ابعاد شخصيت شهید عماد مغنیه(2)

گفتگو با انيس نقاش، کارشناس لبناني مسايل راهبردي

با توجه به موقعيتي که شهيد مغنيه داشت، براي حل درگيري ها و رقابت ميان گروه هاي فلسطيني و لبناني چه تلاشي به عمل آورد؟
 

حاج رضوان عقيده داشت که جنگ داخلي و برادر کشي به رويکرد انقلابي ملت هاي منطقه آسيب جدي مي رساند. بر اين باور بود که به ملت فلسطين بايد کمک کرد. همراهي و همفکري مقاومت لبنان با مقاومت فلسطين را جدايي ناپذير مي دانست. زيرا هر دو با دشمن مشترک مواجه هستند. بنابراين راهکارها و سياست هاي عماد مغنيه در اين خصوص روشن بود. در آن مرحله برخي گروه هاي لبناني «گراي» مبارزه را گم کرده بودند. از يکطرف وانمود مي کردند در برابر دشمن صهيونيستي ايستاده اند و از طرف ديگر به جنگ هاي فرقه اي و ستيز با گروه هاي فلسطيني مي پرداختند. عماد مغنيه به شدت با اين ديدگاه مخالف بود. گرايشات ديني و مذهبي او فرقه گرايانه نبود. به عقايد و راهکارهاي خود ايمان قوي داشت. از هرگونه ماجراجويي و دامن زدن به مشکلات پرهيز مي کرد. جنگ هاي داخلي لبنان به او آموخت که انسان نبايد گرفتار اشتباهات مرگبار شود.

در چه زماني عماد مغنيه به حزب الله پيوست؟
 

پس از تأسيس حزب الله عمليات مقاومت اسلامي به صورت مرحله اي آغاز شد. شهيد حاج عماد مغنيه در آن مرحله به عنوان يک رزمنده فعاليت مي کرد، ولي مسئوليتي در کادر فرماندهي نداشت. به تدريج موقعيت پيشتازي يافت، و در صف فرماندهان مقاومت قرار گرفت. پيوستن او به حزب الله نکته مهمي نيست. مهمترين مسئله در حيات عماد مغنيه اين است که از لحظه اي که اسرائيل سرزمين لبنان را اشغال کرد، او به صف مقاومت پيوست. حاج عماد پيش از اينکه حزب الله تشکيل شود يک رزمنده مقاوم بود.

رهبران جنبش هاي فلسطيني چه ديدگاهي به عماد مغنيه داشتند؟
 

بيشتر رهبران انقلاب فلسطين از حاج رضوان شناخت کافي نداشتند. تعداد اندکي او را مي شناختند. او نيز علاقه اي براي ارتباط با رهبران جنبش مقاومت فلسطين نشان نمي داد. اگر هم روزي با برخي از آن ها ديدار و گفت و گو مي کرد، با عناوين و اسامي مستعار خود را معرفي مي کرد.

ديدگاه عرفات نسبت به حاج عماد چگونه بود؟
 

ياسر عرفات بر اين باور بود که عماد مغنيه يکي از مهمترين شخصيت هاي خاورميانه است. پس از آزادي از زندان در سال 1990 با ياسر عرفات رئيس سازمان آزادي بخش فلسطين در تونس ديدار کردم. در اين ديدار هنگامي که اطلاع يافتم عرفات تا چه ميزان براي حاج عماد احترام قائل است غافلگير شدم. زماني که عرفات ديدگاه خود را در مورد مغنيه بيان مي کرد، حزب الله به طور کامل بر اسرائيل پيروز نشده بود. هنوز دورنماي آزادي جنوب لبنان در سال 2000 روشن نشده بود.

عماد مغنيه در چه سالي عامل خطر براي منافع غرب در لبنان و خاورميانه تبديل شد و هويت خود را پنهان ساخت؟
 

گمان کنم در اوايل دهه هشتم قرن گذشته باشد. زماني که نيروهاي چند مليتي در بيروت استقرار يافتند، و مورد حمله انقلابيون لبناني قرار گرفتند، و پس از گذشت مدت کوتاهي بناچار از اين کشور فرار کردند، عماد مغنيه در آن برهه تحت تعقيب سرويس هاي جاسوس و امنيتي آمريکا، اسرائيل و برخي کشورهاي غربي و عربي قرار گرفت. سخن اغراق آميز نيست که سرويس هاي امنيتي و اطلاعاتي حدود 42 کشور دنيا 25 سال شهيد عماد را تحت تعقيب قرار داده بودند. همزمان با اشغال لبنان توسط رژيم صهيونيستي، نيروهاي پيمان اتلانتيک شمالي «ناتو متشکل از نيروهاي آمريکا، فرانسه، ايتاليا و انگليس در بيروت استقرار يافتند، تا نقشه ها و طرح هاي اسرائيل را تکميل نمايند.

