درک مفهوم رزولوشن در فوتوشاپ CS5‎‏(1)

براي استفاده موثر از فوتو شاپ، ابتدا شما بايد با خصيصه هاي اصلي تصاوير پيکسلي (dimension, bit depth, color model) آشنا باشيد. در واقع، کامپيوترها هيچ چيزي در مورد مفاهيمي همچون توناليته، رنگ، زيبايي يا هنرنمي دانند. آن ها در واقع ماشين هاي بسيار پيچيده اي هستند که با اعداد سرو کار دارند. هر قطعه اطلاعاتي يا داده که ما بر روي کامپيوتر ذخيره مي کنيم، از اعداد تشکيل شده است. تمام فراميني که ما به کامپيوتر مي فرستيم به اعداد ترجمه مي شوند.
حتي اين متني که در حال خواندن آن هستيد نيز از اعداد تشکيل شده است. خوشبختانه، شما براي استفاده از فوتوشاپ نيازي به فراگرفتن رياضيات hexadecimal يا باينري نداريد اما اگر قصد داريد فوتوشاپ را تحت کنترل خود در آوريد، نياز به درک مفاهيم اصلي و کليدي که فوتوشاپ و ساير نرم افزارهاي ويرايش تصوير ( براي به نمايش در آوردن تصاوير با استفاده از اعداد) استفاده مي کنند، داريد.
کامپيوتر، محاسبات لازم را براي شما انجام مي دهد؛ اما شما به هر حال بايد با اصول کلي و مفاهيم اوليه حاکم بر گرافيک کامپيوتري آشنا شويد.

تصاوير پيکسلي و مسيرها (Paths)
 

در واقع دو راه اصلي براي واداشتن کامپيوتر به نمايش تصاوير وجود دارد. در واژه شناسي فوتوشاپ، اين معناي تفاوت قائل شدن بين پيکسل ها و مسيرها است. ساير واژه هايي که ممکن است به گوشتان بخورد عبارتند از raster ( متشکل از پيکسل ها)، و «vector» يا بردار که از Pathها تشکيل مي شوند. ما، تصاويري را که از پيکسل ها ساخته شده اند images و آن هايي را که از بردارها ساخته مي شوند را artwork مي ناميم.

تصاوير پيکسلي
 

تصاوير، مجموعه اي از نقاطي هستند که ما به آن ها پيکسل مي گوييم. پيکسل ها مي توانند داراي رنگ هاي متفاوتي باشند و تعداد اين پيکسل ها نيز مي تواند متفاوت باشد. تصوير هر چه که باشد (چه يک تصوير هنري و مدرن يا يک عکس خانوادگي)، هميشه با تعداد بسيار زيادي از پيکسل ها تعريف مي شود.
منبع هر تصويري مي تواند يکي از موارد زير مي باشد:
ابزارهاي دريافت تصوير مثل اسکنر
دوربين هاي ديجيتال
دوربين هاي ويدئويي
برنامه هاي ويرايش تصوير، مثل فوتوشاپ،
برنامه هاي screen-capture نظير Snapz Pro
سيستم عامل
اگر شما با استفاده از يکي از اين ابزارها سندي ايجاد کنيد، فايل حاصل از آن، يک تصوير پيکسلي محسوب مي شود.

