بررسي ساختاركالبدي شهرهاي جديد (1)

نمونه‌ي موردي: شهر راه‌هاي سبز؛
بررسي و تحليل شهر نيو وست مينيستر، استان بريتيش كلمبيا، كانادا
Physical structure study of new cities

مقدمه
 

شهر نيو وست‌مينيستر به عنوان نقطه‌ي تدارك و شروع سامانه‌ي حمل و نقل قاره‌اي شناخته شده است. اين منطقه به عنوان يك منطقه‌ي تجاري خدمت‌رسان به جوامع كشاورزي دره‌ي فريزر (Fraser Vally) در حال رشد است. از سال 1913، نيو وست‌مينستر، به عنوان چهارمين مركز تجمع صنايع در غرب كانادا شناخته شده است. در طي ساليان متمادي، اين شهر نقش و اهميت خود را تا حدودي تغيير داده، اما جاي پاي سال‌هاي ابتدايي به شكل حس غرور و افتخار در بين 54000 نفر فرد ساكن و شاغل در اين منطقه بر جاي مانده است [newwestcity.ca].

موقعيت جغرافيايي و مكان‌يابي شهر
 

نيو وست‌مينستر در مركز استان بريتيش كلمبيا، خوش آب و هواترين استان كشور كانادا، واقع است. اين شهر كوچك، در دره‌ي فريزر، بر شمال رودخانه فريزر، بزرگ‌ترين رودخانه در استان بريتيش كلمبيا، در 20 كيلومتري شرق شهر ونكوور كانادا قرار دارد. شهرهاي هم‌جوار آن عبارت‌اند از سوري، دلتا، ريچموند و بورنابي.
مساحت كلي اين شهر 19 كيلومتر مربع است و نيز اين شهر بر روي كمربند زلزله‌خيز غرب آمريكا قرار گرفته است. آب و هواي آن نسبتاً مرطوب است، به طوري كه بيشينه و كمينه دماي هوا در طول سال عبارت‌اند از 22 و 3- درجه‌ي سانتي‌گراد.

تاريخچه‌ي شكل‌گيري شهر
 

در سال 1859 اين شهر به عنوان نخستين پايتخت مستعمرات بريتيش كلمبيا توسط ملكه ويكتوريا انتخاب شد (وي در آن زمان افزون بر اين منطقه، بر قسمتي از لندن نيز حكومت مي‌كرد). پس از انتخاب نام نيو وست مينستر از سوي وي، لقب رسمي اين شهر به «شهر سلطنتي» تبديل شد. پس از يك سال، اين شهر نخستين شهر ايالت بريتيش كلمبيا بود كه داراي شهرداري انتخابي گرديد.
با توجه به مدارك و اسناد تاريخي، علت اصلي هجوم افراد به اين منطقه با كشتي‌هاي بخار در دهه‌ي 60، هم‌زماني با اشتياق جست‌وجوي طلا در مناطق كلمبيا عنوان شده است. پس از آن در سال 1880 م. اين شهر داراي نخستين خط آهن شد. در طول تاريخ علت اصلي ايجاد تغييرات و توسعه‌ي شهر، پيوستن سرزمين‌هاي كوچك اطرافش بوده است. قرارگيري در كنار ساحل رود فريزر، رونق بندرگاه‌ها و باراندازها را از ابتدا تاكنون به همراه داشته است.

منطقه‌بندي شهري
 

اين شهر به طول كلي به 5 منطقه‌ي اصلي تقسيم‌بندي شده است: (لازم به ذكر است كه اين منطقه‌ي در طول تاريخ با توجه به سمت و سوي توسعه شكل گرفته است.) (نقشه‌ي 2)
ـ مركز شهر (جنوب شهر)
ـ قسمت بالايي شهر (شمال شهر)
ـ محله‌ي چيني‌ها (غرب شهر)
ـ كويينزبورگ يا بافت قديمي شهر (جنوب غربي شهر)
ـ ساپرتون يا حومه‌ي قديم شهر (شمال شرقي شهر)

مركز شهر
 

بيش‌تر صنايع و مراكز تجاري و بازرگاني در اين منطقه، قرار گرفته‌اند. همچنين اصلي‌ترين عنصر حمل و نقل منطقه‌اي، ترن هوايي در ايستگاه كلمبيا به دو شاخه‌ي غربي و شرقي تقسيم مي‌شود. در واقع اصلي‌ترين نقطه‌ي شروع توسعه‌ي شهر در اين ناحيه شكل گرفته است و اين نقطه محل قرارگيري قصر سلطنتي در كنار روخانه است. (نقشه‌ي 3)

منطقه‌ي بالاي شهر
 

توسعه‌ي قسمت‌هاي بالايي شهر از سال 1954 م. شروع شد. اين عمل با انتقال كتابخانه‌ي عمومي از پايين شهر به بالاي آن در سال 1958 تسريع يافت. اين منطقه به عنوان منطقه‌ي تجاري و بازرگاني ديگري در شهر شناخته شده است. مهم‌ترين مركز در اين ناحيه «رويال سيتي سنتر» است. (نقشه‌ي 4)

قسمت غربي شهر
 

قسمت غربي شهر هم اكنون يكي از بزرگ‌ترين قسمت‌هاي شهر است كه در مقابل خيابان اصلي شهر مي‌باشد؛ علاوه بر اين از مراكز هنري شهر نيز محسوب مي‌شود. از سال‌هاي 1858 م. مهاجران چيني در اين منطقه ساكن شدند و اين منطقه به نام آن‌ها به محله‌ي چيني‌ها معروف شد، اما در سال 1898 به علت آتش‌سوزي، محله‌ي چيني‌ها از بين رفت. اين محدوده، هم اكنون يكي از بزرگ‌ترين پلازاهاي خريد در كل استان است. (نقشه‌ي 5)

كويينزبورگ
 

كويينزبورگ نامي است كه در اصل براي پايتخت مستعمرات خانواده‌ي سلطنتي انتخاب شده بود. وقتي كه نيو وست مينستر به عنوان نام اصلي اين شهر توسط ملكه ويكتوريا انتخاب شد، كويينزبورگ به قسمي از شهر اطلاق گرديد كه امروزه محل منازل قديمي و تاريخي شهر است. (نقشه‌ي 6)

ساپرتون
 

اين قسمت از شهر در واقع جزو حومه‌ي شهر محسوب مي‌شود. در اين جا مكان قبرستان تاريخي قرار دارد. همچنين تعدادي بناي متعلق به زمان ويكتوريا در اين مكان قرار دارد. [wikipedia.org] (نقشه‌ي 7)

اصول طراحي شهري در شهر
 

نيو وست مينستر
 

1. طراحي جديد بايد منعكس كننده‌ي شخصيت همسايگي باشد.
نظرات برخواسته از اجتماع بيان‌گر آن است كه افزايش كيفيت طراحي براي محدوده‌هاي توسعه‌ي جديد از علايق افراد سياسي و بازرگانان است. آن‌ها مي‌گويند كه محدوده‌هاي توسعه‌ي جديد بايد حافظ شخصيت هم‌جواري‌ها و فضاهاي احاطه كننده‌ي خيابان‌ها باشد؛ ضمن اين كه پيشرفت‌ها احترام به معماري و مصالح ظاهري و بيروني و رنگ‌آميزي را فراموش نكند.

