بعضی از آقایان، تا وقتی صدای قلب فرزندشان را نشنیده‌اند حساسیت‌های خاصی در مورد تغذیه همسرشان ندارند ولی از آن روز به بعد مدام در این فکر هستند که روزانه چه‌قدر باید شیر بخورد، چه‌قدر سبزی و میوه، چه‌قدر گوشت و یا دقیقا چه باید بخورند و چه چیز نخورند؟
تقریبا با اطمینان می‌توان گفت هیچ‌کدام از دستورات غذایی دوران بارداری که نوشته و گفته می‌شود تمام و کمال قابل اجرا نیستند؛ درست مثل اکثر رژیم‌های لاغری. به همین دلیل ساده، یک خانم باردار نمی‌تواند از صبح تا شب بنشیند و حساب کند دقیقا چه خورده و چه نخورده و باید بخورد.
لذا تاکید پزشکان بر این است که خانواده خانم باردار به ویژه همسر او نباید مدام این استرس و دغدغه روزانه را برایش ایجاد کند.
چه نوع استرسی میتواند باعث مشکلات بارداری شود؟
زمانی که بتوانید استرس را مدیریت کنید و به درستی از عهده آن برآیید، این به بدان معناست که با چالش‌های جدیدی در زندگی مواجه شده‌اید. استرس منظم در دوران بارداری، مانند ضرب الاجل‌های کاری، ممکن است کمی شرایط را برای مادر سخت کند.
با این حال استرس شدید در دوران بارداری ممکن است شانس شما را برای مشکلات خاصی مانند زایمان زودرس افزایش دهد. اکثر زنانی که در دوران بارداری دچار استرس شدید می‌شوند، می‌توانند بچه‌های سالمی داشته باشند.
استرس چگونه میتواند بر بارداری شما تاثیر بگذارد؟
استرس در دوران بارداری یک شرایط روحی و روانی رایج است، زیرا بارداری باعث تغییرات بسیاری در بدن مادر می‌شود. اگر این استرس بدون درمان و برای طولانی مدت باقی بماند میتواند باعث مشکلاتی مانند فشار خون بالا و بیماری قلبی شود.
در دوران بارداری، استرس میتواند شانس تولد نوزاد نارس (متولد قبل از هفته ۳۷ بارداری) یا نوزاد کم وزن (با وزن کمتر از ۵ پوند، ۸ اونس) را افزایش دهد. نوزادانی که خیلی زود یا خیلی کوچک به دنیا می‌آیند بیشتر در معرض خطر مشکلات سلامتی هستند.
دلایل استرس در دوران بارداری
دلایل استرس برای هر زنی در این دوران متفاوت است، اما در اینجا به برخی از دلایل رایج استرس در دوران بارداری اشاره می‌کنیم:
ممکن است با ناراحتی‌های دوران بارداری مانند حالت تهوع صبحگاهی، یبوست، خستگی یا کمردرد دست و پنجه نرم کنید.
هورمون‌های زنان در این دوران در حال تغییر هستند، این تغییرات میتواند باعث تغییر خلق و خوی شما شود. نوسانات خلقی میتواند کنترل استرس را سخت‌تر کند.
شما ممکن است نگران باشید که در طول زایمان چه اتفاقی می‌افتد یا چگونه از کودک خود مراقبت کنید.
اگر کار می‌کنید، ممکن است مجبور شوید وظایف شغلی را مدیریت کنید.
ممکن است نگران این باشید که چگونه رفتار شما میتواند به روی کودک شما تأثیر بگذارد.
وای من امروز دراگون سرخم رو نخوردم
طبق جدیدترین توصیه‌ای که بیشتر مراکز مهم و معتبر علمی زنان و تغذیه دنیا می‌کنند، اگر یک خانم شهری تغذیه معمولی (مثل همین تغذیه‌ای که همه ما کم و بیش داریم) داشته باشد، طی بارداری، صحیح آن است که همان را ادامه دهد و هر چه دوست دارد به همان اندازه‌ای که قبلا می‌خورده بخورد
امّا اگر خانمی از قبل بارداری مشکلات تغذیه‌ای دارد، مثلا بعضی مواد غذایی مهم را نمی‌خورد یا دچار چاقی مفرط است باید طبق‌نظر مشاور تغذیه و زنان آن اشکالات را رفع کند.
برای کاهش استرس در بارداری چه بخوریم
برای کاهش استرس در دوران بارداری استفاده از مواد غذایی مقوی و سالم بسیار اهمیت دارد و بسیار مهم است که خانم‌های باردار از خوردن غذاهای آماده و مضر دوری کنند. همچنین آشامیدن آب و عرقیجاتی مانند بهارنارنج، گلاب و عرق بیدمشک میتواند در کاهش استرس در میان خانم‌های باردار موثر باشد.
لذا شما به عنوان همسر یک خانم باردار کافی است چند نکته را به او متذکر شوید:
• باید از دو ماه قبل از بارداری و حتی در همین سه ماهه اول بارداری قرص اسیدفولیک را برای پیشگیری از ناهنجاری‌های جنینی استفاده کند.
• باید از هفته بیستم بارداری (همسر شما الان در هفته 13 یا 14 بارداری است) یعنی زمانی که خون‌سازی جنینی شروع می‌شود و از آهن مادر استفاده می‌کند، علاوه بر تغذیه معمولی، قرص آهن هم با تجویز پزشک بخورد
• اگر تمایل دارید از مکمل‌های متعددی که امروزه در بازار هستند و برای دوران بارداری ساخته شده‌اند برای او بخرید حتما باید نظر پزشک را جویا شوید. شاید بد نباشد برای همسرتان، به ویژه اگر قبل از بارداری هم تغذیه درستی نداشته است در حد معقول و بی‌ضرر انواع ویتامین‌ها را در نظر بگیرید امّا آنچه مصرف مقدار اضافه‌اش طی بارداری قطعی و ضروری است تنها اسیدفولیک و آهن است.
• بر مصرف بعضی غذاها به منظور دختر یا پسر شدن فرزندتان اصرار نداشته باشید. حتما می‌دانید که همسر شما کروموزم XX دارد و بسته به اینکه با چه نوع اسپرمی از شما به طور اتفاقی در هنگام لقاح ترکیب شده باشد XY پسر و یا XX دختر خواهد شد.
البته بعضی از زوجین هستند که قبل از اقدام به بارداری به سراغ آزمایشگاه‌های ژنتیک می‌روند و برای تعیین جنسیت دلخواه تلاش می‌کنند. لازم است بدانید کاری که در این مراکز انجام می‌شود نیز تنها بالا بردن احتمال این لقاح تصادفی است.
آنها با در نظر گرفتن زمان دقیق تخمک‌گذاری، شرایط تسهیل عبور اسپرم‌های پسرزا y و یا دخترزا X را مهیا می‌کنند و به زن و شوهر می‌گویند داشتن رابطه جنسی در چه زمانی از تخمک‌گذاری به نفع پسر دار شدن یا دختر دار شدن آنهاست.
تأثیر افکار منفی بر استرس در دوران بارداری
تفکرات منفی میتواند باعث اشکالات اساسی در رفتار و اعمال فرد شود و استرس و نگرانی را در فرد تشدید کند. بسیاری از مواقع به محض این که اتفاق بدی رخ می‌دهد، اکثر افراد آن را با اتفاقات بد گذشته پیوند می‌دهند و احساس ناراحتی و غم می‌کنند.
احتمالا بیش از اندازه به تجزیه و تحلیل تجارب معمولی و تعاملاتشان می‌پردازند و این در حالی است که بسیاری از مشغله‌های ذهنی فرد، حتی وجود خارجی ندارند.
شاید همین حالا در مورد بسیاری از مشکلات که احتمال می‌دهید به نتایج منفی برسید، به خود سخت بگیرید و مضطرب شوید. افکار منفی استرس را افزایش می‌دهد و منجر به ترشح مقدار زیادی از هورمون استرس یا کورتیزول می‌شود. کورتیزول از جفت عبور می‌کند و مستقیما وارد بدن جنین می‌شود و مشکلات زیادی را برای او به وجود می‌آورد.
کودکانی که در معرض کورتیزول قرار می‌گیرند، در 18 ماهگی هوش کمتری دارند و اغلب ترسو و مضطرب هستند. استرس مادر احتمال ابتلا به بیش فعالی و بی‌توجهی را در کودک دو برابر می‌کند.
طریقه کاهش دادن استرس دوران بارداری
در ادامه به چند راه برای کمک به کاهش استرس اشاره خواهیم کرد:
بدانید که استرس‌های بارداری موقتی است. سعی کنید در رابطه با استرس و کنترل آن با پزشک مشورت کنید.
