عوارض سيگار در آسيب ديدگان نخاعي

احتمالاً اكثر شمان تمامي دلايل منع استعمال دخانيات از جمله سرطان ريه، بيماري هاي قلبي، اميد به زندگي كمتر و... را شنيده ايد. با اين حال سيگار كشيدن ممكن است براي شما تسكين دهنده استرس بوده و لذت بخش باشد. بنابراين شما مايل نيستيد سيگار را به عنوان يك دوست قديمي حتي بعد از ضايعه نخاعي هم كنار بگذاريد. با اينكه عليرغم تمامي مداركي كه در مورد ضررهاي سيگار كشيدن وجود دارد ممكن است شما خيلي راحت آن را مصرف كنيد. از طرف ديگر ترك سيگار هم غالباً خيلي مشكل مي باشد.
مصرف سيگار ظرفيت كل ريه ها را كه در اثر ضايعه نخاعي كاهش يافته كمتر مي كند و باعث تقليل مقدار اكسيژن موجود در جريان خوني مي شود كه مسؤوليت غذارساني به بافت ها و تأمين انرژي عضلات را به عهده دارد. علاوه بر آنها سيگار كشيدن مي تواند خطر بروز سرطان مثانه را بيشتر از گذشته افزايش دهد.
وقتي كه ما به نقس كشيدن فكر مي كنيم، معمولاً در مورد كشيدن هوا به داخل ريه ها مي انديشيم. اما اغلب اوقات به خصوص در مورد افراد نخاعي و به ويژه هنگام سيگار كشيدن،‌ موضوع خارج كردن هوا از ريه ها مي تواند مهم تر باشد ...چرا؟
به خاطر اينكه تشكيل مخاط و ترشحات مختلف در ريه ها مي تواند منجر به بروز مشكلاتي گردد. استعمال دخانيات مي تواند سبب افزايش توليد مخاط گشته و در نتيجه باعث بروز احتقان (گرفتگي ريه ها) شود. در حالت طبيعي، مخاط هاي تشكيل شده با سرفه كردن از ريه ها خارج مي شوند. با اين وجود در ضايعات سينه اي، عضلاتي كه مسئول سرفه كردن هستند، آسيب مي بينند. ناتواني در انجام سرفه كردن مي تواند منجر به آتلكتازيس (Atelectasis) شود كه در واقع اضمحلال كيسه هاي هوايي (كه شبيه لانه هاي زنبور هستند) را در پي دارد و در نتيجه آن ترشحات نمي توانند در ريه ها به دام بيافتند و در نهايت ترشحات حاصله مي توانند منجر به ايجاد پنوموني (عفونت ريه) شوند كه يكي از شايع ترين علل بيماري و مرگ افراد نخاعي محسوب مي گردد. در واقع سيگار كشيسدن توليد مخاط ها را افزايش داده و باعث احتقان مي گردد.
علاوه بر اين، سيگار كشيدن باعث افزايش ناتواني سرفه كردن و دفع ترشحات مذكور مي شود. مطالعه اي بر روي 165 نفر از افراد نخاعي انجام شده نشان داده است كه مقدار هوايي كه سيگارهاي تحت نظر مي توانستند از طريق سرفه كردن از ريه هايشان بيرون كنند و همچنين قدرت توانايي آنها در دفع ترشحات به طور قابل ملاحظه اي كمتر است. مصرف سيگار در افرادي كه قبلاً در معرض خطر احتقان و عفونت ناشي از آسيبشان قرار داشته اند باعث افزايش خلط و ترشحات شده و حتي آنان را بيشتر در معرض خطر قرار مي دهد.
همزمان با افزايش سن،‌ ظرفيت تنفسي و حجم ريه ها كاهش پيدا مي كند كه اين موضوع به علت كاهش قابليت ارتجاعي ريه ها و عضلات ديواره قفسه سينه مي باشد. اين تغييرات ايجاد شده باعث مي گردد كه توانايي بدن در مقابله با عفونت ها، كاهش يابد.
آسيب نخاعي، موضوعات ديگري را به طور ذاتي به دنبال دارد از جمله:
-افزايش وزن: كه مي تواند باعث گردد تنفس مشكل تر انجام شود.
-كاهش فعاليت هاي بدني: كه به طور كلي مي تواند منجر به كاهش ظرفيت تنفسي گردد.
-مشكلات مربوط به وضعيت استقرار شانه ها يا خميدگي بدن:‌ كه مي تواند باعث كم شدن ظرفيت ريه ها شود.
-تغيير در نوع يا شدت اسپاسم كه باعث آسيب به قفسه سينه يا عضلات تنفسي مي شود.
-تعداد بروز عفونت هاي تنفسي و شدت آنها به دليل كاهش توانايي در سرفه كردن افزايش مي يابد.
-تمامي تغييرات مذكور،‌ افراد نخاعي را بيشتر در معرض خطر مشكلات تنفسي قرار مي دهند، همانطور كه در مورد افزايش سن نيز مطرح هستند. سيگار كشيدن نه تنها باعث تشديد عوارض مي شود بلكه عاملي براي افزايش خطرات است.