تصاويري برداري
 

Vector artwork، که با عنوان گرافيک هاي شيئي گرا نيز شناخته مي شوند، هم پيچيده تر و هم بسيار ساده تر از تصاوير مبتني بر پيکسل هستند. از يک سو، به جاي توصيف يک مثلث با بيش از هزاران يا ميليون ها نقطه، تصاوير گرافيک برداري فقط مي گويند:« يک مثلث را به اين اندازه رسم کن و آن را در اين جا قرار بده."
واضح است که اين روش، بسيار کارآمدتر است و يک روش به صرفه در فضا، براي توصيف نوعي هنر است. تصاوير گرافيکي برداري مي توانند شامل انواع گوناگوني از شيئي ها (Objects)، مثل خطوط، چهارگوش ها، دايره ها، چند ضلعي ها و بلوک هاي متني باشند. و تمام اين آيتم ها مي توانند داراي ويژگي ها و مشخصات گوناگوني نظير، color, graduated fills line weight, type formatting, fill و غيره باشند.
تصاوير گرافيکي برداري مثل مسيرهايي هستند که مي گويند:"به سه بلوک پائين تر برو، به سمت چپ بپيچ و 5 بلوک ديگر پيش برو؛" در حالي که تصاوير پيکسلي، مثل مسيرهايي هستند که مي گويند:"يک قدم بردار، يک قدم ديگر و يکي ديگر و..."
فوتوشاپ در اساس، ابزاري است براي کار با پيکسل ها، اما با گذشت زمان و ارائه نسخه هاي جديدتر، پشتيباني بيشتري از عناصر برداري شيئي گرا در اين محصول ارائه مي گردد و شما مي توانيد از عناصر برداري نظير selectionها و maskها در تصاوير پيکسلي استفاده کنيد.
خارج از فوتوشاپ، تصاوير گرافيکي برداري از دو منبع اصلي تامين مي شوند: برنامه هاي ترسيم نظير Adobe lllustrator، و برنامه هاي طراحي با کمک کامپيوتر با CAD.
ممکن است شما تصاوير گرافيکي برداري را از ساير برنامه هايي نظير برنامه اي که نمودار توليد مي کند نيز تامين کنيد. در حالي که ممکن است واژه شناسي اهميت زيادي براي شما نداشته باشد، افرادي مثل ما که به کار نوشتن مقاله هاي تخصصي مشغول هستند بايد در مورد چنين چيزهايي نگران باشند. در واقع، يکي از اولين مشاجراتي که براي نوشتن اين مقاله بين ما در گرفت به واژه bitmap مربوط بود.
برخي گرافيست ها اعتقاد دارند که bitmapها فقط تصاوير سياه و سفيد هستند. اين، روش برخورد فوتوشاپ با اين واژه است. آن ها ترجيح مي دهند براي توصيف تصاويري که با استفاده از نقاط رنگي ساخته شده اند واژه raster را به کار ببرند واژه raster به گروهي از خطوط اشاره مي کند که وقتي با هم تلفيق شوند تصوير را مي سازند. ما براي مدت ها به استفاده از واژه تصاوير بيت مپ شده يا bitmapped images عادت کرده بوديم. بنابراين در اين مقاله، ما اسنادي را که از پيکسل ها تشکيل شده اند «images » و اسنادي را که ازبردارها تشکيل شده اند «artwork» مي ناميم.
مشکل ديگري که ما با آن برخورد کرديم، اين بود که تمام آن نقاط کوچکي که در يک تصوير وجود دارد را به چه نامي بخوانيم . همان گونه که قبلاً نيز اشاره کرديم، وقتي ما در مورد نقاط موجود در يک تصوير صحبت مي کنيم، دوست داريم آن ها را پيکسل، Samples، يا sample points بناميم.
منشاء عبارت «sample points» از کاري که يک اسکنر انجام مي دهد، مي آيد: اسکنر، يک تصوير را نمونه گيري (sample) مي کند. اما اين روزها، بسياري از تصاوير به جاي اسکن شدن، با استفاده از يک دوربين ديجيتال، به اصطلاح capture مي شوند که مفهوم sample pointsها را زير سوال مي برد. پيکسل، يک واژه عمومي تر است زيرا به کوچکترين "عنصر تصويري" موجود در يک تصوير اشاره مي کند.
وقتي ما در مورد اسکن کردن يا چاپ يک تصوير حرف مي زنيم، در مورد نمونه ها يا پيکسل ها در هر اينچ صحبت مي کنيم؛ در حالي که نمونه ها يا sampleها به واقعيت نزديک ترند، اغلب مردم از واژه ppi استفاده مي کنند. و وقتي ما در مورد رزولوشن يک تصوير bitmap شده که بر روي يک ديسک ذخيره شده است صحبت مي کنيم، در مورد تعداد کل پيکسل ها حرف مي زنيم . توجه داشته باشيد که بسياري از افراد از «dots per inch» يا dpi براي توصيف انواع رزولوشن ها استفاده مي کنند. ما استفاده از واژه "dot per inch" را براي زماني که در مورد چاپ گرها و imagesetterها صحبت مي کنيم، محفوظ مي داريم.
ما به يک دليل ديگر نيز واژه pixels استفاده مي کنيم: رزولوشن صفحه نمايش. اما هميشه سعي مي کنيم screen pixels يا image pixels را از هم متمايز کنيم.
تفاوت بين images و artwork گهگاه گنگ و مبهم مي شود، زيرا يک artwork برداري، مي تواند شامل imageهاي مبتني بر پيکسل نيز باشد. به عنوان مثال، شما مي توانيد يک capture دوربين ديجيتال را به داخل Adobe lllustrator وارد کنيد. فايل مذکور، مثل يک شيء که بسيار شبيه به يک چهارگوش يا بيضي است بر روي يک صفحه عمل مي کند. شما مي توانيد آن را بچرخانيد، يا مقياس آن را تغيير دهيد اما نمي توانيد به داخل image برويد و پيکسل ها را تغيير دهيد.
يک فايل artwork برداري ممکن است در بردارنده يک image پيکسلي ( به عنوان "تنها" شيء آن) باشد. در اين وضعيت، فايل، يک image است که شما مي توانيد آن را براي ويرايش در يک برنامه کاربردي رنگ آميزي يا pixel-editing باز کنيد. فايل هاي PDF فوتوشاپ، مثال خوبي براي اين موضوع هستند. در حالي که PDF نوعاً "يک فرمت فايل برداري است، شما مي توانيد يک pixel-only PDF در فوتوشاپ ايجاد کنيد.
فوتوشاپ به شما اجازه مي دهد عناصر برداري را در imageهاي مبتني بر پيکسل، چه به عنوان اشياء منفرد ( مثل متن) و چه به عنوان clipping paths قرار دهيد. يک clipping path در يک image به صورت نامرئي است و ديده نمي شود و به عنوان يک cookie cutter عمل مي کند و به شما اجازه مي دهد imageهايي با اشکال نامعمول نظير شات هاي سايه نما (silhouetted) که در آگهي ها مشاهده مي کنيد، ايجاد نماييد.