با وجودي که لبنان در اشغال اسرائيل بود هدف از استقرار نيروهاي «ناتو» در لبنان چه بوده است؟
 

دولت هاي غربي گمان کرده بودند که اسرائيل پس از عقب نشيني از لبنان، اين کشور را به آنان واگذار مي کند، تا با ايجاد يک دولت دست نشانده کمک کنند. پيمان ناتو در آن مرحله در صدد بود زمام امور لبنان را به جريانات طرفدار غرب و اسرائيل بسپارد، تا دولتمردان لبناني با دشمن صهيونيستي پيمان صلح امضاء کنند. اين طرح ها و توطئه ها در عرض 18 ماه تحقق يافت، و ميان امين جميل رئيس جمهوري پيشين و دشمن صهيونيستي قرارداد صلح و ترک مخاصمه به امضاء رسيد که به «توافقنامه 17 مه سال 1983 شهرت دارد. عمليات کوبنده مقاومت که از سال 1982 آغاز شده بود، ارتش اسرائيل را وادار کرد از بخش هاي وسيعي از خاک لبنان تا جنوب بيروت عقب نشيني کند. همچنين اين عمليات باعث شد نيروهاي پيمان اتلاتنيک شمالي پس از تلفات سنگين به صورت ذلت بار از لبنان فرار کنند.

مهمترين دستاوردهاي حاج رضوان کدامند؟
 

در حقيقت عملياتي که شهيد عماد مغنيه و همرزمان او بر ضد نيروهاي چندمليتي و اسرائيلي انجام دادند معادلات بين المللي را به هم ريختند. سياست هاي راهبردي غرب و اسرائيل را در منطقه سرنگون کردند. عماد مغنيه يک حزب سياسي محلي و يا يک گروه شبه نظامي لبناني را سرنگون نکرد. بلکه معادلات سياسي غرب و طرح هاي رژيم صهيونيستي را در منطقه سرنگون کرد. در جنگ با برترين قدرت هاي بين المللي يعني پيمان اتلاتنيک شمالي و اسرائيل و برخي دولت هاي غربي به پيروزي دست يافت و آن ها را از لبنان بيرون راند.
فراموش نشود که نيروهاي آمريکا، فرانسه، ايتاليا و انگليس در آن شرايط در پي استقرار در لبنان انواع سلاح هاي پيشرفته از قبيل هواپيماهاي جنگي و ناوشکن هاي مدرن از جمله ناو موشک انداز نيوجرسي را همراه خود به لبنان آورده بودند. افزون بر نيروهاي «ناتو ارتش اسرائيل هم نيمي از خاک لبنان را در اشغال داشت. به رغم همه اين نيروهاي تا دندان مسلح، اين جوانان پر شور و انقلابي اراده کردند و با نيروهاي غربي و اسرائيلي به مقابله برخاستند و آن ها را از کشورشان بيرون راندند. بنابراين مهمترين و اولين پيروزي عماد مغنيه، پيروزي بر نيروهاي پيمان ناتو بود. دومين پيروزي هم در سال 2000 با آزادسازي جنوب لبنان تحقق يافت. اين پيروزي نشان داد که اسرائيل توانايي دفاع از يک کمربند امنيتي يا دفاعي را هم ندارد. با آزادسازي نوار اشغالي جنوب براي اسرائيل ثابت شد که مزدوران لبناني هرگز توانايي حمايت از شهرک هاي صهيونيست نشين شمال اسرائيل را از ضربات کوبنده رزمندگان مقاومت ندارند. زيرا در جنگ آزادي بخش سال 2000 هم اسرائيل متحمل شکست سنگين شد و هم مزدوران لبناني شکست خوردند، و ارتش مزدور انتوان لحد فرو پاشيد.
سومين پيروزي عماد مغنيه در جنگ 33 روزه ژوئيه سال 2006 بود. حزب الله در اين جنگ نشان داد که توانايي جلوگيري از پيروزي نظامي و سياسي اسرائيل در هر گونه جنگ احتمالي بر ضد لبنان را دارد. اسرائيل در جنگ گذشته با لبنان نمي خواست دوباره سرزمين اين کشور را اشغال کند. چرا که از جنگ هاي گذشته عبرت گرفته بود، اما شيوه بمباران مراکز حياتي و مناطق مسکوني را بکار برد تا شايد با اين شيوه بتواند لبناني ها را به تسليم وادار نمايد. اما در اين شيوه هم شکست خورد.

