شهر جهرم کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری و مشاهیر آن
جهرم یکی از شهرستانهای تابعهٔ استان فارس میباشد که در نیمه جنوبی استان واقع شدهاست. این شهرستان ۵۴۳۶ کیلومتر مربع وسعت دارد و از شمال به شیراز و سروستان، از شرق به فسا و داراب، از جنوب به لار و قیر و کارزین و از مغرب به فیروزآباد محدود شدهاست. این شهرستان در عرض جغرافیایی ۲۸ درجه و ۱۹ دقیقه تا ۲۹ درجه و ۱۰ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۲ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۴ درجه و ۴ دقیقه شرقی قرار گرفتهاست. چهره طبیعی این شهرستان کاملاً کوهستانی و مرتفع میباشد. حدود یک پنجم وسعت شهرستان جهرم دشت و چهار پنجم بقیه ارتفاعات است.
خرما، مرکبات از جمله لیمو ترش، لیمو شیرین، نارنگی، پرتقال، نارنج، بهارنارنج، آبلیمو، رنگینک، زغال
جَهرُم یکی از شهرهای استان فارس در ایران است. این شهر، مرکز شهرستان جهرم است. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۴۱٬۶۳۴ نفر بوده است. جهرم یکی از شهرستانهای تابعهٔ استان فارس میباشد که در نیمه جنوبی استان واقع شدهاست. این شهرستان ۵۴۳۶ کیلومتر مربع وسعت دارد و از شمال به شیراز و سروستان، از شرق به فسا و داراب، از جنوب به لار و قیر و کارزین و از مغرب به فیروزآباد محدود شدهاست. این شهرستان در عرض جغرافیایی ۲۸ درجه و ۱۹ دقیقه تا ۲۹ درجه و ۱۰ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۲ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۴ درجه و ۴ دقیقه شرقی قرار گرفتهاست. چهره طبیعی این شهرستان کاملاً کوهستانی و مرتفع میباشد. حدود یک پنجم وسعت شهرستان جهرم دشت و چهار پنجم بقیه ارتفاعات است. این ارتفاعات بخشی از چین خوردگی زاگرس بوده و جهت اغلب کوهها به تبعیت از سلسله کوههای زاگرس جنوبی قرار گرفته و شاخههایی از آن این شهرستان را محصور کردهاست. ارتفاع متوسط مرکز این شهرستان حدود ۱۰۵۰ متر و بلندترین نقطه آن قله سفیدار بین بخش خفر و سیمکان حدود ۳۱۷۰ متر و پستترین نقطه آن حدود ۸۵۰ متر در بخش سیمکان از سطح دریا ارتفاع دارد. رودخانه قره آقاج سیمکان از رودخانههای منطقه است. هوای شهرستان جهرم بهطور کلی گرم و در نواحی کوهستان معتدل بوده و جمعیت شهرستان جهرم در سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۲۸۵۳۲ نفر بودهاست. مردم منطقه به زبان فارسی یا گویشهای محلی سخن میگویند و مسلمان و شیعه مذهب هستند. شهرستان جهرم شامل چهار بخش مرکزی، خفر، سیمکان و کردیان است. مرکز این شهرستان جهرم میباشد. وجه تسمیهای نه چندان منطقی که برای جهرم شناخته شدهاست توسط احمد کسروی پیشنهاد شده و در جایگاه خالی نبودن عریضهً نظریات مقبولیت یافتهاست. به نظر او در نامهایی مثل جهرم وسمیرم پسوند «رم» به معنی جا و مکان است. «جه» و «سم» هم تغییر شکل یافته «گه» و «زم» هستند که به معنی گرم و سرد هستند؛ بنابراین جهرم یعنی «جای گرم». در اصل اساساً وجه اشتقاق درست جهرم این است که آن را مرکب از جا و هروم (به لغت اوستایی به معنی دژ بلند و محروسه) بگیریم که در تاریخ بدین صفت نیز معروف بودهاست. جز دوم یعنی هروم خود جداگانه بدین صورت نام دیگر شهر برزه (بلند) در آذربایجان، کنار شهر مراغه بودهاست که محل آتشکده ی کهن و معروف آذرگشنسب و زادگاه زرتشت و جای دستگیر شدن و به قتل رسیدن افراسیاب تورانی (مادیای اسکیتی) به دست کی خسرو (کی خشثرو، کی آخسارو، هوخشتره) بهشمار رفتهاست. حتی به نظر میرسد نام سمیروم مورد استناد کسروی نیز نه به معنی مفروضهً جایگاه سرما بلکه به معنی جایگاه منسوب به سرما (سمیر- اوم) است؛ چه علیالقاعده ریشهً واژهً ایرانی سمیر (همیر) با زیمیلیای اسلاوها و کلمه شمال عرب (مأخوذ از شیمالیای آریاییان کاسی بینالنهرین) یکی است. در سایت تحقیقاتی لیبر در باب تاریخچهً شهر جهرم چنین آمدهاست: "بنای شهر جهرم را به همای دخت بهمن فرزند اسفندیار نسبت میدهند. به روایت مورخان، بنای این شهر به سده سوم قبل از میلاد مسیح میرسد و این شهر توسط اردشیر اول، پنجمین پادشاه هخامنشی، بنا شدهاست. در شاهنامه فردوسی بارها از این شهر سخن به میان آمده و از آن به عنوان شهری آباد در آن دوران یاد شدهاست.
این شهرستان شامل بخش های زیر می باشد:
بخش ها:
مرکزی، سیمکان، کردیان
دهستان:
دهستان جلگاه، دهستان کوهک، دهستان پل به بالا، دهستان پشت پر، دهستان پل به پایین، دهستان قطب آباد و دهستان علویه
روستاها:
آب موکو، ارجویه، باروس، پراهو، تادوان، جامغان، چاه تیز، حلق کهکومی، خشک کنه، ده قانون، رنجکو، گوریزنه و ....
جای های دیدنی شهرستان جهرم
آبشار مروارید خفر
آبشار مروارید از جاهای دیدنی جهرم است. آب این آبشار شیرین و قابل آشامیدن میباشد. دمای آب در زمستانها گرم است و بخار ناشی از آن تصویر زیبایی را به وجود میآورد. در راه رسیدن به آبشار گذر از کوچهباغها با درختان میوه بسیار دلنشین است. این آبشار زیستگاه مناسبی برای ماهی ها و خرچنگ ها میباشد و باعث شده این مکان تبدیل به یکی از جاذبه های گردشگری جهرم گردد.
غار سنگ تراشان
غار سنگتراشان از جاهای دیدنی جهرم و مقصد بسیاری از گردشگران است. این غار یکی از بزرگترین غارهای دستساز جهان است که به دست سنگتراشان جهرمی در دوران صفویه انجام ساخته شده است. هدف آنها از کندن سنگهای آهکی غار امرار معاش بوده اما با ایجاد نقشهای زیبا و ساخت ستونها برای استقامت سقف غار بنایی تاریخی و ارزشمند را به یادگار گذاشتهاند. حدود صد ستون در طول غار مشاهده میشود که زیبایی بیشتری به تالار غار بخشیدهاند.
آتشکده قدمگاه
آتشکده قدمگاه از آثار تاریخی شهر جهرم میباشد که امروزه به جاذبه گردشگری جهرم تبدیل شده است. آتشکده قدمگاه با طاقنما و شبستانهاى متعدد در جنوب جهرم قرار گرفته و قدمت آن هنوز در هالهای از ابهام است. اما برخی کارشناسان معتقد هستند که بنای آتشکده در دوران ساسانی ساخته شده و این آتشکده یکی از معبدهای آناهیتا ساسانیان بوده است. معبدهای آناهیتا مخصوص زنان بودهاند. اما نقشهای موجود در بنا، نشان میدهد، بنا از ابتدا آتشکده بوده ولی بعد از ورود اسلام به ایران در جهرم ساخته شده است. آتشکده قدمگاه از مهم ترین جاهای دیدنی جهرم میباشد و فضای اطراف آتشکده نیز چشمانداز زیبایی دارد. بنا بر بالای یک تپه قرار دارد و از تمام شهر میتوان طاقهای زیبایی بنا را دید.
غار تادوان
تادوان اسم یکی از روستاهای توابع جهرم است که در مسیر اصلی جاده شیراز – جهرم قرار دارد. ترکیب زیبایی از درختان نخل و مرکبات را در کنار هم در این روستا خواهید دید. در گذشته محصولات حاصل از باغهای تادوان را به شهر اصفهان که پایتخت آن دوران بوده میبردند. تادوان به علت آب وهوای مطبوعش از قدیم مورد توجه گردشگران و اروپاییان قرار می گرفته؛ افراد زیادی از گرمای بندرعباس به باغستانهای این روستا پناه میبردهاند. امروزه نیز این روستا از مهمترین جاهای دیدنی جهرم میباشد. روستای تادوان بیشتر از 2500 سال قدمت دارد و آثار تاریخی زیادی در دل آن دیده می شود. اما مشهورترین دیدنی این روستا غار تادوان است. غار تادوان به عنوان یکی از بزرگترین غارهای ایران، یک دهانه ۲۰۰ متری دارد. این غار در مجاورت رودخانه معروف «قره آغاج» واقع شده است.
