ازدواج آب و آيينه

پيام هاي يک پيوند آسماني
 

همه در سخن از ازدواج حضرت علي و فاطمه، از ساده زيستي و کم بودن جهيزيه و مهريه حضرت زهرا سخن مي گويند حال آنکه در عمل، هر روز به سمت تفاخر و اصراف بيشتر سوق پيدا مي کنند اينها از آن روست که حقيقت و روح آن زندگي مقدس را درک نمي کنند. زندگي وقتي مي تواند تا اين اندازه ساده باشد که روحي بزرگ در آن نهفته باشد؛ آن روح، همان عشقي است که همه با ولع به دنبال آن هستند ولي کمتر موفق به تجربه آن مي شوند. حضرت امير درباره زندگي با فاطمه مي فرمايد: کنا کزوج همامت في ايکه. من و فاطمه بسان دو کبوتر در آشيانه اي بوديم. لذا هم اکنون نيز با وجود همه تجملات و زرق و برق هاي دلفريب، چه بسا جوان هاي عاشقي که واقعاً وصال يکديگر را خواستار بوده اند و بعضاً حاضر شده اند، چشم بر روي همه ماديات ببندند تا به عشقشان برسند. آنهايي که لذت عشق را چشيده اند، هيچ حرصي براي اقناع خود با ماديات ندارند. از همين رو گفتني است که هر رفتار و انديشه اي که به محبت و عشق طرفين لطمه وارد کند، هر چچند دستاوردهاي مادي داشته باشد، يا موجب مغلوب شدن يکي از آن دو شود، نادرست و زيانبار است و زندگي را از مسير خوشبختي منحرف مي سازد. جوانان بايد توجه داشته باشند که عشق اکتسابي است. با احسان، محبت و زيرکي مي توان عشق پايدار بوجود آورد. اما با بي توجهي و خودخواهي عشق هاي موجود نيز از بين خواهند رفت. از ديگر اموري که موجد عشق مي شود رفتارهاي هيجان برانگيزي است که از سر پاکي و حيا بوجود مي آيد. يکي از دلايلي که جوانان امروز را نسبت به هم سرد و بي علاقه مي سازد، دور شدن از رفتارهاي فطري است که به علت هماهنگي با فطرت طرف مقابل در او ايجاد عشق و هيجان مي کند. عروسي که به دليل تجربه زياد در برخوردهاي بي پروا با نامحرمان، حياي خود را از دست داده است، چندان جذابيتي براي داماد نخواهد داشت. در وجود مبارک حضرت فاطمه، حيا يکي از شاخصه هاي برجسته بود که نمود زيادي در رفتارهاي آن حضرت در شب عروسي داشت. البته گفتني است که حيايي پسنديده است که از سر عفت و شرم باشد نه حيايي که از روي جهالت و ضعف هاي دروني است. اين چنين حيايي با عنوان حياي حمق در اسلام و با عنوان کمرويي در روانشناسي مورد تقبيح قرار گرفته است. شجاعت نيز شاخصه برجسته حضرت علي بود که بسياري از زنان و دختران هم عصر ايشان را شيفته او کرده بود. دکتر سعيد داوودي مي گويد: «زن از مرد خصلت هاي مردانه و شجاعت و جسارت را مي پسندد و زبوني و ترس مرد ــ هر چند بخشي از خواسته هاي زن را برآورده کند و ممکن است سبب دستيابي زن به موقعيت هاي ممتاز در خانواده شود ــ زن را از داشتن مردي با شخصيت مردانه، شجاع و پرجرأت محروم مي کند و اين کمبودي است که زن هميشه از آن رنج خواهد برد.» هدف هاي بزرگ نيز، ماديات را در چشم انسان ها، کوچک و پست مي کنند. در زندگي حضرت زهرا و امام علي يک هدف بزرگ هم، وجود داشت که موجب همدلي و تفاهم است. آن دو بزرگوار در راه تقرب و بندگي خداوند که هدف مقدسشان بود يکديگر را ياري مي کردند و از اين ياري لذت مي بردند. وقتي از حضرت علي در مورد همسرش پرسيدند او را اينگونه توصيف کرد. نعم العون في طاعه ا...: زهرا بهترين ياور در مسير اطاعت و بندگي خداست. اين خصيصه حضرت زهرا اميرالمؤمنين را بسيار راضي و علاقه مند مي نمود. اما اگر هيچ کدام از اين دو امر معنوي يعني هدف بزرگ و عشق ناب در زندگي وجود نداشته باشد، پرهيز از مادي نگري تقريباً محال خواهد بود. انسان ها وقتي چيز بزرگي براي اشتغال روحي پيدا نکنند، روحشان را با مسائل کم ارزش سرگرم خواهند کرد.