سالم و تندرست بمانید. غذاهای سالم بخورید، زیاد بخوابید و ورزش کنید (با تایید پزشک). ورزش میتواند علاوه بر کمک به کاهش استرس، به ناراحتی‌های رایج در دوران بارداری هم کمک کند.
فعالیت‌هایی را که نیازی به انجام آنها ندارید کاهش دهید. به عنوان مثال، از شریک زندگی خود بخواهید که در کارهای خانه کمک کند.
فعالیت‌های تمدد اعصاب مانند یوگای قبل از تولد یا مدیتیشن را امتحان کنید. این فعالیت‌ها می‌توانند به شما در مدیریت استرس و آمادگی برای زایمان و زایمان کمک کنند.
در کلاس آموزش زایمان شرکت کنید تا بدانید در دوران بارداری و چه زمانی نوزادتان به دنیا می‌آید چه انتظاری دارید. روش‌های تنفس و آرامش را که در کلاس یاد می‌گیرید تمرین کنید.
اگر شاغل هستید، از قبل برای بارداری خود برنامه‌ریزی کنید.
افراد اطراف شما نیز ممکن است به کاهش استرس کمک کنند.
در اینجا چند راه برای کاهش استرس با کمک دیگران وجود دارد:
شریک زندگی، خانواده و دوستان شما بهترین کسانی هستند که می‌توانند روی کاهش استرس شما تاثیرگذار باشند.
به دنبال آن باشید که چه چیزی باعث استرس شما می‌شود و با شریک زندگی، دوست، خانواده یا ارائه دهنده خود در مورد آن صحبت کنید.
از افرادی که به آنها اعتماد دارید کمک بخواهید. به عنوان مثال، ممکن است برای تمیز کردن خانه به کمک نیاز داشته باشید، از خواهر یا دوست خود کمک بخواهید.
امّا چه مواردی منجر به استرس در مادران باردار خواهد شد:
رویدادهای منفی زندگی مواردی چون طلاق، بیماری یا مرگ در خانواده، یا از دست دادن شغل یا خانه هستند.
حوادث فاجعه بار شامل زلزله، طوفان یا حملات تروریستی
استرس طولانی مدت. این نوع استرس میتواند به دلیل داشتن مشکلات مالی، سوء استفاده، بی‌خانمانی یا مشکلات جدی سلامتی ایجاد شود.
افسردگی یا اضطراب. افسردگی یک وضعیت پزشکی است که باعث احساس غم و اندوه و از دست دادن علاقه به کارهایی می‌شود که دوست دارید انجام دهید. این میتواند بر احساس، فکر و عمل شما تأثیر بگذارد و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند. برای بهتر شدن نیاز به درمان دارد.
اضطراب، احساس نگرانی یا ترس از اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد
هر دو شرایط ممکن است مراقبت از خود و کودک را سخت کند. افسردگی و اضطراب رایج و قابل درمان است، بنابراین اگر احساس افسردگی یا اضطراب می‌کنید با پزشک صحبت کنید. اگر این شرایط را قبل از بارداری داشته‌اید، قبل از قطع یا شروع هر دارویی با پزشک خود صحبت کنید. ترک ناگهانی دارو میتواند مشکلات جدی برای شما و کودکتان ایجاد کند. اگر نیاز به قطع مصرف دارو یا تعویض دارو دارید، مراجعه به پزشک میتواند بسیار موثر باشد.
استرس محله. برخی از زنان ممکن است از زندگی در محله‌ای با فقر و جرم و جنایت استرس داشته باشند.
نژاد پرستی. برخی از زنان ممکن است در طول زندگی خود با استرس ناشی از نژادپرستی مواجه شوند. این موضوع نشان می‌دهد که چرا زنان آفریقایی-آمریکایی در ایالات متحده نسبت به زنان سایر گروه‌های نژادی یا قومی احتمال بیشتری برای داشتن نوزادان نارس و کم وزن دارند.
استرس مربوط به بارداری برخی از زنان ممکن است در مورد مسائل مربوط به بارداری باشد. آنها ممکن است در مورد از دست دادن نوزاد، سلامت کودک خود یا اینکه چگونه با زایمان و تولد یا پدر و مادر شدن کنار بیایند، استرس داشته باشند. اگر چنین احساسی دارید، با پزشک صحبت کنید.
نویسنده: بخش کوتاهی از این متن توسط الهه رضاییان نوشته شده است.
منبع: بخش خانواده و مشاوره پرتال فرهنگی راسخون