در پي شنيدن خبر شهادت عماد مغنيه چه واکنشي نشان دادي؟
 

پس از شهادت حاج عماد روزهاي سختي را پشت سر گذاشتم. ايشان در ميدان جنگ با دشمنان به شهادت نرسيد، بلکه جنايتکاران سنگدل در يک اقدام تروريستي و ناجوانمردانه او را به شهادت رساندند. شهادت او را به اين طرز فجيع به ويژه پس از پيروزي هاي بزرگ حزب الله بر اسرائيل هرگز پيش بيني نمي کردم. اين اقدام تروريستي، به گونه اي که مهمترين سرويس هاي اطلاعاتي و جاسوسي غرب و اسرائيل و برخي دولت هاي عربي در آن دست داشتند نشان داد که شهيد عماد مغنيه يک فرد عادي نبوده بلکه يک فرمانده بي نظير به شمار مي رفته است.

آيا از جزئيات ترور مغنيه اطلاع داريد؟
 

شنيده بودم که حاج عماد در شش ماه آخر حياتش، اغلب فعاليت هاي خود را در خارج از لبنان متمرکز کرده بود. براي تقويت ساختار سازمان ها و جنبش هاي غيرلبناني مانند جنبش هاي مقاومت در عراق و فلسطين و ... عمل مي کرد. از سوي ديگر عماد مغنيه هنگام سفر به سوريه مسايل امنيتي را مانند لبنان رعايت نمي کرد. در سوريه امنيت نسبي وجود دارد و تا حدودي مي تواند به رفت و آمدهاي او کمک کند. لذا سرويس هاي جاسوسي از اين نقطه ضعف بهره برداري کرده و در فرصت مناسب او را ترور کردند. وقتي به ايران هم مي آمد، به او هشدار مي دادم که مواظب خودش باشد. درست است به جمهوري اسلامي آمده است، ولي امکان دارد عناصر گروهک هاي منافق که براي آمريکا کار مي کنند، او را ترور کنند.

تفاوت جنگ هاي آزادي بخش پيشين حزب الله با اسرائيل با جنگ سال 2006 چيست؟
 

شيوه جنگ هاي پارتيزاني که رزمندگان مقاومت براي آزادسازي جنوب لبنان به کار بردند با جنگ سال 2006 بسيار تفاوت داشت. حزب الله در جنگ 33 روزه شيوه ها و تاکتيک هاي جديدي به کار گرفت. اکنون اين شيوه از مدرنترين و پيشرفته ترين جنگ هاي جهان به ثبت رسيده است. شهيد عماد مغنيه در اين جنگ ها ابتکارات بي نظير و منحصر به فردي آفريد. نام عماد در تاريخ به عنوان يکي از مبتکران جنگ دفاعي سال 2006 به ثبت خواهد رسيد.

موقعيت حزب الله را پس از شهادت عماد مغنيه چه گونه ارزيابي مي کنيد؟
 

ابتدا فکر مي کردم که خسارت جبران ناپذيري به حزب الله وارد آمده است. اما موقعيتي که اکنون حزب الله دارد فوق العاده است. هزاران رزمنده مي خواهند جانشين حاج عماد باشند. شما لبنان را فراموش کنيد، حزب الله را فراموش کنيد! به مردم فلسطين نگاه کنيد. آنان روحيه شگفت آوري دارند. مسلمانان فلسطيني وقتي شنيدند يک لبناني از سن 15 سالگي در جنبش فتح آموزش ديده و در حزب الله بزرگ شده و در راه آرمان فلسطين به شهادت رسيده، مي گويند چرا ما هم به طور جدي مبارزه نکنيم. اين روحيه اي که اکنون در نوار غزه شاهد آن هستيد چه مفهومي دارد؟ امکان ندارد اسرائيل به سادگي به غزه حمله کند. اسرائيل که در جنگ ژوئن سال 1967 به سه کشور عربي حمله کرد و سرزمين هاي آن ها به تصرف درآورد. امروزه نمي داند که با حزب الله بايد بجنگد يا با مردم غزه؟
روح ايثار و شهادت و فداکاري حاج عماد در فضاي منطقه سايه افکنده، و به همه فهمانده است که براي آزادي فلسطين بايد به طور جدي تلاش کنند. جمهوري اسلامي ايران نيز در ايجاد اين روحيه تأثير بسزايي داشته است.

