مقدمه
در این گفتار که در بیان حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر عزیزمان آمده است، به شرح مقاومت و نقش پر رنگ امام سجاد (علیه الصلاة والسلام) خواهیم پرداخت. آنجا که امام با فکر باز و ایمان قلبی با سلاح گفتار کمر به تعلیم و تغییر اخلاق در جامعه کوشید و این درس بزرگ را، مکتب قرار داد .در کلام رهبری، از دیدگاه امام سجاد (علیه الصلاة والسلام)، آنچه که باعث بروز وقایع تلخی چون واقعه‌ی عاشورا می‌شود، انحطاط و فساد اخلاقی در جامعه است، از این رو امام خامنه‌ای( دامت برکاته )جوانان را سفارش به خواندن صحیفه سجادیه می‌کنند.
اخلاق در جامعه و تلاشهای امام سجاد (علیه الصلاة والسلام)
مطلبی که در نظرم هست عرض کنم، به مناسبت انتساب این ایام به امام چهارم (علیه الصلاة والسلام) است. چون بیست و پنجم ماه محرم، بنا به روایتی - که شاید هم روایت و قولِ قویتر باشد - وفات امام چهارم است.آن بزرگوار، تقریباً سی و چهار سال بعد از حادثه کربلا، در محیط اسلامی آن روز زندگی کرد و این زندگی، از همه جهت یکی از زندگی های پر از درس است که ای کاش کسانی که از کیفیات عالی این زندگی آگاهی دارند، آن را برای مردم، برای مسلمین و حتی برای غیر مسلمانان تشریح می کردند، تا معلوم می شد که چگونه چهارمین امام بزرگوار ما، بعد از حادثه عاشورا که ضربه عظیمی بر پیکر اسلام ناب و راستین بود، توانست یک تنه بایستد و مانع از ویران شدن بنای دین شود.
اگر تلاشهای امام سجاد (علیه الصلاة والسلام) نبود، شهادت امام حسین (علیه الصلاة والسلام) ضایع شده بود و آثار آن نمی ماند. سهم امام چهارم، سهم عظیمی است. در زندگی امام چهارم، چند رشته کار وجود دارد که یکی از آنها، همین رشته اخلاق است.
یعنی تربیت و تهذیب اخلاق جامعه اسلامی. این نکته ای است که من می خواهم چند دقیقه ای درباره اش، با شما برادران و خواهران عزیز و با همه ملت ایران صحبت کنم.
توصیه به جوانان نسبت به مطالعه صحیفه سجادیه
امام سجاد به تعلیم و تغییر اخلاق در جامعه اسلامی کمر بست. چرا؟ چون طبق تحلیل آن امام بزرگوار، بخش مهمی از مشکلات اساسی دنیای اسلام که به فاجعه کربلا انجامید، ناشی از انحطاط و فساد اخلاق مردم بود. اگر مردم از اخلاق اسلامی برخوردار بودند، یزید و ابن زیاد و عمر سعد و دیگران نمی توانستند آن فاجعه را بیافرینند.اگر مردم آن طور پست نشده بودند، آن طور به خاک نچسبیده بودند، آن طور از آرمان‌ها دور نشده بودند و رذایل بر آنها حاکم نمی بود، ممکن نبود حکومت ها - ولو فاسد باشند؛ ولو بی دین و جائر باشند - بتوانند مردم را به ایجاد چنان فاجعه عظیمی؛ یعنی کشتن پسر پیغمبر و پسر فاطمه زهرا (سلام الله علیها) وادار کنند. مگر این شوخی است؟!
یک ملت، وقتی منشأ همه مفاسد خواهد شد که اخلاق او خراب شود. این را امام سجاد (علیه الصلاة والسلام)، در چهره جامعه اسلامی تفحص کرد، و کمر بست به این که این چهره را از این زشتی پاک کند و اخلاق را نیکو گرداند. لذا، دعای « مکارم الاخلاق » دعاست؛ اما درس است. « صحیفه سجادیه » دعاست؛ اما درس است.
دعای مکارم الاخلاق: درس زندگی و اخلاق
من به شما جوانان توصیه می کنم بروید « صحیفه سجادیه » را بخوانید و در آن تدبّر کنید. خواندنِ بی توجه و بی تدبّر کافی نیست. با تدبر خواهید دید که هر یک از دعاهای این « صحیفه سجادیه » و همین دعای « مکارم الاخلاق»، یک کتاب درس زندگی و درس اخلاق است.(بیانات مقام معظم رهبری (حفظه الله) در دیدار کارکنان «وزارت آموزش و پرورش»، «سازمان بهزیستی» و «سازمان تأمین اجتماعی» - 23/4/1372)
منبع: 72 سخن عاشورایی (از بیانات مقام معظم رهبری)، علیرضا مختارپور قهرودی، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ دوم، 1390، صص 83-82.
