گر شراب دوست را در دست تو نبود ثمن

شاعر : سنايي غزنوي

خويشت را در خرابات جوانمردي فگن		گر شراب دوست را در دست تو نبود ثمن
تا سلو يابي ز سلوي منتي يابي ز من		کان خراباتيست پر سلوي و من بي قياس
عاشقان بيني چمان با جام مي اندر چمن		جوي مي‌بيني روان در باغهاي دلبران
هر يکي در امتحان دلفريبي ممتحن		هاي هاي و هوي و هوي عاشقان و دلبران
تا زماني خويشتن بيني جدا از خويشتن		تا شراب عاشقان نوشي ز دست نيکوان
همچو جان عاشقان در دام زلف پرشکن		سوخته بيني دلي در بيم هجران ساخته
و آن ديگر دست کرده بر سر زانو لگن		ايستاده زان يکي بر پاي چون شمعي برنگ
و آن ديگر برکشيده بر سر از تن پيرهن		آن يکي از خواجگي پيراهن اندر پاکشان
آتش بي دود غيرت گشته پيش باب زن		شاهد حال يکي حالي و آن ديگري
ديگري فتنه شده بر ربع و اطلال و دمن		خاک کوي دوست بر سر کرده مهجوري ز درد
ماه‌رويان پيش ايشان پاي کوب و دست زن		مطربان در من يزيد افگنده نعمتهاي خويش
مژده داده مر روانها را ز لذتها بدن		اين جهان با تن مساعد آن جهان با روح يار
کعبتين گردان و نظاره بمانده مرد و زن		خيل مستان بر بساط نردبازان گشته جمع
يا به نام که برآيد نعره‌اي زان انجمن		يا کدام از ما بماند يا کدام از ما برد
برده او را بي‌گنه افگنده در چاه ذقن		دل به دست دوست همچون يوسف اندر من يزيد
حشر و نشر و دفع و منع و گير و دار و عفو و من		گر قيامت را به صورت ديد خواهي شو ببين
ناجوانمردي کني لاف جوانمردي مزن		عاشقي دعوي کني انصاف معشوقت بده
گور من در کوي خود کن دلق خود سازم کفن		مرده‌ي هجرم حيات من به وصل روي تست
راست هم چونان که عالم را جمال بوالحسن		زنده گرداند وصال روي تو جسم مرا
تا مقام خويش را در خورد خود سازد وطن		آن علي کز حسن و احسان دهر او را برگزيد
چون ببيند بر سر نامه علي ابن حسين		از علو قدر و عدل او زمانه بشکفد
ننگرند اندر اضافت زيرکان با فطن		هر علي را کو اضافت منزلت پيدا کند
گرچه راهن را نباشد انفعال مرتهن		يا اضافت را بدو عزست يا او را بدو
کاين نسب را کرده‌ام با من جمالش مقترن		اين حسن را زين اضافت منزلت نفزود و قدر
اهل بيت خويش را گشتستي از طغيان مجن		اي جمال اهل بيت خويش و فخر دودمان
شخص جود تو گرفت الفاظ ايشان را دهن		جود ايشان را وجود اندر عدم پيوسته بود
بر رسد از وي بگويد شرح احوال زمن		گر خرد معني کند احوال اين گردنده را
تا تو اندر پيش ايشاني چو سيف ذواليزن		ليک ايشان غافلند از گردش چرخ بلند
ساخته‌ست از مکر و از تلبيس مرچه را رسن		اين جهان چاهيست هر کس بر حد و مقدار خويش
روز و شب بستان محنت گشته پستان لبن		هر کرا دايه شود گردون زمين گهواره گير
زو عجب باشد که گردد بر جمالش مفتتن		هر که داند کو همي با پروريده‌ي خود چه کرد
تا بر انگشتان رود از دار دنيا محتزن		حبذا مرغي که او را سازي از انگشت بال
ذات آن صورت ز چين آرد به ماچين ياختن		بر زمين سيم اشک ناب را صورت کند
گنجها از وي پديد آرند سادات سخن		شکلها پيدا شود در طبع و عقل از او بر او
گاه بنشيند چو بر خيزد ز معنيها فتن		گاه از آن گنجش فتن برخيزد اندر ملکها
مشک رخسار ملوک از هيبتش گردد سمن		بر سمن منقار او از مشک چون شکلي کشد
صيد باز اندر هوا نشناسم از صيد زغن		مر مرا در مرغزار معرفت باشد مقام
در يمين من نباشد جز يميني از يمن		در وثاق من نباشد جز همه باز سفيد
شد چنان برکنده چون صنعا به دست اهرمن		اي دريغا خانمان من به دست ناکسان
زو لگد خوردم بمالش چون اديم اندر عدن		هر که را اخلاص کردم در ضمير خويش باز
شد فسون کژدم اندر حق ايشان شعر من		چو به تخليط اندرون کژدم شدند اين مردمان
تا به چشم عاشقان باشند معشوقان وثن		تا جهان کون و فسادست و فنا جفت بقاست
تا سبيل مهتري باشد وثن را بر شمن		تا وثن را از شمن اميد باشد کهتري
دوستانت را مباد از بي‌نواييها حزن		عز و دولت با بقا و نعمتت پيوسته باد
مر ترا هرگز مبادا درد و اندوه و حزن		از حزن خالي مبادا خاندان دشمنانت

گر شراب دوست را در دست تو نبود ثمن

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته