شهيد مدني و روحانيت همدان
گفتگو با سيد محمد حسني
در ابتدا كمي درباره خود و سابق آشنائيتان با شهيد مدني بگوئيد.
اولين خاطره‌اي كه يادم هست بازگشايي مدارس جديد بود. در همدان يهودي ها مدرسه‌اي را راه اندازي كرده بودند و مدارس جديد نيز راه افتاده بودند. ما در همدان پيش كربلايي احمد درس مي‌خوانديم و چون اجازه ندادند مكتب ها به كارشان ادامه بدهند، ايشان رفت و حسابدار بازار شد. پدرما اجازه نداد ما در مدارس جديد وارد شويم، لذا ما را به روستاي شورين كه نزديك ترين روستا به همدان بود، فرستاد كه صبح مي‌رفتيم و عصر برمي‌گشتيم. پدر مرحوم آيت الله موسوي همداني، امام جمعه سابق، روحاني بود و مكتب داري هم مي‌كرد و ما پيش ايشان شروع به درس خواندن كرديم و اين فاصله را از شهر همدان تا روستاي شورين مي‌رفتيم.
در قديم، همدان مركز صارات كرباس و چيت بود و از شهرهاي شمال، به ويژه رشت برنج وارد مي‌كردند. پدر ما بازاري بود و با تجارت روزگار مي‌گذراند. يادم هست كه با يكي از همشهريان همداني، يعني پدر حاج حسن دباغ (همسر خانم مرضيه حديدچي (دباغ) بانوي انقلابي مشهور) در رشت مغازه‌اي داشت. البته فقط براي تجارت در رشت بودند و در آنجا منزل نداشتند. آنها در مسجدي به امامت حجت الاسلام لامكان نماز مي‌خواندند. پدرم از اين روحاني بهره زيادي برد و هميشه ايشان را ياد مي‌كرد.
در هر حال از آنجا برنج به همدان مي‌آوردند . از همدان چيت و كرباس مي‌بردند و تجارت مي‌كردند. بعد از جرياناتي كه در گيلان اتفاق افتاد و جنگ هائي پيش آمد، مرحوم پدرم مي‌گفت دشمن براي اين خطه نقشه عجيبي كشيده و مي خواهد حيثيت مردم را ببرد و با ايجاد فساد به شيوه غرب و برهنگي و رواج بهائيت، مردم را از دين منحرف كند، به همين منظور بعد از مدتي تصميم گرفت مغازه رشت را بفروشد و به زندگي در همدان كه از قديم به دارالمومنين معروف بود، اكتفا كند. بارها اين موضوع را متذكر مي‌شد كه من اطمينان نداشتم با ماندن شما بچه ها در رشت، چه بلائي برسر دينتان مي‌آمد. پدر بنده مرد بسيار نجيب و معتقدي بود و هميشه يادآوري مي‌كرد هيچ شهري همدان نمي‌شود و لذا با آن سرسبزي رشت، همدان را به آنجا ترجيح داد. پدر ما به شهر خود بازگشت و در آن زمان روحانيت در همدان بسيار فعال بود. تمام بازاريان قبل از اينكه به بازار بروند، اول به جلسه درس مي‌رفتند و بحث مسائل شرعي خريد و فروش را مي‌خواندند و بعد به بازار مي‌رفتند. خدا رحمت كند پدرم با روحانيت رفت و آمد داشت و خانه يكي بود. او با خيلي از علما آشنا بود.
ايشان ويژگي هاي مثبت همه را تقويت مي‌كرد و در مورد تربيت و رشد افراد سعي بليغ داشت. يك بعداي نبود. بسيار پركار و پرجوش بود. با جوان ها خوش بود و تا ساعاتي از نيمه شب با آنان صحبت مي‌كرد. خود را وقف مردم و جامعه مي‌دانست و از هيچ خدمتي مضايقه نمي‌كرد. هر چند خودش ترك بود و لهجه‌اش گوياي آن است، برايش فرق نمي‌كرد كه طرف مقابل افغاني باشد يا ترك يا لر يا عرب. تركي صحبت كردنش گيرا بود و به عربي كه سخنراني مي‌كرد، عرب ها جذب مي‌شدند. هر جا كه بود خدمت خود را انجام مي‌داد. شاگردانش در افغانستان و پاكستان هم بودند، از جمله شهيد عزالدين حسيني كه مدت ها در محضر ايشان تحصيل كرده بود. در مشهد بيشتر با شاگردش مرحوم كافي دمساز بود. در گنبد خدمات فراواني كرد و در لرستان زحمات زيادي كشيد. در همدان اين همه صندوق قرض الحسنه و درمانگاه و دارالايتام حاصل زحمات ايشان است. در آذرشهر، مخصوصاً در تعطيل كردن كارخانه شراب نقش مهمي داشت.
ايشان با جوان ها جوان بود، با متهجد متهجد بود. اجتماعي بود و با مردم زندگي مي‌كرد و در بين مردم حضور داشت. گوشه نشين نبود. هنگامي كه سخنراني مي‌كرد مردم را به هيجان مي‌آورد. وقتي مي‌گفت عزيزان من به خود آئيد، اين نفس را تنبيه كنيد، از خودم شرم مي‌كنم، چون بايد اول خودم را نصيحت كنم، اشك از چشمانش سرازير مي‌شد و همه منقلب مي‌شدند. صدايش هنوز در گوشم طنين انداز است. در آخر عمر هم كه خونش را در نماز جمعه تبريز تقديم انقلاب كرد و به شهادت رسيد. درباره ي ايشان هرچه بگويم، كم گفته‌ام.
همچنين عده‌اي تلاش مي‌كردند بين شهيد مدني و مرحوم آيت الله بني صدر هم اختلاف ايجاد كنند، ولي مرحوم بني صدر روحيات و شهامت و حالت خاصي داشت و لذا معاندين موفق نمي‌شدند. مرحوم آقاي بني صدر سيدي بود مجتهد، تحصيلكرده نجف و از نظر امور دنيوي، مالك زاده بود، يعني اجدادش مالك بودند. در اظهارنظر هم انسان باشهامتي بود و اگر كسي مشكلي را براي ايشان مطرح كرد، بلافاصله به مسئول مربوطه زنگ مي‌زد و عتاب مي‌كرد كه چرا اين طور رفتار كرديد؟ توقع ايشان از مرحوم آقاي آخوند اين بود كه شما با اين موقعيت قابل توجه در همدان و ارادتمندي اغلب طلاب نسبت به شما، چرا در اظهارنظر درباره رژيم شاه احتياط مي‌كنيد؟ مرحوم آقاي آخوند نظراتشان فرق مي‌كرد و از زمان مرحوم حاج شيخ عبدالكريم حائري خوف اين را داشتند كه حوزه در معرض خطر قرار بگيرد، چون تصورشان اين بود كه رژيم قوي تر از اين حرف هاست و ما نمي‌توانيم موفق بشويم، بنابراين بايد حوزه و مدرسه و طلاب را حفظ كنيم. شايد شنيده باشيد كه در زمان رضاشاه كاري كردند كه مدرسه فيضيه قم هم طلبه نداشت و طلبه ها صبح ها بيرون شهر و در باغات مي‌رفتند و درس مي‌خواندند و شب ها به مدرسه برمي‌گشتند.
در همدان در زمان رضاشاه مدرسه علميه زنگنه را خراب كردند و وسط آن مدرسه دخترانه ساختند. موقعي كه رضا خان به درك واصل شد، مرحوم آيت الله بني صدر مدرسه را پس گرفت و آن را احيا و تجديد بنا كرد و براي افتتاح حوزه، مرحوم آقاي فلسفي را دعوت كرد كه سه روز سخنراني كرد. يكي از چيزهائي كه حكومت در آن خيلي جدي بود، اختلاف ايجاد كردن بين روحانيون همدان بود. مرحوم آقاي مدني و مرحوم آقاي بني صدر از نظر فكر و روحيه به هم نزديك تر از ديگران بودند و هر دو شهامت زيادي داشتند. ويژگي شهيد مدني اين بود كه نظام شاهنشاهي را شجاعانه رد مي‌كرد. ايشان فقط مديريت و نظم اجتماعي و نظام شرع را قبول داشت و با هرج و مرج مقابله مي‌كرد. شهيد مدني با تقواي بي نظير و متانت بالايش، محبوبيت زيادي را كسب كرده بود. ايشان ارادت خاصي به امام خميني داشت و انقلاب را لازم مي‌ديد تا زمينه براي ظهور حضرت ولي عصر، امام زمان (عج) فراهم شود.
