مشخصات

کشور	ایران
استان	خراسان رضوی
شهرستان	چناران
بخش	مرکزی
جمعیت	۵۳٬۸۷۹ نفر
مساحت	۲۰۷۳ کیلومتر مربع
زبان گفتار	فارسی ترکی کردی
مذهب	اسلام شیعه
ارتفاع از سطح دریا	۱۰۵۷ متر
شرایط آب و هوا	نیمه خشک گرم
پیش شماره تلفن	۰۵۱
شناسه ملی خودرو	ایران۴۲ (ط)
ره آورد	گلیم و پلاس، تنباکو ، عسل

شهر چناران به صورت تقریبی در 75 کیلومتری مشهد و در قسمت شمالی غربی آن واقع شده است. این شهر در محدوده دامنه های جنوبی رشته کوه هزار مسجد قرار گرفته است. چناران آبادی و پیشرفت خود را مدیون موقعیت جغرافیایی است که در آن قرار دارد. نام این شهر که در گذشته رادکان بوده که از شهرهای آباد منطقه توس به حساب می آمده. شهر چناران جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیاری دارد. اگر بخواهیم به چند نمونه از آن ها اشاره کنیم شامل: مسجد جامع رادکان، میل رادکان، چشمه گیلاس، رباط سید آباد و.. میشود. این شهر به خاطر داشتن مناطقی مثل بناهای تاریخی، ییلاقات ، کوهپایه های سر سبز و روستاهایی همانند اخلمد و رودخانه های دایمی و فصلی و نزدیکی به مرکز استان سالانه گردشگران زیادی را به سمت خود میکشاند. بر اساس گفته عضو انجمن گردشگری چناران منطقه اخلمد 800 هزار نفررا سالانه به سمت خود میکشاند. همین آمار نشان دهنده جاذبه های فراوان و دیدنی شهر چناران است.

این شهر علاوه بر مناطق دیدنی دارای صنایع دستی فراوان هم میباشد که می توان هنر قالی بافی را نام برد که با طرح های معروف مشهد، نقش های افشان، لچک، محرابی و خشتی عرضه می گردد. شرایط آب و هوایی شهر چناران در تابستان گرم، در زمستان سردو در بهار بارانی به همراه باد شیدی میباشد. از این شهر با عنوان ییلاقات مشهد یاد میشود چرا که فاصله آن تا مشهد بسیار کم است. در این شهر مردم از قومیت های مختلف وجود دارند که شامل کرد کرمانج، فارس، ترک و خاوری میشود و به زبان های فارسی ترکی کردی صحبت میکنند.

طبق آمار سرشماری در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵۳٬۸۷۹ نفر محاسبه گردیده است. از نظر اقتصادی شهرک صنعتی شهرستان چناران یکی از قطب های صنعتی خراسان رضوی به حساب می آید. محصولات کشاورزی معروف این منطقه شامل سیب، گندم، چغندر، گوجه فرنگی و ذرت میشود. از سوغاتی های شهر چناران میتوان به گلیم و پلاس، تنباکو ، عسل اشاره کرد. چناران پس از ساخته شدن کارخانه قند در سال ۱۳۳۰ به صورت چشمگیری توسعه پیدا کرد.

نام قبلی چناران همان طور که قبلاً اشاره کردیم رادکان بوده است. رادکان که در آن زمان یکی از روستاهای توس قدیم بوده در حال حاضر یکی از شهرستان های چناران می‌باشد. نام شهرستان چناران از دو درخت چنار بزرگ که در ورودی روستای حاج نصیر است گرفته شده است. «ارگ رادکان» جزو بناهای تاریخی با قدمتی 100 ساله میباشد که در سال 1398 به عنوان بهترین بنای تاریخی و گردشگری در کشور انتخاب شده است. این بنا دارای ویژگی هایی همانند: معماری سنتی با تزئینات و لوازم بومی، حیاطی دلباز و حوض فیروزه‌ ای رنگ، شاه‌ نشین جذاب و کبوتر خانه میباشدکه در هنگام مشاهده آنها یک خاطره دل انگیز در ذهن شما خواهد ماند. در این بنا انواع غذاهای محلی خوشمزه سرو میشود.

