پرسش ها و پاسخ هاي تغذيه
آيا نوشيدن مداوم آب معدني به جاي آب معمولي مضر است؟
مزيت ها و مضرات احتمالي استفاده از آب هاي معدني عرضه شده در انواع بطري ها:
الف:مزيت آب هاي معدني:
آب هاي بطري طعم و مزه بهتري نسبت به آب لوله کشي دارند و از نظر حمل آب سالم تر در مسافرت هاي بين شهري و توقفگاه ها که اغلب فاقد آب هاي تصفيه شده مي باشند، نيز مناسب است.
در صورتي که براي ضد عفوني نمودن اين نوع آب ها با رعايت استانداردهاي کامل تعيين شده از اشعه مادون قرمز، فيلتر اسيون و ضد عفوني نمودن با اوزون استفاده شده باشد، نه تنها محتواي ميکروبي آب از بين مي رود، بلکه طعم خاصي که آب هاي ضدعفوني شده با کلر دارا مي باشند را نخواهند داشت.
بعضي از آب هاي معدني حاوي املاح مفيدي مثل کلسيم، منيزيم و... مي باشند که به تامين نيازهاي مصرف کننده کمک مي کند.
ب-خطرات احتمالي آب هاي معدني
در صورتي که اين آب ها از منابع پايين دست تامين گردند، در معرض آلودگي با آفت کش ها مي باشد. بعضي از اين آب ها ممکن است داراي سديم، نيترات و نيتريت بيش از حد مجاز باشند که لازم است براي انتخاب نوع آب معدني عرضه شده، به ليست آناليز مندرج در روي شيشه توجه گردد، به خصوص به تاريخ توليد و انقضاي مصرف بايد دقت شود.
از همه مهمتر نوع بسته بندي اين نوع محصولات است که در بطري هاي تهيه شده از PVC و PET عرضه مي گردد. در طول زمان و در صورت نگهداري آب هاي معدني در معرض تابش آفتاب، قسمتي از ترکيبات بطري ها وارد محتواي عرضه شده مي شود که از جمله مواد سرطانزا به حساب آورده مي شوند و هر چه از زمان توليد آنها گذشته باشد و در فضاي باز و آفتاب خيز نگهداري شده باشند، بر مقدار مواد ورودي از ترکيبات بطري ها به آب افزوده مي شود. حتي توصيه اکيدي به عمل آمده که از يخ زدن آب در درون بطري ها و فريز نمودن آنها نيز بايد اجتناب نمود که به نوع ديگري مواد مضر و سرطانزا توليد مي شود.
آيا اين امر صحت دارد که خوردن لبنيات به خصوص ماست با ماهي يا کنسرو آن مناسب نيست و آيا خوردن آنها باعث ايجاد کک و مک مي شود؟
اين اعتقادات سنتي اکتسابي و عادات غذايي مثل خوردن تخم مرغ و ماهي و يا انجير يا شير و... فراوان مي باشند و يکي از اين حساسيت هاي اکتسابي موردي، خوردن ماست با ماهي است. از نظر علمي، ماست حاوي اسيدي به نام اسيد لاکتيک است که روي اعصاب کند کننده بدن از جمله اعصاب پاراسمپاتيک مي تواند اثر بگذارد و حالت لختي ايجاد نمايد. اين علامت با خوردن ماهي نيز ديده مي شود، ولي طيف اثرات آن موردي است و براي رسيدن به يک اجماع علمي قابل تعميم به کل جامعه، بايد تحقيق علمي صورت بگيرد. در مورد اين سوال که آيا خوردن آنها باعث ايجاد کک و مک مي شود يا نه، نيز بايد يادآوري نمود که برخي از افراد به صورت موردي حساسيت هاي خاص غذايي دارند و امکان بروز بثورات پوستي و لک با خوردن غذاهاي خاص و آن هم موردي براي آنها وجود دارد، با اين حال بايد تاکيد کرد که نتيجه تحقيق علمي خاص دال بر اين مدعا تا به حال ديده نشده است.
