.

یک قاشق غذاخوری روغن زیتون حدود 120 کالری انرژی دارد، و از آن طرف 120 کالری معادل تقریباً 30 عدد زیتون (بسته به نوع و اندازه) است.

مصرف زیتون به صورت میوه، فیبر غذایی مناسبی را فراهم می‌کند؛ یعنی یک فنجان از آن حدود 15٪ از آنچه شما در طول یک روز به آن نیاز دارید را برایتان مهیا می‌سازد.

7. زیتون‌ و کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ ها

فواید میوه‌ها و سبزیجات هنگامی که در وعده‌های غذایی و میان وعده‌های مختلف استفاده می‌شوند، به خوبی نمایان است.

غذاهای دارای آنتی‌اکسیدان بالا مانند زیتون می‌توانند شانس ابتلا به برخی سرطان‌ها را هم از طریق محافظت از DNA سلولی که به طور بالقوه از رشد تومور جلوگیری می‌کند و هم از طریق کاهش استرس اکسیداتیو، کاهش دهند.

8. زیتون‌ و تنظیم قند خون

مصرف روغن زیتون فوق بکر می‌تواند موجب کاهش قند خون مخصوصاً حدود دو ساعت بعد از مصرف غذا به وسیله‌ی عملکرد مناسب انسولین شود.

اسیدهای چرب اولئیک که موجب حفظ سلامت قلب می‌شوند و همچنین پلی فنول‌های موجود در زیتون نیز می‌توانند کمک کننده باشند.

تحقیقات نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی حاوی چربی‌های تک غیراشباع بالا و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهند.

9. زیتون‌ و افزایش جذب سایر مواد مغذی

آنتی‌اکسیدان‌هایی که در بسیاری از سبزیجات و میوه‌ها وجود دارند، اگر همراه با یک منبع چربی رژیمی مانند زیتون مصرف شوند، بهتر جذب می‌شوند. 2

عوارض جانبی و مضرات زیتون

حتما همه‌ی شما این ضرب‌ المثل را شنیده‌ اید که «هر سکه دو رو دارد». این مثل معروف حاکی از آن است که هر چیزی هم جنبه‌ی خوب دارد و هم جنبه‌ی بد.

زیتون نیز از این قاعده مستثنی نیست. معمولا مصرف اندازه هر چیز به ویژه غذاهای پرخاصیتی مثل زیتون می تواند ضامن سلامتی باشد.

با این حال قبل از مصرف زیتون بهتر است عوارض جانبی و مضرات زیتون از نظر بگذرانید.

1. قند خون را پایین می‌آورد

این روغن می‌تواند قند خون را تا پایین‌تر از حد نرمال کاهش دهد.

روغن زیتون موجب افزایش مقاومت به انسولین می‌شود؛ این دلیل اصلی فعالیتش علیه سطح قند خون است.

مصرف بیش از حد می‌تواند شما را مستعد چندین ناراحتی کند من جمله افت قند خون، تعریق، لرز، ضعف، و غیره.

۲. فشار خون را پایین می‌آورد

معروف است که روغن زیتون سلامت قلب ما را تامین می کند. اما، طی مطالعات انجام شده دریافته‌ اند که مصرف بیش از حد روغن زیتون می‌تواند باعث افت شدید فشار خون شود.

این امر برای سلامت کلی ما خطرناک است چون ما را در برابر بسیاری از مشکلات و ناراحتی‌ ها مانند سرگیجه، سبکی سر، سکته، و اختلال کلیوی آسیب پذیر می‌کند.

۳. می‌تواند باعث اسهال شود

محتوای چربی بالای زیتون ممکن است باعث اختلالات گوارشی و به وجود آمدن مشکلات گوارشی مانند اسهال شود.

همه‌ی ما از خواص روان کنندگی قوی زیتون و روغن زیتون اطلاع داریم.

پس وقتی به میزان زیاد از آن مصرف کنیم، سیستم بدنی ما از هضم کامل آن عاجز خواهد شد. در نتیجه، به اسهال خفیف تا متوسط مبتلا می‌شویم. 3

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.yjc.ir
3.www.bazdeh.ir