تحقيقات به عمل آمده براي شناسائي عاملان ترور شهيد مغنيه تاکنون چه نتايجي داشته است؟
 

روشن است که اين عمليات توسط سازمان موساد انجام گرفت. اما متأسفانه سرويس هاي اطلاعاتي برخي دولت هاي مرتجع عرب با موساد همکاري کردند. برخي دولت هاي عربي به منظور تضعيف و سرکوب مقاومت به اين اقدام جنايتکارانه دست زدند.

دولت هاي عربي چه کمکي به موساد ارائه دادند؟
 

برنامه ترور حاج رضوان با همکاري مشترک موساد و سازمان هاي امنيتي آمريکا و برخي دولت هاي عربي طراحي شد. طرح اصلي اين توطئه توسط اسرائيل تدارک ديده شد ولي برخي دولت هاي غربي و عربي به موساد کمک کردند. برخي دولت هاي عرب از چند سال پيش در زمينه دامن زدن به جنگ رواني بين ملت هاي منطقه و سرمايه گذاري براي نابودي سازمان هاي مقاوم، با رژيم صهيونيستي همکاري مي کنند، دولت مصر به صورت علني و رژيم هاي پادشاهي اردن و عربستان سعودي پشت پرده هم پيمان اسرائيل هستند. اين دولت ها براي تحقق اهداف خود بودجه چند صد ميليون دلاري اختصاص داده اند.

حزب الله متعهد شد انتقام خون عماد مغنيه را از اسرائيل بگيرد و آقاي سيد حسن نصرالله نيز ترور مغنيه را سر آغاز نابودي اسرائيل دانست. تحليل تان چيست؟
 

مقاومت اسلامي پس از آزادي جنوب لبنان در سال 2000 تاکتيک جنگي گذشته خود را کنار گذاشت و استراتژي جديدي به کار گرفت که در جريان جنگ 33 روزه سال 2006 به روشني نمودار شد. اين استراتژي که توسط شهيد عماد مغنيه برنامه ريزي شده بود، هنوز سازمان هاي امنيتي جهان آن را نشناخته اند. اکنون دشمن صهيونيستي به اين نتيجه رسيده که در رويارويي با نيروهاي مقاومت امکان پيروزي نخواهد داشت و شکست خواهد خورد. چنانکه در جنگ 33 روزه ژوئيه سال 2006 در جنوب لبنان و در جريان جنگ 22 روزه سال 2008 در غزه شکست خورد.
استراتژي عماد مغنيه اولين بار در لبنان و بار دوم در غزه پياده شد و نتيجه خود را به روشني ثابت کرد. جنگ سال 2008 غزه پس از جنگ سال 2006 لبنان جنگ مياني بود. اسرائيل آنگونه که ديويد بن گوريون بنيانگذار اين رژيم پيش بيني کرده در سه جنگ نابود مي شود. اکنون اسرائيل دو جنگ را پشت سر گذاشته و در آن شکست خورده است در جنگ آينده که آقاي سيدحسن نصرالله نابودي اسرائيل را در آن پيش بيني کرده همان جنگ سوم و نهايي خواهد بود که نابودي کامل اسرائيل در آن نهفته است. اسرائيل هم اکنون به حدي تضعيف شده که حتي نمي تواند جلوي موشک هاي حماس را بگيرد چه برسد به هزاران موشکي که احتمال دارد از لبنان به سرتاسر اراضي اشغالي فلسطين پرتاب شود. دولت هاي مرتجع عرب به اين دليل از اسرائيل پشتيباني مي کنند که سرنوشت شان به سرنوشت اسرائيل گره خورده است. دولت هاي مصر، اردن و پادشاهي سعودي و برخي ديگر از رژيم هاي عرب در چنين شرايطي درک کرده اند که ادامه موجوديت اسرائيل براي تداوم موجوديت آنها ضروري است. بنابراين اگر ملاحظه مي کنيد که مصر با اسرائيل در حمله نظامي و محاصره غزه همدست شده تعجب نخواهيد کرد.
منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 49