تغذيـه تکميـلي کودک را چگونـه بايـد شروع كـرد؟

تغذيه تكميلي برحسب ميل شيرخوار بايد انجام گيرد. اما چطور بايد اولين قدم را برداشت؟ فرني آرد برنج، اولين غذاي كمكي شيرخوار است كه هم ساده تهيه مي‌شود و هم با كمترين امكان ايجاد آلرژي همراه است.
حريره بادام هم غذاي مناسبي است كه اكثر بچه‌ها دوست دارند. اواخر7 ماهگي مي‌توانيد فرني را با آرد گندم تهيه كنيد. سوپ را مي‌توانيد از گوشت ريزشده تهيه‌كنيد و اگر به آن دسترسي نداريد، از زرده تخم‌مرغ به جاي گوشت استفاده كنيد. سوپ را كه مخلوطي از گوشت، برنج و هويج باشد با غلظت ماست و در روزهاي بعد با اضافه كردن سيب‌زميني و به تدريج انواع سبزي‌ها تهيه كنيد.

يك نمـونـه از برنامه غذايـي پيشنهـادي شيـرخوار در مـاه هفـتـم زنـدگـي
هفته اول	صبح	ظهر	عصر
روز اول	فرني 1 تا 2 قاشق مرباخوري	-	-
روز دوم	فرني 1 تا قاشق مرباخوري	-	فرني 1 تا 2 قاشق مرباخوري
روز سوم	فرني 2 تا 3 قاشق مرباخوري	-	فرني 2 تا 3 قاشق مرباخوري
روز چهارم به بعد	فرني يا حريره بادام 4 تا 5 قاشق مرباخوري	-	حريره بادام يا فرني 4 تا 5 قاشق مرباخوري
هفته دوم	صبح	ظهر	عصر
روز اول	فرني يا حريره بادام به مقدار و ميل شيرخوار	فرني برحسب ميل شيرخوار + 1 تا 2 قاشق سوپ	حريره بادام برحسب ميل شيرخوار
روز دوم	فرني يا حريره بادام به مقدار و ميل شيرخوار	فرني + 2 تا 3 قاشق سوپ‌	حريره بادام برحسب ميل شيرخوار
روز سوم به بعد	فرني يا حريره بادام برحسب ميل شيرخوار	سوپ برحسب ميل شيرخوار	سوپ برحسب ميل شيرخوار
هفته سوم	علاوه بر سوپ، ماست و انواع پوره‌ها به تدريج به برنامه اضافه مي‌شود.
هفته چهارم	از انواع سوپ، حليم و پنير پاستوريزه كم‌نمك استفاده مي‌شود.

11 نكـتـه بـراي تـغـذيـه صحيـح شيـرخـوار
 

تغذيه تكميلي مطلوب فقط مربوط به نوع غذا نيست بلكه به نحوه غذا دادن به شيرخوار نيز بستگي دارد. يعني اينكه چه وقت؟ كجا؟ و چه كسي به او غذا مي‌دهد بايد مورد توجه باشد. در اين راستا، به كارگيري 11 نكته زير از اهميت ويژه‌اي برخوردار است:
1. به شيرخوار كم‌ سن شخصا غذا دهيد.
2.غذا دادن بايد آهسته و با صبر و حوصله باشد.
3. غذا دادن به شيرخواري كه خواب‌آلوده است يا دراز كشيده، درست نيست.
4. به شيرخواران بزرگ‌تر در غذا خوردن كمك كنيد.
5. به علايم گرسنگي و سيري شيرخوار حساس باشيد و با توجه به توانايي‌ها و مهارت‌هاي تغذيه‌اي او غذا دهيد.
6. نوع غذا، تركيب، قوام، مقدار آن و نحوه غذا دادن به شيرخوار بر اساس رشد او و آموخته‌هايش متفاوت است. مثلا زماني كه كودك نحوه حركت دادن غذا را در دهان يا جويدن آن را ياد مي‌گيرد يا زماني كه آموزد خود به تنهايي غذا بخورد، بايد ضمن تغيير روش غذا دادن، نوع و مقدار غذا هم تغيير كند.
7. شيرخوار را بايد به خوردن تشويق كرد ولي هرگز نبايد به اجبار متوسل شويد.
8. چنانچه شيرخوار از خوردن بسياري از غذاها روگردان است، مي‌توان از طعم‌دهنده‌ها (ادويه و چاشني) استفاده يا با تغيير قوام غذا و استفاده از روش‌هاي مختلف تشويقي او را به غذا خوردن ترغيب كرد.
9. شيرخوار از 9 ماهگي به بعد دوست دارد خودش غذا بخورد ولي نياز به كمك دارد.
10. اگر كودكان از غذا خوردن لذت ببرند زودتر ياد مي‌گيرند كه به تنهايي غذا بخورند.
11. چون خانواده در برابر تغذيه كودك مسووليت دارد بنابراين بهتر است پدر نيز با ميل و علاقه و رغبت در تغذيه كودك مشاركت داشته باشد.

تغذيه تکميلي نه خيلي زود، نه خيلي دير
 

مخاطرات زود شروع كردن غذاي كمكي
اگر غذاي كمكي زودتر از زمان توصيه‌شده شروع شود ممكن است برخي از مشكلات زير بروز كند:
سلامت شيرخوار به دليل عدم آمادگي دستگاه گوارش و سيستم ايمني بدن او به خطر افتد. چون هر نوع عفونت يا اسهال در شيرخواران با سن كم، خطرناك‌تر است بنابراين هر چه غذاي كمكي زودتر شروع شود، مخاطرات هم بيشتر مي‌شود.
احتمال بروز آلرژي (اگزما و آسم) بيشتر است.
با شروع غذاي كمكي ممكن است رغبت‌ شيرخوار به مكيدن پستان كمتر شود در نتيجه توليد و ترشح شيرمادر كاهش مي‌يابد و شيرخوار از مزاياي دريافت مقدار كافي از شيرمادر محروم مي‌ماند.
مخاطرات دير شروع كردن غذاي كمكي
اگر غذاي كمكي خيلي ديرتر از زمان توصيه شده شروع شود، آشنا شدن شيرخوار با مزه و قوام انواع غذاها به تاخير مي‌افتد و قبول مواد غذايي و بلعيدن غذا با مشكل انجام مي‌شود. اكثر شيرخواراني كه ديرتر از پايان 6 ماهگي با غذاي كمكي آشنا مي‌شود و مدت طولاني‌تري فقط از شيرمادر استفاده مي‌كنند، ممكن است تمايل كمتري به استفاده از غذاهاي جامد داشته باشند و اين امر مي‌تواند سبب مشكلات تغذيه‌اي، از نظر پذيرش غذا و كاهش دريافت مواد معدني از قبيل «روي» و «آهن» شود و در درازمدت بر رشد آنها تاثير نامطلوب بگذارد.
بعضي از شيرخواران ممكن است طي هفته‌هاي اول شروع تغذيه تكميلي به خوردن غذاهاي كمكي تمايل و علاقه زيادي نشان ندهند. در مورد اين كودكان، تا زماني كه از طريق تغذيه با شيرمادر، خوب رشد مي‌كنند و معيارهاي رشد و تكاملشان مناسب است، جاي نگراني نيست. با وجود اين توصيه مي‌شود غذاهاي موردنظر را تهيه و آنها را به خوردن غذا تشويق كرد.
منبع:www.salamat.com
/ع