اي به خوبي و خرمي چو بهار

شاعر : انوري

گشته در ديدها بهار نگار		اي به خوبي و خرمي چو بهار
ذروه‌ي سقف تو سپهر عيار		عرصه‌ي صحن تو بهشت هوا
وز بهشتت به نزهت آمده عار		از سپهرت به رفعت آمده ننگ
آن دورنگي که داشت ليل و نهار		گشته باطل ز عکس ديوارت
هرچه تقرير کرده موسيقار		در تو از مشکلات موسيقي
هم بر آن پرده سالها تکرار		کرده زان پس مکرران صدات
همه هم ساکن‌اند و هم طيار		معتدل عالمي که در تو طيور
همه هم ثابتند و هم سيار		بلعجب عرصه‌اي که در تو وحوش
باز تو کبک خسته در منقار		کرگ تو پيل کشته بر تارک
ابدالدهر مانده در بيکار		شير و گاو تو بي‌نزاع و غضب
آسمان کرده ايمن از زنگار		تيغ ترکان رزمگاه ترا
مي‌پرستان نه مست و نه هشيار		جام ساقي بزمگاه ترا
مرغ بر بام تو ملک هنجار		موج در جوي تو فلک سرعت
چند کرت عصا و پا افزار		با تو رضوان نهاده پيش بهشت
دهر مزدور و آسمان معمار		عمرها در عمارتت بوده
مردم ديدها هزار هزار		سحر نقش ترا نموده سجود
همه وقتي پر آفتاب عقار		بزمگاه ترا هلال قدح
هيچ کاري دگر نه جز پيکار		ديلم و ترک رزمگاه ترا
تيغ آن چون مجره گوهردار		رمح اين چون شهاب آتش‌سوز
خامه بي‌اضطراب داده قرار		وحش و طير شکارگاه ترا
کافتابش نمي‌رسد به کنار		سايه‌ي تو چنان کشيده شدست
کاسمان را فرود اوست مدار		پايه‌ي تو چنان رفيع شدست
ورنه کردي ستاره بر تو نثار		آسمان زير دست پايه‌ي تست
همچو مرغان فرشته بر ديوار		باغ ميمونت را نشسته مدام
چمن صحن تو چو ارکان چار		طارم قدر تو چو گردون نه
فارغ از گردش خزان و بهار		رستنيهاش چون نبات بهشت
نرگسش همچو عاشقان بيدار		سوسنش همچو منهيان گويا
دايه‌ي نشو را نبوده کنار		يک دم از طفل و بالغش خالي
بي‌گنه بر دريده سينه‌ي نار		پنجه‌ي سرو او به خنجر بيد
بي‌سبب در کشيده چادر قار		سايه‌ي بيد او به چهره‌ي روز
همه اطراف خويش درياوار		صدف افکنده موج برکه‌ي او
لل سنگ ريز او شهوار		فضله‌ي سرخ بيد او مرجان
مرحبا گوي ز ايران هموار		در عاليش بر زبان صرير
سر زلف بنفشه دست چنار		نابسوده در او ز پاس وزير
آن ملک سيرت ملوک آثار		آن قدر قدرت قضا پيمان
ندهد بي‌بهار عدلش بار		ناصرالدين که شاخ نصرت و دين
همه بر درگهش گذارد کار		طاهربن مظفر آنکه ظفر
وانکه بشکست تيغ را بازار		آنکه بفزود کلک را رونق
فتنهاي زمانه را رخسار		وانکه جز باس او ندارد زرد
برکشيدند از درون مسمار		دست رايش بکوفت حلقه‌ي غيب
همتش را چو بحر استظهار		دولتش را چو چرخ استيلا
رخت برداشت رنگش از رخسار		بوي باسش مشام فتنه نيافت
نه اياديش زيردست شمار		نه معاليش پايمال قياس
غور حزمش به يافتن دشوار		کار عزمش به ساختن آسان
پاي خصمش مدام بر دم مار		دست جودش هميشه بر سر خلق
داده دهرش به بندگي اقرار		کرده چرخش به سروري تسليم
خانه‌پرداز فتنه‌ي بسيار		رايت او به جنبش اندک
هرچه رايش به حکم گفته بيار		روزگارش به طبع گفته بگير
گفته با کلک او قدر اسرار		بسته با حکم از قضا بيعت
سايه‌ي شير رايتش به شکار		داشته شير چرخ را دايم
داده يک عزم و يک زبان اقرار		به بزرگيش کاينا من کان
احتساب سياستش به غيار		کرده دوش يهود را تهديد
سرو ماندست و سوسن از احرار		تا جهان لاف بندگيش زدست
چون کنند آفتاب را انکار		از عجب لا اله الا الله
وي قدر بر در تو خواهان بار		اي قضا بر در تو جويان جاه
شعله‌ي باس تو ستاره شرار		مسرع حکم تو زمانه نورد
گشته قايم جهادهاي وقار		کوه را با طلايه‌ي حلمت
فتنه را در مضيقها به عثار		جيش عزمت دليل بوده بسي
قلمت معجزيست باطل خوار		رايتت آيتي است حق‌گستر
تا جهان را مشير گشت و مشار		رتبت کلک دست تو بفزود
کلک را در جهان چو دريا بار		چه عجب زانکه خود مربي نيست
هرچه رايش به حکم گفته بيار		دهرش از انقياد گفته بگير
دارد از من بدين سخن آزار		صاحباني چرا از آنکه فلک
مگر اندر ميان خواب و خمار		اندرين روزها به عادت خويش
زين شتر گربه شعر ناهموار		بيتکي چند مي‌تراشيدم
گشت معني ستان و لفظ سپار		منشي فکرتم چو از دو طرف
گفت هان اي سليم‌دل زنهار		گفتمت صاحبا فلک بشنيد
وين سخن بيش بر زبان مگذار		اين ندا هيچ در سخن منشان
خسرو و صاحب و سپهسالار		آنکه توقيع او کند تعيين
بندگانش ملوک را تيمار		وانکه دارند در مراتب ملک
وانکه نهيش دهد به باد قرار		آنکه امرش دهد به خاک مسير
فلکش جز به آب و آينه يار		وانکه هرگز به هيچ وجه نديد
نه به عون سپاه و عرض سوار		وانکه از روي کبريا دربست
رايت فتح را به گير و به دار		وانکه جز عزم او نجنباند
تاج قيصر به ريشه‌ي دستار		تخت خاقان بگوشه‌ي بالش
هان گرت مي‌نخارد استغفار		صاحبش خواني اي کذي و کذي
از وراي ولايت گفتار		اي در آن پايه کز بلندي هست
دست از نطق زيد و عمرو بدار		نيست از تير چرخ ناطق‌تر
هم شود بي‌زبانتر از سوفار		به خداي ار بدين مقام رسد
بر بساط تو از صغار و کبار		من دليري همي کنم ورنه
اين چنين بر سخنوري اصرار		هيچ صاحب سخن نيارد کرد
تا بود تير عقربي را خار		تا بود بزم زهروي را گل
باد چونان که بشکفد گلزار		فلک مجلست ز زهره‌رخان
پاي بيرون نهاده از مقدار		دور فرمان دهيت همچو ابد
انس و جان بالعشي و الابکار		داعيان دوام دولت تو
جانت از عمر و مال برخوردار		جاهت از حرز و حفظ مستغني

اي به خوبي و خرمي چو بهار

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته