چشم و جراحي هاي ليزر (3)

لازک (LASEK (laser epithelial keratomileusis

تکنيک نسبتا جديدي است که در واقع شکلي از PRK است. اين تکنيک بيشتر براي افرادي که ضخامت قرنيه پايين دارند و يا شيب انحناي قرنيه کم است، پيشنهاد مي شود.لازک با هدف کاهش شانس بروز عوارض ناشي از فلپ (لايه برداري) ليزيک ابداع شد.

تکنيک عمل لازک

در لازک، اپيتليوم يعني سطحي ترين لايه قرنيه (بجاي اينکه در ليزيک فلپ با ميکروکراتوم برش داده ميشود) با وسيله اي بنام ترفاين برش داده مي شود. سپس الکل را پنج برابر رقيق کرده و به مدت حدود 30 ثانيه روي سطح قرنيه مي گذاريم. الکل رقيق شده لايه اپيتليوم قرنيه را شل مي کند.
سپس الکل را برداشته و با وسيله مخصوصي لبه هاي فلپ اپيتليوم ( لايه) را بلند کرده و به آرامي آنرا بر روي خودش شبيه فرش لوله مي کنيم. در مرحله بعد با استفاده از ليزر اکسايمر شبيه ليزيک يا PRK بستر قرنيه را تراش داده و اصلاح مي کنيم. سپس فلپ اپيتليوم به جاي اول برگردانده مي شود و براي پيشگيري از لغزيدن و جابجا شدن آن، بر روي چشم لنز تماسي گذاشته مي شود.

دوره پس از عمل

دوره بعد از عمل لازک شبيه PRK است. پس از ترميم لبه هاي فلپ اپيتليال، لنز تماسي برداشتن مي شود. معمولا 4 تا 7 روز پس از عمل بينايي در حد مطلوبي بهبود مي يابد.ساير عوارض و نتايج شبيه PRK است.

لیزیک (LASIK ) چیست؟

کلمه لیزیک به معنی لیزر در ضخامت قرنیه می باشد
(Laser Assisted in situ Keratomileusis LASIK).
لیزیک یک نوع جراحی با لیزر روی قرنیه است که جراح با استفاده از یک دستگاه اتوماتیک به نام میکرو کراتوم لایه نازکی از روی قرنیه را بر میدارد.که این لایه نازک از روی قرنیه بلند شده در حالیکه هنوز به قرنیه متصل میباشد سپس با استفاده از دستگاه لیزر اگزایمر مقداری از بافت قرنیه که قبلا مشخص شده است از بستر قرنیه تراش داده میشود. میزان بافت برداشت شده بر اساس قدرت چشم شما که قبل از عمل اندازه گیری شده مشخص میگردد که معمولا این میزان با شماره عینک یا لنز تماسی شما مطابقت دارد. سپس لایه نازک به محل اولیه برگردانده شده و بدون اینکه نیاز به بخیه داشته باشد , پس از چند دقیقه کاملا به محل خود میچسبد. مدت زمان این عمل برای هر چشم کمتر از 10 دقیقه میباشد. لیزیک یک روش موثر در درمان نزدیک بینی-دوربینی -آستیگماتیسم میباشد.
بیش از یک دهه از انجام این عمل جراحی لیزری می گذرد وتاکنون میلیونها چشم در سرتاسر دنیا تحت این عمل قرار گرفته و می گیرند. در حال حاضر؛ لیزیک شایعترین و یکی از موفقترین اعمال جراحی عیوب انکساری می باشد که محدوده نسبتا وسیعی ازاختلالات انکساری چشم را می تواند برطرف سازد.
انجمن چشم پزشکی (AAO)گزارش کرده است که تقریباً از 500,000 آمریکایی که در سال 1999 عمل ليزيك داشته اند،70 ٪ بعد از عمل دارای دید 10/10 بوده اند.