خيلي از روحاني ها به چند مرجع نجف يا قم معتقد بودند، اما شهيد مدني جز امام خميني، كسي را به عنوان مرجع معرفي نمي‌كرد و ايشان را تنها منجي كشور مي‌دانست و معتقد بود تنها كسي كه بالاخره ما را از دست اين رژيم ستمگر و سفاك نجات و از اين فلاكت نجات خواهد داد، امام است. امام فردي بود كه علاقمندان به ايشان، از جمله آقاي مدني، پيروي از فرد ديگري را مصلحت نمي‌دانستند.
ايشان فرمود:«بايد خانه را به نام بنياد شهيد كنيد.» و ما اين كار را كرديم. بعد از شهادت ايشان، اين خانه خيلي دست به دست گرديد. بنياد شهيد گفت اين خانه وقف امام جمعه است. امام جمعه همدان هم آيت الله نوري شدند و گفتند كه اين خانه‌اي نيست كه به درد اين كار بخورد و خانه‌اي كه الان متعلق به امام جمعه است، به نام بنياد شهيد خريداري و خانه قبلي فروخته شد كه وجه اين خانه داده شود. خانه را به همان كسي فروختيم كه از اصل، خانه به او تعلق داشت. آن بنده خدا فوت كرد و گشتيم وارث او را پيدا كنيم،ديديم وارث ندارد. بالاخره خانه را داديم به بنياد شهيد و خانه بعد از اين همه دست به دست گشتن ها، دوباره شد مال بنياد شهيد و حالا به عنوان خانه شهيد مدني هنوز باقي است و تبديل به موزه شهيد مدني شده است.
نامه‌اي هم به عنوان استعفا نوشته بود و با عصبانيت همه نامه ها را سرپله ريخت كه برود سوار ماشين بشود و به منزل برود. من فوراً به بچه ها گفتم نامه ها را جمع كنند كه حتي يك برگش هم دست كسي نيفتد و همه را بدهند و به من. نامه ها اعتراض آقاي مدني به موارد مختلف بود كه براي جاهاي مختلفي فرستاده بود. من به منزل ايشان رفتم و ديدم شهيد مدني نشسته و دارد مطالعه مي‌كند. در زدم ، ولي ايشان توجه نكرد. رفتم و به حاج اسدالله فتحي عرض كردم:«شما برويد. آقا براي شما احترام بيشتري قائل است.» با ايشان رفتيم و دق الباب كرديم ايشان در را باز كرد و ما سعي كرديم ايشان را از رفتن باز داريم و از ناراحتي‌اش بكاهيم.
در زمان انقلاب وقتي تانك ها را تسخير كردند، نيمي از اسلحه ها به منزل آقاي عالمي رفت و فرزندان ايشان كه جزو منافقين بودند، اسلحه ها را بردند. از همان روز مردم كم كم از ايشان فاصله گرفتند. شهيد مدني خيلي چيزها را مي‌دانست، اما سكوت مي‌كرد. يك روحاني در مقابلش قد علم كرده بود كه اجازه اجتهاد و از مرجعي مجوز نداشت، در حالي كه آيت الله مدني مجتهد نماينده حضرت امام در غرب كشور بود. البته بعدها هم كه شهيد مدني با حكم نمايندگي رسمي از سوي امام، وارد همدان شد، هرگز برخورد بدي با آقاي عالمي نكرد. قبلاً آقاي عالمي نماز جمعه را مي‌خواند و آقاي مدني مي‌آمد و اقتدا مي‌كرد تا اينكه رسماً از طرف امام به آيت الله مدني ابلاغ شد نماز جمعه را ايشان بخواند و محل نماز جمعه از مسجد ميرزا داوود به دانشگاه تغيير مكان داده شد.