بقعه شیخ خلیفه
بقعه شیخ خلیفه همان جایی است که مدفن 6 نفر از افراد برجسته را در خود جای داده است. قدمت تاریخی بقعه شیخ خلیفه به سده ۷ هجری قمری برمی گردد و به عنوان یکی از آثار ملی هم به ثبت رسیده است. کاشی کاری هایی که روی دیوارهای این بقعه قرار داشتند، ارزش تاریخی زیادی داشتند و این مکان را به یکی از جاذبه های گردشگری جهرم تبدیل کردهاند. کاشی های محراب این بقعه گل سرسبد همه کاشی های موجود در این بقعه بود. به همین دلیل هم به دستور اداره فرهنگ شهرستان جهرم، آن را به موزه پارس در شیراز منتقل کردند. ساختمان بقعه شیخ خلیفه مرتفع است و با آجر ساخته شده. سبک معماری این بقعه با کاخ سروستان شباهت دارد. سر در ورودی این بنا حدود ۱۹ متر ارتفاع دارد و بر فراز آن گنبدی آجری با تزئینات زیبا ساخته شده است. کاشی کاری های این بقعه نشان می دهد که کاربری آن در گذشته مذهبی بوده است. نوشته هایی به خط ثلث در این بقعه دیده می شود که مهر تاییدی بر قدمت آن هستند. در داخل بقعه ۶ سنگ قبر وجود دارد که به صورت موازی قرار گرفتهاند. شیخ زین الدین علی خلیفه یکی از کسانی است که زیر این سنگ قبرها آرمیده. دومین سنگ قبر متعلق به حاجی خلیفه است که در جهت های مختلف آن، بیت های عربی و فارسی نوشته شده است.
مسجد و مدرسه خان
دو دوره صفویان شخصی به نام حاج محمد حسن خان اقدام به ساخت به مدرسه، در بخش غربی شهر جهرم کرد. مصالح مختلفی از جمله خشت، گل، آجر، سنگ و گچ در ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس کتیبه ای که با حروف ابجد در بالای در ورودی مدرسه نوشته شده، این بنا حدودا 200 سال پیش تعمیر شده است. هنوز هم تعدادی از طلبه ها در این مدرسه مشغول تحصیل و تدریس هستند. مسجد خان هم مثل مدرسه خان از بناهای دوره صفویه است و امروزه یکی از جاهای دیدنی جهرم میباشد. ساختمان این مسجد با آجر بنا شده و بانی ساخت آن حاجی سلیمان بیگ ذوالقدر جهرمی بوده است.
افراد مشهور و مشاهیر شهرستان جهرم
فرج الله ایزدی
فرزند حاج محمد هادی در سال 1251شمسی در جهرم متولد شد. او از فضلای معاصر جهرم به حساب می آید . تخلص نام برده در اوائل (شعاع) و در اواخر (ایزدی) بوده است. وی شخصی بسیار فاضل بوده است. مرحوم ایزدی تا آخر عمر در آموزشگاه های جهرم به تدریس اشتغال داشت. (1)کفالت فرهنگ جهرم رانیز به عهده داشت. متاسفانه با این که اشعار زیادی داشته است اما اقدامی برای جمع آوری تمام اشعارش نگردیده و به همین علت قسمت اعظم آن از بین رفته است برادر زاده آن مرحوم با نهایت علاقه به جمع آوری اشعار عموی خود پرداخت و آن ها را گرد هم آورده است . گر چه همه ی اشعار جمع آوری نشد ،بی گمان بیشتر آثار شعری ایزدی مدون گردیده است . از اشعار او یک غزل به نام (ندای دل ) در کتاب سخن سرایان پارس نیز چاپ شده است . مرحوم ایزدی نخستین کسی بود که در جهرم ریاضیات جدید را تدریس کرد . آن مرحوم برای دانش آموزان جهرمی سروده های بسیاری ساخته بود . در اعیاد و جشن های مذهبی نیز قصاید غرایی که از طبع ایزدی سر زده بود خوانده می شود . ایمان وپرهیزگاری او زبانزد همگان بود . اودر اردیبهشت ماه سال 1318شمسی ((ایزدی)) به رحمت ایزدی شتافت.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.