آلاينده ها و نقش آنها بر محيط زيست
نويسنده: زيبا کريم زاده
آلودگي هنگامي بوجود مي آيد که مواد تهديد کننده ي سلامت، به اندازه اي زياد باشند که سبب به خطر افتادن زندگي مردم و حيات وحش شود يا به زيستگاه ها آسيب برساند. اين آلودگي ها باعث برهم خوردن تعادل محيط زيست شده و به «زيست بوم» آسيب مي رسانند. زيست بوم ها، مجموعه اي پيچيده و در عين حال منظمي از گياهان و جانوران هستند که به خوبي با هم هماهنگ و وابسته اند. کاهش يا افزايش بي رويه ي يک گياه يا يک جانور، حتي نوع بسيار ريز و ميکروسکوپي آن ها، مي تواند باعث بهم خوردن اين تعادل و مرگ تدريجي يک زيستگاه گردد. امروز آلاينده هاي زيادي شناخته شده اند که انسان ها، خواه ناخواه از آنها استفاده کرده و مي کند و با وجود آگاهي از خطرات آنها، متأسفانه باز هم بر استفاده از آنها اصرار مي ورزند. اين آلاينده ها شامل موارد زير مي باشند:
- خودروها: دودي که از اگزوز خودروها خارج مي شود، حاوي سرب، منواکسيد کربن و ساير آلاينده هاي مي باشد که هريک به تنهايي مي توانند اثرات مخربي بر هوا، خاک و آب داشته باشند.
- کشتي هاي نفت کش با حمل ميليون ها بشکه ي نفت، اقيانوس ها را طي مي کنند که متأسفانه گاهي با وقوع حادثه اي، نفت ها به آب درياها و اقيانوس ها نشت کرده و موجب صدمات جبران ناپذيري به محيط زيست آنها مي گردد.
- سموم دفع آفات گياهي، بندپايان و جوندگان و حشرات که مورد استفاده ي کشاورزي مي باشند شامل مواد شيميايي اورگانوفسفات و کاربامات (سوپر اسيد، دورسيان و سوين) مي باشند که پس از جذب شدن در بدن، با غير فعال نمودن آنزيم هاي کلين استراز، باعث تشنج هاي عصبي و فعاليت بيش از حد برخي غدد مي شوند که علائمي مثل سردرد، خستگي، گيجي و تاري ديد را باعث مي گردند. همچنين سم «ددت» که براي مبارزه با پشه ي آنوفل بکار مي رود، با خاصيت ابقايي که دارد، در زنان باردار باعث زايمان زودرس و LBW (وزن کم هنگام تولد) مي گردد و روي رشد و تکامل نوزادان اثر نامطلوب مي گذارد.
- گازهاي کلروفلورو کربن (CFC) که در ساخت وسايل خنک کننده ي خودروها و ساختمان ها به کار مي روند، به همراه دود کارخانه هاي صنعتي که در بسياري موارد بدون هيچ نظارت يا تصفيه اي وارد هواي اطراف مي گردند، باعث آسيب رساني هاي جدي به هوا مي شوند. گازهاي (CFC) با صدمه به لايه ي ازون باعث بروز سرطان پوست و نابينايي چشم مي گردند. همچنين با افزايش دماي زمين، يخ هاي قطبين ذوب شده و سطح آبها بالا آمده است و خطر به زير آب رفتن بعضي شهرها بيشتر شده است.
- کودهاي شيميايي: باعث رشد جلبک ها در آب رودخانه ها مي شوند، جلبک ها اکسيژن آب را جذب نموده و سبب مرگ ماهي ها و ساير جانداران آبزي مي شوند.
اين مشکلات و فجايع باعث نگراني عميق مردم و سران کشورهاي جهان شده است، به طوري که در سال 1992 در ريودژانيرو، پايتخت برزيل، گرد هم آمده و در خصوص مبارزه با آلودگي محيط زيست راهکارهاي زير را تدوين نموده اند:
1- پيشگيري از تخريب زيست گاه هاي جانوران وگياهان نظير قطع درختان و خشکاندن باتلاق ها.
2- بازيافت موادي مانند پلاستيک، کاغذ، قوطي و شيشه که باعث حفظ منابع زمين مي شود.
3- استفاده از روش هاي بيولوژيک براي مبارزه با آفات گياهي، جوندگان و حشرات.
4- جايگزيني گازهاي دوستدار اوزون به جاي «CFC» ها در وسايل خنک کننده.
5- استفاده از کود غير شيميايي نظير «کود کمپوست» درکشاورزي.
6- استفاده از سوخت هاي مناسب به جاي بنزين در خودروها مانند سوخت هاي هيبريد، هيدروژن.
2. 80% آلودگي شهر تهران، ناشي از کارخانجات صنعتي و وسايل نقليه ي موتوري مي باشد.
