يک روش طبيعي براي مقابله با سرماخوردگي

سرماخوردگي و آنفلوآنزا از شايع‌ترين علل مراجعه به پزشک و غيبت از کار و مدرسه است. گرچه تاکنون 200 نوع ويروس سرماخوردگي معمولي شناخته شده‌اند، هنوز ويروس‌هاي عامل 30 تا 50 درصد موارد سرماخوردگي افراد بالغ ناشناخته باقي مانده و پيشگيري و درمان اين بيماري‌ها از دغدغه‌هاي هميشگي جامعه پزشکي است.
به رغم پيشرفت‌هاي علمي در زمينه ايمني‌سازي عليه بسياري از بيماري‌هاي عفوني واگيردار، در مورد سرماخوردگي و آنفلوآنزا، به علت تنوع زياد ويروس‌هاي ايجادکننده اين دو بيماري، بروز سو‌ش‌هاي جهش يافته جديد در شروع هر فصل سرما و نيز متفاوت بودن ويروس‌هاي غالب بيماري‌زا در مناطق جغرافيايي مختلف، نمي‌توان با ساخت يک واکسن خاص در سطح بين‌المللي يا حتي منطقه‌اي عليه آنها ايمني‌ ايجاد کرد. به نظر مي‌رسد با شروع هر فصل جديد از سرماخوردگي و آنفلوآنزا نياز به توليد و ارايه يک واکسن جديد در هر منطقه جغرافيايي است! اين امر بسيار دشوار بوده و هزينه‌هاي هنگفتي نيز در پي دارد. بنابراين بايد براي مقابله با اين بيماري‌ها چاره ديگري انديشيد.

اکيناسه چيست؟

تحقيقات نشان داده‌اند که تعديل و تقويت سيستم ايمني بدن با روش‌هايي غيراز واکسيناسيون نه تنها مي‌تواند شانس ابتلا به برخي بيماري‌هاي عفوني واگيردار را کاهش دهد، بلکه در کاهش شدت علايم و دوره بيماري نيز بسيار موثر است. در راستاي تحقق اين هدف و با توجه به گرايش عمومي به سمت مصرف فرآورده‌هاي طبيعي، بسياري از ترکيبات طبيعي مورد آزمايش قرار گرفته و نقش تعدادي از گياهان به عنوان محرک و مقوي سيستم ايمني در مقياس آزمايشگاهي و نيز کارآزمايي‌هاي باليني مشخص شده است. يکي از گياهاني که اثر آن به عنوان تعديل‌کننده و تقويت‌کننده قدرت دفاعي و ايمني بدن به‌طور مسلم و قطعي به اثبات رسيده است گياه دارويي اکيناسه است که بومي آمريکا بوده و در ايران با نام سرخارگل شناخته مي‌شود. اکيناسه گياهي علفي و چندساله، از تيره کاسني با گل‌هاي مخروطي شکل و ارغواني رنگ است. اکيناسه از گياهان دارويي منتخب سازمان بهداشت جهاني و به‌عنوان يکي از مهم‌ترين گياهان دارويي مطرح در جهان است که کشت آن به‌طور فزاينده‌اي در حال افزايش است. از معروف‌ترين گونه‌هاي اين گياه، اکيناسه پورپورا است که به خوبي در شرايط آب و هوايي شمال ايران قابل پرورش است. مستندات علمي متعددي مبني بر اثر بخشي قسمت‌هاي مختلف اين گياه به‌عنوان ضدباکتري، ضدويروس، ضدالتهاب، تعديل کننده وتقويت کننده سيستم ايمني، ترميم کننده زخم، ضدنئوپلاستيک و ضدعفوني کننده در دسترس است. در مطالعات باليني و آزمايشگاهي مختلف، متعاقب مصرف فرآورده‌هاي حاوي اکيناسه، افزايش فعاليت فاگوسيتوزي گرانولوسيت‌هاي انساني، افزايش تعداد سلول‌هاي سفيدخون، افزايش تعداد و فعاليت لکوسيت‌ها و افزايش توليد IgM و اينترفرون‌بتا گزارش شده است که اين آثار را مي‌توان در ايمني‌زايي اين گياه دخيل دانست. در اروپا و آمريکا، فرآورده‌هاي دارويي حاصل از قسمت‌هاي مختلف (ريشه و اندام‌هاي هوايي) اکيناسه پورپورا به‌طور گسترده‌اي براي پيشگيري و درمان عفونت‌هاي باکتريايي و ويروسي به ويژه سرماخوردگي و آنفلوآنزا و نيز به عنوان تقويت‌کننده سيستم ايمني و افزايش دهنده قدرت دفاعي بدن استفاده مي‌شود. ويژگي‌هاي مذکور عمدتا به وجود آلکاميدها، گليکوپروتئين‌ها، مشتقات کافئيک اسيد (چيکوريک اسيد) و پلي‌ساکاريدها در گياه مربوط مي‌شوند. مطالعات باليني متعدد حاکي از آن است که مصرف فرآورده‌هاي دارويي حاوي اکيناسه مي‌تواند احتمال ابتلا به سرماخوردگي را به نصف تقليل دهد. همچنين مشخص شده مصرف اين فرآورده‌ها به همراه ويتامين «C» خطر ابتلا را بيش از 80درصد کاهش مي‌دهد. تحقيقات ديگر نشان‌ داده‌اند که مصرف فرآورده‌هاي حاوي اکيناسه در شروع نشانه‌هاي سرماخوردگي، نه تنها شدت علايم بيماري مانند سرفه، سردرد و سرماخوردگي بيني، بلکه تعداد روزهاي علامت‌دار يعني دوره بيماري را نيز به طور چشم‌گيري کاهش مي‌دهد. اين فرآورده‌ها همچنين به عنوان درمان کمکي در عفونت‌هاي راجعه دستگاه ادراري آثار خوبي نشان داده‌اند. استعمال موضعي فرآورده‌هاي حاوي اکيناسه به طور سنتي در تسريع التيام زخم‌ها و ترميم بافت‌ها کاربرد داشته است که اين اثر مربوط به مهار فعاليت آنزيم هيالورونيداز بافتي و ميکروبي توسط مواد موثره اين گياه است.