پيکسل ها و Imageها
 

فوتوشاپ به شما اجازه مي دهد هر نوع تصويري را در آن ايجاد کنيد؛ اما اين نرم افزار در قلب خود، تمام اين تصاوير را به شکل پيکسل ايجاد مي کند. براي استفاده موثر از فوتوشاپ، شما نياز به درک مشخصات اساسي و اصلي تصاوير مبتني بر پيکسل داريد.
هر تصوير مبتني بر پيکسل، داراي سه مشخصه اصلي است:
بعد يا Dimension
عمق بيت يا bit depth
مدل رنگ ( مود تصوير)

Dimension
 

بعد، ويژگي است که به سايز مربوط مي شود. تصاوير مبتني بر پيکسل، هميشه شبکه هاي چهارگوشي هستند که از مربع هاي کوچک، نظير صفحه شطرنج يا پارکت هايي که کف آشپزخانه شما را پوشانده اند، تشکيل مي شوند که اين مربع ها همان پيکسل هاي منفرد هستند. ابعاد شبکه پيکسلي به تعداد پيکسل هاي موجود در عرض و ارتفاع شبکه منسوب مي گردد. يک صفحه شطرنج هميشه داراي 8 x‏ 8 مربع است. شبکه پيکسل هايي که صفحه نمايش کامپيوتر شما را مي سازند ممکن است ‏‏‏1050 1680x باشد، در حاليکه يک تصوير تهيه شده براي نمايش روي صفحه وب، ممکن است در ابعاد 400 x ‏600 پيکسل باشد. به احتمال زياد شما به ويژگي Auto-Align براي ايجاد تصاوير خيلي بزرگ ( از تعداد زيادي تصاوير کوچک)، تکيه مي کنيد.

