احزاب سياسى رژيم صهيونيستى (5)

حزب هتحيا
 

هتحيا (رستاخيز) يكى از احزاب افراطى فرقه گراست كه در اواخر سال 1979 به وسيله عده اى از گروه هاى سياسى و حاميان سياست شهرك سازى مخالف معاهده كمپ ديويد كه در ماه مه همان سال به امضاى اسرائيل و مصر رسيد، تشكيل شد. تلاش براى لغو موافقتنامه مزبور، بسيج افكار عمومى برضد هرگونه عقب نشينى از شبه جزيره سينا و جلوگيرى از هرگونه توافقى به منظور دادن خودمختارى به منطقه كرانه باخترى در راس ‍ اهداف موسسان اين حزب بوده است . در تاسيس اين حزب تشكل هاى مذهبى و لائيك شركت كردند. اين تشكل ها از سال 1978 با ايجاد جبهه واحدى بنام بناى (بريت نثمانى ايرتس يسرائيل يا پيمان وفاداران به سرزمين اسرائيل ) سعى مى كردند با فشار آوردن به دولت بگين ، از هرگونه عقب نشينى از سرزمينهاى اشغالى جلوگيرى كنند. و پس از امضاى معاهده كمپ ديويد، اين تشكلها ضررى ديدند كه يك حزب سياسى به منظور تقويت همكارى فيمابين خود و مقابله با آنچه را كه سرآغاز فاصله گرفتن از آرمانهاى اساسى صهيونيستى ناميده اند، تشكيل دهند.
در تشكيل حزب هتحيا چندين تشكل و گروه سياسى راست گراى افراطى شركت داشته اند كه مهمترين آنها عبارتند از: گروه پروفسور يوفال نئمان رئيس وقت دانشگاه تل آويو، جنبش مذهبى و حامى سياست شهرك سازى غوش ايمونيم ، گروه “وفادارن به اصول حيروت “ در ليكود به رهبرى غيئولا توهن و گروه “جنبش سرزمين اسرائيل “ در ليكود به رهبرى موشى شمير. غيئولا كوهن و موشى شمير هر دو از اعضاى گروه پارلمانى ليكود بودند ولى به عنوان اعتراض به امضاى معاهده كمپ ديويد، از آن خارج شدند. حزب هتحيا به پيشنهاد يوفال نئمان تاسيس شد و پس از تاسيس اين حزب ، نئمان به رهبرى آن برگزيده شد.
خاخام تسفى يهودا هكوهين كوك رئيس مركاز هراف و رهبر روحى “جنبش غوش ايمونيم “ به تائيد پيشنهاد نئمان ، نقشى اساسى در مشاركت جنبش مزبور در تاسيس حزب هتحيا ايفا كرد.
به عقيده موسسان حزب هتحيا معاهده كمپ ديويد خيانتى به آرمانهاى اساسى صهيونيزم ، تهديدى براى امنيت اسرائيل و نشانه اى بر حركت رو به عقب اجتماعى ، سياسى و روحى جامعه ، دولت و دستگاه حكومت در اسرائيل است . از نظر موسسان اين حزب تنها راه علاج اين سير قهقرايى بازگشت به اصول است و آنگونه است كه (بر اساس نظر آنها) بنيانگذاران جنبش صهيونيزم از جناح هاى مختلف اعم از كارگرى ، ليبرالى ، راستى و مذهبى ، اين اصول را بيان و با ناديده گرفتن تمامى اختلافات فكرى و سياسى و منازعاتى كه بين آنها وجود داشت براى تحقق آن تلاش كردند. موسسان حزب هتحيا آن را در بيانيه ى اعلام تاسيس حزب قرار دادند. اين اصول عبارتند از: ايده ى سرزمين يكپارچه ى اسرائيل ، تاكيد بر اهميت تورات و فرهنگ يهودى در ساختن ملت ، طلايه دارى در مهاجرت به اسرائيل و آمادگى براى پذيرفتن و تحمل سختى ها و فداركارى در راه تاسيس وطن ملى يهود، تكيه بر نيروى نظامى به منظور دفاع از اسرائيل ؛ عدم اعتماد به فلسطينيان و اعراب و عدم امكان دستيابى به صلح با آنان در آينده ى قابل پيش بينى ، همچنين به اين اصول ، اصل ديگرى مبنى بر همكارى مذهبيون و لائيك ها در چارچوب يك حزب واحد افزودند. هتحيا، از ديد موسسانش ، تنها يك حزب سياسى نيست بلكه يك حزب و جنبش ريشه دارى است كه هدف بلند مدت آن احياى مجدد آمال و آرزوهاى بنيانگذاران جنبش صهيونيزم مى باشد. اما هدف كوتاه مدت از تشكيل اين حزب عبارت بود از ريشه دار كردن و گسترش مخالفت با عقب نشينى از شبه جزيزه ى سينا و اعطاى خودمختارى به فلسطينيان و ايجاد تحرك در ميان توده هاى مردم به منظور دست يافتن به چنين هدفى .
حزب هتحيا در انتخابات كنست دهم (سال 1981) شركت كرد و برنامه ى سياسى اين حزب در انتخابات مذكور شامل نكات عديده اى بود از جمله :
لغو معاهده كمپ ديويد؛ الحاق فورى سرزمنيهاى اشغالى . در اين انتخابات هتحيا توانست 3 كرسى كنست را از آن خود كند. با نزديك شدن زمان عقب نشينى از سينا، به رغم مخالفت شديد دولت ، سران اين حزب تلاش كردند مردم را به ايستادگى وادار كنند ولى موفق نشدند، اما در سال 1982 و در پى تهاجم اسرائيل به لبنان ، با پيوستن به كابينه ى بگين موافقت كرد و يوفال نثمان رهبر اين حزب به عنوان وزير علوم و توسعه و رييس كميته ى وزارتى امور شهرك سازى منصوب شد. كميته ى مذكور بعدها با احداث بيش از 40 شهرك يهودى نشين (عمدتا در كرانه باخترى ) موافقت كرد.
در سال 1983 كناره گيرى حنان بورات يكى از برجسته ترين رهبران جنبش ‍ غوش ايمونيم ، از عضويت در كنست و حزب ، هتحيا را هر چند به طور محدود تكان داد. بورات در سال 1984 به اتفاق گروهى از اعضاى جنبش ‍ مذكور، حزب مذهبى متساد را كه گرايشى فرقه اى افراطى دارد، تاسيس ‍ كردند. با پيوستن رفائيل ايتان رييس ستاد نيروهاى مسلح اسرائيل به همراه گروهى از اعضاى كيبوتس ها و موشافيم (حاميان ايده سرزمين اسرائيل بزرگ ) اندكى پيش از انتخابات سال 1984 به حزب هتحيا، كناره گيرى بورات را جبران كرد. ايتان و گروه مذكور تشكل تازه اى به نام تسومت به وجود آوردند. در انتخابات كنست يازدهم حزب هتحيا با به دست آوردن ، 5 كرسى ، به عنوان سومين حزب بزرگ حاضر در كنست پس از معراخ و ليكود را به دست آورد. اما به دليل اعتراض عليه محدوديت هاى پيش بينى شده در خصوص احداث شهرك هاى جديد يهودى نشين ، از شركت در كابينه ى ائتلافى خوددارى كرد.