عارضه هم دارد؟

همانند هر فرآورده‌ دارويي در مورد مصرف فرآورده‌هاي دارويي حاوي اکيناسه نيز نکاتي را بايد مورد توجه قرار داد. به جز مواردي نادر از واکنش‌هاي آلرژيک نسبت به اکيناسه، عارضه جانبي ديگري متعاقب مصرف فرآورده‌هاي آن گزارش نشده است. مصرف هم‌زمان اين فرآورده‌ها با داروهايي که توسط آنزيم‌هاي کبدي متابوليزه مي‌شوند، داروهاي سرکوبگر سيستم ايمني و کورتيکوستروييدها توصيه نمي‌شود. مصرف فرآورده‌هاي اکيناسه در کودکان بايد با احتياط و با نظر پزشک صورت گيرد. زنان باردار و شيرده و افرادي که نسبت به فرآورده‌هاي گياهي حساسيت نشان مي‌دهند بايد از مصرف فرآورده‌هاي اکيناسه خودداري کنند. مصرف فرآورده‌هاي اکيناسه در بيماري‌هايي مانند سل، مالتيپل اسکلروزيس، کلاژنوسيس، ايدز يا عفونت‌هاي اچ‌آي‌وي و ديگر بيماري‌هاي خود ايمني ممنوع است. مصرف فرآورده‌هاي دارويي حاوي اکيناسه در فصل زمستان و با تجويز پزشک به منظور پيشگيري از سرماخوردگي و آنفلوآنزا به ويژه براي افرادي که دچار ضعف سيستم ايمني هستند يا به‌طور مکرر دچار سرماخوردگي مي‌شوند، توصيه مي‌شود. در عين حال مصرف مداوم اين فرآورده‌ها بيش از 8 هفته منع شده است. افراد سالم نبايد به مدت طولاني از اين فرآورده‌ها استفاده کنند. بهتر است اين فرآورده‌ها به صورت مقطعي به مدت يک يا دو هفته مصرف شده و سپس براي مدتي مصرف آنها متوقف شود تا فعاليت طبيعي سيستم ايمني بدن مختل نشود. ذکر اين نکته لازم است که فرآورده‌هاي دارويي توليد شده توسط شرکت‌هاي داروسازي مختلف لزوما از نظر نوع و مقادير ترکيبات موثره يکسان نيستند. لذا توصيه مي‌شود براي اطلاع از دوز مصرف دارو به برگه راهنماي مربوط به شرکت سازنده توجه کرده و در اين زمينه از توصيه‌هاي داروساز يا پزشک نيز بهره‌مند شوند.
منبع: www.salamat.com