15 خرداد، ظهور گفتمان تازه در جنبش هاي اجتماعي ايران (4)
جمع بندي
امام بدون اشاره صريح به اينكه نظام شاهنشاهي بنا به ضرورت شرعي، تاريخي و عقلي بايد از بين برود و نظام اسلامي مبتني بر خواست مردم جايگزين آن شود، اين معنا را در سخنان خود پي گيري و طرح منسجمي از نظام قانوني متكي به ديانت و ملت را با دقت تصوير مي كند. نقطه محوري سخن امام، طرح و پيشنهاد نظام مطلوب يا جامعه مطلوب (جامعه مدني) به مردم است.
مي توان طرح جامعه مطلوب را در گفتمان امام خميني ـ قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ـ با توجه به سخنراني ياد شده كه نمونه معرف از كلام ايشان است به صورت زير خلاصه كرد:
جامعه مطلوب امام خميني، جامعه اي است مبتني بر قوانين و احكام اسلامي كه استقلال و آزادي شهروندان و اجراي عدالت را در تمام جامعه و در همه زمينه ها به تمام معنا تضمين مي كند. در اين جامعه، آزادي خصوصاً آزادي بيان، گفتگوي عقلاني و انتقاد سازنده از هركس، نه تنها مجاز بلكه ضرورت است. دراين جامعه مسئولان از طرف مردم انتخاب مي شوند و خدمتگزار مردم اند و بايد با تلطف و مهرباني با آنان رفتار كنند و خواست آنان را برآورده سازند و در عين حال در برابر آنان مسئول و پاسخگو هستند. بودجه كشور از آن مردم است و بايد در نهايت صرفه جويي و در راه خير و صلاح مردم و پيشرفت و ترقي كشور صرف شود. دراين جامعه، مسئولان و مردم در حفظ وحدت و تربيت و اصلاح خويش و جامعه و جلوگيري از فساد داراي مسئوليت متقابل اند. همچنين در اين جامعه، همه در برابر قانون مساوي اند و از طرف هيچ كس، استبداد، خشونت، ارعاب، حبس و حتي تهديد و تحميل پذيرفته نيست.
دروان رهبري ده ساله امام خميني، بعد از پيروزي انقلاب اسلامي حاكي از مجاهدت فوق العاده ايشان براي عملي ساختن همين طرح جامعه مطلوب است كه در گفتمان بعد از پيروزي، تفصيل بيشتر و آشكارتري مي يابد.
منابع و مآخذ
آوري، پيتر، تاريخ معاصر ايران، ترجمه محمدرفيعي مهرآبادي، تهران، مؤسسه انتشارات عطايي، 1371.
احمدي، بابك، ساختار و تأويل متن، تهران، نشرمركز، 1384.
امام خميني، صحيفه امام، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1378.
برگزيده اي از نوشته ها و سخنان شاهنشاه آريامهر، تهران، كتابخانه پهلوي، بي تا.
پهلوي، محمدرضا، به سوي تمدن بزرگ، تهران، مركز پژوهش و نشر فرهنگ سياسي دوران پهلوي، بي تا.
پهلوي، محمدرضا، پاسخ به تاريخ، ترجمه حسين ابوترابيان، تهران، زرياب، 1383.
خانيكي، هادي، گفتگوي تمدن ها و ارتباطات بين المللي (رساله دكتراي علوم ارتباطات)، دانشگاه علامه طباطبايي، دانشكده علوم اجتماعي، سال تحصيلي 81-80.
روحاني، سيد حميد، نهضت امام خميني (دفتر نخست)، تهران، عروج، 1381.
فرقاني، محمدمهدي، راه دراز گذار، تهران، فرهنگ و انديشه، 1382.
فركلاف، نورمن، تحليل انتقادي گفتمان، ترجمه فاطمه شايسته پيران و ديگران، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه ها، 1379.
فصلنامه حضور(وابسته به مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني)، بهار 1370و زمستان 1371.
مدني، سيد جلال الدين، تاريخ سياسي معاصر ايران، قم، اسلامي، 1361.
مروي، ابوالفضل، رهبر الهي، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1380.
نجاتي، غلامرضا، تاريخ سياسي 25 ساله ايران، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگي رسا، 1379.
نهج البلاغه، كلمات قصار.
ورنر، سورين و جيمز تانكارد، نظريه هاي ارتباطات، ترجمه عليرضا دهقان، تهران، دانشگاه تهران، 1384.
منبع:فصلنامه تخصصي 15خرداد _ شماره 11
