ارزش غذايي جوانه‌ها

جوانه‌ها، مولتي‌ويتامين‌هاي طبيعي هستند که طي فرآيند جوانه‌زدن از دانه‌ها توليد مي‌شوند. با جوانه‌زدن، ميزان ويتامين‌ها، املاح معدني و پروتئين دانه افزايش يافته ولي ميزان کالري و کربوهيدرات کاهش مي‌يابد. جوانه‌ها منبع فراواني از اسيدهاي آمينه آماده جذب، قندهاي طبيعي و نيروهاي حياتي هستند. جوانه‌ها براي سلول‌هاي ما مواد مغذي، نيرو و حيات را مهيا مي‌کنند و به همين دليل، جوانه‌ها فرآيند پيري را به تأخير مي‌اندازند.
در كشور ما از هزاران سال پيش، مردم استفاده از جوانه گندم را به‌عنوان يك آيين سنتي و به شكل سمنو در سفره هفت سين لازم مي‌دانستند. با مصرف جوانه‌هاي گوناگون مي‌توانيد مقدار قابل توجهي از ويتامين‌هاي گروه B و C را به بدن برسانيد. افزايش منيزيم در جوانه‌ها به کنترل فشار خون کمک مي‌کند. عنصر روي که براي جلوگيري از ريزش مو و بهبود رشد قدي و بلوغ جنسي نوجوانان لازم است، طي جوانه‌زدن دانه‌ها افزايش مي‌يابد. لازم به ذکر است که با توجه به شرايط آب و خاک، کمبود روي در ايران بسيار شايع است که‌اين کمبود با مصرف جوانه‌ها قابل جبران است. مقدار سلنيوم دانه با جوانه‌زدن افزايش مي‌يابد. سلنيوم در سلامت قلب و عروق و بدن نقش بسيار مهمي ‌ايفا مي‌كند. جوانه‌ها حاوي مقدار معتنابهي از هورمون‌هاي مردانه و زنانه هستند. جوانه‌ها به مقدار زيادي داراي فيبر محلول و غير محلول وآب هستند كه سبب دفع كامل مدفوع، بهبود يبوست و مانع بروز سرطان روده شده و به تنظيم قند و چربي خون و همچنين به حفظ سلامت وشادابي پوست ومو كمك مي‌كنند. با خوردن جوانه‌ها بدن در شرايط اسيدي – قليايي مناسبي قرار مي‌گيرد که گردش خون، توليد هورمون‌ها از جمله هورمون‌هاي جنسي، سيستم تنفسي، گوارش مواد غذايي و کارکرد کليه‌ها به بهترين شکل ممکن صورت مي‌گيرد. جوانه‌ها اغلب لذيذ، رنگارنگ، ارزان و تازه بوده و تا زمان مصرف در حال رشد هستند و ظرفيت بهبود گرسنگي سلولي و سوء‌تغذيه در کشورهاي جهان سوم را دارند. با مصرف جوانه حبوبات و غلات در غذاهاي گوناگون به‌طور مثال آش، سوپ، حليم و سالاد مي‌توان به سلامت و افزايش طول عمر و تناسب اندام دست يافت.

خبر خوش
 

طي جوانه‌زدن، خاصيت نفخ‌زايي حبوبات و خاصيت حساسيت‌زايي پروتئين غلات کاهش مي‌يابد که‌اين مسئله براي افرادي که روده‌هاي حساس دارند، بسيار مناسب است. براي مثال، وقتي دانه گندم جوانه مي‌زند، پروتئين گلوتن گندم به واحدهاي پروتئيني کوچکي که خاصيت حساسيت‌زايي کمتري دارد، تبديل مي‌شود که براي افرادي که به پروتئين گندم حساسيت دارند، مناسب‌تر است.

دانه‌هايي براي جوانه‌زدن
 

اغلب دانه‌ها را مي‌توان به‌صورت جوانه‌زده مصرف کرد ولي بايد از جوانه‌زدن دانه‌هايي که ممکن است بخش‌هاي سمي‌ داشته باشند اجتناب کرد. بهترين دانه‌ها براي جوانه‌زدن عبارت‌اند از يونجه، شنبليله، عدس، نخود، تربچه است. دانه‌هايي که کمتر براي جوانه‌زدن استفاده مي‌شوند، عبارت‌اند از هويج، بروکلي، دانه خردل. براي توليد جوانه چه چيزهايي نياز داريد:
1 . يک تنگ يک تا چهار ليتري بسته به ميزان دانه‌اي که مي‌خواهيد جوانه توليد کنيد.
2 . يک ظرف مناسب به‌عنوان پايه براي تنگ
3 . مقداري توري و يک عدد کش
4 . دانه‌هايي با قدرت جوانه‌زني خوب.از دانه‌هايي که براي توليد در مزرعه استفاده مي‌شود، استفاده نکنيد.
5 . آب تازه

