چرا موتورخودرو جوش مي‌آورد؟
نويسنده:سيد مهدي شاهمرادي، كارشناس خودرو
راننده هر خودرو بايد اطلاعات فني اوليه‌اي درباره اتومبيل داشته باشد و به روش‌هاي رفع عيب‌هاي متداول خودرو آگاه باشد.در غير اين صورت، بروز هرعيب جزيي مي‌تواند برنامه‌هاي كار و زندگي او را با تاخير مواجه کند. اين آگاهي باعث مي‌شود ايمني خودرو افزايش يابد؛ اتومبيل بيشتر عمر كند و بهتر شما را به مقصد برساند. همه رانندگان خودرو با اصطلاح «جوش آوردن خودرو» آشنا هستند. در اين نوشته، مي‌کوشم اطلاعات لازم پيرامون دلايل جوش آوردن خودرو، راهكارهاي پيشگيرانه و اقدامات ايمني لازم در موقع اضطرار را در اختيارتان قرار دهم.
به طور كلي، گرفتن بار زياد از موتور خودرو به هر طريق (مثلا به خاطر ترافيك سنگين، حركت در سربالايي، روشن كردن كولر خودرو، اضافه بار خودرو و امثال آن) موجب افزايش دماي موتور و جوش آمدن خودرو مي‌شود. رايج‌ترين علل و راه‌حل‌هاي جوش آوردن خودرو عبارتند از:
• پايين بودن سطح آب رادياتور: سطح آب رادياتور بايد حداقل هفته‌اي يكبار بازديد شود. البته در سيستم خنك‌كننده خودرويي كه مداربسته و تحت فشار است، بايد با توجه به مندرجات كتابچه راهنماي خودرو عمل شود و در صورت نياز به اضافه کردن آب، حداقل نيم ساعت صبر کرد تا آب رادياتور خنك شود.
• كثيف بودن مدار رادياتور: وجود املاح در آب معمولي و همچنين حرارت بالا سبب ايجاد رسوب در مدار رادياتور مي‌شود و اين رسوبات باعث اختلال در گردش آب خواهد شد. در اين راستا سازندگان خودرو اغلب توصيه مي‌كنند كه در سيستم خنك‌كننده از مواد افزودني ضدزنگ رادياتور استفاده شود. ضديخ خاصيت ضدزنگ نيز دارد كه ريختن آن در رادياتور در تمام طول سال كاري مفيد و مقرون‌به‌صرفه خواهد بود. البته بهتر است هر 2 سال يكبار مدار داخلي رادياتور شست‌وشو شود.
• كثيف بودن شبكه رادياتور و گرفتگي شيارهاي آن: بر اثر عبور هوا در سرعت بالا به مرور زمان شبكه‌هاي رادياتور از برگ، حشرات مرده و كاغذ پوشانده شده و باعث اختلال در گردش هوا در شبكه‌ها مي‌شود و در نتيجه مي‌تواند افزايش دما را به همراه داشته باشد. بنابراين توصيه مي‌شود شبكه‌ها حداقل سالي يكبار با مايع حلال روغن و آب كاملا شست‌وشو داده و تميز شوند و بايد از تراشيدن با اجسام تيز يا برس سيمي خودداري كرد.
• پارگي تسمه دينام يا تنظيم نبودن آن: كاركرد صحيح سيستم خنك‌كننده بستگي به تسمه پروانه يا واترپمپ دارد كه وظيفه اصلي آن، گردش آب در موتور است. اگر تسمه شل بوده و روغني يا صدمه‌ديده باشد، آب با سرعت لازم در شبكه خنك‌كننده نخواهد چرخيد و در نتيجه موتور داغ مي‌كند.
• خرابي پمپ آب: اگر مشاهده كرديد كه موتور خودرو آب كم مي‌كند، فورا پمپ آب را بررسي کنيد. در صورت مشاهده نشتي زير پمپ آب، به احتمال قوي كاسه نمد داخل پمپ خراب است كه در خودروهاي جديد قابل تعمير نيست و بايد پمپ آب كامل تعويض شود.
