نکات مهم در مصرف مکمل هاي حاوي آهن

مکمل هاي حاوي آهن يک دسته از مکمل ها است که افراد بسياري آنها را مصرف مي کنند؛ ولي، درباره مصرف اين نوع مکمل ها ملاحظاتي وجود دارد که مصرف کنندگان بايد به آنها دقت کنند.در اينجا تعدادي از اين ملاحظات را مي خوانيد:

مهم ترين مواردي که بايد درباره مکمل هاي آهن بدانيم چيست؟
 

هرگز بيش از مقدار توصيه شده مولتي ويتامين هاي حاوي آهن را مصرف نکنيد.در يک زمان بيش از يک نوع مولتي ويتامين مصرف نکنيد، مگر اينکه پزشک تان تجويز کند. مصرف چند نوع مولتي ويتامين مشابه مي تواند دز آنها را بيش از حد کند و عوارض جانبي شديدي را به وجود آورد. اگر ديديد که بيش از اندازه مولتي ويتامين مصرف کرده ايد،حتماً به اورژانس مراجعه کنيد. مصرف بيش از اندازه ويتامين هاي A،D،E يا Kعوارض خطرناکي را به دنبال دارد.استفاده نابجا از مکمل هايي که آهن دارند هم مي تواند براي بدن خطرناک باشد.

نشانه هاي مصرف بيش از حد ويتامين ها مي تواند موارد زير باشد:
 

درد شديد معده ،اسهال خوني سرفه خوني ،يبوست ،از دست دادن اشتها ،ريزش مو،احساس گرما،تغيير در سيکل هاي قاعدگي، کاهش وزن ،سردرد شديد، درد عضلات يا مفاصل، درد شديد پشت، خون در ادرار يا مدفوع، ضعف،تنفس کوتاه ،نبض ضعيف و سريع ،رنگ پريدگي،لب هاي کبود و تشنج. مکمل ها داراي آهن را به همراه شير و ديگر فرآورده هاي لبني که داراي کلسيم است، مصرف نکنيد. کلسيم جذب مواد خاص موجود در اين مولتي ويتامين را دشوار مي کند.

مولتي ويتامين هاي حاوي آهن کدام اند؟
 

مولتي ويتامين ها ترکيباتي هستند که انواع ويتامين هاي موجود در غذاها را در خود دارند .آهن به طور معمول در غذاهايي چون گوشت وجود دارد. آهن در بدن بخشي از هموگلوبين و ميوگلبولين مي شود.
هموگلوبين مولکولي است که اکسيژن را به بافت ها و سلول ها مي رساند .ميوگلوبين به عضلات کمک مي کند تا در سلول هاي شان اکسيژن را ذخيره کنند.
مولتي ويتامين ها در دريافت مقدار ويتامين و آهني که بدن نتوانسته از منابع غذايي تأمين کند،کمک مي کنند. همچنين،از اين فرآورده ها براي درمان کمبود آهن يا ويتامين هايي که بر اثر بارداري، بيماري، سوء تغذيه ،اختلالات گوارشي و ديگر وضعيت هاي به وجود آمده، استفاده مي شود.

پيش از شروع مصرف مولتي ويتامين داراي آهن چه مواردي را بايد به پزشک بگوييم؟
 

اگر مولتي ويتامين ها و آنهايي که آهن دارند، بيش از حد مصرف شوند؛ مي توانند عوارض بسيار خطرناکي داشته باشند .اگر بيماري خاصي داريد ،پيش از مصرف اين مکمل ها پزشک را در جريان بيماري خود بگذاريد .ممکن است شما به فرمول خاصي از اين مکمل ها نياز داشته باشيد يا اين که لازم باشد پيش از مصرف آنها آزمايش هاي خاصي بدهيد.اگر باردار هستيد يا قصد باردار شدن داريد، حتماً بيش از مصرف مکمل ها با پزشک مشورت کنيد.اگر بعضي از مکمل ها در دزهاي بالا استفاده شود، مي تواند به جنين آسيب برساند. ممکن است به نوعي از اين مکمل ها که مخصوص زنان باردار توليد مي شود نياز باشد.

مولتي ويتامين هاي حاوي آهن را بايد چگونه مصرف کنيم؟
 

اين مکمل ها را درست مطابق دستور پزشک يا برچسب راهنماي روي بسته مصرف کنيد. دارو را طولاني تر از زمان تجويز شده يا بيشتر از مقدار مقرر مصرف نکنيد. در يک زمان بيش از يک محصول استفاده نکنيد؛ چرا که مصرف محصولات مشابه مي تواند به افزايش بيش از حد در آن بينجامد که عوارض خطرناکي به همراه دارد. بسياري از محصولات مولتي ويتامين افزون بر ويتامين، حاوي مواد معدني چون کلسيم، منيزيم، پتاسيم و روي نيز هستند که باز هم اگر بيش از اندازه مصرف شوند ،به حالاتي چون ايجاد لکه روي دندان ها، افزايش ادرار، خونريزي معده، ضربان نامنظم قلب ،گيجي و ضعف عضلاني منجر مي شود. بنابراين، پيش از خريد يک مولتي ويتامين برچسب روي آن را با دقت بخوانيد تا درباره مواد تشکيل دهنده آن اطلاعاتي پيدا کنيد.
*قرص يا کپسول مولتي ويتامين را با يک ليوان پر آب ميل کنيد.
*اگر ديديد که مولتي ويتامين معده شما را اذيت مي کند،آن را با غذا بخوريد.
*اگر در دستور مصرف قرص نوشته شده که جويده شود بايد آن را کامل بجويد يا پيش از بلعيدن کاملاً در دهان تجزيه شود.
*اگر مولتي ويتامين به شکل مايع است، براي اندازه گيري آن از قاشق مخصوص اندازه گيري استفاده کنيد؛ نه يک قاشق معمولي. اگر قاشق مخصوص اندازه گيري داروهاي مايع را نداريد ،از داروخانه تهيه کنيد.
گاهي مولتي ويتامين هاي مايع بايد براي مصرف با آب يا آب ميوه مخلوط شوند. دقيقاً مطابق دستور عمل کنيد. ميزان آب يا آب ميوه را درست اندازه بگيريد .فقط يادتان باشد که مولتي ويتامين را با شير مخلوط نکنيد.
*هرگز کپسول مولتي ويتامين يا قرصي که گفته نشده بجويد را باز نکنيد و نجويد. قرص را کاملاً ببلعيد.شکستن يا باز کردن قرص يا کپسول باعث مي شود که مقدار زيادي از قرص به يک باره در بدن آزاد شود.
*لازم است که مولتي ويتامين هاي حاوي آهن به طور مرتب مصرف شود تا تأثير خود را نشان دهد.
*اين داروها را در دماي اتاق و دور از رطوبت و گرما نگه داريد. اجازه ندهيد مولتي ويتامين مايع يخ بزند.

اگر خوردن يک دز را فراموش کرديم چه کار کنيم؟
 

اگر اين اتفاق افتاد هر چه زودتر دز فراموش شده را مصرف کنيد.اگر نزديک به زمان مصرف دز بعدي هستيد دز فراموش شده را کنار بگذاريد و دز بعدي را سر موقع خودش مصرف کنيد. براي جبران دز فراموش شده دز بعدي را دو برابر نکنيد.

اگر بيش از اندازه مولتي ويتامين خورديم چه کار کنيم؟
 

اگر فکر مي کنيد که بيش از اندازه مصرف کرده ايد حتماً به اورژانش مراجعه کنيد.مصرف بيش از اندازه ويتامين هاي A، D ،E يا K عوارض نامطلوبي دارد و مصرف بيش از اندازه مواد معدني و آهن موجود در مولتي ويتامين ها خطرناک است.

هنگام مصرف مولتي ويتامين هاي حاوي آهن از چه چيزهايي بايد پرهيز کنيم؟
 

در يک زمان بيش از يک نوع مکمل را مصرف نکنيد.اگر مولتي ويتامين شما داراي پتاسيم است، مقدار روزانه مصرف نمک خود را کاهش دهيد.اگر رژيم غذايي کم نمک داريد، پيش از مصرف مولتي ويتامين با پزشک مشورت کنيد.در عرض 2 ساعت پيش و پس از مصرف مولتي ويتامين حاوي آهن آنتي بيوتيک نخوريد. خوردن غذاهايي خاص هم جذب آهن را سخت تر مي کند.
در عرض يک ساعت پيش يا دو ساعت پس از خوردن غذاهايي چون ماهي، گوشت، جگر و غلات کامل يا نان ها و غلات غني شده مولتي ويتامين حاوي آهن را مصرف نکنيد. اين دارو را با شير هم مصرف نکنيد، چرا که کليسم فرآيند جذب آهن را با سختي رو به رو مي کند.

عوارض جانبي احتمالي مصرف مولتي ويتامين هاي حاوي آهن چيست؟
 

اگر ديديد که يکي از علامت هاي آلرژيک زير را داريد حتماً به اورژانس مراجعه کنيد:
*تنگي نفس
*ورم صورت،لب ها، زبان يا گلو
*کهير

اگر عوارض جانبي شديد زير را در خود مشاهده کرديد به پزشک مراجعه کنيد:
 

*خون روشن در مدفوع
*درد قفسه سينه يا گلو در زمان بلع قرص
وقتي مکمل ها مطابق دستور مصرف شوند، عوارض جانبي جديدي ندارند. عوارض جانبي خفيف تر عبارت است از:
*يبوست،اسهال
*حالت تهوع، استفراغ، سوزش سر دل
*درد معده، احساس دل به هم خوردگي
*ادرار يا مدفوع تيره يا سياه
*لکه هاي روي دندان که موقتي است
*سردرد
*طعم غير معمول يا ناخوشايند در دهان
اينها همه عوارض جانبي که ممکن است پس از مصرف اين داروها به وجود آيد،نيست.هرگونه عارضه ناخوشايند يا غيرعادي را با پزشک در ميان بگذاريد.
*بعضي داروها نيز هستند که مصرف اين مکمل ها روي ميزان جذب و عملکرد آنها تأثير مي گذارد. بنابراين، زماني که پزشک مي خواهد مکملي براي شما تجويز کند، تمام داروهايي که مصرف مي کنيد را برايش شرح دهيد. اگر اين کار را نکنيد، ممکن است مکمل تجويز شده روي داروي بيماري مزمن شما تأثير بگذارد و از اثر آن بکاهد و باعث شود علايم بيماري تان که مدت ها در کنترل بوده دوباره عود کند.داروهاي بيماري هاي قلبي و تنظيم کننده فشار خون نمونه اي از اين داروها هستند.
منبع:ماهنامه دنياي سلامت، شماره ي 50.