يك روز آقاي كي نژراد استاندار از من پرسيد اين صندوق قرض الحسنه چه طوري تأسيس شد؟ گفتم يك روز خدمت آقاي مدني بوديم، فرمود اين صدقات چيست كه مي‌دهيد؟ قبض هاي يك تومني چاپ كنيد و به اشخاص قرض الحسنه بدهيد. در ميان آن جمع به بنده فرمود تو مسئول اين كار. عرض كردم چشم! آمديم و قبض ها را چاپ كرديم و به رفقا داديم و چهار پنج توماني جمع آوري شد. بعد ديديم نمي‌شود افراد به حجره ما بيايند و بروند. فكر كرديم بعد از تعطيلي حجره، در مغازه‌اي پشت مسجد ميرزاداود كه متعلق به آقاي رستمي نجار بود و مغازه خالي بود، صندوق قرض‌الحسنه راه بيندازيم. حجره كه تعطيل مي‌شد مي‌رفتيم در اين مغازه. خدا رحمت كند شهيد هزاوه‌اي را كه آن زمان شاگرد من بود و در كارهاي صندوق به من كمك مي‌كرد و بعد از انقلاب توسط منافقين در جلوي منزلش ترور شد و به شهادت رسيد. همراه شهيد هزاوه‌اي مي‌رفتيم و هفت هشت نفري مي‌آمدند و قرض مي‌گرفتند. اين صندوق كم كم گسترش پيدا كرد و هم اكنون به قرض الحسنه مهديه تبديل شده و داراي چند شعبه است.
منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 57
/ج
*درآمد
در ابتدا كمي درباره خود و سابق آشنائيتان با شهيد مدني بگوئيد.
اولين خاطره‌اي كه يادم هست بازگشايي مدارس جديد بود. در همدان يهودي ها مدرسه‌اي را راه اندازي كرده بودند و مدارس جديد نيز راه افتاده بودند. ما در همدان پيش كربلايي احمد درس مي‌خوانديم و چون اجازه ندادند مكتب ها به كارشان ادامه بدهند، ايشان رفت و حسابدار بازار شد. پدرما اجازه نداد ما در مدارس جديد وارد شويم، لذا ما را به روستاي شورين كه نزديك ترين روستا به همدان بود، فرستاد كه صبح مي‌رفتيم و عصر برمي‌گشتيم. پدر مرحوم آيت الله موسوي همداني، امام جمعه سابق، روحاني بود و مكتب داري هم مي‌كرد و ما پيش ايشان شروع به درس خواندن كرديم و اين فاصله را از شهر همدان تا روستاي شورين مي‌رفتيم.
در قديم، همدان مركز صارات كرباس و چيت بود و از شهرهاي شمال، به ويژه رشت برنج وارد مي‌كردند. پدر ما بازاري بود و با تجارت روزگار مي‌گذراند. يادم هست كه با يكي از همشهريان همداني، يعني پدر حاج حسن دباغ (همسر خانم مرضيه حديدچي (دباغ) بانوي انقلابي مشهور) در رشت مغازه‌اي داشت. البته فقط براي تجارت در رشت بودند و در آنجا منزل نداشتند. آنها در مسجدي به امامت حجت الاسلام لامكان نماز مي‌خواندند. پدرم از اين روحاني بهره زيادي برد و هميشه ايشان را ياد مي‌كرد.
در هر حال از آنجا برنج به همدان مي‌آوردند . از همدان چيت و كرباس مي‌بردند و تجارت مي‌كردند. بعد از جرياناتي كه در گيلان اتفاق افتاد و جنگ هائي پيش آمد، مرحوم پدرم مي‌گفت دشمن براي اين خطه نقشه عجيبي كشيده و مي خواهد حيثيت مردم را ببرد و با ايجاد فساد به شيوه غرب و برهنگي و رواج بهائيت، مردم را از دين منحرف كند، به همين منظور بعد از مدتي تصميم گرفت مغازه رشت را بفروشد و به زندگي در همدان كه از قديم به دارالمومنين معروف بود، اكتفا كند. بارها اين موضوع را متذكر مي‌شد كه من اطمينان نداشتم با ماندن شما بچه ها در رشت، چه بلائي برسر دينتان مي‌آمد. پدر بنده مرد بسيار نجيب و معتقدي بود و هميشه يادآوري مي‌كرد هيچ شهري همدان نمي‌شود و لذا با آن سرسبزي رشت، همدان را به آنجا ترجيح داد. پدر ما به شهر خود بازگشت و در آن زمان روحانيت در همدان بسيار فعال بود. تمام بازاريان قبل از اينكه به بازار بروند، اول به جلسه درس مي‌رفتند و بحث مسائل شرعي خريد و فروش را مي‌خواندند و بعد به بازار مي‌رفتند. خدا رحمت كند پدرم با روحانيت رفت و آمد داشت و خانه يكي بود. او با خيلي از علما آشنا بود.