پس از پيوستن تسومت به هتحيا، اوضاع داخلى اين حزب به دليل رويارويى مستوفيان رفائيل ايتان و غيئولاكوهن رو به تشنج و ناآرامى گراييد. داشتن ذهنيت و ديدگاه متفاوت نسبت به امور، سرچشمه ى اصلى اختلاف بين ايتان و كوهن بود. در حالى كه ايتان از بازماندگان سازمان بالماح و جنبش صهيونيستى كارگران چپ گراست ، غيئولا از بقاياى سازمان مخفى و تروريستى ليحى و جنبش اصلاح طلب دست راستى مى باشد. رويارويى ايندو در سال 1987 به درگيرى و جبهه گيرى عليه يكديگر تبديل شد و هر يك ، ديگرى را به عدم تلاش براى وادار كردن اسرائيل به گسترش عمليات شهرك سازى در اين مناطق متهم كردند، تسومت حزب را به استفاده از هواداران و طرفدارانش در مراكز حساس به منظور سلطه بر حزب كرد و در نتيجه اندكى پيش از انتخابات سال 1988 تسومت از حزب هتحيا خارج شد. در انتخابات مذكور، هتحيا 3 كرسى و تسومت 2 كرسى كنست را از آن خود كردند.
در آخرين انتخابات پارلمانى (سال 1992)، هتحيا در برنامه ى سياسى اش ‍ رد اعطاى خودمختارى به فلسطينيان ، الحاق فورى كرانه باخترى و نوار غزه به حاكميت اسرائيل و توسعه ى عمليات شهرك سازى در آنها، سركوب شديد قيام مردم فلسطين (انتفاضه )، مقابله قاطع تر با فلسطينيان و موسسات آنها و انتقال آوارگان فلسطينى در كرانه ى باخترى و نوار غزه به كشورهاى عربى و اسكان دايم آنان در اين كشورها تاكيد كرد. اما در ميان دهشت و ناباورى محافل سياسى ، اين حزب با به دست نياوردن حداقل درصد آراء لازم براى ورود به كنست ، (5/1 كل آراء راى دهندگان ) هيچ يك از نامزدهايش نتوانست به كنست راه يابد. به دنبال اين شكست ، يوفال نثمان از رياست حزب استعفا داد و سياست را كنار گذاشت . در حال حاضر (اواخر سال 1995) اوضاع حزب به شدت متزلزل بوده و تقريبا هيچ فعاليت سياسى ندارد.
شمار كرسى هاى حزب در دوره هاى مختلف كنست : كنست دهم (1981) 3 كرسى ؛ كنست يازدهم (1984) 5 كرسى ؛ كنست دوازدهم (1988) 3 كرسى .

حزب تسومت
 

تسومت (دو راهى ) از احزاب فرقه گراى به شدت افراطى است كه در سال 1983 توسط رفائيل ايتان رييس سابق ستاد ارتش اسرائيل ، پس از بازنشسته شدن ، بنيانگذارى شد. شمارى از نظاميان بازنشسته و همكاران سابق ايتان در ارتش و تعدادى از ساكنان كيبوتس ها و موشاف ها (طرفدار تفكر “سرزمين يكپارچه اسرائيل “ ) و در راس آنها گروه كيبوتس عين فيرد، اعضاى اوليه حزب تسومت را تشكيل مى دادند. اندكى پيش از انتخابات سال 1984 حزب تسمومت به حزب هتحيا پيوست . هتحيا، همان گونه كه پيش تر گفتيم ، از جنبش مذهبى غوش ايمونيم و چندين گروه ديگر با گرايش هاى حزبى و سياسى گوناگون تشكيل مى شود. اين گروه ها به رغم اختلافات در هدفهاى اجتماعى و بينش كلى نسبت به ماهيت دولت ، همگى مدافع سياست شهرك سازى و برخوردار از يك برنامه ى سياسى افراطى و نيز وفادار به تفكر “سرزمين يكپارچه ى اسرائيل “ مى باشند.
