مرا نترسان ، سيما !

تاثير خشونت‌هاي تلويزيوني بر سلامت روان بينندگان

تحقيقات روان‌شناسان نشان داده است که برخلاف تصور عامه، تماشاي تصاوير و فيلم‌هاي خشن موجب تخليه هيجاني نمي‌شود بلکه باعث مي‌شود ما آن خشونت‌ها را بياموزيم.
ارسطو فکر مي‌کرد تماشاي ترس در نمايش‌ها باعث مي‌شود ترس ما بريزد. او احتمالا اگر فيلم‌هاي خشن امروزي را هم مي‌ديد، مي‌گفت آنها باعث مي‌شود خشونت ما تخليه شود. تا سال‌ها روان‌شناس‌ها هم همين‌گونه فکر مي‌کردند. شما در زبان مردم هم بارها شنيده‌ايد که براي خالي شدن به فيلم‌هاي خشن پناه برده‌اند. اما آيا واقعا اين گونه است؟ متاسفانه تحقيقات و واقعيات نشان داده است که نه، اين گونه نيست. واقعياتي مانند حادثه اخير دانشگاه کاليفرنيا که خيلي‌ها مي‌گفتند تحت تاثير ديدن يک فيلم بوده است. فيلم‌هاي خشونت‌بار به علت محدوديت‌هاي بياني و شناختي کودکان، روي آنها اثر سوء بيشتري دارد. کودکان فرق ميان خيال و واقعيت را به سختي تشخيص مي‌دهند. اصلا منطق طبقه‌بندي سني فيلم‌ها در غرب همين آثار مخرب روان‌شناختي است. متاسفانه اين طبقه‌بندي‌ها اصلا در رسانه ملي ما مورد توجه قرار نگرفته است. آنها خشن‌ترين نوع فيلم‌ها را هم گاهي به آساني و بدون اعلام کردن درجه‌اش پخش مي‌کنند.

تاثير فيلم‌هاي خشن بر رفتار کودکان

تحقيقات روان‌شناسان نشان داده است که کودکان از قهرمان‌هاي خشني که به اهداف خود مي‌رسند و پاداش مي‌گيرند، تقليد مي‌کنند. به طور مثال، در همان فيلم ماتريکس، زن و مرد جوان بعد از استفاده از انواع خشونت با اسلحه گرم، تمام نگهبانان آن طبقه را مي‌کشند و پيروزمندانه وارد آسانسور مي‌شوند. يعني قهرمان‌هاي فيلم تنها با استفاده از عنصر خشونت به هدف خودشان مي‌رسند.
يک روان‌شناس مشهور به نام بندورا در دهه 70 ميلادي کشف کرد و هشدار داد که فيلم‌هاي خشن تلويزيوني آثار نامطلوبي روي ذهن کودکان مي‌گذارند. آنها ياد مي‌گيرند که اگر خشن باشي، به هدفت مي‌رسي. چيزي که بندورا به آن مي‌گويد: «يادگيري جانشيني». يعني اينکه کودکان براي اينکه چيزي را ياد بگيرند لازم نيست حتما آن را تجربه کنند و به هدف برسند. اگر ببينند همسالان، پدر و مادر و شخصيت‌هاي تلويزيوني يک رفتار را انجام مي‌دهند و به هدف‌شان مي‌رسند، کودکان نيز آن رفتار را تقليد مي‌کنند. اين رفتار مي‌تواند خوب يا بد باشد. از رفتار‌هاي بدي که به شدت مورد تقليد بچه‌ها قرار مي‌گيرد، همين خشونت در رسانه‌هاست.
تحقيقات بعدي روان‌شناس‌ها به نتيجه‌‌هاي جالب ديگري رسيد:
1) خشونت، خشونت است چه کارتون و چه واقعي: روان‌شناسان ديگري بعد از بندورا کشف کردند که حتي فيلم‌هاي کارتوني خشن که شخصيت‌هايشان فانتزي‌تر است، پرخاشگري کودکان را افزايش مي‌دهد. همان‌طور که گفتيم، متاسفانه کودکان توانايي تشخيص واقعيت را از خيال ندارند. به همين دليل براي آنها فرقي نمي‌کند که شخصيت خشني که مي‌بينند کارتوني است، عروسکي است يا واقعي. آنها تقليد مي‌کنند.
2) ديدن فيلم خشن در 9 سالگي، بروز خشونت در 19 سالگي: در دهه 90 يک روان‌شناس خلاق و با حوصله به نام آقاي وود، 28 پژوهش درباره آثار ماندگار تماشاي فيلم‌هاي خشن بر کودکان و نوجوانان انجام داد. او در کمال شگفتي دريافت که ميزان تماشاي فيلم‌هاي خشونت‌بار در 9 سالگي حتي با پرخاشگر شدن در 19 سالگي هم ارتباط دارند.
3) خشونت به دختران هم سرايت مي‌کند: تا همين ده پانزده سال پيش که وود تحقيق قبلي را انجام داد، خشونت فيلم‌ها فقط در پسران ماندگار بود. اين پديده مي‌تواند ناشي از تفاوت‌هاي جنسيتي مردها و زن‌ها در استفاده از پرخاشگري، کم بودن قهرمان‌هاي خشن زن لااقل در فيلم‌هاي آن سال‌ها و اينکه جامعه به طور معمول خشن بودن دخترها را تاييد و تقويت نمي‌کند، باشد اما اکنون جز تفاوت زيستي دختر و پسر، بقيه قضايا تغيير کرده است. فيلم‌هاي هاليوودي پر شده از قهرمان‌هاي خشن زن و جوامع هم دارند پرخاشگري زنانه را مي‌پذيرند.

آداب روان شناختي تماشاي فيلم

تا جايي که مي‌توانيد، در انتخاب فيلم‌ها منفعل نباشيد. پيش از آنکه فيلمي را حتي از تلويزيون تماشا کنيد، درباره موضوع اصلي داستان فيلم از ديگران، روزنامه‌ها يا سايت‌هاي اينترنتي اطلاعات کسب کنيد. مخصوصا درجه‌اي که فيلم دارد، مي‌تواند خيلي خلاصه و عملي به شما بگويد که کدام کودک با کدام سن مي‌تواند اين فيلم را ببيند. تا جايي که مي‌توانيد، کمتر فيلم‌هاي خشونت‌بار و ترسناک ببينيد. فيلم‌هاي خشن ممکن است تاثيري آني روي شما نداشته باشند اما ذره‌ذره در ناخودآگاه شما حک مي‌شوند و وقتي که بعدها به مشکلي برخورديد، ترجيح مي‌دهيد از خشونت هم استفاده کنيد و اين شروع گرفتاري است.
همه فيلم‌ها را با کودکان‌تان نبينيد. البته منع کردن مستقيم به طور معمول نتيجه عکس مي‌دهد. اين کار آنها را کنجکاوتر و مشتاق‌تر مي‌کند. اگر کمي ذهنتان را به کار بگيريد، راحت‌تر مي‌توانيد کودکان را از تماشاي اين فيلم‌ها منع کنيد. حداقل آن، پيشنهاد يک فيلم جذاب اما غير خشن ديگر يا يک کار جذاب ديگر غير از فيلم ديدن است. گاهي تنها راه اين است که خودتان هم فيلم را نبينيد. اگر نمي‌توانيد اين کارها را انجام دهيد، لااقل بچه‌هايتان را به اين بهانه که مي‌خواهيد شجاع بار بيايند پاي اين فيلم‌ها ننشانيد.
منبع:http://salamat.com
ج/