چالش هایی که خانواده‌ها در تربیت فرزندان نسل زد با آن مواجه هستند

تربیت کودکان نسل زد (Generation Z)، یعنی متولدین بین سال های 1995 تا 2010 میلادی، با چالش‌ها و مذاکرات منحصر به فردی مواجه است، زیرا این کودکان در محیط‌های اجتماعی و تکنولوژیکی متغیر بزرگ شده‌اند. برای مواجهه با این گروه، نیاز به درک عمیق از ویژگی‌ها و نیازهای آن‌ها داریم. بنابراین تصمیم گرفتیم درباره چالش‌ها و مذاکراتی که خانواده‌ها در تربیت این فرزندان با آن روبرو هستند، بنویسیم.

نسل زد اولین نسلی است که در دنیای دیجیتال بزرگ شده و به طور طبیعی با تکنولوژی آشناست. استفاده مفرط از دستگاه‌های هوشمند و رسانه‌های اجتماعی، چالش بزرگی برای والدینی است که به دنبال کاهش این استفاده‌ها و تضمین ایمنی کودکان در اینترنت هستند. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که والدین با آن مواجه‌اند، نحوه برخورد با محتوایی است که کودکان در معرض آن قرار می‌گیرند، مانند خشونت و اطلاعات نادرست و تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان.

یکی از محورهای اصلی در تربیت این نسل، آموزشی با دید باز و بهره مندی از منابع متعدد است. کودکان امروز به راهنمایی در نحوه جستجو و انتخاب منابع مناسب اطلاعات نیاز دارند، زیرا حجم زیادی از اطلاعات متناقض و نادرست در دسترس است. همچنین، عادت به یادگیری از راه دور یکی از خطرات عمده برای این نسل است. با گسترش یادگیری الکترونیکی و فاصله گرفتن از آموزش حضوری و سنتی، والدین نیاز به یافتن راه تعادل بین فعالیت‌های آموزشی نوین و سنتی دارند.

با افزایش آگاهی نسبت به اهمیت سلامت روان، ضروری است که والدین به طور صریح با فرزندان خود درباره فشارهای عاطفی و روانی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوند، صحبت کنند. برای این منظور، ایجاد روابط قوی و خوب بر پایه ارتباط باز و مستقیم می‌تواند به کودکان کمک کند تا احساس حمایت و راهنمایی کنند.

والدین باید به تعادل بین زندگی دیجیتال و زندگی اجتماعی فرزندانشان توجه کنند. از آنجایی که کودکان زمان زیادی را در اینترنت می‌گذرانند، والدین باید به تشویق فعالیت‌های اجتماعی واقعی و تعامل مستقیم با همسالان بپردازند. به همین دلیل، کمک به کودکان در سازماندهی زمان خود بین وظایف مدرسه، سرگرمی‌ها، استراحت و ارتباطات اجتماعی، یک مهارت حیاتی است.

مهم‌ترین محورهایی که والدین در تعامل با نسل زد با آن مواجه‌اند، ارزش‌ها و باورها هستند. زیرا ارزش‌ها و باورها به طور متنوعی در این کودکان شکل گرفته و با یکدیگر ترکیب شده‌اند. نسل زد به طور طبیعی مسائلی مانند عدالت اجتماعی و تنوع زیستی را درک می‌کند، بنابراین والدین نیاز دارند تا با دیدگاه‌هایی سازگار شوند که ممکن است با آنچه در نسل‌های قبلی رایج بوده، متفاوت باشد. همچنین، این نسل باورهای مستقلی نسبت به والدین خود دارد. کودکان در این نسل غالباً باورهای مستقل و عمیق خود را در سنین پایین توسعه می‌دهند، که از والدین انتظار می‌رود به جای تحمیل یا اجبار، حمایت و راهنمایی کنند.

والدین نسل زد معمولاً ارزش‌های سنتی را که خود بر اساس آن‌ها تربیت شده‌اند، حفظ می‌کنند و غالباً نمی‌توانند از این ارزش‌ها دور شوند. مانند خانواده و دین. خانواده همچنان نقش مرکزی را در زندگی بسیاری از افراد نسل زد ایفا می‌کند، اما ممکن است نسبت به ساختار سنتی خانواده نسبت به نسل‌های قبلی، وابستگی کمتری نشان دهند. همچنین، دین هنوز هم در زندگی بسیاری از افراد اهمیت دارد، اما روند کلی به سمت رویکردی متنوع‌تر و شخصی‌تر نسبت به ایمان پیش می‌رود.
علاوه بر این، می‌توانیم آموزش، کار سخت، احترام و سنت‌ها را از جمله ارزش‌های سنتی در نظر بگیریم. آموزش به طور سنتی به عنوان راهی برای دستیابی به موفقیت دیده می‌شود. اما در نسل زد، توجه به آموزش غیرسنتی و پایدار افزایش یافته است. همچنین، تعهد و فداکاری هنوز هم ارزش‌های مهمی هستند، اما تمایل بیشتری برای دستیابی به تعادل بین زندگی حرفه‌ای و زندگی شخصی وجود دارد. در نسل زد همچنان ارزش‌های ادب و احترام به دیگران مهم است، اما بیان آن ممکن است متفاوت باشد، زیرا صداقت و صراحت در ارتباطات بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین، هنوز هم علاقه به سنت‌ها وجود دارد، اما این سنت‌ها غالباً به گونه‌ای بازتعریف می‌شوند که با دیدگاه‌های جدیدتر سازگار شوند.

با گذشت زمان و پیشرفت علم و فناوری، ارزش‌های مدرن برای نسل زد شکل گرفته است. نسل زد به خاطر پذیرش تنوع در تمام جوانب زندگی شناخته می‌شود و به دنبال ارتقاء حقوق همه، صرف‌نظر از نژاد یا هویت یا پیشینه است. همچنین، مسائلی مانند پایداری و مسئولیت زیست‌محیطی به عنوان موضوعات محوری مطرح می‌شود، جایی که افراد نسل زد احساس مسئولیت برای کار بر روی آینده‌ای پایدار دارند.
همچنین، انعطاف‌پذیری و سازگاری در دنیای در حال تغییر، نسل زد را به ارزش‌های انعطاف‌پذیر و توانایی سازگاری ترغیب می‌کند، که این امر در انتخاب مسیرهای شغلی و آموزشی کمتر سنتی و متنوع‌تر منعکس می‌شود. همچنین، این نسل نوآوری و پیشرفت فناوری را در آغوش می‌گیرد و آن را وسیله‌ای برای تسهیل زندگی و ابراز وجود می‌داند.

بسیاری از والدین تلاش می‌کنند تا ارزش‌های سنتی و آداب خانوادگی را در تربیت نسل زد حفظ کنند، در حالی که با تغییرات فرهنگی و اجتماعی بزرگ مواجه هستند. این وظیفه آسان نیست و با چالش‌های متعددی روبرو است.

با توجه به استقبال گسترده از دستگاه‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی، جوانان تمایل دارند بیشتر از تعامل شخصی، به ارتباطات مجازی روی آورند، که این می‌تواند بر پیوندهای خانوادگی سنتی تأثیر بگذارد. همچنین، فناوری ممکن است مانعی برای انجام آداب خانوادگی مانند صرف غذا با هم یا شرکت در فعالیت‌های خانوادگی بدون حواس‌پرتی ایجاد کند.

نسل زد به دلیل اینترنت بیشتر در معرض افکار و گرایش‌های جهانی قرار دارد، که این ممکن است منجر به برخی تفاوت‌ها در ارزش‌ها و باورها نسبت به آنچه والدین بر اساس آن بزرگ شده‌اند، شود. از این رو، تأثیر نسل جدید از ارزش‌های تسامح و تنوع، ممکن است شکاف‌هایی بین آن‌ها و برخی از ارزش‌های سنتی محافظه‌کار ایجاد کند.

فشار همسالان بر تصمیم‌گیری جوانان تأثیر می‌گذارد. این ممکن است آن‌ها را به پذیرش عادات و رفتارهایی سوق دهد که با ارزش‌های خانوادگی سنتی مغایرت دارد. همچنین، ما شاهد افزایش فشارهای روانی در نسل زد هستیم، به دلیل تغییرات سریع در جهان، که ممکن است ارتباطات درون خانواده را تضعیف کرده و بر انسجام سنتی آن تأثیر بگذارد.

تعریف موفقیت ممکن است در نسل جدید متفاوت باشد، که این بر اولویت‌ها و ارزش‌های مرتبط با کار سخت و فداکاری سنتی تأثیر می‌گذارد. نسل زد غالباً به دنبال دستیابی به تعادل بین کار و زندگی است، که این ممکن است گاهی با معیارهای سنتی که بر جنبه‌های حرفه‌ای تمرکز دارد، مغایرت داشته باشد.

والدین در نظارت و هدایت فرزندان خود  با استفاده از منابع اطلاعات جدید با دشواری مواجه هستند. تربیت نسل زد نیازمند روش‌های تربیتی است که به استقلال آن‌ها احترام بگذارد، که این ممکن است با روش‌های سنتی‌تر که بیشتر محافظه‌کار هستند، در تضاد باشد.

برای هدایت تربیت نسل زد به شکل مؤثر، می‌توان بر تعیین مجموعه‌ای از ارزش‌های اساسی که به عنوان ارزش‌های بنیادی محسوب می‌شوند و باید حفظ شوند، تمرکز کرد.

والدین باید ارزش‌های اساسی را برای فرزندان نسل زد تعیین کنند تا آن‌ها بدانند که این ارزش‌ها، ارزش‌های اصیل و بنیادی هستند و نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد. ارزش‌های زیر می‌توانند به عنوان ارزش‌های اساسی مطرح شوند:
احترام و مسئولیت: تقویت ارزش‌های احترام به خود و دیگران، صرف‌نظر از تفاوت‌های فرهنگی یا اجتماعی، از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین باید به فرزندان اهمیت مسئولیت‌پذیری در قبال اعمال خود و تأثیر آن‌ها بر جامعه و محیط زیست را آموزش داد.
صداقت: تأکید بر اهمیت صداقت در تعاملات روزمره و پایبندی به اصول اخلاقی از جمله مهم‌ترین ارزش‌های بنیادی خانواده است. این ویژگی‌ها به ساخت اعتماد و روابط قوی کمک می‌کند.
همدلی و همکاری: فرزندان باید همدلی با دیگران را تقویت کرده و نیازهای آن‌ها را درک کنند و در کار گروهی برای دستیابی به اهداف مشترک مشارکت کنند.
آداب خانوادگی ساده: نسل زد باید آداب مهم خانوادگی مانند دور هم جمع شدن برای صرف غذا و اشتراک‌گذاری داستان‌های خانوادگی را حفظ کند تا احساس تعلق و ثبات ایجاد کند.
پذیرش تغییرات مدرن
در مقابل، والدین باید تغییرات مدرن غیر مضر برای فرزندان را بپذیرند و به آن‌ها اعتراف کنند و با آن‌ها مبارزه نکنند تا از انزوای فرزندان از خانواده جلوگیری شود. در زیر تعدادی از این تغییرات مدرن آمده است:
تنوع: والدین باید تنوع در افراد، فرهنگ‌ها و افکار را بپذیرند و قدردانی کنند، که این نشان‌دهنده باز بودن و گشودگی به جهان است.
تکنولوژی و نوآوری: استفاده از تکنولوژی به شیوه‌های مثبت که به آموزش، بهره‌وری و خلاقیت کمک کند، همراه با آگاهی از خطرات آن و نحوه استفاده مسئولانه از آن. والدین باید بپذیرند که فرزندانشان به استفاده از تکنولوژی نیاز دارند، اما باید بر آن‌ها نظارت کنند تا از خطرات آن دور بمانند.
تعادل بین کار و زندگی: ایجاد آگاهی درباره اهمیت تعادل بین کار و تلاش در کار و استراحت و لذت بردن از زندگی شخصی از مهم‌ترین وظایف والدین برای فرزندان است. همچنین باید به ارزش‌ها و رفتارهایی که از پایداری زیست‌محیطی حمایت می‌کنند و به حفظ منابع طبیعی برای نسل‌های آینده کمک می‌کنند، تشویق کنند.