تاريخچه ليزيك:

در سال 1991 دكتر يوناس پاليكاريس در هراكليون كرت (يونان) اولين كسي بود كه با استفاده از دستگاه ميكروكراتوم لايه نازكي از قرنيه را برداشت و سپس با استفاده از ليزر اگزايمر بخشي از بافت قرنيه را تراش داد. با ابداع ليزيك اين عمل به سرعت عموميت يافت و در بسياري از مراكز جايگزين ساير روشها مانند RK (برش قرنيه) و PRK (ليزر) گرديد، گرچه امروزه اين روش ها هر كدام كاربردهاي خاص خود را نيز دارند.

چه افرادی می توانند عمل لیزیک را انجام دهند؟

عمل جراحی لیزیک برای بسیاری از افراد با عیوب انکساری نزدیک بینی؛ دوربینی؛ و آستیگماتیسم قابل انجام می باشد. این افراد باید حداقل 20 سال سن داشته باشند تا تغییرات شماره عینک در آنها متوقف شده باشد. همچنین افرادی که بدلیل جراحیهای قبلی (پیوند قرنیه؛ اب مروارید؛ و عمل RK) شماره عینک بالا و یا نامتقارن با چشم مقابل پیدا کرده اند و نمی توانند از عینک استفاده نمایند؛ نیز می توانند به کمک عمل لیزیک در جهت اصلاح یا کاهش آن اقدام کنند.
اگرچه حداقل سن برای این عمل حدود 18 تا 20 سال در نظر گرفته می شود؛ ولی تحقیقات سالهای اخیر موثر بودن این عمل را در سنهای پایین تر؛ جهت اصلاح عدم تقارن شماره عینک دو چشم که منجر به تنبلی می شوند؛ را نیز نشان داده است.
باید دانست که عمل لیزیک یک عمل کاملا اختیاری است و هیچگونه اجباری در انجام این عمل وجود ندارد. انجام این عمل چیزی به سلامتی چشم اضافه نمی کند؛ بلکه سعی می کند وابستگی به عینک و یا لنز تماسی را به حداقل برساند.

چه افرادی نمی توانند عمل لیزیک را انجام دهند؟

عمل جراحی لیزیک برای بسیاری از افراد با عیوب انکساری نزدیک بینی؛ دوربینی؛ و آستیگماتیسم قابل انجام می باشد؛ اما باید دانست که این عمل برای همه افراد مناسب نمی باشد. افرادی که علاوه بر عیب انکساری؛ بیماریهای دیگری در چشم دارند و یا از بعضی از بیماریهای مزمن در دیگر سیستمهای بدنشان رنج می برند؛ ممکن است کاندید مناسبی برای اعمال جراحی اصلاح عیوب انکساری و لیزیک نباشند.
بعنوان مثال افراد زیر نمی توانند عمل جراحی لیزیک را انجام دهند:
افرادی که بیماری قوز قرنیه و یا نامنظمی در سطح قرنیه اشان دارند
افرادی که ضخامت قرنیه کافی نداشته باشند
افرادی که بیماری تبخال چشمی داشته و یا دارند
افرادی که بیماری قند دارند
افرادی که آب مروارید دارند
افرادی که اب سیاه دارند
افرادی که سابقه بیماریهای روماتیسمی و یا نقص ایمنی را دارند
افرادی که خشکی چشم متوسط تا شدید دارند
افرادی که فقط یک چشم بینا دارند
افرادی که مردمک چشم آنها در تاریکی بیش از حد معمول باز می شود

واقعيت اين نيست (معاینات قبل از عمل لیزیک )