• معيوب بودن ترموستات: وظيفه ترموستات در موتور خودرو اين است كه وقتي موتور سرد است مسير جريان آب را به رادياتور موقتي مسدود مي‌كند. هر ترموستات در درجه حرارت معيني باز مي‌شود كه اين عدد روي آن حك شده و در بازار در 2 نوع 74 و 82 درجه موجود است. اگر اين نقطه به وظيفه خود به خوبي عمل نكند باعث افزايش دماي موتور مي‌شود كه در اين حالت بايد ترموستات را تعويض کرد.
• نشتي رادياتور: برخي اوقات، افزايش رسوب در رادياتور باعث خوردگي آن مي‌شود و آب نشت مي‌كند، در نتيجه، سطح مايع خنك‌كننده كاهش مي‌يابد و با افزايش دماي آب مواجه مي‌شويم. در اين حالت، مي‌توان با اضافه كردن نوعي ماده درزگير به آب رادياتور به‌طور موقت از نشتي آن جلوگيري کرد. زردچوبه نيز نوعي ماده درزگير است كه به ميزان 75 گرم مي‌توان از آن استفاده كرد.
• ساير موارد: از دلايل ديگري که در جوش آوردن خودرو نقش دارند، مي‌توان به ناميزاني دلكو، ناميزاني باد لاستيك، بار زياد، استفاده طولاني از دنده‌هاي سنگين، سربالايي زياد، ناميزاني سوپاپ‌ها، خرابي در رادياتور، سفت بودن يا کار نکردن سوپاپ‌ها، سفت بودن چرخ‌ها، وزش باد مخالف، گير کردن ترمز يکي از سيلندرهاي چرخ، کثيفي بدنه موتور و ممانعت از تبادل حرارتي خوب، تنظيم نبودن سيستم جرقه و عمل نكردن فن اشاره كرد.
پس از جوش آوردن خودرو بايد سريعا آن را متوقف كرده و خودرو را بدون خاموش كردن بگذاريد چند لحظه‌اي در حالت درجا كار كند. در اين راستا اولين اقدام پس از متوقف كردن خودرو، ريختن آب روي بدنه رادياتور، براي كاهش دماي آن است. البته بايد توجه كرد كه آب بايد روي بدنه رادياتور ريخته شود، نه روي موتور؛ زيرا ريختن آب روي موتور ممكن است موجب ترك‌خوردگي بدنه آن شود. پس از خنك كردن بدنه رادياتور، لازم است حدود 200 متر خودرو را حركت داد تا برخورد جريان هوا با رادياتور خيس موجب كاهش سريع‌تر دماي آن شود.
پس از آن بايد در رادياتور را با دستمال نيم دور چرخاند تا در صورت وجود بخار داخل آن، به تدريج تخليه شود. پس از آن مي‌توان در رادياتور را كامل باز كرده و در صورت نياز آب رادياتور را اضافه كرد.
منبع:www.salamat.com
به طور كلي، گرفتن بار زياد از موتور خودرو به هر طريق (مثلا به خاطر ترافيك سنگين، حركت در سربالايي، روشن كردن كولر خودرو، اضافه بار خودرو و امثال آن) موجب افزايش دماي موتور و جوش آمدن خودرو مي‌شود. رايج‌ترين علل و راه‌حل‌هاي جوش آوردن خودرو عبارتند از:
• پايين بودن سطح آب رادياتور: سطح آب رادياتور بايد حداقل هفته‌اي يكبار بازديد شود. البته در سيستم خنك‌كننده خودرويي كه مداربسته و تحت فشار است، بايد با توجه به مندرجات كتابچه راهنماي خودرو عمل شود و در صورت نياز به اضافه کردن آب، حداقل نيم ساعت صبر کرد تا آب رادياتور خنك شود.
• كثيف بودن مدار رادياتور: وجود املاح در آب معمولي و همچنين حرارت بالا سبب ايجاد رسوب در مدار رادياتور مي‌شود و اين رسوبات باعث اختلال در گردش آب خواهد شد. در اين راستا سازندگان خودرو اغلب توصيه مي‌كنند كه در سيستم خنك‌كننده از مواد افزودني ضدزنگ رادياتور استفاده شود. ضديخ خاصيت ضدزنگ نيز دارد كه ريختن آن در رادياتور در تمام طول سال كاري مفيد و مقرون‌به‌صرفه خواهد بود. البته بهتر است هر 2 سال يكبار مدار داخلي رادياتور شست‌وشو شود.
