روش صحيح نگهداري آکواريوم

عده اي آنقدر که علاقه به داشتن ِيک آکوآريوم دارند، چندان توجه و آشنايي به داشتن ِيک آکوآريوم خوب و نحوه نگهدارِي آن نداشته و اکثرا مشاهده مي شود که علاقه و آکوآريوم خود را از دست مي دهند و ِيا اِينکه پس از تحمل شقاوت و ضررهاِي زِياد ، باصطلاح از طرِيقِي سخت و زِيان بار روش صحِيح را ِياد مي گِيرند .به طور کلِي 5 عامل اساسِي در نگهدارِي و داشتن ِيک آکوآريوم خوب تاثِير دارند که به ترتِيب اهميت عبارتند از :
1- اکسيژن کافي
2- نور کافي
3- درجه حرارت مناسب
4- تغذيه صحيح
5- بهداشت همه جانبه

1- اکسيژن کافي

در بحث مربوط به اختصاصات آب آکوآريوم ، در مورد اهميت اکسِيژن صحبت شده است .در هر صورت در شرايط معمولِي ، کمبود اکسِيژن خطرناکترِين عاملِي است که به طور مستقِيم باعث از بِين رفتن سرِيع ماهي ها ي آکوآريومي مي شود .
همان طور که قبلا ذکر شد ، اکسِيژن مورد نياز ماهي هاي تزييني را بايد توسط گياهان آبزي و تهوِيه آب آکوآريوم بوسيله پمپ هوا و به طور توام تامين نمود .عواملي که به طور مستقيم و غير مستقِيم در تامي ن اکسِيژن محلول در آب دخالت دارند عبارتند از :

الف : تعداد ماهي در آکوآريوم

هر چه تعداد ماهِي در آکوآريومي زيادتر باشد ، تولِيد اکسِيژن در آن بايد به همان نسبت زِيادتر باشد .کمبود اکسِيژن در آکوآريومهاي پر جمعِيت بخصوص هنگام قطع برق مشاهده مي شود و اگر اقدامات لازم جهت تهوِيه آب انجام نگيرد ، ممکن است تمام يا تعدادي از ماهي ها تلف گردند . در ِيک آکوآريوم معمولي اگر به تعداد کافي ماهي رِيخته شود ، هنگام قطع برق بخصوص در شب ، ماهي ها مي توانند قسمتي از اکسيژن مورد نياز خود را از آب و قسمتي از هواِي مجاور سطح آب تامين نمايند .اگر تراکم ماهِي در آکوآريوم زِياد باشد ، جذب اکسِيژن ازآب توسط آنها مشکل شده و اگر نتوانند اکسِيژن مورد نِياز را از هوا بگِيرند همگِي خواهند مرد .

تعداد ماهِي در هر آکوآريوم بستگِي به نوع ماهي ها دارد .تجربه نشان داده است که هر جفت ماهِي گوپِي بالغ احتِياج به 20 سانتِيمتر مربع از وسعت سطح آکوآريوم دارند .بنابراِين اگر طول و عرض آکوآريومي به ترتِيب 60 و 30 سانتِيمتر است ، مي توان در آن حداکثر 90 جفت ماهِي گوپِي نگهدارِي کرد .وسعت لازم براِي ماهي ها هم اندازه ماهِي گوپِي در همين حد مي باشد .طبيعتا اين حداکثر تعداد ماهِي است که مي توان در ِيک آکوآريوم به وسعت داده شده نگهدارِي نمود ولِي هرچه تعداد ماهي ها کمتر باشد رشد و نمو و سلامت آنها بِيشتر و بهتر خواهد بود .تراکم و ارقام داده شده در مورد اِين ماهي ها را بهتر است در آکوآريوم فروشِي ها ملاحظه نمود .
از انواع ماهي ها گورامي يا لابِيرانت دار که علاوه بر جذب اکسِيژن آب ، در صورت لزوم مي توانند قسمتِي از اکسِيژن مورد نِياز خود را از هوا تامي ن نماِيند ، در مقاِيسه با ماهي ها هم اندازه خود از گروه هاِي دِيگر ، مي توان تعداد بِيشترِي را در آکوآريوم ها نگهدارِي نمود.
هر چه تعداد ماهِي در آکوآريومي زيادتر باشد ، تولِيد اکسِيژن در آن بايد به همان نسبت زيادتر باشد .کمبود اکسِيژن در آکوآريومهاِي پر جمعِيت بخصوص هنگام قطع برق مشاهده مي شود و اگر اقدامات لازم جهت تهويه آب انجام نگيرد ، ممکن است تمام ِيا تعدادي از ماهي ها تلف گردند .در يک آکوآريوم معمولي اگر به تعداد کافي ماهي رِيخته شود ، هنگام قطع برق بخصوص در شب ، ماهي ها مي توانند قسمتي از اکسِيژن مورد نياز خود را از آب و قسمتي از هواِي مجاور سطح آب تامين نمايند .اگر تراکم ماهِي در آکوآريوم زياد باشد ، جذب اکسيژن از آب توسط آنها مشکل شده و اگر نتوانند اکسيژن مورد نياز را از هوا بگِيرند همگِي خواهند مرد.
تعداد ماهي در هر آکوآريوم بستگي به نوع ماهي ها دارد . تجربه نشان داده است که هر جفت ماهِي گوپي بالغ احتياج به 20 سانتيمتر مربع از وسعت سطح آکوآريوم دارند . بنابراين اگر طول و عرض آکوآريومي به ترتيب 60 و 30 سانتِيمتر است ، مي توان در آن حداکثر 90 جفت ماهي گوپي نگهدارِي کرد . وسعت لازم براِي ماهي ها هم اندازه ماهي گوپي در همين حد مي باشد .طبِيعتا اِين حداکثر تعداد ماهي است که مي توان در ِيک آکوآريوم به وسعت داده شده نگهدارِي نمود ولِي هرچه تعداد ماهي ها کمتر باشد رشد و نمو و سلامت آنها بيشتر و بهتر خواهد بود . تراکم و ارقام داده شده در مورد اِين ماهي ها را بهتر است در آکوآريوم فروشِي ها ملاحظه نمود .

از انواع ماهي ها گورامي يا لابيرانت دار که علاوه بر جذب اکسِيژن آب ، در صورت لزوم مي توانند قسمتِي از اکسيژن مورد نياز خود را از هوا تامين نمايند ، در مقاِيسه با ماهي ها هم اندازه خود از گروه هاي ديگر ، مي توان تعداد بيشتري را در آکوآريوم ها نگهداري نمود .
هر جفت از ماهياني که طول آنها به اندازه يک ماهي دم شمشيري رشد و نمو ِيافته و يا پلاتِي بزرگ است ، احتياج به 50 سانتيمتر مربع از وسعت سطح آب دارد . بنابراِين در آکوآريوم مذکور حداکثر مي توان 36 جفت از اين ماهي ها و يا ماهي ها هم اندازه آن ها را نگهداري کرد .
ماهي هايي که طول آنها حدود 5/8 تا 9 سانتِيمتر است ، به ازاي هر جفت ، احتياج به 125 سانتِيمتر مربع ، و ماهياني که طول آنها تا 5/12 سانتيمتر مي رسد ، به ازاء هر جفت ، احتياج به 340 سانتيمتر مربع وسعت از سطح آب دارند . همان طور که ذکر گردِيد در سطح هاي ياد شده ماهي ها فقط مي توانند زنده بمانند ولي براي رشد و نمو خوب ، حداقل به 3 برابر وسعت هاي داده شده احتِياج دارند . اين ارقام تنها در مورد آکوآريومهايي که به بهترين وجه با پمپ هوا تهويه مي گردند، صدق مي نماِيد .

ب : سطح آب آکوآريوم

هر چه سطح آب آکوآريوم در مجاورت هوا بِيشتر باشد ، ميزان تبادلات گازِي و در نتِيجه اکسِيژن محلول در آب بِيشتر خواهد بود زياد بودن سطح آب توانايي جذب اکسِيژن هوا توسط ماهي ها را در موقع قطع برق و کم شدن اکسِيژن محلول در آب ، زيادتر خواهد کرد .آکوآريوم هاي کروي را هرگز نباِيد پر از آب نمود ، زيرا سطح تبادلات گازي بسيار کم مي شود .در اين آکوآريومها فقط بايد تا نصف آنها بايد آب ريخته شود .

ج : گياهان آبزي

گياهان آبزي و اثرات آن در آکوآريومها ، در قسمت مربوط به گياهان بحث گردِيده است .در اينجا فقط يادآوري مي شود که يکي از مهمترين آثار گياهان آبزي سبز در آکوآريومها ، توليد اکسيژن در مقابل تابش نور خورشيد و يا نورمصنوعي مي باشد .

2- نور کافي

ماهي ها و گياهان داخل آکوآريوم براِي رشد ، نمو و سلامت خود احتِياج به نور دارند.اگر در آکوآريومي گياه وجود نداشته باشد ، بِيشتر گونه هاِي ماهيان مي توانند در نور کم سالم و زنده بمانند ولي رشد و نمو و تولِيد مثل آنها ممکن است به طور طبِيعِي انجام نگيرد .منظور از نور کم ، مقدار نورِي است که خواندن روزنامه در آن عملِي باشد .اگر در آکوآريومي گياهان آبزِي قرار دارد ، حتما بايد حداقل روزِي 2 ساعت تحت تابش نور قرار گِيرد .البته تابش مستقِيم نور خورشِيد بداخل آکوآريوم ضرورِي نِيست و مي توان نور لازم را به طور غِير مستقِيم تامين نمود . براِي اِين منظور مي توان آکوآريوم را در مجاورت ِيک پنجره جنوبِي قرار داد .تابش مستقِيم نور خورشِيد ممکن است باعث افزاِيش رشد و نمو خزه ها و در نتِيجه سبز شدن آب و کدر شدن شِيشه آکوآريوم گردد .در فصل تابستان نِيز اگر نور مستقِيم به آکوآريوم بتابد ، ممکن است باعث افزاِيش بِيش از حد درجه حرارت گردد .در هر صورت براِي سلامت ماهي ها و گِياهان داخل آکوآريوم ، اگر تابش نور کمي بِيش از حد لازم باشد ، به مراتب بهتر از اِين است که از حد لازم کمتر باشد ، زيرا اگر اثرات تابش زِياد نور در آکوآريوم مشاهده شود ، بلافاصله مي توان جلوِي آن را گرفته و ِيا شدت آن را تعدِيل نمود .بنابراِين همواره بايد آکوآريوم در جاِيِي قرار گِيرد که روزانه به اندازه کافِي نور خورشِيد بطورغِير مستقِيم به آن بتابد .در صورت بکار بردن لامپ الکترِيکِي براِي تامي ن نور مي توان آکوآريوم را در هر نقطه اي از منزل جاگذارِي کرد .