اما ديرى نپاييد كه بين ايتان و تعدادى از سران حزب هتحيا در موارد بسيارى اختلاف نظر پديد آمد. ايتان ديد متفاوتى نسبت به امور داشت . او پرورش يافته ى جنبش كارگرى صهيونيستى ، بالماح و ارتش اسرائيل است در حالى كه رقبايش از عناصر مذهبى و دست راستى و پرورش يافتگان حزب مفدال ، يشيف ها (مدارس دينى )، حزب حيروت و جنبش اصلاح طلبند. ايتان با پافشارى بر به سربازى رفتن محصلان مدارس دينى و مخالفت با دخالت دادن مذهب در بعضى موارد قانونگذارى و اختصاص ‍ بودجه از سوى دولت به موسسات دينى ، خشم عناصر مذهبى را بر انگيخت . در مقابل ؛ ايتان ، از نحوه ى عملكرد غوش ايمونيم و عناصر مذهبى و شكل و ماهيت ايده هاى سياسى آنها به خشم آمده بود. با گذشت زمان ، اختلافات طرفين به اوج خود رسيد و در سال 1987 ايتان و غيئولاكوهن رهبر سابق گروه حيروت در حزب هتحيا، به جبهه گيرى عليه يكديگر پرداختند و همديگر را به تلاش براى سلطه بر حزب متهم كردند. اندكى پيش از انتخابات سال 1988، حزب تسومت دچار انشعاب شد و ايتان حزب خود را يكبار ديگر سازماندهى كرد.
در انتخابات سال 1988، تسمومت توانست دو كرسى كنست را به دست آورد و در سال 1990 با خارج شدن حزب كارگر از كابينه ى ائتلافى اسحاق شامير، تسومت وارد كابينه شد و ايتان وزارت كشاورزى را عهده دار گرديد. در اواخر سال 1991 ايتان به عنوان اعتراض به مخالفت شامير با طرح انتخاب مستقيم نخست وزير از سوى مردم ، از مقامش كناره گيرى كرد ولى در ماه مه 1992 و در پى تصويب طرح مزبور در كنست به كابينه بازگشت .
نتايج انتخابات سال 1992 دور از انتظار محافل سياسى و خود حزب تسومت بود. در اين انتخابات تسومت به يك پيروزى بزرگ نائل آمد و 8 نفر از نامزدهاى اين حزب توانستند به كنست سيزدهم راه يابند در حالى كه در كنست دوازدهم ، تسومت تنها 2 نماينده داشت .
در تحقق اين پيروزى عوامل متعددى سهيم بود. يكى از مهم ترين اين عوامل اين بود كه راى دهندگان تسومت را حزبى خوش نام و غيرآلوده به نيرنگ هاى سياسى مى دانستند در حالى كه ساير احزاب را نيرنگ باز و با سابقه ى سياه مى پنداشتند. رويارويى سران اين احزاب بر سر رهبرى و تصاحب پست هاى مهم پيش از برگزارى انتخابات و داد و ستدها و باجگيريهايى كه پس از سقوط كابينه ى وحدت ملى در سال 1990 صورت گرفت ، چنين پندارى را در ذهن راى دهندگان ايجاد كرده بود، بدون شك علت تصور مثبت مردم از تسومت تماما به ايتان بر مى گردد زيرا ساير سران اين حزب ؛ نسبتا كم سن و سال ، گمنام و بيش تر از آنان تازه اين تصور مثبت به شدت مخدوش شد. در آن زمان بين ايتان و سه عضو حزب در كنست بنامهاى غونين سيفف ، اليكس گولد فارب و استير سلموفتيس درگيرى شديدى به وجود آمده و ايتان به استبداد و نيز چشم پوشى از دست زدن غير قانونى به دارايى هاى حزب متهم شده بود. اين درگيرى با انشعاب سه عضو مذكور به تشكيل حزب جديدى به نام “يعود” به وسيله ى آنان انجاميد. حزب تازه تاسيس يافته نخست به كابينه ى اسحاق رابين و سپس ‍ كابينه ى شيمون پرز كه در پى ترور رابين در اواخر سال 1995 تشكيل شده ، پيوست .
تسومت از لحاظ فكرى ، در عرصه ى مسايل سياسى و امنيتى گرايش هاى به شدت افراطى و در زمينه ى مسايل اقتصادى و اجتماعى جهت گيرى هايى به اصطلاح چپ گرايانه دارد و از دشمنان سرسخت فلسطينيان از جمله فلسطينيان سال 1948 كه داراى تابعيت اسرائيلى اند، به شمار مى رود. ايده ى “سرزمين يكپارچه اسرائيل “ مركز ثقل تفكر و محور اصلى فعاليت هاى اين حزب است . اصول و خط مشى هاى عمده ى تسومت در آخرين انتخابات پارلمانى (سال 1992) عبارت بود از: پافشارى بر يكپارچگى شهر بيت المقدس به عنوان پايتخت اسرائيل ؛ مخالفت با هرگونه عقب نشينى از اراضى اشغالى فلسطين و سوريه ؛ گسترش عمليات شهرك سازى در تمامى اراضى ؛ مقابله و سركوب قاطع تر، خشونت آميز و فراگيرتر قيام مردم فلسطين (انتفاضه )؛ خوددارى از به رسميت شناختن يا مذاكره با ساف ؛ رد تشكيل كشور مستقل فلسطين در كرانه باخترى رود اردن ؛ مخالفت با اعطاى خودمختارى همراه با اختيارات گسترده به فلسطينيان ؛ ادامه ى تسلط اسرائيل بر اراضى اشغالى و سيطره ى كامل آن بر امور امنيت داخلى و خارجى ، همچنين احاطه ى كامل بر منابع طبيعى و زير ساختارها، زمين ها، آب و برق و راه هاى اصلى و محدود كردن خودمختارى فلسطينيان به امور شهردارى ها؛ بسط فورى حاكميت اسرائيل بر كرانه ى باخترى و نوار غزه و باقى ماندن ساكنان كرانه باخترى به عنوان شهروندان اردنى كه حقوق سياسى خود را در اردن استيفا مى كنند؛ حل مشكل آوارگان فلسطينى مقيم كرانه باخترى و نوار غزه از طريق انتقال و يا اسكان آنان در كشورهاى عربى ، مشروط كردن حفظ تابعيت اسرائيلى فلسطينيان سال 1948 و برخوردارى آنان از حقوق سياسى و اجتماعى مترتب بر آن به اثبات وفادارى و تبعيت كامل آنان از دولت اسرائيل و خدمت به اين دولت به مدت 3 سال (برابر با مدت خدمت يهوديان در ارتش ) و سلب تابعيت و بيرون راندن آن عده كه به امنيت اسرائيلى خللى وارد مى كنند.
در عرصه ى اقتصاد و اجتماع و رابطه ى دين و حكومت ، تسومت بر بهبود شرايط زندگى اقشار فقير و محروم جامعه ، برابرى در تحصيل ، واگذارى ارايه خدمات بهداشتى و تامين اجتماعى به دولت ، جدايى دين از سياست ، مقابله با سخت گيرى هاى مذهبى و به سربازى رفتن محصلان مدارس دينى تاكيد دارد.
پايگاه انتخاباتى تسومت را اغلب اشكنازها تشكيل مى دهند. راى دهندگان به نفع اين حزب متنوعند. عده اى مجذوب خوشنامى ، صراحت و صداقت و ثبات تقريبى مواضع سياسى تسومت شده و شمارى ديگر فريفته ى نكات معينى در برنامه ى سياسى آن گرديده اند، تسومت از حمايت قاطع جوانان ، ارتشيان ، ساكنان شهرك هاى مرزهاى شمالى و هواداران ايده ى “سرزمين يكپارچه اسرائيل “ ساكن در كيبوتس ها و موشافهاى وابسته به جنبش كارگرى صهيونيستى برخوردار است .
شمار كرسى هاى حزب در دوره هاى مختلف كنست : كنست دوازدهم (1988) 2 كرسى ؛ كنست سيزدهم (1992) 8 كرسى (و 5 كرسى پس از انشعاب ).
ارسال توسط کاربر محترم سایت : sm1372
/ن