3. خودروهاي غير استاندارد، 20 برابر بيشتر از خودروهاي استاندارد، مونواکسيدکربن توليد مي کنند.
4. مدير ستاد مرکزي معاينه ي فني خودروهاي تهران: آلايندگي 3 ميليون خودرو استاندارد روز در اروپا مي باشد.
5. از خودروهاي توليدي در سه سال اخير، فقط يک ميليون خودرو استاندارد مي باشد.
6. دود خودروها از رشد ريه ي کودکان جلوگيري مي کند.
منابع: فصلنامه بهورز- سايت محيط زيست، سايت روزنامه ي همشهري و جام جم.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 55..
- خودروها: دودي که از اگزوز خودروها خارج مي شود، حاوي سرب، منواکسيد کربن و ساير آلاينده هاي مي باشد که هريک به تنهايي مي توانند اثرات مخربي بر هوا، خاک و آب داشته باشند.
- کشتي هاي نفت کش با حمل ميليون ها بشکه ي نفت، اقيانوس ها را طي مي کنند که متأسفانه گاهي با وقوع حادثه اي، نفت ها به آب درياها و اقيانوس ها نشت کرده و موجب صدمات جبران ناپذيري به محيط زيست آنها مي گردد.
- سموم دفع آفات گياهي، بندپايان و جوندگان و حشرات که مورد استفاده ي کشاورزي مي باشند شامل مواد شيميايي اورگانوفسفات و کاربامات (سوپر اسيد، دورسيان و سوين) مي باشند که پس از جذب شدن در بدن، با غير فعال نمودن آنزيم هاي کلين استراز، باعث تشنج هاي عصبي و فعاليت بيش از حد برخي غدد مي شوند که علائمي مثل سردرد، خستگي، گيجي و تاري ديد را باعث مي گردند. همچنين سم «ددت» که براي مبارزه با پشه ي آنوفل بکار مي رود، با خاصيت ابقايي که دارد، در زنان باردار باعث زايمان زودرس و LBW (وزن کم هنگام تولد) مي گردد و روي رشد و تکامل نوزادان اثر نامطلوب مي گذارد.
- گازهاي کلروفلورو کربن (CFC) که در ساخت وسايل خنک کننده ي خودروها و ساختمان ها به کار مي روند، به همراه دود کارخانه هاي صنعتي که در بسياري موارد بدون هيچ نظارت يا تصفيه اي وارد هواي اطراف مي گردند، باعث آسيب رساني هاي جدي به هوا مي شوند. گازهاي (CFC) با صدمه به لايه ي ازون باعث بروز سرطان پوست و نابينايي چشم مي گردند. همچنين با افزايش دماي زمين، يخ هاي قطبين ذوب شده و سطح آبها بالا آمده است و خطر به زير آب رفتن بعضي شهرها بيشتر شده است.
- کودهاي شيميايي: باعث رشد جلبک ها در آب رودخانه ها مي شوند، جلبک ها اکسيژن آب را جذب نموده و سبب مرگ ماهي ها و ساير جانداران آبزي مي شوند.
اين مشکلات و فجايع باعث نگراني عميق مردم و سران کشورهاي جهان شده است، به طوري که در سال 1992 در ريودژانيرو، پايتخت برزيل، گرد هم آمده و در خصوص مبارزه با آلودگي محيط زيست راهکارهاي زير را تدوين نموده اند:
1- پيشگيري از تخريب زيست گاه هاي جانوران وگياهان نظير قطع درختان و خشکاندن باتلاق ها.
2- بازيافت موادي مانند پلاستيک، کاغذ، قوطي و شيشه که باعث حفظ منابع زمين مي شود.
3- استفاده از روش هاي بيولوژيک براي مبارزه با آفات گياهي، جوندگان و حشرات.
4- جايگزيني گازهاي دوستدار اوزون به جاي «CFC» ها در وسايل خنک کننده.
5- استفاده از کود غير شيميايي نظير «کود کمپوست» درکشاورزي.
6- استفاده از سوخت هاي مناسب به جاي بنزين در خودروها مانند سوخت هاي هيبريد، هيدروژن.
از آلودگي هوا چه خبر؟
2. 80% آلودگي شهر تهران، ناشي از کارخانجات صنعتي و وسايل نقليه ي موتوري مي باشد.
3. خودروهاي غير استاندارد، 20 برابر بيشتر از خودروهاي استاندارد، مونواکسيدکربن توليد مي کنند.
4. مدير ستاد مرکزي معاينه ي فني خودروهاي تهران: آلايندگي 3 ميليون خودرو استاندارد روز در اروپا مي باشد.
5. از خودروهاي توليدي در سه سال اخير، فقط يک ميليون خودرو استاندارد مي باشد.
6. دود خودروها از رشد ريه ي کودکان جلوگيري مي کند.
منابع: فصلنامه بهورز- سايت محيط زيست، سايت روزنامه ي همشهري و جام جم.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 55..