2. نياز به ارتقاي هويت شهر از طريق نقاط ورودي به شهر: هم‌جواري‌هاي محلي و اتصال بين واحدهاي همسايگي اجتماع بيان‌گر شهري مستحكم و داراي هويت محله‌اي از طريق استفاده از ويژگي‌هاي طراحي شهري‌ست. اين ويژگي‌ها مي‌تواند شامل مسيرهاي ارتباطي و مناظر در ورودي محله‌ها و محوطه‌هاي خريد باشد.
تابلوهاي تبليغاتي، نورهاي تزييني، مبلمان شهري و نشانه‌هايي كه تاريخ و شخصيت مناطق مسكوني و مناطق اقتصادي را در خود دارند، براي بازديدكنندگان وضوح بيش‌تري را براي يافتن مقصد فراهم مي‌كنند. سايه‌بان‌هاي رنگي محافظ در برابر باران، رنگ بيش‌تري را به مناطق خريد عرضه مي‌دارند و مي‌توانند براي مشتريان نقش راهنما را ايفا نمايد. همچنين ارتباط ميان نقاط همسايگي همواره يكي از نگراني‌هاي جامعه‌ي شهري بوده است. استفاده از ويژگي‌هاي طراحي يكسان كه براي مثال بر پايه‌ي حفظ زمينه‌ي فرهنگ موروثي استوار باشد، يكي از راه‌حل‌هاست. 3. امنيت عمومي مؤلفه‌اي مهم در زندگي محله‌اي شهر نيو وست منيستر به شمار مي‌آيد.
امنيت عمومي براي زندگي مسأله‌اي حياتي‌ست. ابزارهاي طراحي شهري مي‌توانند به افزايش احساس امنيت فردي در يك محله بينجامند. اصول جلوگيري از جرم و جنايت كه به عنوان «جلوگيري از جرم و جنايت در طراحي محيط» شناخته مي‌شود. به منظور افزايش امنيت توسعه يافته است. اجراي اين اصول در توسعه‌هاي جديد و بناهاي موجود مي‌تواند در كاهش جرم و جنايت، از طريق طراحي و استفاده از فضاي باز به صورتي كه به طور طبيعي متخلفان را مي‌ترساند، مؤثر واقع شود. جلوگيري از جرم از طريق طراحي محيطي بر سه تدبير استوار است:
ـ توسعه‌ي نظارت طبيعي
ـ دسترسي‌هاي كنترل شده

ـ مناطق و قلمروهاي محافظت شده (كه حس مالكيت فضا را از طريق طراحي فيزيكي فراهم مي‌كند). 4. ابراز نگراني ساكنان در رابطه با مقياس تعدادي از واحدهاي مسكوني منفرد.
ساكنان مي‌گويند نگران مقياس برخي از واحدهاي مسكوني جديد هستند؛ به اين علت كه مقياس با شخصيت اين واحدهاي مسكوني مي‌تواند با ديگر واحدهاي مسكوني محله ناسازگار باشد. با اين وجود، دولت محلي قادر به كنترل طراحي اين واحدهاي مسكوني مستقل نيست.
شهر خود ممكن است بتواند ابعاد، مقياس و تجميع آن‌ها را كنترل كند. در پاسخ به اين نگراني، شهر منطقه‌بندي مشخص محله‌اي را استفاده مي‌كند كه تلاش مي‌كند منازل جديد را با بناهاي همسايگي سازگار سازد. اين شيوه در منطقه وست‌اند و كويينزبورگ اجرا شده است. ساكنان ديگر محله‌ها از شهرداري‌ها خواستار اجراي اين شيوه در محله‌هاي خود هستند. 5. ديد و منظرها: شهر نيو وست مينستر را زنده‌تر مي‌كند.
موقعيت نيو وست مينستر در كنار رود فريزر و جغرافياي منحصر به فردش به اين معناست كه شهر نقاط ديد فراواني دارد. اين شهر دو نوع ديد اصلي دارد:‌ ديد وسيع رودخانه از طريق دسترسي‌هاي عمومي مثل اسلكه‌ي تفريحي، نقاطي در طول خيابان رويال همچون تالار شهر و دانشگاه داگلاس. تپه‌هاي شمالي آرامستان فريزر و مسير ممتد احاطه كننده‌ي منطقه‌ي كويينزبورگ نيز ديدهاي مناسبي را به شهر و رودخانه شكل مي‌دهند. اين نوع ديد و منظر از طريق منطقه‌بندي ارائه مي‌شود.
نوع دوم ديد و منظرها دورنما يا كريدورهاست كه از طريق تخصيص چند خيابان حاصل شده است. مناطق وست‌اند و ساپرون نيز ديدهاي مناسبي را به رودخانه فراهم مي‌كنند.

پي‌نوشت‌ها:
 

1. دانشجوي رشته‌ي معماري (مقطع كارشناسي) دانشگاه آزاد اسلامي واحد خوراسگان.
 

منبع:ماهنامه‌ي دانش نما، شماره 171-170، تير ـ مرداد 88
ادامه دارد...