• كثيف بودن شبكه رادياتور و گرفتگي شيارهاي آن: بر اثر عبور هوا در سرعت بالا به مرور زمان شبكه‌هاي رادياتور از برگ، حشرات مرده و كاغذ پوشانده شده و باعث اختلال در گردش هوا در شبكه‌ها مي‌شود و در نتيجه مي‌تواند افزايش دما را به همراه داشته باشد. بنابراين توصيه مي‌شود شبكه‌ها حداقل سالي يكبار با مايع حلال روغن و آب كاملا شست‌وشو داده و تميز شوند و بايد از تراشيدن با اجسام تيز يا برس سيمي خودداري كرد.
• پارگي تسمه دينام يا تنظيم نبودن آن: كاركرد صحيح سيستم خنك‌كننده بستگي به تسمه پروانه يا واترپمپ دارد كه وظيفه اصلي آن، گردش آب در موتور است. اگر تسمه شل بوده و روغني يا صدمه‌ديده باشد، آب با سرعت لازم در شبكه خنك‌كننده نخواهد چرخيد و در نتيجه موتور داغ مي‌كند.
• خرابي پمپ آب: اگر مشاهده كرديد كه موتور خودرو آب كم مي‌كند، فورا پمپ آب را بررسي کنيد. در صورت مشاهده نشتي زير پمپ آب، به احتمال قوي كاسه نمد داخل پمپ خراب است كه در خودروهاي جديد قابل تعمير نيست و بايد پمپ آب كامل تعويض شود.
• معيوب بودن ترموستات: وظيفه ترموستات در موتور خودرو اين است كه وقتي موتور سرد است مسير جريان آب را به رادياتور موقتي مسدود مي‌كند. هر ترموستات در درجه حرارت معيني باز مي‌شود كه اين عدد روي آن حك شده و در بازار در 2 نوع 74 و 82 درجه موجود است. اگر اين نقطه به وظيفه خود به خوبي عمل نكند باعث افزايش دماي موتور مي‌شود كه در اين حالت بايد ترموستات را تعويض کرد.
• نشتي رادياتور: برخي اوقات، افزايش رسوب در رادياتور باعث خوردگي آن مي‌شود و آب نشت مي‌كند، در نتيجه، سطح مايع خنك‌كننده كاهش مي‌يابد و با افزايش دماي آب مواجه مي‌شويم. در اين حالت، مي‌توان با اضافه كردن نوعي ماده درزگير به آب رادياتور به‌طور موقت از نشتي آن جلوگيري کرد. زردچوبه نيز نوعي ماده درزگير است كه به ميزان 75 گرم مي‌توان از آن استفاده كرد.
• ساير موارد: از دلايل ديگري که در جوش آوردن خودرو نقش دارند، مي‌توان به ناميزاني دلكو، ناميزاني باد لاستيك، بار زياد، استفاده طولاني از دنده‌هاي سنگين، سربالايي زياد، ناميزاني سوپاپ‌ها، خرابي در رادياتور، سفت بودن يا کار نکردن سوپاپ‌ها، سفت بودن چرخ‌ها، وزش باد مخالف، گير کردن ترمز يکي از سيلندرهاي چرخ، کثيفي بدنه موتور و ممانعت از تبادل حرارتي خوب، تنظيم نبودن سيستم جرقه و عمل نكردن فن اشاره كرد.
توصيه‌هاي ايمني
پس از جوش آوردن خودرو بايد سريعا آن را متوقف كرده و خودرو را بدون خاموش كردن بگذاريد چند لحظه‌اي در حالت درجا كار كند. در اين راستا اولين اقدام پس از متوقف كردن خودرو، ريختن آب روي بدنه رادياتور، براي كاهش دماي آن است. البته بايد توجه كرد كه آب بايد روي بدنه رادياتور ريخته شود، نه روي موتور؛ زيرا ريختن آب روي موتور ممكن است موجب ترك‌خوردگي بدنه آن شود. پس از خنك كردن بدنه رادياتور، لازم است حدود 200 متر خودرو را حركت داد تا برخورد جريان هوا با رادياتور خيس موجب كاهش سريع‌تر دماي آن شود.
پس از آن بايد در رادياتور را با دستمال نيم دور چرخاند تا در صورت وجود بخار داخل آن، به تدريج تخليه شود. پس از آن مي‌توان در رادياتور را كامل باز كرده و در صورت نياز آب رادياتور را اضافه كرد.
منبع:www.salamat.com