توصيه
 

يک سند فوتوشاپ، داراي يک حداکثر سايز 300000 x ‏300000پيکسل مي باشد. شما ممکن است قادر به خريد دوربيني که بتواند تصاويري به اين بزرگي توليد کند، نباشيد.
ابعاد پيکسلي واقعي يک تصوير، بوسيله قابليت هاي سنسور در دوربين ديجيتال يا اسکنر تعيين مي گردد. براي مثال يک دوربين 10 مگا پيکسل، ممکن است تصاويري به ابعاد ‏2592 x ‏3888پيکسل را توليد کند. هر چه پيکسل هاي يک تصوير بيشتر باشد، فضاي ديسک بيشتري را اشغال نموده و به زمان پردازش بيشتري نياز دارد.
ابعد پيکسلي، همسان با مفهوم رزولوشن نيستند. شما نمي توانيد رزولوشن يک تصوير پيکسلي ‎ ‏ 2592 x ‏3888 پيکسل را تعيين نماييد مگر اينکه ابعاد چاپ آن را ابتدا مشخص کنيد.
بعد، فقط به شکل غيرمستقيم، با سايز فيزيکي يا رزولوشن ارتباط دارد: تا وقتي که شما بزرگي هر پيکسل را مشخص نکنيد، يک تصوير سايز مشخصي نخواهد داشت. اما رزولوشن و سايز، ذاتِ تصاوير ديجيتال نيستند بلکه آن ها کيفيات قابل تغيير هستند يعني، يک تصوير‏100 x ‏100پيکسلي، هم مي تواند به اندازه يک تمبر پستي باشد و هم مي تواند به بزرگي يک بيل بورد تبليغاتي. ما در بخش هاي بعدي اين مقاله در مورد رزولوشن و دلايل اهميت آن با جزئيات بيشتري صحبت خواهيم کرد.

Bit Depth‎‏
 

عمق رنگ، ويژگي است که تعداد سايه ها يا رنگ هايي را که يک تصوير مي تواند داشته باشد، ديکته مي کند. به دليل اين که tone يا رنگ هر پيکسل، توسط يک يا بيشتر از يک عدد تعريف مي شود، برد و دامنه اي که اين اعداد مي توانند در آن قرار بگيرند، برد مقادير ممکن براي هر پيکسل را ديکته مي کند.
به عنوان مثال، در يک تصوير 1 بيتي ( تصويري که در آن، هر پيکسل با يک بيت از اطلاعات نمايش داده مي شود)، هر پيکسل يا خاموش است (off) يا روشن (on)، که معمولاً به معناي سياه و سفيد مي باشد. البته اگر شما اين تصوير را با جوهر قرمز بر روي کاغذ آبي چاپ کنيد، پيکسل ها يا قرمز خواهند بود يا آبي.
با دو بيت در هر پيکسل، چهار ترکيب ممکن (11، 01، 10، 00)، چهار مقدار ممکن و چهار سطح رنگي يا خاکستري وجود خواهد داشت. ( شکل 5)
8 بيت اطلاعات، 256 مقدار متفاوت را به شما مي دهد، در تصاوير ‏‎ 8‎bit/ channel RGB، هر پيکسل در واقع داراي سه مقدار 8 بيتي است ( براي رنگ هاي قرمز، سبز و آبي هر کدام يک مقدار که در مجموع 24 بيت به ازاي هر پيکسل مي شود). در يک ‎8-bit channel CMYK‎‏، (yellow ، ‏magenta ، ‏cyan ,و black ) ، به جاي سه کانال، چهار کانال وجود دارد. بنابراين ، يک پيکسل CMYK متشکل از 32 بيت است.
فوتوشاپ به شما اجازه مي دهد با گستره گوناگوني از عمق بيت ها، تا بيش از 32 عدد اعشار در هر کانال در مود HDR (High Dynamic Range) کار کنيد. اما براي اغلب کارها، عمق ميدان رايج عبارت است از کانال 8 بيتي (bit RGB - ‏24و bit CMYK - ‏32 ) و البته برخي عکاسان حرفه اي، از کانال 16 بيتي (bit RGB- ‏48 ) استفاده مي کنند.
چه تعداد بيت کافي است؟ يک ژرفاي بيتِ 8 بيت در هر کانال، معادل 16،7 ميليون رنگ RGB را فراهم مي کند که بسيار بيشتر از تعداد رنگ هاي منحصر به فردي است که چشم انسان قادر به تشخيص است و البته بسيار بيش تر از تعداد رنگ هايي است که ما مي توانيم چاپ کنيم.چرا بايد بيشتر از رنگ هايي که مي توانيم ببينيم يا چاپ کنيم، capture نماييم؟ پاسخ ساده به اين سوال اين است که تعداد بيشتر بيت ها، انعطاف پذيري بيشتري در زمينه ويرايش به ما مي دهد. کار را با هر تعداد سايه که آغاز کنيد، هر ويرايشي که انجام بدهيد، باعث کاهشي اجتناب پذير در تعداد پيکسل هاي واقعي تصوير خواهد شد.
بنابراين، عمق بيت، رابطه اي مهم با کيفيت يک تصوير دارد که بعداً به طور مفصل در مورد آن صحبت خواهيم کرد و همچنين قابليت ويرايشي ما را افزايش مي دهد.