روحانيون همدان چه كساني بودند؟
چه كساني در انقلاب نقش مؤثري داشتند؟
چگونه با شهيد مدني آشنا شديد؟
چه خاطره‌اي از آن روزها داريد؟
قبل از انقلاب، سفر هم با شهيد مدني مي‌رفتيد؟
از سلوك شهيد مدني با مردم خاطراتي را بيان كنيد.
ايشان ويژگي هاي مثبت همه را تقويت مي‌كرد و در مورد تربيت و رشد افراد سعي بليغ داشت. يك بعداي نبود. بسيار پركار و پرجوش بود. با جوان ها خوش بود و تا ساعاتي از نيمه شب با آنان صحبت مي‌كرد. خود را وقف مردم و جامعه مي‌دانست و از هيچ خدمتي مضايقه نمي‌كرد. هر چند خودش ترك بود و لهجه‌اش گوياي آن است، برايش فرق نمي‌كرد كه طرف مقابل افغاني باشد يا ترك يا لر يا عرب. تركي صحبت كردنش گيرا بود و به عربي كه سخنراني مي‌كرد، عرب ها جذب مي‌شدند. هر جا كه بود خدمت خود را انجام مي‌داد. شاگردانش در افغانستان و پاكستان هم بودند، از جمله شهيد عزالدين حسيني كه مدت ها در محضر ايشان تحصيل كرده بود. در مشهد بيشتر با شاگردش مرحوم كافي دمساز بود. در گنبد خدمات فراواني كرد و در لرستان زحمات زيادي كشيد. در همدان اين همه صندوق قرض الحسنه و درمانگاه و دارالايتام حاصل زحمات ايشان است. در آذرشهر، مخصوصاً در تعطيل كردن كارخانه شراب نقش مهمي داشت.
ايشان با جوان ها جوان بود، با متهجد متهجد بود. اجتماعي بود و با مردم زندگي مي‌كرد و در بين مردم حضور داشت. گوشه نشين نبود. هنگامي كه سخنراني مي‌كرد مردم را به هيجان مي‌آورد. وقتي مي‌گفت عزيزان من به خود آئيد، اين نفس را تنبيه كنيد، از خودم شرم مي‌كنم، چون بايد اول خودم را نصيحت كنم، اشك از چشمانش سرازير مي‌شد و همه منقلب مي‌شدند. صدايش هنوز در گوشم طنين انداز است. در آخر عمر هم كه خونش را در نماز جمعه تبريز تقديم انقلاب كرد و به شهادت رسيد. درباره ي ايشان هرچه بگويم، كم گفته‌ام.
معاندين سعي مي‌كردند بين ايشان و ساير روحانيون اختلاف ايجاد كنند. در اين زمينه هم به نكاتي اشاره كنيد.