نور مصنوعِي

به کاربردن نور مصنوعِي که از منبع الکترِيکِي تامين مي شود اِين مزِيت را برنور طبِيعِي دارد که کنترل ميزان و زمان تابش آن بسِيار آسان و عملِي مي باشد .همان طور که ذکر شد اگر نور خورشِيد به داخل آکوآريومي به طور مستقِيم بتابد باعث افزاِيش رشد و نمو خزه ها و در نتِيجه تغِيِير رنگ آب و خزه بستن دِيواره هاِي آکوآريوم مي شود .از آنجا که ميزان و زمان تابش نور مصنوعِي را صد در صد مي توان کنترل نمود ، لذا مي توان از رشد و نمو خزه ها نِيز کاملا مي توان جلوگِيرِي کرد.
بايد نور مصنوعِي حتما بايد به طور مستقِيم و از فاصله نزدِيک به سطح آکوآريوم تابِيده شود .در آکوآريومهايي که داراِي گِياهان طبِيعِي هستند ، نور معمولِي اتاق پذِيرايي که با لامپ الکترِيکِي تامين مي شود هِيچگونه اثرِي بر روِي رشد و نمو گِياهان نداشته و اگر اِينگونه آکوآريومها مدتِي در چنِين شرايطِي قرار گِيرند ، حداقل گِياهان داخل آنها به تدريج از بِين خواهند رفت.
براِي تابش هرچه بهتر نور به داخل آکوآريوم ، امروزه قسمت داخلِي سرپوش آکوآريوم را صِيقلِي کرده و ِيا از فلزات مخصوص مي سازند تا نور لامپ به بهترِين وجهِ از بالا به داخل آکوآريوم تابِيده شود .برخِي از لامپ ها را مي توان در داخل آب آکوآريوم جاگذارِي نمود .در چنِين شرايطي رشد ونمو گِياهان و عمر آنها زِيادتر خواهد شد .تنها عِيب آن افزاِيش درجه حرارت آب بخصوص در فصول گرم مي باشد .
ميزان و زمان تابش نور مصنوعِي به آکوآريوم، بستگِي به حجم آن دارد .
لامپهاِي روشن به مراتب بهتر از لامپهاِي ابرِي و کدر مي باشند .لامپهاِي ماوراي بنفش هِيچگونه اثر بِيشترِي از لامپ هاِي معمولِي بر روِي گِياهان ندارند زِيرا گِياهان بِيشتر تحت تاثِير انتهاِي قرمز رنگ طِيف نورِي قرار مي گِيرند .

تابش ناگهاني نور

در مواقع تارِيکِي ، روشن کردن ناگهانِي چراغ ِيا پس زدن پرده باعث ناراحتِي ماهي ها شده و اکثرا مشاهده مي شود که ماهي ها تا مدتِي نمي توانند آرامش خود را بدست آورند.اگر در آکوآريوم باز باشد ، ممکن است ماهي ها در اثر روشن شدن ناگهانِي چراغ از آکوآريوم به بِيرون پرِيده و باعث مرگ و مي ر خود گردند .بنابراِين هرگز نباِيد با روشن کردن ناگهانِي چراغ را ناراحت کرد.

3- درجه حرارت مناسب

عده اِي فکر مي کنند که حتما بايد ماهي هاي تزيينِي را در درجات حرارت بالا نگه دارند، در صورتِي که اِين نظر در بِيشتر موارد درست نمي باشد .براِي مثال امروزه ماهي هاي طلايي تقرِيبا جزو ساکنِان اصلِي هر آکوآريومي هستند .اِين ماهي ها عملا جزو ماهي هاي آبهاِي سرد قلمداد مي شوند و براِي زندگِي طبِيعِي خود احتِياجِي به گرماِي زِياد ندارند .اگر اِين ماهي ها هميشه در آبهاِي گرم نگهدارِي شوند به احتمال زِياد ِيا قدرت تولِيد مثلِي خود را از دست مي دهند و ِيا اِينکه تخمهاِي ناقص تولِيد مي نماِيند .ماهي هاي تزيينِي دِيگر نِيز همگِي بومي مناطق استوايي نبوده و عده اِي از آنها از مناطق نِيمه استوايي و ِيا معتدل آورده شده اند .بنابراِين نگهدارِي همه اِين ماهي ها در ِيک درجه حرارت کار درستِي نمي باشد .در بحث مربوط به ماهي ها ي آکوآريومي ، نِياز حرارتِي هر گونه و ِيا گونه هاِي مشابه داده شده است که با مطالعه و بررسِي آن مي توان گونه هاِي مناسب را براِي آکوآريوم خود انتخاب نمود .
در اِين حالت لازم است ِياد آورِي گردد که حتِي براِي هر گونه از ماهي ها نِيز ِيک درجه حرارت خاص وجود ندارد و ماهي ها مي توانند 5 تا 6 درجه تغِيِير حرارت را در حالت طبِيعِي و ِيا به صورت تغِيِيرات طبِيعِي تحمل نماِيند .براِي مثال در محِيطهاِي طبِيعِي ، درجه حرارت آب در شب حداقل چند درجه از روز کمتر مي باشد .چون کاهش درجه حرارت در شب و ِيا افزاِيش آن در روز بطور طبِيعِي و بتدرِيج انجام مي گِيرد، لذا اثر ناگوارِي بر روِي ماهي ها ، حتِي ماهي هاي باردار و ِيا تخم دار و نِيز تخم ها و نوزادها نخواهد داشت .بنابراِين در آکوآريومها نِيز ماهي ها مي توانند چند درجه تغِيِير حرارت را تحمل نماِيند ، بشرطِي که اِين تغِيِير مشابه کاهش ِيا افزاِيش درجه حرارت در طبِيعت باشد .افزاِيش درجه حرارت از حد مجاز خطرناکتر از کاهش آن مي باشد ، زِيرا با افزاِيش درجه حرارت به همان نسبت از اکسِيژن محلول در آب کاسته خواهد شد .بنابراِين در مواردِي مانند افزاِيش درجه حرارت در اثر گرماِي محِيط ، حتما بايد به بهترِين وجهِ بايد اقدام به تهوِيه آب شود .
بطور کلِي مي توان گفت که ميانگين درجه حرارت لازم براِي نگهدارِي ماهي هاي تزيينِي و با توجه به گونه هاِي مختلف آنها بِين 22 تا 25 درجه سانتِيگراد است .