در پايان آنچه که به عنوان يک محقق و کارشناس تغذيه مي توان گفت اين است که با توجه به فوايد فراوان اين دو ماده غذايي يعني ماست و ماهي (همچنين خوردن آنها با هم) که بر همگان واضح و آشکار مي باشد، صرفا با دلايل غيرعلمي ثابت نشده و فقط و فقط بر اساس شنيده ها و گفته ها نمي توان اقدام به توصيه اي خاص نمود و بعضا به عنوان افراد علمي نبايد گفته ها و شنيده هاي غيرعلمي را که شايد به غلط و آن هم نسل به نسل و سينه به سينه به ما رسيده است، اشاعه نمود. شايد بهتر باشد دانشجويان جوان و همکاران عزيز در اين مورد پژوهش علمي بنمايند تا به يک اجماع علمي عمومي برسيم و مساله شنيده ها و گفته ها را به صورت کلي حل نماييم.
آيا غذاهاي ارگانيک در ايران يافت مي شوند؟ خاصيت آنها چيست؟
متاسفانه در ايران محصولات ارگانيک به صورت جداگانه و با برچسبي که نشانگر ارگانيک بودن آنهاست، عرضه نمي شوند. لذا نمي توان با اطمينان محصولاتي را به عنوان صد درصد طبيعي در فروشگاه ها تعيين نموده و مورد خريداري قرار داد.
از طرف ديگر، بنابر مطالبي که اخيرا (بر اساس خبر موجود در روزنامه همشهري چهارشنبه 28 مرداد 1388) در شوراي شهر تهران مطرح گرديده، به علت استفاده بيش از حد از سموم و کودهاي شيميايي نامناسب توسط برخي از کشاورزان در ايران، محصولات کشاورزي گاها قابليت صادرات به ديگر کشورها را ندارند.
بنابر همين اخبار، گاها برخي از محصولات کشاورزي وارداتي نيز از نظر موارد ذکر شده مورد بررسي قرار نمي گيرند، لذا پيدا کردن محصول ارگانيک در چنين شرايطي دشوارتر بوده و در صورتي که خوانندگان محترم به چنين محصولاتي دسترسي داشته باشند، مصرف آنها از نظر تغذيه اي بسيار ارزشمند مي باشد.
دليل ترش شدن و جوشيدن ماست چيست؟ آيا در اين حالت ماست فاسد شده و بايد آن را دور ريخت؟ براي جلوگيري از ترش شدن ماست چه بايد کرد؟
بطور کلي ترش شدن ماست که ناشي از توليد زياد اسيد لاکتيک در ماست است، دليل فساد ماست نمي باشد و حتي برخي ذائقه ها، ماست ترش را بر ماست شيرين ترجيح مي دهند. به منظور جلوگيري از ترش شدن ماست، بايد آن را در دماي يخچال قرار داد و در مدت 7 تا 10 روز مصرف نمود.
البته چنانچه از ماست هاي تجاري استفاده مي نماييد، بايد زمان انقضاء ماست را که بر روي بسته بندي درج شده مد نظر قرار دهيد. به هرحال مناسب است ماست را طي 10 روز از زمان توليد مصرف نماييد.
غذاهاي پخته را چند روز مي توان در يخچال نگهداري کرد؟
خانمي 27 ساله با قد 160 سانتيمتر و وزن 80 کيلوگرم هستم. حدود 5 سال است که به کم کاري تيروئيد مبتلا هستم. عليرغم کنترل کم کاري تيروئيد، هنوز هم اضافه وزن دارم. چگونه مي توانم به وزن قبلي خود برگردم؟
لازم به يادآوري است که سابقه خانوادگي چاقي را نبايد از نظر دور داشت.
آيا خوردن قارچ خام ضرر دارد و آيا اصولا مصرف آن به صورت خام بهتر است يا پخته؟
حدودا 200 گرم قارچ مي تواند براي کساني که به دلايل مختلف در معرض نور خورشيد قرار نمي گيرند ،جبران کمبود دريافت ويتامين D را بنمايد. قارچ را مي توان هم به صورت خام و هم به صورت پخته مصرف کرد، ولي مصرف پخته آن بهتر است، چون قارچ ها آلوده به موادي هستند که فقط در اثر پختن از بين مي روند. قارچ هايي که در واحدهاي صنعتي و با نظارت هاي دقيق بهداشتي تهيه مي شوند را مي توان پس از تميز کردن به صورت خام هم مصرف کرد.
مصرف لبنيات همراه با قارچ، منبع خوبي از کلسيم و ويتامين D خواهد بود که براي تقويت استخوان مناسب است.
به دليل وجود ويتامين هاي B2 و بيوتين در قارچ، مصرف آن باعث سوخت و ساز بهتر، رفع خستگي، کم حوصلگي و آرامش اعصاب مي گردد.
منبع: نشريه ي دنياي تغذيه، شماره ي 90