همچنين عده‌اي تلاش مي‌كردند بين شهيد مدني و مرحوم آيت الله بني صدر هم اختلاف ايجاد كنند، ولي مرحوم بني صدر روحيات و شهامت و حالت خاصي داشت و لذا معاندين موفق نمي‌شدند. مرحوم آقاي بني صدر سيدي بود مجتهد، تحصيلكرده نجف و از نظر امور دنيوي، مالك زاده بود، يعني اجدادش مالك بودند. در اظهارنظر هم انسان باشهامتي بود و اگر كسي مشكلي را براي ايشان مطرح كرد، بلافاصله به مسئول مربوطه زنگ مي‌زد و عتاب مي‌كرد كه چرا اين طور رفتار كرديد؟ توقع ايشان از مرحوم آقاي آخوند اين بود كه شما با اين موقعيت قابل توجه در همدان و ارادتمندي اغلب طلاب نسبت به شما، چرا در اظهارنظر درباره رژيم شاه احتياط مي‌كنيد؟ مرحوم آقاي آخوند نظراتشان فرق مي‌كرد و از زمان مرحوم حاج شيخ عبدالكريم حائري خوف اين را داشتند كه حوزه در معرض خطر قرار بگيرد، چون تصورشان اين بود كه رژيم قوي تر از اين حرف هاست و ما نمي‌توانيم موفق بشويم، بنابراين بايد حوزه و مدرسه و طلاب را حفظ كنيم. شايد شنيده باشيد كه در زمان رضاشاه كاري كردند كه مدرسه فيضيه قم هم طلبه نداشت و طلبه ها صبح ها بيرون شهر و در باغات مي‌رفتند و درس مي‌خواندند و شب ها به مدرسه برمي‌گشتند.
در همدان در زمان رضاشاه مدرسه علميه زنگنه را خراب كردند و وسط آن مدرسه دخترانه ساختند. موقعي كه رضا خان به درك واصل شد، مرحوم آيت الله بني صدر مدرسه را پس گرفت و آن را احيا و تجديد بنا كرد و براي افتتاح حوزه، مرحوم آقاي فلسفي را دعوت كرد كه سه روز سخنراني كرد. يكي از چيزهائي كه حكومت در آن خيلي جدي بود، اختلاف ايجاد كردن بين روحانيون همدان بود. مرحوم آقاي مدني و مرحوم آقاي بني صدر از نظر فكر و روحيه به هم نزديك تر از ديگران بودند و هر دو شهامت زيادي داشتند. ويژگي شهيد مدني اين بود كه نظام شاهنشاهي را شجاعانه رد مي‌كرد. ايشان فقط مديريت و نظم اجتماعي و نظام شرع را قبول داشت و با هرج و مرج مقابله مي‌كرد. شهيد مدني با تقواي بي نظير و متانت بالايش، محبوبيت زيادي را كسب كرده بود. ايشان ارادت خاصي به امام خميني داشت و انقلاب را لازم مي‌ديد تا زمينه براي ظهور حضرت ولي عصر، امام زمان (عج) فراهم شود.
خيلي از روحاني ها به چند مرجع نجف يا قم معتقد بودند، اما شهيد مدني جز امام خميني، كسي را به عنوان مرجع معرفي نمي‌كرد و ايشان را تنها منجي كشور مي‌دانست و معتقد بود تنها كسي كه بالاخره ما را از دست اين رژيم ستمگر و سفاك نجات و از اين فلاكت نجات خواهد داد، امام است. امام فردي بود كه علاقمندان به ايشان، از جمله آقاي مدني، پيروي از فرد ديگري را مصلحت نمي‌دانستند.
از حالات شهيد مدني به هنگام عبادت و دعا فراوان سخن گفته اند. شما در اين زمينه چه خاطراتي داريد؟
از ساده زيستي شهيد مدني هم به نكاتي اشاره كنيد.
ايشان فرمود:«بايد خانه را به نام بنياد شهيد كنيد.» و ما اين كار را كرديم. بعد از شهادت ايشان، اين خانه خيلي دست به دست گرديد. بنياد شهيد گفت اين خانه وقف امام جمعه است. امام جمعه همدان هم آيت الله نوري شدند و گفتند كه اين خانه‌اي نيست كه به درد اين كار بخورد و خانه‌اي كه الان متعلق به امام جمعه است، به نام بنياد شهيد خريداري و خانه قبلي فروخته شد كه وجه اين خانه داده شود. خانه را به همان كسي فروختيم كه از اصل، خانه به او تعلق داشت. آن بنده خدا فوت كرد و گشتيم وارث او را پيدا كنيم،ديديم وارث ندارد. بالاخره خانه را داديم به بنياد شهيد و خانه بعد از اين همه دست به دست گشتن ها، دوباره شد مال بنياد شهيد و حالا به عنوان خانه شهيد مدني هنوز باقي است و تبديل به موزه شهيد مدني شده است.
در دوران پس از پيروزي انقلاب، شهيد مدني به چه اموري رسيدگي مي‌كردند؟
نامه‌اي هم به عنوان استعفا نوشته بود و با عصبانيت همه نامه ها را سرپله ريخت كه برود سوار ماشين بشود و به منزل برود. من فوراً به بچه ها گفتم نامه ها را جمع كنند كه حتي يك برگش هم دست كسي نيفتد و همه را بدهند و به من. نامه ها اعتراض آقاي مدني به موارد مختلف بود كه براي جاهاي مختلفي فرستاده بود. من به منزل ايشان رفتم و ديدم شهيد مدني نشسته و دارد مطالعه مي‌كند. در زدم ، ولي ايشان توجه نكرد. رفتم و به حاج اسدالله فتحي عرض كردم:«شما برويد. آقا براي شما احترام بيشتري قائل است.» با ايشان رفتيم و دق الباب كرديم ايشان در را باز كرد و ما سعي كرديم ايشان را از رفتن باز داريم و از ناراحتي‌اش بكاهيم.
ايشان به چه دليل استعفا دادند؟
در زمان انقلاب وقتي تانك ها را تسخير كردند، نيمي از اسلحه ها به منزل آقاي عالمي رفت و فرزندان ايشان كه جزو منافقين بودند، اسلحه ها را بردند. از همان روز مردم كم كم از ايشان فاصله گرفتند. شهيد مدني خيلي چيزها را مي‌دانست، اما سكوت مي‌كرد. يك روحاني در مقابلش قد علم كرده بود كه اجازه اجتهاد و از مرجعي مجوز نداشت، در حالي كه آيت الله مدني مجتهد نماينده حضرت امام در غرب كشور بود. البته بعدها هم كه شهيد مدني با حكم نمايندگي رسمي از سوي امام، وارد همدان شد، هرگز برخورد بدي با آقاي عالمي نكرد. قبلاً آقاي عالمي نماز جمعه را مي‌خواند و آقاي مدني مي‌آمد و اقتدا مي‌كرد تا اينكه رسماً از طرف امام به آيت الله مدني ابلاغ شد نماز جمعه را ايشان بخواند و محل نماز جمعه از مسجد ميرزا داوود به دانشگاه تغيير مكان داده شد.
چرا بعد از شهادت ايشان، نامشان اين قدر در همدان مسكوت مانده است؟
يك روز آقاي كي نژراد استاندار از من پرسيد اين صندوق قرض الحسنه چه طوري تأسيس شد؟ گفتم يك روز خدمت آقاي مدني بوديم، فرمود اين صدقات چيست كه مي‌دهيد؟ قبض هاي يك تومني چاپ كنيد و به اشخاص قرض الحسنه بدهيد. در ميان آن جمع به بنده فرمود تو مسئول اين كار. عرض كردم چشم! آمديم و قبض ها را چاپ كرديم و به رفقا داديم و چهار پنج توماني جمع آوري شد. بعد ديديم نمي‌شود افراد به حجره ما بيايند و بروند. فكر كرديم بعد از تعطيلي حجره، در مغازه‌اي پشت مسجد ميرزاداود كه متعلق به آقاي رستمي نجار بود و مغازه خالي بود، صندوق قرض‌الحسنه راه بيندازيم. حجره كه تعطيل مي‌شد مي‌رفتيم در اين مغازه. خدا رحمت كند شهيد هزاوه‌اي را كه آن زمان شاگرد من بود و در كارهاي صندوق به من كمك مي‌كرد و بعد از انقلاب توسط منافقين در جلوي منزلش ترور شد و به شهادت رسيد. همراه شهيد هزاوه‌اي مي‌رفتيم و هفت هشت نفري مي‌آمدند و قرض مي‌گرفتند. اين صندوق كم كم گسترش پيدا كرد و هم اكنون به قرض الحسنه مهديه تبديل شده و داراي چند شعبه است.
ميدانداري شهيد مدني در انقلاب، مخصوصاً در غرب كشور به چه شكل بود؟
چگونه از رفتن شهيد مدني به تبريز مطلع شديد؟
چگونه از نحوه شهادت ايشان مطلع شديد؟
منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 57
/ج