نگهدارِي ماهي ها در فضاِي باز

زيرا ماهي ها تحت تاثِير تغِيِيرات بِيش از حد هوا و عدم امکان کنترل دائمي اِين تغِيِيرات قرار مي گِيرند .برعکس براِي تکثِير و پرورش و نگهدارِي ماهي ها آکوآريومي در فصول گرم مي توان از استخرهاِي خاکِي و ِيا بتونِي که در فضاِي باز و بهمي ن منظور درست مي شوند، استفاده کرد .براِي اِين منظور بايد هنگامي ماهي ها به داخل استخرها رها شوند که حداکثر سرماِي آن در شبانه روز از حد تحمل آن توسط ماهِي ها بِيشتر نباشد.
مقاومت ماهي ها در اِينگونه استخرها به مراتب بِيشتر از آکوآريوم خواهد بود .پس از اِينکه ماهِي به شرايط استخر عادت کرد ، تحمل تغِيِيرات آب توسط آن به مراتب بِيشتر از ماهِي مشابهِي است که در آکوآريوم قرار دارد .براِي مثال گرماِي 18 درجه براِي برخِي از ماهي ها در آکوآريوم خطرناک است ولِي همين ماهي ها پس از عادت کردن ، مي توانند به خوبِي حرارت 15 درجه سانتِيگراد را در آب استخر تحمل نماِيند .
از آنجا که اِيجاد شرايط لازم جهت تکثِير ماهي ها در استخرها بمراتب بهتر و عملي تر از محِيط آکوآريوم است ، براِي تکثِير آنها مي توان از استخرها يي که در فضاِي آزاد درست مي شوند، استفاده نمود .هنگام برگرداندن ماهي ها به داخل آکوآريومها ، بايد ابتدا آکوآريوم ها را از آب همان استخر پر کرده و سپس بتدريج اقدام به تعوِيض آن نمود .

تغييرات ناگهانِي درجه حرارت

يکي از علل اصلِي مرگ و مي ر ماهي ها بخصوص در آکوآريوم مربوط به افراد تازه کار ، تغِيِيرات ناگهانِي درجه حرارت آب مي باشد .اکثراً در مواقعِي که در اثر قطع برق و يا خراب شدن بخاري ، آب آکوآريوم سرد مي شود ، مشاهده مي شود که به منظور گرم کردن آب يکي دو کاسه آب داغ در آکوآريوم ريخته مي شود ، اين خطرناکترين و بدترين کار ممکن است که به منظور دلسوزِي براِي ماهي ها مي توان انجام داد .افزاِيش ناگهاني درجه حرارت بشدت باعث شوکه شدن ماهي ها شده و اگر سبب مرگ و مير فورِي آنها نشود حد اقل سلامت آنها را مختل خواهد نمود.
هنگام تعوِيض آب آکوآريوم نيز بايد تغِيِيرات درجه حرارت بايد بخوبِي کنترل شود .ابتدا در ِيک ظرف مقدارِي از آب آکوآريوم رِيخته شود و ماهي ها و سنگ هوا در داخل قرار گِيرند .پس از تميز کردن و آب بندِي آکوآريوم ، هر وقت درجه حرارت آن به حرارت آب ماهي ها رسِيد، مي توان ماهي ها را به داخل آب انتقال داد .استفاده از آب ولرم و مخلوط کردن آن با آب سرد در خارج از آب آکوآريوم اِيرادِي ندارد ، اما از آب داغ براِي اِين منظور نباِيد استفاده کرد .

سبز شدن آب آکوآريوم

گاهِي آب آکوآريوم ممکن است سبز شود .عواملِي که باعث سبز شدن آب آکوآريوم مي شوند مشابه همان عواملِي هستند که آب استخرها و ِيا آبهاِي راکد را سبز مي کنند .اگر ِيک قطره آب سبز زِير ميکروسکوپ ملاحظه شود ، در آن هزاران گِياه تک ِياخته بنام «فِيتوپلانکتن » ِيا گِياه معلق در آب دِيده مي شود .همان طور که مي دانِيم عامل اصلِي رشد و نمو گِياهان نور و گازکربنِيک مي باشد .
بنابراِين در ِيک آکوآريوم اگر تغذِيه ماهي ها به بهترين وجه انجام گِيرد و از تابش بيش از حد نور ، بخصوص نور مستقِيم خورشِيد جلوگِيرِي شود ، خود به خود رشد و نمو گياهان تک ياخته آبي و در نتِيجه سبز شدن آب آن کاهش مي يابد . در آکوآريومي که داراِي گِياهان آبزي مي باشد ، در صورت تابش مناسب و حساب شده نور ، گِياهان پر سلولِي مي توانند مواد غذايي زيادي ، و مواد دفعِي ماهي ها را جذب کرده و با تبديل آن به ماده ، رقابت مفيدي با فيتوپلانکتنها بنماِيند .در چنِين شرايطي رشد و نمو پلانکتنها ممکن است قطع و يا کنترل گردد.
در هر صورت اگر آب آکوآريومي سبز شد ، دلِيل بر خراب و غِير سالم بودن آن نيست ، برعکس سبز شدن آب نشان از سلامت آکوآريوم ولِي عدم مراقبت کافي از آن مي باشد.هر چه آبي سبزتر باشد ، غلظت اکسيژن محلول در آن در مجاورت نور زيادتر مي باشد. بنابراين در صورت تهويه خوب در شب مي توان گفت که تراکم فيتوپلانکتنها نه تنها ضررِي براِي ماهي ها ندارد ، بلکه براِي آنها مفيد هم مي باشد .البته کمک به سبز کردن آب و يا جلوگيري نکردن از سبز شدن آن هرگز توصيه نمي شود ، زِيرا در اِين صورت ماهي ها در داخل آکوآريوم ديده نخواهند شد .
گياهان شناور روي آب مي توانند در تعدِيل تابش نور و در نتِيجه کاهش رشد و نمو فيتوپلانکتن ها مفيد باشند .گِياهان براِي رشد و نمو خوب خود احتِياج به پ – هاش کمي قليايي دارند .در مواقعِي که آب آکوآريوم سبز شده است ، براِي کاهش رشد و نمو آنها مي توان پ – هاش آب را کمي به طرف اسِيدِي برد .
براِي از بِين بردن خزه هاِي رشد و نمو ِيافته بر روِي شِيشه آکوآريوم مي توان از کاردکهاِي مخصوص و ِيا انواع ماهي ها و ِيا حلزون که براِي اِين کار مناسب هستند، استفاده کرد .
تراکم ماهي ها نِيز باعث افزاِيش ميزان سبز شدن آب مي شود .در اينگونه مواقع يا بايد تراکم ماهي ها را کم کرد و يا مقدار غذاي کمتري به آنها داد.
اگر آب سبز آکوآريوم حالت سوپ مانند به خود گرفت و رنگ آن کدر شد ، حتما بلافاصله بايد دراِين مورد چاره جويي کرد ، بخصوص اگر درجه حرارت آب بالا باشد .در اينگونه مواقع گياهان تک سلولي به طور ناگهانِي شروع به تجزِيه شدن کرده و ممکن است باعث مرگ و مير ماهي ها شوند . ظهور رنگ زرد يا نارنجِي اعلام خطر است و بايد بلافاصله بدون هيچگونه اتلاف وقت نسبت به تعويض آب اقدام نمود .

کدر شدن آب

مواد غذايي و آلِي جذب نشده در مجاورت نور خورشيد باعث رشد و نمو فيتوپلانکتن ها و سبز شدن آب و دور از نور خورشِيد باعث رشد و نمو باکتري ها و کدر شدن آب مي شوند .نحوه جلوگيري و کنترل کدر شدن آب تا حدودِي مشابه آن است که براِي آب سبز شرح داده شد، با اِين تفاوت که در اينگونه مواقع بايد سعِي شود نور بيشتري به آکوآريوم بتابد .
آب آکوآريوم تازه معمولا زودتر و بِيشتر از آکوآريوم هاي ديگر کدر مي شود .علت اصلِي آن تميز نبودن شن و ماسه کف آکوآريوم و نيز عدم آشنا شدن گياهان با شرايط داخل آکوآريوم مي باشد .بنابراِين همواره باِيد سعِي شود که ماهي ها حداقل ِيک هفته پس از کاشتن گياهان و آب بندِي ، به داخل آکوآريوم ريخته شوند .

صاف کردن آب

علاوه بر روشهايي که براِي پيشگيري و يا کنترل آبهاِي سبز و کدر ذکر شد ، کدربودن آب را مي توان در عرض يکي دو روز با تهويه بسيار خوب از بين برد .براي اين منظور کافي است يک يا دو سنگ هواي ديگر داخل سيستم تهويه آب آکوآريوم قرار گيرد. اگر نخواهيم آب داخل آکوآريوم را ازدست دهيم ، مي توان پس از بيرون آوردن ماهي ها، بوسيله دافني ها اقدام به از بين بردن پلانکتن هاي گياهي نمود .
هيچگونه فيلتري نمي تواند فيتوپلانکتن ها و ِيا باکترِيهاِي داخل آکوآريوم را بگيرد ، ولِي از طريق شيمي ا ي مي توان اين مواد را رسوب داد .براي اين منظور مي توان به ازاي هر 10 لِيتر آب آکوآريوم ، 25 مي لِيگرم پرمنگنات پتاسِيم به آن افزود .آب پس از يک يا دو روز کاملا تميز خواهد شد ولِي اگر شرايط به همان حالت باقِي بماند باز هم فيتوپلانکتن ها يا باکتري ها رشد و نمو کرده و آب را سبز ِيا کدر خواهند کرد .

تغذيه غير صحيح

هر ذره از مواد غذايي زائد در داخل آکوآريوم مي تواند باعث رشد و نمو عوامل ناخواسته و در نتِيجه آلوده شدن آب شود .اين مواد نه تنها رشد و نمو ميکروبها و فيتوپلانکتن ها را تسرِيع مي کند ، بلکه باعث رشد و نمو قارچ ها و ساير عوامل آلودگي زا نيز مي شوند .در تغذيه ماهي ها بايد دقت کافِي به عمل آيد تا پس از چند دقيقه هيچگونه غذاي زائدي در کف آکوآريوم باقِي نماند .اگر به ماهي ها کمي کمتر از نِيازشان غذا داده شود بهتر از اين است که آنقدر به آنها غذا داده شود که نتوانند همه آن را بخورند .
تغذيه صحيح اثر بسيار مطلوبي در سلامت ماهي ها و مقاومت آن ها در برابر انواع بيماري ها و انگل ها دارد . هر چه شرايط داخلِي آکوآريوم بهتر باشد ، ماهي ها سالمتر بوده و در برابر بيماريها مقاومتر خواهند بود .
در بخش مربوط به بِيمارِيها ،آنچه را که از نظر بهداشتي براي سلامت ماهي ها و پيشگيري از بيمار شدن آنها بايد انجام داد، بحث خواهد شد .

فلزات در داخل آکواريوم

اکثر فلزات در داخل آب اثر سمي داشته و ممکن است باعث بيماري و يا مرگ ماهي ها آکوآريومي گردند . بنابراين تا حد امکان بايد از قرار دادن فلزات لخت و بدون روکش در داخل آکوآريوم خوددارِي نمود . شايد اثر سمي مس در آکوآريوم از ساِير فلزات بِيشتر باشد.آلومي نِيوم کم کم تجزيه مي شود ولي اثر سمي آن به مراتب کمتر از مس است .سرب و قلع نيز اثر سمي کمترِي از مس دارند .آهن معمولي و آهن گالوانيزه اثرات سمي در آب آکوآريوم دارند . فلزات با آمي خته شدن با آب باعث ايجاد مسموميت مزمن و گاهي حاد در ماهي ها شده و اکثرا رشد و نمو و توليد مثل آن ها را مختل کرده و گاهِي نِيز ممکن است باعث مرگ و مير آنها شوند .
بنابراِين هر نوع فلزِي که در داخل آکوآريوم قرار مي گيرد بايد داراي يک پوششي خوب و کامل از کروم بوده و يا داراِي روکش پلاستيکي باشد ، به طوري که آب به هيچوجه با آن تماس پِيدا نکند .امروزه سيمان ها و چسب هاي مخصوصي براِي پوشاندن روي فلزات داخل آکوآريوم به بازار عرضه مي شود .
اثر سمي دو نوع فلز در آکوآريوم بخصوص اگر با يکدِيگر در اتصال باشند ، بسيار زياد است و حتما بايد از قرار دادن آنها در آکوآريوم بايد خودداري شود .سرپوش آکوآريوم اگر از فلز زنگ زن باشد بسيار خطرناک است زيرا همي شه آب آکوآريوم پس از تبخير روي آن نشسته و مجددا به صورت قطرات آب بداخل آکوآريوم ريخته مي شود .بنابراين در تهيه و يا ساختن سرپوش بايد دقت کافي به عمل آيد .

نحوه قرار دادن ماهي تازه در آکوآريوم

اگر تمام شرايط داخلِي آکوآريوم مناسب بوده و تغذيه به روش صحيح انجام شود ، معمولا ماهي ها هرگز بيمار نشده و ممکن است ماهها و يا سالها به سلامتي زندگي کنند .در چنين شرايطي اکثرا تنها عامل مولد آلودگي يا بيماري ، ماهي ها جديدي است که از فروشگاه ها خريداري شده و يا از محل ديگري به آکوآريوم منتقل مي گردند . ماهي ها جديد ممکن است بيمار و يا ناقل برخي از عوامل آلودگي زا باشند، به منظور جلوگيري از انتقال بيماري به داخل آکوآريوم ، حتما ماهي هاي جدِيد حداقل بايد به مدت ِيک هفته در قرنطِينه نگهدارِي شوند .براِي اِين کار مي توان از ِيک آکوآريوم خالِي که فاقد هر گونه سنگ و ماسه ِيا گِياه باشد استفاده کرد .در آکوآريوم قرنطِينه درجه حرارت بايد مناسب ماهِي که و آب آن به خوبِي فِيلتر شود .اگر هِيچِيک از علايم بِيمارِي در بخش مربوط به بِيمارِيها شرح داده شده است - در عرض ِيک هفته در ماهِي جدِيد ظاهر نشد ، مي توان آن را به آکوآريوم مورد نظر انتقال داد در غِير اِين صورت بايد نسبت به مداوا و در صورت لزوم تعوِيض و ِيا معدوم ساختن آن اقدام کرد .
منبع:www.persianpet.org/forum
/ن