آيا با مصرف سيگار پوست نيز ممكن است آسيب ببيند؟
 

احتقان و عفونت ريه تنها عوارض حاصل از مصرف سيگار نيستند. مطالعات انجام شده،‌ ارتباط بين سيگار كشيدن و افزايش وقوع زخم هاي فشاري و نيز طولاني تر شدن زمان بهبودي آنها را نشان مي دهند. به طوريكه گاهي اوقات جهت درمان آنها نياز به جراحي پوست است.
مطالعه اي كه بر روي 38 نفر از افراد نخاعي به طور تخصصي انجام شده است نشان داده است كه سيگاري ها از نظر ميزان وقوع و شدت زخم هاي فشاري نسبت به غير سيگاري ها بيشتر در معرض خطر هستند. طي اين تحقيقات مشخص گرديد كه از ميان فاكتورهاي مختلف ديگر از جمله ديابت، نوع تشكچه مورد استفاده،‌ نوع ضايعه (از نظر كامل يا ناقص بودن)، اسپاسم، وزن بدن، ميزان توانايي فرد در حفظ پوست خود ممكن است در بروز مشكلات پوستي نقش داشته باشند، مصرف سيگار حتي بيشتر از عوامل ذكر شده مي تواند در ايجاد زخم هاي فشاري اهميت داشته باشد.

چرا؟...
 

به طور كلي گردش خون ضعيف مي تواند منجر به آسيب پوستي گردد...
سلامتي پوست به گردش خون مناسب كه غني از اكسيژن است، بستگي دارد و اين گردش خون مناسب است كه مي تواند مواد مغذي را به پوست برده و مواد زائد را از آن دور نمايد. به طور كلي مصرف سيگار،‌ به ويژه به دليل نيكوتين موجود در آن، باعث كاهش شديد گردش خون در بدن مي گردد. به علاوه سيگار كشيدن منجر به توليد مونوكسيد كربن مي شود كه شديداً سبب نارسايي اكسيژن ورودي به خون مي گردد.
به عبارت ديگر، مصرف سيگار نه فقط باعث كاهش جريان خون به پوست مي شود، بلكه عدم كفايت دفع مواد زائد نيز زمينه خوبي را براي ايجاد زخم هاي فشاري فراهم مي آورد. در حقيقت، اين موضوع همان چيزي است كه در موقع تأثير نامناسب فشار وزن بدن هنگام استفاده از تشكچه نامناسب يا پوشيدن كفش هاي خيلي تنگ اتفاق مي افتد... و در واقع همين عوامل نيز باعث مي شوند كه بهبودي آهسته صورت گيرد. همين كه زخم فشاري ايجاد شد، ضعيف بودن جريان خون و كم بودن اكسيژن نيز باعث كند شدن بهبودي زخم خواهد شد. ارتباط بين مصرف سيگار و به تعويق افتادن بهبودي زخم به وسيله بسياري از جراحان مورد توجه قرار گرفته است. انجام مطالعات معدود نشان داده اند كه سيگار كشيدن خطر مرگ نسوج پوست را بعد از جراحي افزايش مي دهد. اين موضوع نشان مي دهد كه استعمال سيگار نه فقط كمك مي كند كه فرد نخاعي زخم فشاري بگيرد بلكه ظاهراً به بقاي زخم نيز كمك مي كند.

در نهايت اينكه:
 

ظاهراً ارتباط بين سيگار كشيدن و عوارض مختلف قلبي هر روز بيشتر مي شود. چنانچه همه شما مطالعه داشته ايد،‌ خطر بروز سرطان مثانه نيز درميان افراد نخاعي بيشتراست: يعني در حدود 53 در حاليكه بين عموم مردم اين ميزان 51/1 مي باشد. مشخص شده است كه سند هاي دائمي خطر بروز سرطان مثانه را 3/8 بار نسبت به افراد نخاعي كه از اين سوندها استفاده نمي كنند افزايش مي دهند. كه البته اين موضوع با مصرف سيگار به عنوان يك عامل مؤثر در سرطان (كه در ادرار وارد مي شود)، افزايش پيدا مي كند.
زندگي همراه با آسيب نخاعي با خطرات زيادي همراه است. احتمال بروز مشكلات پوستي يا عوارض تنفسي در افراد نخاعي خيلي بيشتر از دوره قبل از آسيب است و همراهي ضايعه نخاعي و مصرف سيگار عليرغم آنچه تصور مي رود احتمال آسيب ها را به مقدار بسيار زيادي بالا مي برد.
منبع:«اثرات مصرف سيگار در افراد آسيب نخاعي» -مترجم:‌ مهندس عباس كاشي
منبع:نشريه از نو، شماره 7و8.