بر خلاف تصور عموم، اعمال جراحی ليزيک، لازک، و پی ار کی در زمره ساده ترين عملهای جراحی چشم قرار می گيرند و بيش از خود عمل جراحی، دقت در انجام معاينات قبل از عمل نقش اصلی را در حصول موفقيت بازی می کند.
بارها افرادی فقط با يک عکس توپوگرافی چشم و يک شماره عينک که توسط دستگاهای به اصطلاح کامپيوتر اندازه گيری شده، مراجعه می کنند، و تقاضا دارند که در همان روز تحت عمل ليزيک و يا لازک قرار بگيرد و اينچنين برای آنها القاء شده که همه مراحل از معاينه و عمل جراحی گرفته تا معاينات بعد از عمل، همه و همه قابل انجام در يک روز هستند. اما واقعيت اين نيست و يا بهتر است که نباشد. اهميت معاينه قبل از عمل و يا مراقبتهای روزهای بعد از عمل بسيار مهمتر از انجام خود عمل ليزيک و يا لازک می باشد. بارها ديده شده که عمل جراحی بخوبی انجام گرفته، اما بعلت عدم توجه به بعضی از نکات در قبل از عمل، بيمار گرفتار عارضه گشته است. در تاکيد اين سخن همين بس که بدانيم که در بسياری از موارد، عوارض عمل ليزيک و يا لازک، قبل از انجام عمل شروع می شود.
بطور کلی، معاينه کامل چشم برای اعمال جراحی ليزيک، لازک، و پی آر کی، شامل سه مرحله است:
گرفتن شرح حال از وضعيت سلامت چشم، وضعيت سلامت ديگر اعضای بدن، سابقه فاميلی، و داروهای مصرفی

انجام معاينات همه جانبه چشم

مشاوره کامل در مورد کم و کيف نوع عمل، نحوه انجام عمل، نتايج ممکن، و عوارض و مشکلات احتمالی

شرح حال

در اين قسمت بايد اطلاعات جامعی از سن، جنس، ميزان تحصيلات، شغل، وضعيت سلامت چشم از گذشته تا حال، وجود يا عدم وجود سوابقی مانند ضربه يا عفونت در چشم، استفاده يا عدم استفاده از داروهای چشمی، استفاده يا عدم استفاده از لنز تماسی، و زمان آخرين تغيير در شماره عينک جمع آوری گردد. همچنين سوالاتی از وضعيت سلامت عمومی بدن، وجود يا عدم وجود بيماريهای مهم و مزمن مانند بيماری قند و بيماريهای روماتيسمی، استفاده از دارو، و حساسيت دارويی بايد پاسخ داده شود. در بانوان، پرسش از حاملگی يا شير دهی نيز بايد به موارد فوق اضافه گردد. جستجو در سوابق فاميلی در مورد بعضی از بيماريهای مهم چشمی مانند قوز قرنيه، آب سياه، پارگی شبکيه، و شب کوری نيز بسيار کمک کننده خواهد بود.
هدف اصلی در گردآوری اطلاعات فوق در اين است که افرادی را که در معرض ريسک بالاتری برای انجام اينگونه اعمال جراحی هستند را قبل از انجام عمل شناسايی کنيم. بعنوان مثال وجود سابقه بيماری تب خال چشمی، از احتمال فعال شدن مجدد بيماری تبخال پس از عمل جراحی هشدار می دهد. يا وجود بيماری قوز قرنيه در بستگان درجه اول، احتمال بروز عارضه آستيگمات نامنظم را بيشتر می کند. يا مصرف بعضی از داروها مثل آکوتان (Accutane) که برای درمان جوش صورت (آکنه) استفاده می شود، بعلت اينکه سبب خشکی چشم می گردد، شانس عوارض پس از عمل ليزيک يا لازک را زياد می کند.