آموزش ارزش‌ها از طریق الگو: ارائه مثال‌های عملی از این ارزش‌ها در زندگی روزمره توسط والدین و اعضای خانواده، ابزاری مؤثر برای آموزش فرزندان است.
ارتباط مؤثر: ایجاد گفت‌وگوی دائمی که محیطی حمایتی برای بحث درباره ایده‌های جدید و تفاوت‌ها با صداقت و احترام فراهم کند.
فعالیت‌های مشترک: شرکت در فعالیت‌هایی که خانواده را حول اهداف و سرگرمی‌های مشترک گرد هم می‌آورد، به تقویت ارزش‌های سنتی با لمسه‌ای از نوآوری کمک می‌کند.

با این رویکرد متوازن، می‌توان نسل زد را برای بهره‌برداری از بهترین‌های دو جهان هدایت کرد: حفظ ارزش‌های اساسی که آن‌ها را به ریشه‌ها و تاریخشان متصل می‌کند، در حالی که برای مواجهه موفق با چالش‌ها و فرصت‌های عصر مدرن آماده می‌شوند.
 

سوالات و پاسخ‌ها درباره چالش‌هایی که خانواده‌ها در تربیت فرزندان نسل زد با آن مواجه هستند

نسل زد به چه نسلی گفته می شود؟

نسل زد به گروهی از افرادی اطلاق می‌شود که بین سال‌های 1995 تا 2010 متولد شده‌اند. این نسل به عنوان اولین نسل کاملاً دیجیتال شناخته می‌شود، زیرا از دوران کودکی با تکنولوژی‌های مدرن و اینترنت بزرگ شده‌اند. نسل زد به طور طبیعی با دستگاه‌های هوشمند و رسانه‌های اجتماعی آشناست و ویژگی‌هایی مانند تنوع‌پذیری، آگاهی اجتماعی و تمایل به تغییرات سریع را از خود نشان می‌دهد. این نسل همچنین با چالش‌هایی در زمینه سلامت روان، هویت و ارزش‌های اجتماعی مواجه است.

نسل زد چه ویژگی‌هایی دارد که تربیت آن‌ها را با چالش مواجه می‌کند؟

نسل زد در محیط‌های اجتماعی و تکنولوژیکی متغیر بزرگ شده و به طور طبیعی با تکنولوژی آشناست. این ویژگی‌ها نیاز به درک عمیق از نیازها و چالش‌های آن‌ها را ضروری می‌سازد.

چه چالش‌هایی در زمینه تکنولوژی و استفاده از اینترنت برای والدین وجود دارد؟

والدین با استفاده مفرط فرزندان از موبایل و تبلت و همچنین محتوای نامناسبی که کودکان در اینترنت با آن مواجه می‌شوند، مواجه هستند. این موضوع می‌تواند بر سلامت روان و روابط اجتماعی آن‌ها تأثیر بگذارد.

چگونه والدین می‌توانند به سلامت روانی و عاطفی فرزندان نسل زد کمک کنند؟

والدین باید به طور صریح با فرزندان خود درباره فشارهای عاطفی و روانی صحبت کنند و روابط قوی و حمایتی بر پایه ارتباط باز و مستقیم ایجاد کنند.

چگونه والدین می‌توانند ارزش‌های سنتی را در تربیت فرزندان نسل زد حفظ کنند؟

والدین باید ارزش‌های اساسی مانند احترام، صداقت و همدلی را به فرزندان آموزش دهند و در عین حال تغییرات مدرن و تنوع را بپذیرند تا از انزوا و فاصله‌گیری فرزندان از خانواده جلوگیری کنند.