نحوه کاشت و نگهداری از گل آئونیوما: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...

معرفی گل آئونیوم

آئونیوم که به عنوان ناز بشقابی یا گل بشقابی هم شناخته می‌شود، دارای ۳۵ گونه از گیاهان همیشه سبز که بسیاری از واریته هایان ساقه ندارند و یا ساقه کوتاهی دارند برخی واریته ها با بزرگ شدن و رشد گیاه و ریزش برگهای پایین ساقه ارتفاع می‌یابد. ساقه کرم مایل به قهوه‌ای است رنگ برگسار متنوع است و از سبز کم رنگ تا بنفش تیره که گاه مشکی به نظر می‌رسد. در شرایط مناسب این گیاه گل هم تولید می‌کند.

از محبوبترین انواع آئونیوم Aeonium arboreum است دلیل محبوبیت آن رنگ بسیار جالب برگسار بالغان است که بنفش بسیار تیره است که گاهی مشکی به نظر می‌رسد. گلهای آئونیوم به رنگ کرم. زرد. صورتی. نارنجی یا قرمز است در اکثر نمونه‌های این گیاه شاخه و یا دسته برگی که گل در انتهایان تشکیل شده است بعد از اتمام فصل گلدهی خشک می‌شود.

آئونیوم به طور کلی به هوای سرد حساس است و چنین شرایطی مانع رشد مناسبان می‌شود.برخی آئونیوم ها در زمان گلدهی قسمت مرکزی دسته برگ به شکل ساقه‌ای بلند در آمده که در واقع دم گل آذین محسوب می‌شود و در انتهایان گل شکل می‌گیرد و فاصله برگها از هم زیاد می‌شود.

آموزش نگهداری گل آئونیوم یا گل بشقابی

اصول آبیاری آئونیوم

آئونیوم به آب کمی نیاز دارند به طوری که در طی تابستان هر هفت روز یک‌بار و در طی زمستان هر ماه یک مرتبه آبیاری برای آنان کافی است. البته اگر خواهان رشد مناسب آنان در طی فصول رشد هستید بهتر است هر زمان که سطح خاک و همچنین سطوح زیرین خاک تا عمق ۲-۱ سانتیمتر خشک شده بود گیاه را آب دهید. در فصول سرد این گیاه به آب کمتری نیاز دارد. البته در این مورد در بین گیاهان آئونیوم تفاوت وجود دارد.

بدین معنی که نمونه‌های کوچک اندام و بدون ساقه را گاهی باید در طی رکود و فصل سرد آبیاری کرد تا خاک خشک نشود اما نمونه‌های ساقه دار که شبیه درختچه رشد می‌کنند(همانند Aeonium manriqueorum, Aeonium ciliatum, Aeonium davidbramwellii,Aoenium undulatum و Aeonium hierrense) را می‌توان کمتر آب داد به نحوی که خاک تا حد زیادی خشک شود که البته این مسئله موجب چروکیدگی برگ ها و همچنین ریزش برخی از برگ‌های آن خواهد شد، اما اگر چنین عمل نشود و به آبیاری گیاه ادامه دهید، از آنجا که گیاه در حالت رکود است و آبی مصرف نمی‌کند، احتمال پوسیدگی ریشه افزایش می‌یابد. همچنین در هنگام آبیاری اگر از آب ولرم استفاده کنید بهتر است.

دمای مناسب برای نگهداری آئونیوم:

این گیاهان به سرما حساس هستند. البته توانایی تحمل سرما در انواع مختلف آن متفاوت است و برخی انواع حتی تا ۴- درجه سانتی گراد را می‌توانند تحمل کرده و از بین نروند اما برای اکثر نمونه‌ها گفته می‌شود که نزول دما به زیر ۵ درجه سانتی‌گراد موجب کاهش رشد این گیاه و ریزش برگ‌های آن خواهد شد. البته توجه داشته باشید که ریزش تعدادی از برگ‌های این گیاه در فصل رکود امری طبیعی و عادی است اما اگر هوا به شکل نامناسبی نیز سرد باشد این ریزش با سرعت بیشتر و به شکل گسترده‌تری صورت می‌گیرد.

اگرچه این گیاه گرما را بیش از سرما دوست دارد اما بهترین رشد را در دمای ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتی‌گراد انجام می دهد و هر مقدار دمای هوا بیشتر باشد باید آبیاری آن را با دقت بیشتری انجام داد تا گیاه خشکی نکشد. گرمای بیش از اندازه هوا به همراه خشکی کشیدن گیاه منجر به رکود تابستانه این گیاه و عدم رشد آن خواهد شد. همچنین دمای زیاد به همراه اشعه‌های سوزان آفتاب از دلایل ریزش برگ‌های این گیاه هستند.

نور مورد نیاز گیاه آئونیوم:

در مکان‌هایی با آفتاب مستقیم و همچنین نیمه سایه رشد می‌کند. به طور کلی انواع آئونیوم هایی که برگ‌های سبز دارند در مکان‌های نیمه سایه بهتر رشد می‌کنند و انواعی که رنگ بنفش را در برگ‌های خود دارند آفتاب مستقیم را می‌پسندند. البته برای شرایط نور مستقیم آفتاب استثنائاتی نیز وجود دارد. بدین صورت که در روزهای گرم تابستان و بخصوص در بعد از ظهر بهتر است که این گیاهان در معرض اشعه‌های داغ و سوزان آفتاب قرار نگیرد در غیر این صورت نوک و حاشیه برگ‌های گیاه خواهد سوخت.

خاک مناسب برای آئونیوم:

خاک باید از زهکش بسیار خوبی برخوردار باشد به عنوان مثال می‌توان از مخلوط خاک دو قسمت شن +یک قسمت پیت ماس+ یک قسمت خاک معمولی و یا سه قسمت خاک معمولی + یک قسمت شن استفاده کرد. گلدان‌های سفالی به دلیل تهویه بهتر خاک برای این گیاهان مناسب‌تر از گلدان‌های پلاستیکی و یا فلزی هستند. تا زمانی که خاک زهکش خوبی داشته باشد این گیاه می‌تواند فقر خاک را نیز تحمل کند.

اما هر مقدار که خاک غنی باشد، اما در آبیاری زیاده‌روی شود و یا بافت خاک سنگین باشد و آب را نگهدارد گیاه از بین خواهد رفت. در مورد کوددهی این گیاه نیز باید گفت کود چندان زیادی نیاز ندارد و یک یا دو مرتبه در طی فصول رشد (در بهار یا تابستان) می‌توان از یک کود کامل و محلول مخصوص گیاهان آپارتمانی که میزان نیتروژن- فسفر- پتاسیم آن یکسان است استفاده کرد. این گیاه هر ساله به تعویض گلدان نیازی ندارد و هر چند سال یک‌بار با توجه به میزان رشد گیاه و کوچک شدن گلدان می‌توان نسبت به تعویض گلدان گیاه اقدام کرد.

طریقه تکثیر آئونیوم

تکثیر و پرورش گل آئونیوم به سه روش قلمه، پاجوش و بذر امکان پذیر است.

تکثیر به روش قلمه

در گونه هایی که ساقه بلند هستند ساقه را از چند سانتی متر پایین تر از یک دسته برگ قطع کنید به طوری که طول قلمه ۱۰ سانت باشد. سپس قلمه را یک الی دو روز در محلی خشک و دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید تا رطوبت اضافی آن خارج شود و محل بریدگی پینه ببندد. در ادامه انتهای قلمه را به هورمون ریشه زا آغشته کرده و در گلدانی با مخلوط خاک شن مرطوب( کوکوپیت ) یا مخلوط ماسه و پیت ماس بکارید و پس از یک هفته آبیاری(در حدمرطوب شدن خاک) نماید. برای تکثیر در گونه های بدون ساقه یا ساقه کوتاه از قلمه برگ استفاده می شود به این صورت که در نمونه های ساقه کوتاه برگها را همراه با بخشی از ساقه به طول ۲-۳ سانتی متر جدا نمایید و در واریته های بدون ساقه برگها را از نزدیک مرکز دسته برگ جدا کنید.

سپس قلمه ها را در مکانی خشک و بدون آفتاب مستقیم حدود یک تا دو روز قرار دهید تا روطبت اضافی خارج شود. سپس قلمه ها را در مخلوط خاک شن درشت، پیت ماس، پرلایت به نسبت مساوی بکارید. توجه داشته باشید قلمه برگی طوری در بستر کشت قرار گیرد که ساقه درون خاک و برگ خارج از خاک قرار گرفته شود. سپس گلدان را در مکانی روشن و گرم بدور از آفتاب مستقیم که در طی روز حداقل هشت ساعت روشنایی دریافت کند قرار دهید.

پس از کشت قلمه خاک را مرطوب نموده و از آبیاری زیاد اجتناب کنید. زمان مناسب قلمه گیری برای بیشتر آئونیوم ها فصل پاییز است و دمای بهینه جهت ریشه زایی قلمه ها بین ۲۳-۲۴ درجه سانتی گراد است. قلمه ها نیز در مدت ۱۵-۲۵ روز ریشه دار شده و و پس از سه ماه می توان آن ها را به گلدان منتقل نمود.

تکثیر از طریق پاجوش

در برخی واریته های این گل پاجوش هایی از کنار پایه مادری تولید می شوند که می توان آن ها را جدا و برای تکثیر و پرورش آئونیوم مورد استفاده قرار داد. در مواردی که پاجوش های تولیدی زیاد است می توانید هنگام تعویض گلدان بوته آئونیوم را به دو یا چند قسمت تقسیم نموده و هر قسمت را در گلدانی مستقل بکارید.

تکثیر از طریق بذر

بذرهای این گل خیلی ریز بوده شبیه گردو غبار که باید روی سطح خاک پاشیده شوند بدون این که روی آن ها با خاک پوشانده شود. بین ۵-۱۰ روز این بذور جوانه خواهند زد. نهال جوان را در ضورت سرد شدن هوا در محیطی با افتاب مستقیم قرار دهید و چنانچه هوا گرم است در محلی نیمه سایه نگهداری شوند. درضمن اجازه ندهید خاک سطحی خشک شود و آبیاری کافی و منظم را فراموش نکنید.

این گیاه مناسب چه مکان هایی است؟

این گیاه را می توان در آپارتمان نگهداری کرد و باید آن را در نزدیک ترین فاصله از پنجره قرار داد.

نکات خاص آئونیوم

آئونیوم به سموم حشره کش بسیار حساس می باشد‌.
این گیاه در فصل بهار و تابستان هر ماه یکبار نیاز به کودهی دارد.
نور ناکافی، خشکی کشیدن زیاد و سرد بودن هوا موجب ریزش برگ های آئونیوم می گردد.

منابع
https://www.delgarm.com
https://mihancactus.com
https://arga-mag.com