احکام واگذاری تولیت و نظارت موقوفه به غیر از نظر امام خامنه ای

در این نوشتار، استفتائاتی که از محضر آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای (مدظله العالی) درباره واگذاری تولیت و نظارت موقوفه به غیر شده می آید.
يکشنبه، 30 آبان 1400
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
احکام واگذاری تولیت و نظارت موقوفه به غیر از نظر امام خامنه ای
در این نوشتار، استفتائاتی که از محضر آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای (مدظله العالی) درباره واگذاری تولیت و نظارت موقوفه به غیر شده می آید.
 

واگذاری تولیت وقف، یا وکیل گرفتن                                  

استفتاء: آیا اگر افراد ذکور میت نخواهند تولیت را ادامه دهند می توانند آن را به افراد غیر انتقال دهند (با توجه به سند)؟ مثلاً هیأت امناء محل.
 
جواب: تولیت قابل انتقال نیست ولی در صورت عدم اشتراط مباشرت می توانند وکیل بگیرند.
 
استفتاء: آیا راهی وجود دارد (شرعاً) که انسان بتواند مادام العمر الی الابد از زیر بار این مسئولیت تولیت خارج شود؟
 
جواب: اگر تولیت را قبول کرده راهی ندارد و می تواند کمک بگیرد.
 
استفتاء: شخصی ملکی را وقف خامس آل عبا نموده و تولیت آن را مفوض نموده به برادر بزرگ و ارشد و بعد از او به ولد ارشد او بطناً بعد بطن و نسلاً بعد نسل و در هر طبقه ای تقدم با ذکور بر اناث باشد.
الف) آیا امر تولیت قابل تفویض به غیر فرزند ارشد می باشد یا خیر؟
ب) در فرض فوق آیا سایر وراث حق تملک آن به عنوان ارث دارند یا نه؟
 
جواب:
الف) تولیت وقف قابل واگذاری به غیر نیست بلی متولّی شرعی موقوفه می تواند فرد امینی را وکیل کند تا به امور موقوفه به وکالت از طرف او رسیدگی نماید.
ب) موقوفه قابل تملک نیست و به ورثه نمی رسد.
 
استفتاء: پدر بزرگ اینجانب مقداری املاک جهت روضه خوانی حضرت سید الشهداء(علیه السلام) وقف نموده و مقرر نموده که بعد از خود نسلا بعد نسل تولیت آن  به اولاد ذکور ارشد واگذار گردد اینک اینجانب به علت پیری و کهولت توانائی تولیت آن را ندارم و فرزندان اینجانب نیز یا در محل نیستند یا توانایی انجام تولیت آن را ندارند از دفتر محترم استفتاء دارم که چگونه تولیت آن را به عهده دیگری واگذار نمایم، از خداوند متعال بقای عمر رهبر عظیم الشأن را خواهانم.
 
جواب: اگر تولیت به شما رسیده نمی توانید آن را به دیگری واگذار کنید، بلی می توانید برا ی خودتان کمک بگیرید یا کسی را وکیل کنید که از طرف شما رسیدگی به وقف کند، و در این دو صورت اگر کسی که شما بخواهید خلاف مصلحت وقف نباشد می توانید انتخاب کنید.
 
استفتاء: آیا جایز است متولّی وقف تولیت خود را به اداره اوقاف و امور خیریه واگذار نماید؟
 
جواب: متولّی وقف حق این کار را ندارد، ولی اشکال ندارد که اداره اوقاف یا شخص دیگری را برای انجام امور وقف وکیل کند.

احکام واگذاری تولیت و نظارت موقوفه به غیر مطابق نظر مقام معظم رهبری
 

جعل تولیت توسط متولّی

استفتاء: اینجانب بانی و واقف مسجد حضرت امام رضا(علیه السلام) می باشم در آن زمان با مراجعه به مراجع وقت پس از قرائت صیغه مسجد تولیت آن را خودم به عهده گرفتم و نیت دارم پس از خودم شخص دیگری را به عنوان متولّی معرفی کنم.چندی است که اداره اوقاف محل درصدد انتخاب هیأت امنایی برای اداره امور این مسجد می باشد که برخلاف نیت واقف(خودم) می باشد. آیا با توجه به اینکه اینجانب در قید حیات می باشم و با تشکیل هیأت امناء مخالفم اداره مربوطه می تواند هیأت امنائی تشکیل دهد یا خیر؟
 
جواب: اگر در وقف قرارداد تولیت نشده، و فقط شما بعد از وقف تولیت را به عهده گرفته اید اختیار با حاکم شرع است.

استفتاء: طبق وصیتنامه ای قطعه زمینی وقف گردید تا برای تأمین مخارج مراسم احیاء و افطار و سحر و عزاداری مولای متقیان(علیه السلام) در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان در منزل واقف صرف گردد، تولیت زمین مذکور در حال حیات واقف در اختیار وی، و سپس طبق سفارش واقف در وقف‌نامه به یکی از فرزندان ذکورش واگذار شد تا پس از وی به اولاد او بطناً بعد از بطن واگذار گردد.
تولیت بعد، زمین مذکور را به یکی از فرزندانش واگذار نمود، و هر ساله هدف واقف و مراسم در شب مذکور انجام می گرفت. ایشان طبق وصیتنامه ای تولیت زمین وقفی مذکور را به فرزند ارشد ذکورش سپرده است. اینک بعد از درگذشت این متولّی سایر فرزندان او (اعم از اناث و ذکور) مدعی تولیت زمین مذکور و خواستار تقسیم آن در میان سایر فرزندان هستند، با توجه به سابقه مذکور و عدم ادعای سایر نوه های واقف از ناحیه فرزندان دیگرش، آیا تولیت زمین مذکور به همه نوه های واقف بطناً بعد بطن واگذار می گردد؟ البته این امر مستلزم قطعه بندی و تقسیم زمین مذکور بوده، موجب عدم تأمین اهداف وقف خواهد شد. از طرفی دیگر به نظر می رسد به خاطر قرینه های موجود مبنی بر واگذاری تولیت ها به فرزندان ذکور ارشد، دیگر فرزندان واقف و نوه های وی تا به حال ادعایی نداشته اند.
آیا وصی مرحوم و متولّی فعلی زمین مذکور، می تواند طبق وصیت پدرش تولیت آن را به فرزندان ارشد ذکورش واگذار کند تا به همین صورت بطناً بعد بطن وصیت شود یا نه؟
 
جواب: در فرض مرقوم متولّی حق جعل تولیت ندارد مگر آن که در ضمن وقف چنین اختیاری به او داده شده باشد و تولیت با کسانی است که در وقف بیان شده است.
 
استفتاء: در وقف‌نامه قید شده تولیت وقف به عهده علماء منطقه باشد. آیا بعضی از این علماء می توانند بدون رضایت بعضی دیگر شخص عالم دیگری از منطقه دیگر متولّی قرار دهند یا خیر؟
 
جواب: نمی تواند متولّی قرار دهد حتی با رضایت دیگران، بلی می تواند برای خودش وکیل یا کمک بگیرد.
 
منبع: کتاب استفتائات مقام معظم رهبری در باب وقف، سازمان چاپ و انتشارات سازمان اوقاف و امور خیریه


مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط