10 نکته درباره خون دادن
ترجمه: دکتر مهران صالحيان
از ميان آزمايش‌هاي گوناگوني که براي غربالگري و تشخيص بيماري‌ها انجام مي‌دهيم، آزمايش خون حس ديگري دارد. از درد ناچيز وارد شدن سوزن به دست‌مان که بگذريم، ديدن خوني که از بدن ما بيرون مي‌آيد براي خيلي‌ها احساس چندان خوشايندي را به دنبال ندارد..
اما خون دادن هميشه براي آزمايشگاه نيست. گاهي احساس يک وظيفه انساني به ما حکم مي‌کند که براي کمک به هم‌نوعان‌مان خون‌مان را اهدا کنيم. 10 نکته زير به شما کمک مي‌کنند تا در راه رسيدن به اين حس خوب معنوي با کمترين مشکل و هراسي روبه‌رو شويد.
1. قبل از اهداي خون مقدار زيادي آب بنوشيد. گاهي پس از خون دادن، فرد احساس سرگيجه و ضعف مي‌کند، حتي برخي افراد مدت کوتاهي از هوش مي‌روند. علت اصلي اين پديده افت فشارخون است. اگر هم شب قبل و هم صبح قبل از اهداي خون مقادير زيادي آب بنوشيد، چنين مشکلي پيش نخواهد آمد. به ياد داشته باشيد که نوشيدني‌هاي کافئين‌دار مثل چاي و قهوه باعث بيرون راندن آب از بدن مي‌شوند، پس نوشيدن آنها قبل از خون دادن کار درستي نيست.
2. خوردن صبحانه کامل را فراموش نکنيد. اين کار از افت قندخون جلوگيري مي‌کند. در نتيجه احساس سبکي سر و ضعف بدن به وجود نمي‌آيد. البته بهتر است صبحانه را مدتي قبل از مراجعه به پايگاه اهداي خون خورده باشيد چون اگر فاصله خوردن صبحانه و خون دادن کم باشد، احساس تهوع شديدي ايجاد مي‌شود.
3. به فاصله 24 ساعت قبل از اهداي خون غذاهاي چرب نخوريد. وقتي شما خون خود را اهدا مي‌کنيد، سازمان انتقال خون آزمايش‌هايي روي آن انجام مي‌دهد. در صورتي که جواب اين تست‌ها قابل قبول باشد، خون شما تبديل به فرآورده‌هاي متعددي مي‌شود و در اختيار نيازمندان قرار مي‌گيرد اما اگر ميزان چربي موجود در خون خيلي بيشتر از حد طبيعي باشد، انجام اين آزمايش‌ها مختل مي‌شود و نهايتا چاره‌اي نمي‌ماند جز اينکه خون شما دور ريخته شود.
4. غذاهاي سرشار از آهن بهترين رژيم غذايي براي شما هستند. اسفناج، تخم‌مرغ و گوشت قرمز منابع اصلي آهن محسوب مي‌شوند. اگر اين مواد را از دو هفته قبل از اهداي خون وارد رژيم غذايي خود کنيد، سطح آهن خون شما به حد قابل قبولي مي‌رسد. در اين صورت هم خون دادن براي شما آسان‌تر است و هم خوني که مي‌دهيد پراستفاده‌تر خواهد بود. به ياد داشته باشيد که هميشه مصرف ويتامين C جذب آهن را بيشتر مي‌کند. پس بهتر است از سبزيجات و ميوه هم در رژيم غذايي روزانه خود استفاده کنيد.
5. استرس و اضطراب مي‌تواند باعث افت فشارخون شود. بهتر است قبل از شروع خون‌گيري نفس عميقي بکشيد و با کسي که قرار است خون‌گيري را انجام دهد، شروع به حرف زدن کنيد. مي‌توانيد در زمان خون دادن آدامس بجويد، آواز بخوانيد، تلويزيون تماشا کنيد يا هر کار ديگري که باعث آرام شدن شما مي‌شود را انجام دهيد.
6. پس از اهداي خون نبايد به سرعت از جاي خود بلند شويد. وقتي خون‌گيري از شما به پايان رسيد، بايد مدتي همچنان دراز کشيده باقي بمانيد. سپس مي‌توانيد بنشينيد و مقداري آب‌ميوه همراه يک خوراکي شيرين بخوريد. اين کار باعث مي‌شود حجم مايع از دست رفته جبران شود و قندخون شما هم افت نکند.
7. تا چند ساعت بعد از اهداي خون رانندگي نکنيد. خون دادن کار خطرناک و وحشتناکي نيست اما ممکن است تا چند ساعت بعد باعث احساس سبکي سر و ضعف بدن شود. بنابراين بهتر است پس از اهداي خون رانندگي نکنيد.
8. چند ساعت پس از اهداي خون غذايي پرپروتئين بخوريد.
گوشت قرمز يا مرغ همراه سبزيجات بهترين غذايي است که مي‌توانيد پس از خون دادن بخوريد. البته بايد مقادير زيادي مايعات و به خصوص آب هم بنوشيد. چنين رژيم غذايي به بدن شما کمک مي‌کند خون از دست رفته را سريع‌تر جبران کند.
9. پس از اهداي خون تا پايان روز کارهاي سنگين انجام ندهيد.
اگر شغل شما طوري است که بايد فعاليت بدني شديدي انجام بدهيد، بهتر است روزي که قصد اهداي خون داريد مرخصي بگيريد يا اين کار را به روزهاي تعطيل موکول کنيد. در ضمن در اين روز از انجام ورزش‌هاي سنگين هم بايد خودداري کرد چون فعاليت شديد باعث مي‌شود سياهرگي که خون‌گيري از طريق آن انجام شود، دوباره باز شود و خون‌ريزي زيرپوستي اتفاق بيفتد که بسيار دردناک است اما اگر به بدن خود 16 تا 24 ساعت وقت بدهيد، اين رگ خود به خود بسته شده و به حالت طبيعي بازمي‌گردد.
• اگر وزن شما کمتر از 50 کيلوگرم است، نبايد خون بدهيد. اين کار باعث مي‌شود بدن شما به طرز نامناسبي واکنش نشان بدهد.
• اگر سن شما زير 18 سال است، مجاز به اهداي خون نيستند. البته گاهي در شرايطي خاص افراد 16 تا 18 ساله هم مي‌توانند با نظر پزشک و اجازه والدين خون خود را اهدا کنند. قبل از اهداي خون فرم مربوط به سازمان انتقال خون را صادقانه پر کنيد.
• اگر اخيرا فعاليت پرخطري داشته‌ايد که مي‌تواند باعث آلودگي خون شما شده باشد آن را در فرم‌هاي پرسش‌نامه منعکس کنيد. مطمئن باشيد که کارکنان بخش خون‌گيري افراد حرفه‌اي و دوره‌ديده‌اي هستند و خواندن تجربه‌هاي شخصي شما بخشي از کار آنهاست و باعث شرم‌ساري شما نخواهد شد.
• گاهي اوقات افراد به صورت دسته‌جمعي و در يک اقدام نمادين براي اهداي خون مراجعه مي‌کنند. اگر شما مشکلات مورد بالا را داريد، لطفا در رودربايستي گير نکنيد! بهترين بهانه اين است که بگوييد کم‌خوني فقرآهن داريد و از همراهي با دوستان‌تان خودداري کنيد. مي‌توانيد پرفشاري خون يا فشارخون پايين را هم به عنوان بهانه‌اي براي انصراف خود اعلام نماييد.
• خون دادن وسيله‌اي براي يک چکاپ کامل نيست. بهتر است براي اطلاع از سلامت خود به يک آزمايشگاه مراجعه کنيد نه مرکز اهداي خون! اگر براي دريافت نتايج آزمايش نمونه خون اهدايي خود اصرار بورزيد، طبق دستورالعمل جهاني سازمان انتقال خون، شما فردي مشکوک تلقي خواهيد شد و خون اهدا شده شما دور ريخته خواهد شد.
منبع: www.salamat.com
/ج
اما خون دادن هميشه براي آزمايشگاه نيست. گاهي احساس يک وظيفه انساني به ما حکم مي‌کند که براي کمک به هم‌نوعان‌مان خون‌مان را اهدا کنيم. 10 نکته زير به شما کمک مي‌کنند تا در راه رسيدن به اين حس خوب معنوي با کمترين مشکل و هراسي روبه‌رو شويد.
1. قبل از اهداي خون مقدار زيادي آب بنوشيد. گاهي پس از خون دادن، فرد احساس سرگيجه و ضعف مي‌کند، حتي برخي افراد مدت کوتاهي از هوش مي‌روند. علت اصلي اين پديده افت فشارخون است. اگر هم شب قبل و هم صبح قبل از اهداي خون مقادير زيادي آب بنوشيد، چنين مشکلي پيش نخواهد آمد. به ياد داشته باشيد که نوشيدني‌هاي کافئين‌دار مثل چاي و قهوه باعث بيرون راندن آب از بدن مي‌شوند، پس نوشيدن آنها قبل از خون دادن کار درستي نيست.
2. خوردن صبحانه کامل را فراموش نکنيد. اين کار از افت قندخون جلوگيري مي‌کند. در نتيجه احساس سبکي سر و ضعف بدن به وجود نمي‌آيد. البته بهتر است صبحانه را مدتي قبل از مراجعه به پايگاه اهداي خون خورده باشيد چون اگر فاصله خوردن صبحانه و خون دادن کم باشد، احساس تهوع شديدي ايجاد مي‌شود.
3. به فاصله 24 ساعت قبل از اهداي خون غذاهاي چرب نخوريد. وقتي شما خون خود را اهدا مي‌کنيد، سازمان انتقال خون آزمايش‌هايي روي آن انجام مي‌دهد. در صورتي که جواب اين تست‌ها قابل قبول باشد، خون شما تبديل به فرآورده‌هاي متعددي مي‌شود و در اختيار نيازمندان قرار مي‌گيرد اما اگر ميزان چربي موجود در خون خيلي بيشتر از حد طبيعي باشد، انجام اين آزمايش‌ها مختل مي‌شود و نهايتا چاره‌اي نمي‌ماند جز اينکه خون شما دور ريخته شود.
4. غذاهاي سرشار از آهن بهترين رژيم غذايي براي شما هستند. اسفناج، تخم‌مرغ و گوشت قرمز منابع اصلي آهن محسوب مي‌شوند. اگر اين مواد را از دو هفته قبل از اهداي خون وارد رژيم غذايي خود کنيد، سطح آهن خون شما به حد قابل قبولي مي‌رسد. در اين صورت هم خون دادن براي شما آسان‌تر است و هم خوني که مي‌دهيد پراستفاده‌تر خواهد بود. به ياد داشته باشيد که هميشه مصرف ويتامين C جذب آهن را بيشتر مي‌کند. پس بهتر است از سبزيجات و ميوه هم در رژيم غذايي روزانه خود استفاده کنيد.
5. استرس و اضطراب مي‌تواند باعث افت فشارخون شود. بهتر است قبل از شروع خون‌گيري نفس عميقي بکشيد و با کسي که قرار است خون‌گيري را انجام دهد، شروع به حرف زدن کنيد. مي‌توانيد در زمان خون دادن آدامس بجويد، آواز بخوانيد، تلويزيون تماشا کنيد يا هر کار ديگري که باعث آرام شدن شما مي‌شود را انجام دهيد.
6. پس از اهداي خون نبايد به سرعت از جاي خود بلند شويد. وقتي خون‌گيري از شما به پايان رسيد، بايد مدتي همچنان دراز کشيده باقي بمانيد. سپس مي‌توانيد بنشينيد و مقداري آب‌ميوه همراه يک خوراکي شيرين بخوريد. اين کار باعث مي‌شود حجم مايع از دست رفته جبران شود و قندخون شما هم افت نکند.
7. تا چند ساعت بعد از اهداي خون رانندگي نکنيد. خون دادن کار خطرناک و وحشتناکي نيست اما ممکن است تا چند ساعت بعد باعث احساس سبکي سر و ضعف بدن شود. بنابراين بهتر است پس از اهداي خون رانندگي نکنيد.
8. چند ساعت پس از اهداي خون غذايي پرپروتئين بخوريد.
گوشت قرمز يا مرغ همراه سبزيجات بهترين غذايي است که مي‌توانيد پس از خون دادن بخوريد. البته بايد مقادير زيادي مايعات و به خصوص آب هم بنوشيد. چنين رژيم غذايي به بدن شما کمک مي‌کند خون از دست رفته را سريع‌تر جبران کند.
9. پس از اهداي خون تا پايان روز کارهاي سنگين انجام ندهيد.
اگر شغل شما طوري است که بايد فعاليت بدني شديدي انجام بدهيد، بهتر است روزي که قصد اهداي خون داريد مرخصي بگيريد يا اين کار را به روزهاي تعطيل موکول کنيد. در ضمن در اين روز از انجام ورزش‌هاي سنگين هم بايد خودداري کرد چون فعاليت شديد باعث مي‌شود سياهرگي که خون‌گيري از طريق آن انجام شود، دوباره باز شود و خون‌ريزي زيرپوستي اتفاق بيفتد که بسيار دردناک است اما اگر به بدن خود 16 تا 24 ساعت وقت بدهيد، اين رگ خود به خود بسته شده و به حالت طبيعي بازمي‌گردد.
• اگر وزن شما کمتر از 50 کيلوگرم است، نبايد خون بدهيد. اين کار باعث مي‌شود بدن شما به طرز نامناسبي واکنش نشان بدهد.
• اگر سن شما زير 18 سال است، مجاز به اهداي خون نيستند. البته گاهي در شرايطي خاص افراد 16 تا 18 ساله هم مي‌توانند با نظر پزشک و اجازه والدين خون خود را اهدا کنند. قبل از اهداي خون فرم مربوط به سازمان انتقال خون را صادقانه پر کنيد.
• اگر اخيرا فعاليت پرخطري داشته‌ايد که مي‌تواند باعث آلودگي خون شما شده باشد آن را در فرم‌هاي پرسش‌نامه منعکس کنيد. مطمئن باشيد که کارکنان بخش خون‌گيري افراد حرفه‌اي و دوره‌ديده‌اي هستند و خواندن تجربه‌هاي شخصي شما بخشي از کار آنهاست و باعث شرم‌ساري شما نخواهد شد.
• گاهي اوقات افراد به صورت دسته‌جمعي و در يک اقدام نمادين براي اهداي خون مراجعه مي‌کنند. اگر شما مشکلات مورد بالا را داريد، لطفا در رودربايستي گير نکنيد! بهترين بهانه اين است که بگوييد کم‌خوني فقرآهن داريد و از همراهي با دوستان‌تان خودداري کنيد. مي‌توانيد پرفشاري خون يا فشارخون پايين را هم به عنوان بهانه‌اي براي انصراف خود اعلام نماييد.
• خون دادن وسيله‌اي براي يک چکاپ کامل نيست. بهتر است براي اطلاع از سلامت خود به يک آزمايشگاه مراجعه کنيد نه مرکز اهداي خون! اگر براي دريافت نتايج آزمايش نمونه خون اهدايي خود اصرار بورزيد، طبق دستورالعمل جهاني سازمان انتقال خون، شما فردي مشکوک تلقي خواهيد شد و خون اهدا شده شما دور ريخته خواهد شد.
منبع: www.salamat.com
/ج
