ژنیکوماستی یا بزرگ شدن سینه مردان چیست؟

ژنیکوماستی (Gynecomastia) یا بزرگ شدن پستان در مردان، رشد غیرطبیعی غدد پستانی به دلیل عدم تعادل هورمون‌های استروژن و تستوسترون است. ژنیکوماستی ممکن است روی یک یا هر دو پستان اثر بگذارد و موجب ناهنجاری ظاهری شود. برخی اوقات نوزادان، پسران در سن بلوغ و مردان مسن ممکن است در اثر تغییرات طبیعی در سطح هورمون‌ها به ژنیکوماستی مبتلا شوند. با این حال، دلایل دیگری نیز برای بروز این اختلال وجود دارد.

به طور کلی، ژنیکوماستی مشکل حادی نیست، اما ممکن است کنار آمدن با آن برای برخی دشوار باشد. مردان و پسران مبتلا به ژنیکوماستی گاهی اوقات در پستان‌های خود دچار درد شده و یا اینکه از ظاهر خود احساس شرم‌ساری و خجالت می‌کنند.

ژنیکوماستی ممکن است بدون نیاز به درمان و به تدریج برطرف شود. اما در صورتی که این بیماری ادامه پیدا کند، ممکن است دارو یا عمل جراحی به درمان آن کمک کند.1

علت ژنیکوماستی

ژنیکوماستی، با کاهش میزان هورمون تستوسترون تشدید می یابد. علت این کاهش می تواند به دلیل افزایش سطح استروژن و یا مسدود شدن تستوسترون باشد. برخی عواملی که باعث برهم خوردن تعادل هورمونی می شوند، عبارتند از:

تغییرات طبیعی هورمون ها

هورمون های استروژن و پروژسترون، بر مشخصات جنسی زنان و مردان تاثیر می گذارند. تستوسترون مسئول کنترل حجم و توده عضلانی و رشد مو در مردان، و استروژن مسئول کنترل رشد سینه ها در مردان می باشد.

بعد از تولد

بعد از تولد، نوزاد هم چنان تحت تاثیر استروژن دریافتی از سوی مادر می باشد. تقریبا می توان گفت نیمی از نوزادان پسر با این مورد به دنیا می آیند، اما بعد از گذشت دو تا سه هفته از تولد، شاهد بهبود علائم خواهیم بود.

در دوران بلوغ

در این دوران، بیشترین میزان تغییرات هورمونی را شاهد هستیم، که معمولا شش ماه تا دو سال بعد از وارد شدن فرد به دوران بلوغ، بهبود می یابد.

مصرف دارو

مصرف برخی داروها می تواند منجر به بروز ژنیکوماستی شود، مانند:

داروهای آنتی آندروژن، که در درمان بزرگی و یا سرطان پروستات تجویز می شوند

داروهای ایدز

داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام

داروهای ضد افسردگی

آنتی بیوتیک ها

درمان سرطان مانند شیمی درمانی

برخی اختلالات مرتبط با سلامت بدنی

برخی اختلالات با تاثیر بر روی هورمون ها، باعث برهم خوردن نظم آن ها و بروز ژنیکوماستی می شوند، مواردی مانند:

افزایش سن. معمولا با افزایش سن شاهد بر هم خوردن نظم هوررمون ها و بروز ژنیکوماستی به خصوص در مردان چاق هستیم.

تومورها. برخی تومورها مانند غدد آدرنال و غده هیپوفیز می تواند باعث تغییر در تولید هورمون های زنانه و مردانه شود.

پرکاری تیروئید. در این اختلال، هورمون تیروکسین به میزان بالایی از غده تیروئید ترشح می شود.

نارسایی کلیوی. حدود نیمی از بیمارانی که دیالیز می شوند، به دلیل تغییرات هورمونی از بزرگ شدن سینه های خود شکایت می کنند.

نارسایی کبد و سیروز.2

علایم ژنیکوماستی کدام اند؟

علائم ژنیکوماستی شامل:

تورم غیرعادی بافت سینه

بزرگ‌ شدن یکی از سینه ها و یا هر دو

حساسیت نسبت به تماس فیزیکی

احساس درد در ناحیه سینه

تجمع چربی به صورت موضعی

ترشح مایعات از نوک سینه

پوست اضافه.3

پیشگیری از بروز ژنیکوماستی

چندین عامل وجود دارد که ممکن است موجب کاهش خطر ابتلا به ژنیکوماستی شوند که عبارتند از:

خودداری از مصرف مواد مخدر و برخی داروها

به عنوان مثال، می‌توان به انواع داروهای استروئیدی و آندروژنی، انواع داروهای آمفتامین، هروئین و ماری‌جوانا اشاره کرد.

خودداری از مصرف الکل

مصرف مشروبات الکلی خطر ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش می‌دهد.

بررسی داروهای مصرفی

اگر از داروهایی استفاده می‌کنید که به ژنیکوماستی مرتبط هستند، از پزشک معالج خود بخواهید، داروهای شما را عوض کند.1

تشخیص ژنیکوماستی

جهت تشخیص بزرگ شدن سینه در آقایان، ابتدا پزشک به بررسی سوابق پزشکی بیمار و داروهای مصرفی می پردازد. معاینه فیزیکی سینه و بررسی بافت سینه نیز به تشخیص قطعی کمک می کند. آزمایش خون و ماموگرافی نیز معمولا از سوی پزشک تجویز می شود.

سی تی اسکن، MRI، اولتراسوند بیضه ای و بیوپسی از بافت، از دیگر تست های تشخیصی هستند.

برخی شرایطی که می توانند منجر به بروز علائم مشابه شوند:

هدف از معاینه این است که پزشک از این موضوع اطمینان یابد که التهاب سینه به دلیل ژنیکوماستی است، و یا دلایل دیگری دارد. برخی شرایطی که منجر به بروز علائم مشابه ژنیکوماستی می شوند، عبارتند از:

وجود چربی در بافت سینه

سرطان سینه

آبسه سینه،که همان عفونت در بافت سینه می باشد.2

روش درمان ژنیکوماستی به چه صورت است؟

دو روش برای درمان بیماری بزرگ شدن سینه مردان بسیار رایج است:

1-درمان دارویی

درمان دارویی اغلب در مراحل اولیه بیماری و در زمان پرولیفراتیو مورد استفاده قرار می گیرد که در این مرحله نیز موثرتر است. در صورتی که پس از دوره دارو درمانی پیشرفت چندانی در روند بیماری مشاهده نکردید و یا بیماری چندین سال ادامه پیدا کرد، بهتر است روش جراحی را انتخاب کند.

2-درمان از طریق جراحی ژنیکوماستی

روش هایی که برای جراحی ژنیکوماستی در نظر گرفته شده است، شامل رزکسیون یا برش باز، لیپوساکشن و رزکسیون به همراه کاهش پوست است.

آمار و مطالعاتی که در زمینه جراحی های پلاستیک انجام شده است، نشان می دهد سطح بالایی از افراد از نتیجه جراحی راضی بوده اند.

اما باید در نظر داشت جراحی همیشه رضایت افراد را به دنبال نخواهد داشت و موارد بسیار زیادی در نتیجه جراحی تاثیر گذار هستند.

برای درمان ژنیکوماستی از جراحی پلاستیک که به آن کاهش ماموپلاستی نیز می گویند، استفاده می کنند و طی این روش با کاهش سایز سینه ها، این عضو را صاف کرده و تلاش می کنند تا خطوط قفسه سینه دقیق تر شده و افزایش پیدا کند.3

ژنیکوماستی چه مشکلاتی را برای شخص پدید می‌آورد و با آنها چه می‌توان کرد؟

در ابتدا باید متذکر شد ژنیکوماستی می‌تواند علامتی باشد مبنی بر نارسایی کبد، کلیه و به طور کلی تر سیستم غدد درون ریز. پس در صورت بروز چنین مشکلی حتما به پزشک مراجعه نموده و از وی جویای منشا مشکل خود باشید و اگر مشکلات از این گونه موارد بود مراحل درمانی را پیش بگیرید.

بزرگی سینه مردان معمولا سبب سرخوردگی و خجالت فرد می‌شود. به صورتی که اغلب این افراد از حضور در اماکنی مانند استخر ها و یا حتی رختکن باشگاه برای تعویض لباس هراس دارند. این مشکل همچنین می‌تواند به چالشی در روابط عاشقانه فرد تبدیل شده و اعتماد به نفس را در روابط زناشویی کاهش دهد. از طرفی با توجه به آمار بالای این عارضه در سنین بلوغ، می‌تواند موجب تمسخر فرد توسط هم سن و سالان شود که استرس، فشار روحی و خجالت را در فرد افزایش می دهد.

توصیه می‌شود در ابتدا شخص درگیر با ژنیکوماستی، با مراجعه به پزشک و یا استفاده از رژیم های مخصوص این عارضه، سعی در درمان این اختلال نماید. اما علاوه بر اینها بهتر است خود را از نظر روحی و روانی تقویت کند تا در اعتماد بنفس، عملکرد و حضور در جامعه مشکلی وجود نداشته باشد.

اگر شما دچار این اختلال هستید می‌توانید مشکل خود را به دوستان، خانواده و هر کسی که متوجه آن شد توضیح دهید تا متوجه مشکل پزشکی شما شود. ارتباط با افراد دیگری که اختلال ژنیکوماستی را پشت سر گذاشتند نیز قطعا از نظر ذهنی کمک شایانی به شما خواهد کرد.4

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.dr-ariana.com
3.www.topclinic.ir
4.www.fitshape.ir