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌باشد:

شهرها:

سیدآباد، رادکان

دهستان:

بقمچ، حکیم‌آباد، سیدآباد، غیاث‌آباد، رادکان

روستاها:

بهمن جان علیا، حکیم آباد بقمچ، اندیشش، شترپا و چمبر غربال، کبیر و زندان لاجوردی و ...

جای‌ های دیدنی شهرستان چناران

چشمه گیلاس

یکی از چشمه‌ های زیبا و دیدنی شهرستان چناران که نام آن در سراسر خراسان پخش شده، «چشمه گیلاس» می‌ باشد. قدمت این چشمه به دوره‌ ی تیموریان باز می‌گردد، امیر علی شیر نوایی یکی از سیاستمداران معروف دوره تیموریان بوده که آب این چشمه را تا شهر مشهد برده و اقدام به جاری نمودن آب آن کرده. در سال‌ های ۱۰۱۶ تا ۱۰۲۳ هجری قمری این کار توسط شاه عباس صفوی کامل شد، جوری که آب این چشمه از میان خیابان شهر جاری و از میان صحن حرم مطهر امام رضا (علیه السلام ) عبور می‌ کرد.

آبشار آبقد

دره‌ ای بسیار قشنگ در مجاورت روستای آبقد از توابع درز آب چناران وجود دارد که دارای آبشارهای بسیار فراوانی میباشد. معروف ترین آبشار این منطقه آبشار آبقد هست که سالانه پذیرای مهمان زیادی میباشد. این آبشار دیواره‌ هایی به ارتفاع ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر دارد و به عنوان یکی از مناطق دیدنی و جذاب صخره نواردان به شمار می آید.

آبشار اخلمد

۲ کیلومتر مانده به روستای اخلمد آبشاری بسیار زیبا و دیدنی به نام آبشار اخلمد وجود دارد که به خاطر داشتن یک مسیر هموار و راحت گزینه مناسب برای گردشگران و مسافران به حساب می آید. هم چنین این آبشار به خاطر داشتن بافت آهکی که در اطرافش هست دارای حفره های ریز و درشتی می‌باشد که محل مناسبی را برای سنگ نوردان فراهم کرده است.

قلعه اسجیل

اگر میخواهید در سفر خود شاهد و ناظر یک بنای تاریخی زیبا و دیدنی باشید پیشنهاد ما به شما رفتن به منطقه گلبهار شهرستان چناران و دیدن بنای تاریخی اسجیل می‌باشد. قدمت این قلعه به دوران قاجاریه بازمیگردد و در شهریور ماه سال ۱۳۸۶ به عنوان یک آثار ملی در کشور به ثبت رسیده است.

روستای اسجیل

یکی از روستای های پر جاذبه شهرستان چناران روستای اسجیل است که هم دارای مناظر زیبا و دیدنی و هم دارای آب و هوای خوش است. قدمت این روستای به سال های خیلی قبل باز میگردد و اگر بخواهیم به صورت دقیق به آن اشاره کنیم به هزاره اول قبل از میلاد برمیگردد. این روستا به دلیل اینکه در منطقه کوه پایه ای وجود دارد آب و هوایی نشاط آور دارد و برای مسافرانی که به دنبال یک مکان خوش آب و هوا با مناطق زیبا هستند بسیار مناسب است. این روستا در ۴۰ کیلومتری شهر مشهد و در قسمت شمال غربی آن واقع شده. متاسفانه این روستا از دید مسئولین گردشگری به دور مانده و حتما باید راجع به پتانسیل های آن بیشتر تمرکز کنند.

پل چشمه گیلاس

یکی از مناظر دیدنی شهرستان چناران در چشمه گیلاس است که در روستای چشمه گیلاس قرار گرفته و قدمت آن به دوره پهلوی باز میگردد. نام قبلی این چشمه در گذشته گسلبمی بوده است. این چشمه به خاطر قرارگیری در موقعیت جغرافیایی ویژه همیشه و در تمامی فصول سال دارای آب می‌باشد. این چشمه طبیعی در سال ۱۳۸۶ و در اسفند ماه به عنوان یکی از آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است.

روستای بَقمچ

«بقمچ» اسم روستایی است که در منطقه هزار مسجد خراسان رضوی قرار گرفته. نام این روستا از پیشه مردمان این روستا گرفته شده و به معنی باغ میشه بوده. مردمان این روستا اکثرا به شغل دامداری و باغداری مشغول هستند. سوغات اصلی این روستا تنباکو بوده که بسیار مرغوب است و به همین خاطر شهرت زیادی در خراسان رضوی پیدا کرده است.

روستای گهواره گر

یکی دیگر از روستاهای زیبای شهرستان چناران روستای گهواره گر این که در دره ای کم عمق و زیبا قرار گرفته و یکی از جاذبه های دیدنی این شهرستان محسوب میشود. در قسمت شرقی این روستا تپه ای ماسه قرار گرفته که محل دفن و آرامگاه خواجه عبدالرحمن گهواره گر بنا گردیده و دارای ساختمانی متفاوت و شگفت انگیز است. اگر به شهر چناران سفر کردید حتما به دیدن این مقبره بروید.

منطقه ییلاقی شاندیز

درست در نزدیکی این شهر خرم یکی از بهترین و مجهز‌ترین ییلاق‌های ایران زمین به نام «شاندیز» وجود دارد. این ییلاق علاوه بر داشتن آب و هوایی بسیار خوش و خنک دارای جاذبه‌های تاریخی چون مزار و رباطی بسیار کهن است؛ همچنین این شهر دارای باغات مملو از میوه‌های بهشتی‌ است.

آرامگاه فردوسی

یکی دیگر از بناهای دیدنی که در نزدیک شهرستان چناران قرار گرفته آرامگاه شاعر بزرگ و معروف ایران زمین حکیم ابوالقاسم فردوسی می‌باشد که به خاطر تلاش های متعدد و اثر شاهکار شاهنامه تا به امروز زبان پارسی پاس گردیده شهرت فراوان دارد. سالانه گردشگران زیادی برای دیدن این آرامگاه به شهرستان چناران سفر میکنند.

افراد مشهور و مشاهیر شهرستان چناران

جواد اسلامی

جواد اسلامی فرزند عبدالرسول در فروردین ماه سال ١٣٥٤ شمسی در شهرستان چناران به دنیا آمد. وی از شاعران معاصر فارسی زبان میباشد که در وصف امام حسین (علیه السلام)، اشعاری را سروده است.جواد اسلامی تحصیلات خود را از ابتدایی تا دیپلم در چناران گذراند و بعد ار آن لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه پیام نور مشهد به اتمام رساند و به زادگاه خود بازگشت و به شغل آزاد پرداخت. ایشان در جشنواره‌‏ های متفاوت استانی و کشوری فراوانی شرکت کرده و در چندین جشنواره مثل شعر دانشجویان کشور، هشت دوره شعر رضوی و سرودهای بومی خراسان توانسته لقب شاعر برتر را از آن خود کند. یک‌ بار هم به عنوان فیلمنامه‌ نویس برتر کشور انتخاب گردیده است. از آثار جواد اسلامی میتوان به: «عقلم اگر نمی‌‏کشد، عشقم که می‌‏کشد» مجموعه شعر و مجموعه «بهاری به نام عشق» اشاره کرد.

شیخ محمد آقاتی

محمد آقاتی در سال 1304 هجری شمسی در یک خانواده مذهبی در روستای کاهو که از توابع گلمکان شهرستان چناران میباشد به دنیا آمد. او در سن 16 سالگی به خاطر صدای خوبی که داشت در پشت بام حسینیه روستا با صوت زیبای معنوی اذان می گفت و در همین راستا در سال 1320 شمسی به دعوت تولیت مسجد گوهرشاد به عنوان مؤذن اوقات نماز و اذان انتخاب گردید. در آن زمان مسجد گوهرشاد هنوز بلندگو نداشت و تنها صوت و تلاوت اذان از بالای گلدسته های مسجد گوهر شاد در حریم مطهر به گوش می رسید.اگر بخواهیم نگاهی به کارنامه هنری وی بینداریم شامل: اذان در رادیو تهران و مسابقات قرآنی میشود. محمد آقاتی در سال 1372 شمسی به رحمت یزدی پیوست.

منبع: راسخون