ماهي کوچولوهاي قرمز

اين موجوادات بي گناه کوچک
 

سال مي رود که نو شود. زمين هم نفس مي کشد. ميليون ها ايراني پاي سفره هاي هفت سين مي نشينند و دست ها را رو به آسمان  مي گيرند که يا مقلب القلوب... ميليون ها ايراني مي خواهند متفاوت شوند و تحويل سال آغاز تحول شود برايشان. ميليون ها ايراني شاد خواهند بود دور سفره يي که يک ماهي قرمز آخرين روزهاي زند گي اش را طي مي کند. صورت يکديگر را خواهند بوسيد در کنار تنگ ماهي سرخي که نيمه جان است. ماهي نيمه جان را مي خواهند به آب خنکي جان دوباره ببخشند، دست مي گيرند ماهي را... سال نو مي تواند سال سل پوستي و بيماري سالمونلا باشد. همانطور که تحول مي تواند تغيير سنت هاي نه چندان کهن و نه اساسا ايراني باشد که تصور مي کنيم ميراث دار آنها هستيم.

ماهي قرمز نخريد
 

طي چند سال گذشته سازمان دامپزشکي با دريافت نامه هاي مکرري که در آنها نسبت به خطر افتاد ن سلامت مرد م توسط ماهي قرم، لاک پشت و مار آبي هشدار داده بود با چالش جديدي مواجه شد. اين سازمان تا اسفند سال 84 طي چند اطلاعيه نسبت به انواع بيماري هاي قابل انتقال از ماهي قرمز به مرد م هشدار داد. مسؤلان سازمان دامپزشکي وجود بيماري سالمونلا و سل پوستي را که قابل انتقال از آبزيان به انسان است، تاييد کردند. اما اسناد و مدارک اين سازمان نشان مي د هد که همچنان در کنترل اين بيماري و شبکه توزيع آبزيان کوتاهي  کرده اند. آنها در آخرين اقدام خود فروش ماهيان قرمز را تنها در ميادين ميوه و تره بار مجاز دانسته و اعلام کردند با ديگر فروشند گان و دست فروشان آبزيان برخورد خواهند کرد. يکي ديگر از اقدامات سازمان دامپزشکي «اقدام براي برنامه ريزي بهداشتي در راستاي استفاده بهينه از ماهيان زينتي» نام داشت. کارشناسان اين سازمان به گفته مسؤولان آن در زمينه آبزيان و بيماري هاي قابل انتقال از اين موجودات تنها شامل 9 نفر در کل کشور هستند. با اين همه مجموعه ساماند هي شبکه توزيع بنا بر اسناد اين سازمان با توجه به بخشنامه شماره 48/45817 مورخه 84/11/11 با تاکيد بر همکاري شهرداري ها و ساير ارگان ها از جمله کارگروه هاي بهداشت، درمان و تامين اجتماعي مناطق تدوين شد. از جمله مراحل اجرايي اين طرح کنترل بهداشتي حمل و نقل و صدور گواهي هاي مربوط، کنترل بهداشتي مراکز عرضه و فروش و کنترل منابع اصلي توليد بود. مراجعه به دامپزشک در صورت بروز هر نوع علامت و ناراحتي در ماهيان مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم ناراحتي هاي پوستي و ...نيز از جمله توصيه هاي اين سازمان به مرد م بود.

شناخت بيماري
 

برخي از آبزيان از جمله ماهي قرمز، لاک پشت و مارآبي ناقل بيماري هاي خطرناکي هستند که بين انسان آبزيان مشترک است. ويروس اين بيماري مي تواند در بد ن آبزيان سالم نيز وجود داشته باشد و به آبزيان ديگر منتقل شود. اين ويروس در صورت وارد شد ن شوک (صدا، ضربه و ...) در بد ن آبزيان فعال شود. شواهد اين بيماري از طريق ارگانولوتيپيکي (ديد چشمي) قابل رويت نيست. يکي از اين ويروس ها، ويروس سالمونلا است. اين ويروس 2500 زير گونه دارد که در آزمايشگاه مجهز قابل تشخيص است. اين ويروس باعث عفونت هاي حاد دستگاه گوارشي با علائم اسهال، اسهال خوني، استفراغ، تب شديد، بدن درد، اختلال دستگاه تنفسي و تضعيف سيستم دفاع بد ن در افراد سالم و بالغ مي شود و در کهنسالان، خردسالان و بيماران تحت درمان با انواع آنتي بيوتيک و مبتلايان به  بيماري هاي عفوني ديگر کشنده است.
مهرناز عطري با درجه دکتراي محيط زيست فرهنگي در يک اطلاعيه پزشکي با ارائه مدارک و شواهد اين بيماري با اشاره به آمار ايالات متحده مي آورد؛ «در آمريکا 20 ميليون خانواده داراي آکواريوم هستند که سالانه 42028 مورد باکتري سالمونلا به مرکز کنترل بيماري گزارش شده است و اعلام شده در مقابل هر مورد گزارش 50 تا 100 مورد گزارش نشده است. هر ساله چهار ميليون آمريکايي به اين بيماري مبتلا مي شوند.» اين در حالي است که در ايران علاوه بر آکواريوم هاي دائمي و فروش مداوم ماهيان زينتي در يک ماه پاياني سال نيز بيش از پنج (تا 10 ميليون) قطعه ماهي قرمز نيز وارد بازار مي شود.r /> يکي ديگر از بيماري هاي قابل انتقال از آبزيان به انسان بيماري پيسوريازس است که تشخيص آن مانند سل پوستي تا مرحله ظهور علائم آن از طريق آزمايشات خون و ادرار و اشعه ايکس ناممکن است. اين بيماري از طريق خراش يا زخم در پوست بد ن از آب آلوده تنگ ماهي (ماهي آلوده يا سالم و حامل بيماري) قابل انتقال به افراد به ويژه کود کان است. در مواردي چنانچه تمامي مراحل کنترل بهداشتي ماهيان قرمز اززمان تکثير تا حمل و ... تا مراکز عرضه نيز موفقيت آميز باشد (که در شرايط فعلي غيرممکن به نظر مي رسد)
تنش هاي حاصل از نحوه انتقال آنها توسط خريداران و طرز نگهداري آنها در تنگ هاي کوچک و در محيط پر سر و صدا که عامل تشنج ماهيان است، مي تواند در همان روزهاي نخست، اين ويروس ها و باکتري ها را فعال کند. با وجود تمامي اسناد و مدارک پزشکي معتبر جهاني وجود اين بيماري خطرناک را بايد جدي گرفت و دوباره تاکيد کرد که از ميان 2500 گونه مختلف اين بيماري در ايران تنها 25 نوع آن قابل تشخيص است. علائم اين بيماري شباهت زيادي به علائم آنفلوآنزا و سرماخورد گي دارد. تشخيص آن توسط پزشکان راحت نيست. چون در ايران تنها دو آزمايشگاه پزشکي براي تشخيص سالمونلا وجود دارد که اين آزمايشگاه نيز بيش از 25 گونه بيماري را  نمي توانند تشخيص د هند. تجويز دارو و درمان اشتباه اين ويروس را مقاوم کرده و همچنان در بد ن بيمار غيرفعال نگه مي دارد.
منبع: شاهد جوان 57