دخالت مثبت بزرگ ترها در ازدواج جوانان
 

نکته جالب توجه ديگري که در ازدواج آن دو بزرگوار نهفته اما کمتر مورد توجه قرار مي گيرد، دخالت و تأثير مثبت رسول خدا ــ که بزرگ تر هر دو به حساب مي آمد ــ ، بود. اگر بزرگ ترها روش و طريق دخالت و کمک به جوانان را از رسول خدا بياموزند، بسياري از ازدواج هاي ناموفق صورت نخواهد گرفت. اولاً در اين خصوص گفتني است که رسول خدا، فاطمه را با تعاليم ناب اسلامي تربيت نمود و چنان او را بزرگ کرد که فاطمه از داشتن مهريه مادي خوشحال نبود و آن را در شأن خود نمي دانست و تقاضا نمود تا شفاعت امت، مهريه او قرار گيرد و از طرف خداوند تضمين آن را گرفت. اما درباره دخالت پيامبر در مراسم ازدواج آن حضرت؛ توجه به اقدامات او در تعيين ميزان مهريه و چگونگي تقسيم مخارج عروسي، طرز صحبت کردن با عروس و داماد، و سفارش و نصيحت به آن دو، قابل تحقق و تأمل است. پيامبر اکرم براي تعيين ميزان مهريه ــ که قرار بود الگوي همه مسلمين واقع شود ــ ابتدا از ميزان دارايي داماد سؤال نمود. سپس با برخوردي منطقي به او فرمود که کدام بخش از داشته هايش را صرف مهريه نمايد. حضرت رسول در برخورد با داماد، طرفداري از عروس نمي کردند بلکه نسبت به هر دو به يک اندازه خيرخواهي و مصلحت انديشي مي نمودند. حضرت محمد (ص) فرمود: براي ازدواج چه داري؟ حضرت علي (ع) گفتند: شما بهتر مي دانيد، يک شمشير و زره و شتر. پيامبر گفت: تو احتياج به شمشير و شتر داري ولي احتياج به زره نداري زيرا شجاع هستي پس زره را بفروش و مقدمات ازدواج را فراهم کن. ايشان زره را پانصد درهم فروختند و با اين پانصد درهم زندگي را شروع کردند. وقتي مهريه بر اساس موجودي داماد تعيين شود قابل پرداخت خواهد بود آنگاه ضمن ايجاد محبت و احساس خوشايند داماد از حمايت عروس و احساس عروس از حمايت شدن توسط داماد، از ايجاد مشکلات بعدي نيز جلوگيري خواهد نمود. نقش رسول خدا در تقسيم مخارج عروسي نيز در خور تأمل است. آن حضرت درباره تهيه شام عروسي به اميرالمؤمنين فرمود: گوشت و نان با ما، خرما و روغن با تو. نه همه مخارج را بر گردن داماد انداخت و نه همه را خود قبول فرمود بلکه با توجه به دست خالي داماد از او خواست که نيمي از مخارج را بپردازد ولي براي ملاحظه او مخارج را ارزان در نظر گرفتند. به عبارت ديگر در انديشه اسلامي پسنديده نيست که عروس را به داماد تقديم کنند و از او هيچ نخواهند بلکه ضمن ملاحظه داماد، بهتر است او را در زحمات و مخارج شريک کنند. هر چند پدرزن از هر جهت از کمک داماد بي نياز باشد. بلکه اين کارها براي حفظ شأن عروس و داماد لازم است داماد بايد صداقت خود را در خواستاري عروس نشان بدهد.
منبع: دنياي زنان، شماره 64