معاينه چشم

کساني که تمايل به انجام عملهای جراحی ليزيک، لازک، و پی ار کی دارند، بايد با حوصله کامل، تمامی مراحل معاينه چشم را طی کنند. اندازه گيری حدت بينايی بدون عينک و با عينک، تعيين مجدد و دقيق شماره عينک بدون استفاده از قطره، اولين قدم می باشد. يادمان باشد که اندازه گيری شماره عينک با دستگاههای اصطلاحا کامپيوتری بتنهايی کافی نمی باشد و نتايج حاصل از اين دستگاها حتما بايد روی چشم و با استفاده از روش دستی مجددا آزموده شود. چرا که محدوده خطای اندازه گيری در دستگاهای اصطلاحا کامپيوتری، بسيار زياد می باشد و تکيه صرف بر نتايج اندازه گيری با اين دستگاهها می تواند به عوارض جدی منتهی گردد.
همچنين اندازه گيری انحنای قرنيه، معاينه حرکات چشم و بررسی از نظر وجود يا عدم وجود انحراف در چشم، اندازه گيری ميزان تنگ و گشادی مردمک ها در دو وضعيت تاريکی و روشنايی، معاينه ميکروسکوپی چشم و بررسی ساختمانهای مختلف چشم از جمله پلکها، ملتحمه، قرنيه، عنبيه، عدسی و وضعيت لايه اشکی بايد بدقت انجام گيرد. با چکاندن قطره بی حسی در چشم، فشار داخل چشم بايد اندازه گيری شود. در ضمن رطوبت و ميزان ترشح اشک با استفاده از کاغذ مخصوص اندازه گيری می گردد. در ادامه با چکاندن قطره های باز کننده مردمک (که موقتا ديد را مختل می کند)، مجددا شماره عينک چک نهايی شود. همچنين باز شدن مردمک امکان معاينه کامل شبکيه را فراهم می کند تا از وجود يا عدم وجود ضايعات شبکيه مطمئن شويم. بخشی از معاينه شبکيه با استفاده از لنز مخصوص و ميکروسکوپ، و بخشی ديگر در حالت خوابيده و با استفاده از دستگاهی که روی سر پزشک قرار می گيرد، انجام می شود.
همچنين، گرفتن نقشه توپوگرافی قرنيه و اندازه گيری ضخامت قرنيه جزء لاينفک معاينه می باشد. نقشه توپوگرافی قرنيه که بااستفاده از دستگاهای توپوگرافی و اورب اسکن تهيه می شود اطلاعات ذيقيمتی را در مورد وضعيت قرنيه به ما ارائه می دهد.
حذف هر قسمت از معاينات فوق، ما را از بخشی از اطلاعات در مورد چشم محروم می کند که عدم توجه به آن، احتمال بروز مشکلات بعد از عمل را بيشتر خواهد کرد. بعنوان مثال عدم اندازه گيری و توجه به وضعيت لايه اشکی، می تواند گرفتاری خشکی چشم پس از عمل ليزيک را به ارمغان بياورد. يا عدم توجه به اندازه مردمکها، می تواند سبب مشکلات ديد شب گردد.

مشاوره

گرفتن شرح حال و انجام معاينات فوق الذکر، مجموعه اطلاعات کاملی را در اختيار پزشک قرار می دهد تا وی در انتها بتواند بصورت اختصاصی جنبه های مختلف آن را با بيمار سبک سنگين کند و بر اساس آن قضاوت و تصميم گيری نمايد. اين بخش از حساسيت ويژه ای برخوردار است و بايد مطمئن شد که هيچکدام از پرسش های بيمار بدون پاسخ نمانده است، و همچنين همه نگرانيهای وی در نظر گرفته شده است. بيان واقعيات بدور از اغراق در مورد نتايج و عوارض احتمالی اينگونه اعمال جراحی، انتظارات و توقعات بيمار را محک می زند تا افرادی که انتظاراتی منطبق با واقعيات دارند، مورد عمل جراحی قرار بگيرند. در اين مرحله بر اساس اطلاعات بدست آمده، بايد نوع و نحوه عمل جراحی، مزايا و مشکلات آن برای بيمار تشريح گردد تا وی قادر باشد راه کم خطر را در پيش گيرد.
گاها در اين مرحله بيمار برای فکر کردن و تصميم گيری نياز به فرصت بيشتری دارد که بايد اين فرصت به وی داده شود و حتی اين جلسه مشاوره می تواند باز هم تکرار گردد تا فرد قادر باشد با فراغ بال تصميم نهايی را بگيرد.
منابع تحقیق :
سايت دكتر دستجردي dastjerdi.com
بخش لیزیک بیمارستان فارابی- بیمارستان تخصصی فارابی- farabihospital.com
لیزردرمانی laserdarmani.com
سايت دکتر علیرضا نادری dr-naderi.com
سایت بیمارستان چشم پزشکی نور www.noorvision.com
وبلاگ ابوالقاسم آوند عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي فسا avand.parsiblog.com
سايت دكتر كريميان Dr-karimian.com
وبلاگ دكتر نادري Dr-naderi.blogfa.com
middleeastlasik.com
www.pezeshk.us
irancliniconline.com