Image Mode‎‏‏
 

ابعاد پيکسلي و bit depth، هر کدام، يک بخش از داستان را بيان مي کنند اما سومين خصوصيت تصاوير يا imageها، يعني image mode، خصوصيتي است که مشخص مي کند آيا تمام آن اعداد، مبين سايه هاي خاکستري هستند و يا رنگ هاي تصوير را به نمايش مي گذارند. همان گونه که قبلاً نيز اشاره کرديم، کامپيوترها هيچ چيز در مورد tone يا رنگ نمي دانند، آن ها فقط با اعداد سروکار دارند. Image mode خصوصيتي است که يک معناي انساني براي اعدادي که کامپيوترها با آن ها کار مي کنند، فراهم مي کند.
به طور کلي، اعدادي که پيکسل ها را توصيف مي کنند با مقادير تونال ارتباط دارند، که اعداد پائين تر نشان دهنده تن هاي تاريک تر و اعداد بزرگ تر نشان دهنده تن هاي روشن تر هستند. در يک تصوير grayscale که داراي کانال 8 بيتي است، عدد (0) نشان دهنده سياه کامل، 255 نشان دهنده سفيد خالص و اعدادي که بين اين دو حد قرار مي گيرند، سايه هاي خاکستري را نشان مي دهند.
درمودهاي تصويري رنگي، عددها، به جاي سايه هاي خاکستري، سايه هاي يک رنگ اصلي را نشان مي دهند. بنابراين يک تصوير RGB در واقع از سه کانال grayscale تشکيل شده است: يک کانال، نشان دهنده مقادير قرمز، يک کانال، نشان دهنده سبز و يک کانال، نشان دهنده رنگ آبي است. يک تصوير CMYK دربردارنده چهار کانال grayscale است: يکي براي cyan، يکي براي magenta، يکي براي yellow و يکي براي black.
يک استثناء که ما قبلاً به آن اشاره کرديم، حالت Indexed Color است که رنگ هاي آن، با استفاده از کانال ها ايجاد نمي شوند. در مود رنگ Indexed color، هر مقدار، نشان دهنده يک رنگ اختياري است که از يک جدول lookup بارگذاري مي شود. تصاوير Indexed color مي توانند در بر گيرنده فقط 256 رنگ باشند. اغلب ابزارهاي ويرايش فوتوشاپ، در اين مود کار نمي کنند. در ساير modeها ما مي توانيم براي ايجاد يک پيکسل، تن و رنگ را از طريق تنظيم اعداد يک يک کانال از يک پيکسل، روشن تر يا تيره تر تغيير دهيم، اما اگر چنين کاري را بر روي يک تصوير Indexed color انجام دهيم در نهايت با تصويري که داراي رنگي کاملاً متفاوت خواهد بود مواجه خواهيم شد! بنابراين فوتوشاپ بطور اتوماتيک از انجام چنين کاري جلوگيري مي کند. تصاوير Indexed color، کم کم محبوبيت خود را از دست داده و با تصاوير 24 بيتي JPEG و PNG جايگزين مي شوند.
منبع: بزرگراه رايانه، شماره ي 137 .