کوه رورایما، عجیبترین کوه جهان
چه ویژگیهایی یک عارضهٔ طبیعی را به عنوان«کوه» معرفی میکند؟ آیا وجود قلههای بلند، دامنههای پوشیده از برف، یا ارتفاع بسیار زیاد است؟ کوه رورایما همهٔ این تعاریف متعارف را به چالش میکشد، چرا که این عجیب ترین کوه جهان، فاقد قلهای به شکل سنتی است! در واقع، بالاترین نقطهٔ این کوه کاملاً مسطح است. همین شکل ظاهری منحصربهفرد، همراه با افسانههای اسرارآمیزی که حول آن روایت شده، رورایما را به یکی از مرموزترین نقاط کرهٔ زمین تبدیل کرده است.تقریباً تمام کسانی که نام این کوه را شنیده و دربارهاش پژوهیدهاند — از جویندگان طلا گرفته تا دانشمندان و زمینشناسان برجسته — همگی بر این باورند که رورایما بزرگترین معمای طبیعت و یکی از شگفتیهای تاریخ بشریت است.
سطح فوقانی این کوه آنقدر صاف و یکدست است که گویی میلیونها سال پیش به دستی با تیغی غولآسا بریده شده است. اما شگفتیهای رورایما به همینجا ختم نمیشود. هالهای همیشگی از مه و ابر که در بیشتر ایام سال این کوه را در بر میگیرد، بر حال و هوای وهمانگیز آن افزوده و داستانهای مربوط به حضور فرازمینیها در این منطقه را تقویت کرده است.
علاوه بر اینها، راه دسترسی به سطح مسطح این کوه بسیار دشوار است و به همین دلیل، بخشهای گستردهای از آن ناشناخته و کشفنشده باقی ماندهاند. همین امر، باور برخی را مبنی بر وجود گنجهای باستانی در دل این کوه تقویت کرده است.
ویژگیهای خارقالعاده
رورایما تنها کوه جهان با نوک کاملاً مسطح و بدون قلهٔ سنتی است. این ویژگی چنان خارقالعاده است که برخی را به این گمان واداشته که شاید شکل این کوه ساختهٔ دست بشر باشد. سطح مسطح این کوه حدود ۳۱ کیلومترمربع وسعت دارد — برای درک بهتر این مساحت، میتوان آن را با وسعت ۱۲ کیلومترمربعی مرکز نیویورک سیتی مقایسه کرد.این کوه با ارتفاع ۲۸۱۰ متری خود و وجود آبشارهای خیره کنندهای که از اطراف آن جاری است، به یکی از شگفتانگیزترین پدیدههای زمینشناختی و زیست بومی جهان تبدیل شده است. رورایما در واقع همچون یک «جزیرهٔ بومشناختی» عمل میکند و میزبان گونههای گیاهی و جانوری منحصربهفردی است که در هیچ جای دیگر یافت نمیشوند.
مسیری سخت برای فتح یک غول
بخشهای زیادی از این کوه هنوز ناشناخته باقی ماندهاند، چرا که دسترسی به آنها بسیار دشوار است. برای صعود به این غول سنگی، دو راه پیش رو دارید: یا باید از رشتهکوه پاکارایما بالا بروید و سپس مسیر خود را به سوی رورایما ادامه دهید، یا راه ساده تر یعنی استفاده از هلیکوپتر را انتخاب کنید.اگرچه برخی کوهنوردان موفق شدهاند از شیبهای پرشیب این کوه صعود کنند — کاری که به نظر غیرممکن میرسد — اما تلاشهای متعددی به قیمت جان کوهنوردان تمام شده است. به همین دلیل، امروزه هر فردی که قصد صعود به رورایما را داشته باشد، باید مجوز رسمی از مقامات محلی دریافت کند. بر اساس اسناد تاریخی، نخستین صعود موفقیتآمیز به این کوه در سال ۱۸۸۴ توسط سِر اِوِرارد ایم تورن انجام شد.
معمای پشت این کوه
اعتقاد بر این است که این کوه، قدیمیترین سازه سنگی در تاریخ سیاره زمین به شمار میرود. زمین شناسان برآورد کردهاند که شکل کنونی کوه، نتیجه یک زمینلرزه عظیم است که حدود دو میلیارد سال پیش، صفحات تکتونیک را جابجا کرده است.قبایل بومی این کوه را «تپویی» (Tepui) مینامند که به معنای «خانه خدایان» است. رورایما سرچشمه افسانههای محلی فراوانی است. قبایل «پِمون» و «کاپون» که ریشه در منطقه گران سابانا در ونزوئلا دارند، باور دارند که این کوه در اصل تنه یک درخت غولآسای باستانی بوده است؛ درختی که تمام میوهها و سبزیجات شناختهشده جهان از آن روییدند و توسط دریایی که روزگاری این درخت افسانهای را در بر گرفته بود، به دیگر نقاط جهان پراکنده شدند. بنا به باور آنها، زمانی که سرزمینشان به دست قبیله «ماکونایما» از آنان گرفته شد، این درخت قطع گردید و این عمل، باعث طوفان و سیل بزرگ شده است.
گذر از این افسانه و دیگر روایات مشابه، این کوه الهامبخش تولیدکنندگان فیلم و نویسندگان بسیاری نیز بوده است. آثاری مانند کتاب «دنیای گمشده» اثر سر آرتور کانن دویل و همچنین دنیای خیالی فیلم سینمایی «آواتار» از این کوه شگفتانگیز الهام گرفتهاند.
کوه رورایما کجاست؟
کوه رورایما در مرز سه کشور برزیل، ونزوئلا و گویان واقع شده است. این کوه که میزبان آبشارهای متعدد و گونههای جانوری و گیاهی کم یاب است، بزرگترین و منحصربهفردترین سازه سنگی جهان محسوب میشود. رورایما با وسعتی حدود ۳۱ کیلومترمربع، بخشی از رشتهکوه پاکارایما در آمریکای جنوبی به شمار میرود.
کاشف رورایما چه کسی بود؟
نخستین گزارش ثبتشده از این کوه توسط سر والتر رالی، کاشف انگلیسی، در سال ۱۵۹۶ میلادی انجام شد. او این کوه شگفتانگیز را اینگونه توصیف کرد:«رورایما کوهی است که بهخاطر شکل و شمایل خارقالعادهاش، بهنظر میرسد به این جهان تعلق ندارد!»