دوپامین چیست و چه کاربرد هایی دارد ؟

دوپامین یک نوروترانسمیتر (پیام رسان عصبی) است که توسط بدن در شرایطی مثل خوردن غذا و در حال رابطه جنسی تولید می شود. سیستم عصبی مرکزی شما از دوپامین برای انتقال پیام بین سلول های عصبی استفاده می کند به همین علت است است که گاهی پیام رسان سیمایی هم نامیده می شود. این ماده در اینکه ما چگونه احساس لذت می کنیم نقش دارد و جزیی از سیستم بزرگ تفکر و برنامه ریزی انسان است. دوپامین به ما کمک می کند تا تمرکز کنیم و چیزهای جالب را بیابیم. این نوروترانسمیتر توسط چهار مسیر عصبی در مغز در بدن ما پخش می شود، که مقدار زیاد یا کم آن باعث ایجاد بیماری هایی مثل پارکینسون می شود.

نام انگلیسی دوپامین:
Dopamine

دوپامین در مغز در طی دو مرحله ساخته می شود:
* در ابتدا آمینواسید تیروزین به ماده ای به اسم L-dopa تبدیل می شود.
* بعد به دوپامین تبدیل می شود.

هورمون دوپامین و عملکردی در بروز احساسات دارد

دوپامین بر بسیاری از پروسه های بدن ما نقش دارد:
* یادگیری
* تشویق
* حافظه
* ضربان قلب
* عملکرد عروقی
* عملکرد کلیه
* تولید لاکتین
* خواب
* مود
* توجه
* هضم غذا
* کنترل تهوع و استفراغ
* پروسه درد.

نحوه ی عملکرد قرص دوپامین

نحوه ی عملکرد و میزان اثر دوپامین در بدن به تعداد و محل وجود رسپتورهای آن بستگی دارد. قرص دوپامین بعد از ۵ دقیقه شروع به جذب می کند و در عرض ۱۰ دقیقه به طور کامل جذب می شود. این ماده در کبد، کلیه و پلاسما توسط monoamine oxidase و catechol-o-methyltransferase متابولیزه می شود و دو متابولیت به وجود می آورد: که نوراپی نفرین فراورده ی فعال آن است و یک سری هم متابولیت های غیرفعال دارد.

همه‌ی نورون‌های مغز نمی‌توانند نوروترنسمیتر دوپامین را تولید کنند. برآورد می‌شود که فقط حدود ۱٪ از نورون‌های مغز از توانایی تولید دوپامین برخوردار باشند. با این حال، این پیام‌رسان عصبی نقش مهمی در کارکردهای مختلف مغز ایفا می‌کند.

فعالیت‌ها و کارکردهای دوپامین هنوز به صورت کامل برای ما شناخته‌شده نیست. اما در همین حد فعلی هم، کارکردهای بسیار متنوعی از این نوروترنسمیتر شناخته شده است. در حدی که هندبوک‌های چند‌صد صفحه‌ای برای معرفی و شرح کارکردهای آن تألیف و تدوین شده است

موشی که نمی‌تواند اهرم را فشار ندهد

در دهه‌ی پنجاه میلادی، دو نفر به نام‌های پیتر میلنر (Peter Milner) و جیمز اولدز (James Olds) از دانشگاه مک‌گیل، در حالی که مشغول مطالعه روی سیکل خواب و بیداری موش‌ها بودند، به دستاوردی رسیدند که یک تحول در نورولوژی محسوب می‌شد.

این محققان الکترودی را در مغز یک موش فرو کرده بودند و موش در یک جعبه حرکت می‌کرد.

هر بار که موش به یک گوشه‌ی مشخص (مثلاً گوشه‌ی A) می‌رسید آن‌ها به وسیله‌ی الکترود مغز موش را تحریک می‌کردند. پس از مدتی متوجه شدند موش علاقه‌ی زیادی دارد که مدام به آن گوشه سر بزند.

آن‌ها در قدم بعدی، اهرمی درست کردند که موش بتواند آن را حرکت دهد و به این وسیله خودش به همان قسمت مغزش شوک وارد کند.

موش‌ها در این حالت گاهی تا ۷۰۰۰ مرتبه در یک ساعت، اهرم را فشار می‌دادند
.
به نظر می‌رسید که مرکز لذت در مغز کشف شده است. مرکزی که وقتی تحریک می‌شود به این معناست که مغز از انجام یک فعالیت لذت می‌برد.

ناحیه‌ای که آن‌ها الکترود را در آن قرار دادند، نزدیک به ساقه‌ی مغز است و امروزه به نام تگمنتوم شکمی یا VTA (مخفف Ventral Tegmental Area) شناخته می‌شود.

البته طبیعتاً VTA ایجاد نشده تا ما هر زمان دلمان خواست، با الکترود آن را فعال کنیم. بنابراین سوال «طبیعی‌تر» این است که این بخش از مغز در حالت عادی چه می‌کند و چه رابطه‌ای با احساس لذت دارد؟

در همان دهه، توسط فردی به نام کارلسون (Carlsson)، دوپامین به عنوان یک پیام‌رسان عصبی شناخته شد و مشخص شد که نورون‌های VTA می‌توانند این پیام‌رسان را تولید کرده و به این وسیله بخش‌های دیگر مغز را تحریک کنند.

تغییر میزان دوپامین در بدن، باعث چه بیماری هایی می شود؟

مشکلات روانی:
تغییر میزان دوپامین در مغز می تواند باعث مشکلات روانی شود.

اسکیزوفرنی:
به دلیل افزایش میزان دوپامین فرد دچار توهم و هذیان می شود و همچنین باعث کاهش خواسته ها و تمایلات فرد می شود.

بیش فعالی (ADHD):
دلیل ایجاد این بیماری به درستی مشخص نیست اما برخی از تحقیقات ارتباط مستقیم آن با کاهش این ماده را نشان می دهند. ممکن است مشکل ژنتیکی باشد و با مصرف داروی ریتالین وضعیت این بیماران بهبود می یابد و می توانند بهتر تمرکز کنند.

پارکینسون و آلزایمر:
تغییر در میزان این ماده، باعث ایجاد بیماری های دیگری مثل پارکینسون و آلزایمر می شود که در این بیماری میزان تولید آن کاهش می یابد و پیام های عصبی نمی توانند به درستی منتقل شوند.

دوپامین و سروتونین هر دو مواد شیمیایی هستند که به صورت طبیعی در بدن ما ترشح می شوند و در مود و حس خوشایند داشتن انسان ها نقش دارند.

قرص دوپامین برای چه بیماری هایی مصرف می شود؟

در درمان بیماری هایی که به علت کاهش سطح این ماده ایجاد شده اند باید به دنبال رفع علت زمینه ای باشیم. به طور مثال در مواردی که دچار افسردگی یا اسکیزوفرنی هستند، پزشک ممکن است داروهایی مثل ضدافسردگی ها و تثبیت کننده های مود را تجویز کند که علایم بیمار را بهبود ببخشد.

بیماری پارکینسون:
داروها یی مثل پرامی پکسول و روپینیرول می توانند سطح دوپامین را تنظیم کنند و در درمان بیماری پارکینسون به کار می روند. لوودوپا هم در درمان بیماری پارکینسون به کار می رود.

سایر بیماری ها:
پزشکان از این دارو برای درمان فشارخون های پایین، بالا بردن برون ده قلبی در موارد نارسایی قلبی، درمان کاهش جریان خون به اندام های حیاتی و در بعضی موارد شوک سپتیک استفاده می کنند.

رابطه‌ی دوپامین و لذت

امروز می‌دانیم که بسیاری از رفتارها و تجربه‌های لذت‌آفرین، تولید دوپامین را افزایش می‌دهند :

* مصرف کوکائین، هروئین و الکل
* تجربه‌ی رابطه‌ی جنسی
* شنیدن موزیک مورد علاقه
* همکاری و تعاملات سازنده‌ی جمعی
* تنبیه کسی که اصول و اخلاق را در مورد ما رعایت نکرده
* شکست‌خوردن یا بدبخت‌شدن کسی که از ما موفق‌تر بوده (شادن فرویده)

به همین علت است که در ادبیات عامه، دوپامین با لذت‌ بردن مترادف شده و آن را به عنوان ماده‌ی لذت‌آفرین مغز انسان شناخته‌اند.

چگونه دوپامین را افزایش دهیم؟

تغییر در رژیم غذایی و لایف استایل هم می تواند باعث بهبود تولید این ماده در بدن شود. مصرف ویتامین D، منیزیم، امگا۳ و چربی های مورد نیاز باعث می شود تا سطح دوپامین در بدن بالاتر برود. فعالیت ها و ورزش هایی که باعث می شود فرد حس ریلکسی و آرامش کند نیز می توانند باعث افزایش سطح این ماده شوند.

1. رژیم غذایی با پروتئین زیاد داشته باشید
پروتئین‌ها از اجزای کوچک‌تری به نام آمینو اسید یا اسید آمینه ساخته می‌شوند. به طور کلی ۲۳ نوع آمینو اسید وجود دارد که برخی از آن‌ها را بدن شما می‌تواند تولید کند، اما برخی دیگر را باید با مصرف غذاهای مختلف به دست بیاورید. یکی از انواع آمینو اسید به نام تیروزین (Tyrosine) نقش مهمی در تولید دوپامین در بدن ایفا می‌کند. از آن‌جایی که آنزیم‌های بدن شما قابلیت تبدیل تیزورین به دوپامین را دارند؛ مصرف کافی تیروزین برای تولید این ماده بسیار مهم است. علاوه بر‌ این، دوپامین از یک نوع آمینو اسید دیگر به نام فنیل‌آلانین (Phenylalanine) هم ساخته می‌شود. هم فنیل‌آلانین و هم تیزورین هر دو به صورت طبیعی در غذاهای پروتئینی مثل گوشت قرمز، بوقلمون، تخم مرغ، لبنیات، سویا و حبوبات به وفور یافت می‌شوند.

تحقیقات نشان داده است افزایش میزان این دو آمینو اسید در رژیم غذایی باعث افزایش میزان دوپامین در مغز می‌شود، که نتیجه آن بهبود حافظه و افزایش توانایی عمیق فکر کردن خواهد بود. در طرف مقابل هنگامی که رژیم غذایی ما این دو آمینو اسید را کم داشته باشد، میزان دوپامین دچار افت شدید می‌شود. در عین حال مطالعات نشان داده است که افراط یا تفریط در مصرف این آمینو اسیدها می‌تواند تولید دوپامین را به اختلال بیندازد.

۲. کمتر چربی اشباع شده مصرف کنید
برخی از مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که چربی اشباع شده مثل چربی حیوانی، کره، لبنیات پرچرب، روغن پالم و روغن نارگیل درصورتی که زیاد مصرف شوند، می‌توانند سیگنال‌های دوپامین به مغز را مختل کنند.

در یکی از تحقیقات بر روی موش‌ها، آن‌هایی که ۵۰ درصد از کالری مورد نیاز خود را از مصرف چربی‌های اشباع شده دریافت کرده بودند دچار کاهش غیر عادی سیگنال‌های دوپامین، در قسمت پاداش مغز شدند. جالب است بدانید این تفاوت بدون ایجاد تغییرات در وزن، توده چربی بدن، هورمون‌ها یا میزان قند خون اتفاق افتاد.

برخی از مطالعات به این نتیجه رسیدند که رژیم غذایی دارای چربی اشباع شده زیاد، ممکن است در بدن ایجاد التهاب کند که منجر به تغییرات در سیستم دوپامین می‌شود. مشاهدات زیادی در این باره انجام شده و محققان متوجه رابطه میان مصرف چربی اشباع شده با ضعیف شدن حافظه و عملکردهای شناختی مغز، در انسان‌ها شده‌‌اند. اما هنوز دقیقا شفاف نیست که این تاثیرات با میزان دوپامین مرتبط است یا نه.

۳. پروبیوتیک را به رژیم غذایی خود اضافه کنید
در سال‌های اخیر محققان پی‌برده‌اند که گوارش و مغز رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. درواقع بعضی مواقع به روده مغز دوم می‌گویند! روده دارای میزان زیادی عصب است که مولکول‌های سیگنال دهنده پیام رسان عصبی دوپامین تولید می‌کنند. درواقع روشن است که نوعی از باکتری که در سیستم گوارش شما زندگی می‌کند، قابلیت تولید دوپامین را هم دارد و بر روحیه و طرز رفتار تاثیر می‌گذارد. تحقیقات در این مورد محدود است اما مطالعات زیادی نشان داده‌اند که وقتی پروبیوتیک در حجم بالا مصرف شود، نوعی از باکتری می‌تواند علائم اضطراب و افسردگی در حیوانات و انسان‌ها را کاهش دهد. به نظر می‌رسد تولید دوپامین نقشی در تاثیر مثبت پروبیوتیک‌ها بر روحیه و رفتار دارد، اما تحقیقات بیشتری لازم است تا میزان اهمیت این نقش را روشن کند.

۴. باقلا مخملی بخورید
باقلا مخملی (Velvet Beans) که به نام مکونا پرورینز (Mucuna pruriens) هم شناخته می‌شود، به طور طبیعی دارای میزان زیادی ال‌دوپا (L-DOPA)، مولوکول پیش‌رونده‌ دوپامین، است. مطالعات نشان داده است خوردن این نوع باقلا می‌تواند میزان دوپامین را به طور طبیعی بالا ببرد؛ خصوصا در افرادی که بیماری پارکینسون دارند. بیماری اختلال در حرکت پارکینسون به علت کمبود دوپامین رخ می‌دهد.

یک تحقیق کوچک روی افراد دارای پارکینسون نشان داد بعد از یک تا دو ساعت از مصرف ۲۵۰ گرم باقلا مخملی پخته شده، میزان دوپامین به طرز چشمگیری بالا رفت و علائم پارکینسون کاهش پیدا کرد. همچنین مطالعات بسیار زیادی نشان دادند مصرف قرص مکمل باقلا مخملی (Mucuna pruriens supplements) ‌همان‌طور که تاثیر بیشتری نسبت به داروهای سنتی پارکینسون دارد، عوارض جانبی کمتری هم در پی دارد. از آن‌جایی که این گیاه به طور طبیعی دارای میزان زیادی ال‌دوپا است، بسیار مهم است که قبل از اضافه کردن آن به رژیم غذایی خود، با دکتر خود در این باره مشورت کنید.

۵. ورزش کنید
ورزش کردن برای افزایش میزان اندورفین و بهتر شدن روحیه همیشه توصیه می‌شود. روحیه بهتر را می‌توان بعد از ۱۰ دقیقه ورزش ایروبیک به راحتی مشاهده کرد و افزایش آن بعد از حداقل ۲۰ دقیقه را دید. بر اساس مطالعات، ورزش می‌تواند میزان دوپامین در مغز را هم افزایش دهد.

در آزمایش بر روی موش‌ها، دویدن باعث آزاد شدن دوپامین در بدن و افزایش تعداد دریافت‌ کننده‌های آن در قسمت پاداش مغز شد. هرچند در یکی از مطالعات، بعد از تمرین ۳۰ دقیقه‌ای دویدن روی تردمیل با شدت متوسط، میزان دوپامین ترشح شده افزایش چندانی در افراد بالغ پیدا نکرد؛ اما در یک تحقیق دیگر، ۳ ماه انجام دادن یوگا ۶ روز در هفته و هر روز یک ساعت، به طرز چشمگیری میزان دوپامین را افزایش می‌داد. ورزش ایروبیک نیز برای افراد دارای پارکینسون فواید زیادی نشان داد. در این بیماری میزان پایین دوپامین باعث مختل شدن توانایی مغز در کنترل حرکات بدن می‌شود.

تحقیقات زیادی نشان داده است که انجام ورزش فشرده چند نوبت در هفته، به طور قابل ملاحظه‌ای باعث بهبود مهارت‌های حرکتی در افراد دارای پارکینسون می‌شود. البته تحقیقات بیشتری برای مشخص کردن شدت، نوع و مدت زمان ورزشی که بیشترین تاثیر را بر روی افزایش دوپامین مغز انسان دارد، نیاز است اما تحفیقات و مطالعات فعلی بسیار امیدبخش هستند.

۶. خواب کافی داشته باشید
هنگامی که دوپامین در مغز آزاد می‌شود، احساس هوشیاری و بیداری را تولید می‌کند. مطالعات بر روی حیوانات به ما نشان داد که چگونه میزان دوپامین صبح‌ها در زمان بیدار شدن، به طور طبیعی افزایش پیدا می‌کند و بعد از ظهر که به زمان خواب نزدیک می‌شویم مجددا افت می‌‌کند و کمبود خواب و کم‌خوابی چطور این ریتم طبیعی را برهم می‌زند.

هنگامی که افراد مجبور به بیدار ماندن در طول شب می‌شوند، صبح روز بعد میزان گیرنده‌های دوپامین آن‌ها کمتر خواهد شد. از آن‌جایی که دوپامین باعث احساس بیداری و هوشیاری مغز می‌شود، کاهش حساسیت گیرنده‌های عصبی باعث احساس خواب‌آلودگی خواهد شد.

همچنین کاهش میزان دوپامین در افراد معمولا با عواقب ناخوشایندی مثل کاهش تمرکز و کاهش توانایی هماهنگی در مغز همراه می‌شود. داشتن خواب منظم و باکیفیت می‌تواند کمک کند تا میزان دوپامین شما متعادل شود و شما بیشتر احساس هوشیاری و توانایی فیزیکی در طول روز داشته باشید. متخصصان خواب، ۷ تا ۹ ساعت خواب شب را برای بزرگسالان مطلوب اعلام کرده‌اند.

۷. موسیقی گوش کنید
گوش کردن به موسیقی می‌تواند روش جذابی برای افزایش دوپامین در مغز باشد. مطالعات زیادی روی مغز نشان داده است که گوش کردن به موسیقی میزان فعالیت قسمت پاداش مغز را افزایش داده و باعث احساس رضایت در این بخش مغز شود که مملو از دریافت‌ کننده‌های دوپامین است. در تحقیقات کوچکی بر روی تاثیر موسیقی بر دوپامین، به این نتیجه رسیدند که میزان این ماده در مغز هنگام گوش دادن به نوعی از موسیقی که افراد به آن احساس خوبی داشتند، تا ۹ درصد افزایش داشته است. از آن‌جایی که موسیقی می‌تواند میزان دوپامین را افزایش دهد، گوش کردن به موسیقی حتی به افرادی که دچار پارکینسون هستند نیز در مهارت‌های حرکتی، کمک کرده است.

تا کنون در تمام تحقیقاتی که در این زمینه روی موسیقی انجام شده است، از آهنگ‌های بی‌کلام استفاده شده که با سازهای مختلف نواخته شده‌اند تا مطمئن شوند این افزایش دوپامین به علت ریتم ملودی آهنگ است نه شعر آن. اما تحقیقات بیشتری نیاز است تا بدانیم که آهنگ‌های باکلام هم همین تاثیر یا تاثیر بیشتری در افزایش دوپامین دارد.

۸. مدیتیشن کنید
مدیتیشن تمرینی برای تمیز کردن ذهن، افزایش تمرکز و رها کردن افکار بیهوده یا معنی دادن به آن‌هاست. مدیتیشن را می‌توان ایستاده، نشسته یا حتی حین راه رفتن انجام داد. تمرین کردن به صورت مداوم، می‌تواند سلامت ذهنی و فیزیکی فرد را بهبود ببخشد. تحقیقات جدید هم به این نکته پی‌برده‌اند که مدیتیشن کردن باعث افزایش دوپامین در مغز می‌شود. در یکی از تحقیقات، ۸ نفر از معلمان شرکت کننده بعد از یک ساعت مدیتیشن ۶۴ درصد افزایش تولید دوپامین در مقایسه با معلمانی که فقط استراحت کردند داشتند.

۹. از نور خورشید استفاده کنید
سندروم اختلالات تغییر فصل، شرایطی روحی است که افراد در فصل زمستان به دلیل تغییرات آب و هوا دچار آن می‌شوند و نتیجه آن بروز غم و افسردگی در افرادی است که به اندازه کافی از نور خورشید بهره‌مند نمی‌شوند. محققان به این نکته پی بردند که کمتر قرار گرفتن در معرض نور خورشید منجر به کاهش تعداد پیام‌رسان‌های عصبی که حال شما را خوب می‌کنند، خواهد شد و نور خورشید می‌‌‌‌‌‌‌تواند تعداد آن‌ها را افزایش دهد. در یکی از تحقیقات ۶۸ فرد بالغ که طی مدت ۳۰ روز به اندازه کافی نور خورشید دریافت کردند، بیشترین میزان دوپامین را در ناحیه پاداش و همچنین ناحیه حرکتی مغز داشتند.

درحالی که نور خورشید می‌تواند میزان دوپامین را افزایش دهد و حال و هوای افراد را خوب کند، مهم است که نکات ایمنی را هم رعایت کنیم. قرار گرفتن در معرض نور خورشید بیش از حد توصیه شده می‌تواند برای پوست بسیار خطرناک و حتی اعتیاد آور باشد.

در یکی از تحقیقات افرادی که برای برنزه شدن از دستگاه‌های برنزه کننده استفاده می‌کردند و حدودا ۲ بار در هفته به مدت یک ساعت روی تخت سولاریوم قرار می‌گرفتند، به علت افزایش دوپامین در هر نوبت، به برنزه کردن عادت کردند و میل زیادی به تکرار مداوم این کار داشتند.

۱۰. مکمل رژیمی استفاده کنید
برای تولید دوپامین بدن شما به میزان زیاد ویتامین و مواد معدنی احتیاج دارد که شامل آهن، نیاسین، فولات و ویتامین B6 می‌شود. اگر بدن شما از کمبود این مواد مغذی رنج ببرد، در تولید این ماده مهم با مشکل روبرو می‌شود. اما شما می‌توانید با استفاده از مکمل‌های مواد غذایی این کمبود را جبران کنید. مکمل‌های غذایی مانند منیزیوم، ویتامین D، کورکومین، عصاره مرزنجوش و چای سبز.

عوارض جانبی قرص دوپامین

* ضربان قلب نامرتب
* ضربان قلب بالا
* سختی در تنفس
* درد قفسه سینه
* تهوع و استفراغ
* سردرد
* بالا یا پایین آوردن فشار خون
* ازوتمی
* مردمک های گشاد.

موارد احتیاط مصرف داروی دوپامین

مصرف دوپامین باعث اعتیاد می شود؟
بله. موادی مثل کوکایین ممکن است در ابتدا یک اثر راضی کننده شدید به علت افزایش دوپامین بر شخص داشته باشند. اما با تکرار مصرف آن حد ایجاد لذت در فرد بالا می رود پس شما مجبورید دوز مصرفی خود را بالا ببرید و بدن شما به طور نرمال دوپامین کمتری تولید می کند. که باعث سرکوب احساسات هم می شود. استفاده از مواد باعث کاهش ترشح این ماده و رسپتور های D2 در بدن می شود.

سوابق بیماری:
قرص دوپامین در بیماران با سابقه ی بیماری های عروقی می تواند با ایجاد تنگی عروق باعث ایسکمی قلبی شود.

رژیم غذایی چه تاثیری بر دوپامین دارد؟
رژیم های غذایی با شکر بالا و چربی بیش از حد باعث بیماری می شوند و ترشح دوپامین را سرکوب می کنند. اما اگر میزان پروتئین رژیم غذایی شما کم باشد میزان تیروزین ورودی کم می شود پس باید میزان خوردن پروتئین را کنترل کنیم. غذاهایی که باعث افزایش سطح تیروزین می شوند مثل پنیر، گوشت، ماهی، دانه ها و مغزها و حبوبات می توانند باعث افزایش سطح این ماده شوند.

خواب چه تاثیری بر دوپامین دارد؟
میزان خواب و ساعت های خواب هم در تنظیم ترشح این ماده موثرند.

دوران جنینی چه تاثیری بر دوپامین دارد؟
در دوران جنینی اگر میزان دوپامین کافی نباشد باعث ایجاد یک سری اختلال های روانی در کودک می شود و همچنین این ماده، در ایجاد هیپوتیروئیدی مادرزادی هم موثر است.

تداخلات دارویی

* اریپی پرازول
* بنپریدول
* کلروپرومازین
* کلوزاپین
* فلوفنازیل
* ارگوتامین
* هالوپریدول
* لینزولید
* فنلزین
* تیوریدازون
* تری فلوپرازین
* فنی توئین
* دوکسپین
* اتر
* ایزوفلوران
* ماپروتیلین.

می توانید با رژیم غذایی، ورزش و خواب مناسب، میزان دوپامین را در بدن متعادل کنید.

علائم اوردوز

فردی که سطح دوپامین او بالا باشد چه به دلیل مزاج خود شخص یا به دلیل مصرف زیاد دارو می تواند به عنوان جستجوگر احساس توصیف شود این افراد عوامل استرس زای شدید را به عنوان چالش های قابل غلبه به جای تهدید های خطرناک می بینند پس احساس استرس کمتری می کنند که در طولانی مدت باعث افزایش سرسختی و طاقت این افراد می شود.

در صورت بروز علائم خطرناک تر حتما به دکتر متخصص مراجعه کنید و در صورت در دسترس نبودن متخصص با بهترین پزشکان ایران مشاوره تلفنی بگیرید.

منبع: سایت دکترتو
سایت متمم
سایت دیجی کالا