روش ساده جوانه‌زدن
 

1. خيس کردن. يک تا چهار قاشق دانه را در داخل يک تنگ با دهانه گشاد بريزيد. با يک توري و کش دهانه آن را را ببنديد. به آن آب اضافه کرده، خوب تکان داده و سپس تخليه کنيد. دوباره يک فنجان آب را روي آن ريخته و به مدت چهار تا هشت ساعت آن را خيس کنيد.
2. دانه‌ها را روزي دوبار شستشو داده و دوباره با آب سرد پر کرده و تخليه کنيد. تنگ را روي سينک و يا ظرف‌شويي وارونه کنيد تا آب آن به‌طور کامل تخليه شود.
3 . از جوانه توليد شده طي سه تا شش روز وقتي به اندازه سه تا پنج سانتي‌متر رشد کرد، لذت ببريد. جوانه‌هاي توليد شده را داخل ظرفي ريخته و در آن را با پلاستيک ببنديد.

تذکر درباره دانه‌هاي کوچک
 

دانه‌هاي کوچک مانند يونجه، شبدر قرمز، شبدر، تربچه، و ساير دانه‌هاي کوچک را تا اندازه چهار سانتي‌متر مي‌توانيد بزرگ کنيد. يک بسته 250 گرمي‌ دانه يونجه مي‌تواند 45 فنجان جوانه و يا حتي بيشتر توليد کند. جوانه‌هاي عدس و نخود در طول يک تا پنج سانتي‌متر بهترين کيفيت را دارند.

جوانه گندم
 

جوانه گندم حاوي ويتامين E و سوپر اکسيد دسموتاز است که هر دو آنتي‌اکسيدانت مهم براي محافظت در مقابل توليد سلول‌هاي سرطاني هستند. اين مواد براي فعاليت غدد جنسي، تامين اکسيژن براي بدن، بهبود التهاب و از بين بردن لخته مناسب هستند. به بچه‌هاي خود به جاي شيريني و شکلات، جوانه گندم تازه بدهيد که بسيار مقوي است. جوانه گندم براي ورزشکاران بسيار مفيد است.

جوانه عدس
 

عدس به راحتي جوانه مي‌زند. عدس را به مدت 6 تا 12 ساعت در آب خيس کنيد . دانه‌ها را روزانه يک تا دو بار شستشو بدهيد و زماني که اندازه جوانه به 5/0 تا 2 سانتي‌متر رسيد، ميل کنيد. خيس کردن دانه به مدت 12 ساعت و سپس جوانه‌زدن تمامي ‌مهارکننده آميلاز و همآگلوتينين دانه را از بين مي‌برد و مي‌توان جوانه را به‌صورت خام مصرف کرد.

ويتامين‌ها و املاح جوانه عدس
 

جوانه عدس داراي تمامي‌ هشت اسيد آمينه ضروري مورد نياز بدن است ولي ترکيب جوانه عدس با ذرت، گندم يا برنج کيفيت پروتئيني جوانه عدس را بهتر مي‌کند.جوانه عدس همچنين داراي ويتامين A، B2، B3، B5، B12، B15، B17، C، فوليک اسيد، اينوزيتول، برم، کلسيم، کلر، مس، آهن، منيزيم، موليبدن، فسفر، پتاسيم، سلنيم، سديم، گوگرد، روي، لينولئيک و لينولنيک و اولئيک اسيد، ليگنان، همآگلوتينين، آنتي تريپسين، و پروتئين به ميزان 28 درصد است.

خواص جوانه عدس
 

جوانه عدس مغذي بوده و خاصيت آنتي اکسيدانت، مقوي قلب، تصفيه کننده خون و کاهنده قند خون را دارد. جوانه عدس به شستشو و تحريک کليه‌ها و سيستم غدد فوق کليوي و به تقويت قلب و عروق و افزايش انرژي و قدرت حياتي کمک مي‌کند. ميزان فيبر محلول در جوانه عدس در مقايسه با دانه عدس به ميزان 300درصد افزايش مي‌يابد. فيبر محلول در آب موجود در جوانه عدس به کاهش کلسترول، فشار خون، قند خون و تنظيم ميزان انسولين خون کمک مي‌کند.
منبع:www.salamat.com
/ک