اختلال رشد و کوتاهي قد

بنابه تعريف پزشکي کوتاهي قد زماني نگران کننده است که کودک در مقايسه با هم سن و سالانش (از نظر جنس و نژاد يکسان) کوتاه تر باشد. کوتاهي قد همواره موجب نگراني والدين در دوران کودکي و نوجواني است وسبب مي شود تا براي رفع اين موضوع پيگيري هاي زيادي انجام شود که بعضاً اگر در زمان مناسب اتفاق نيافتد سودي نخواهد داشت.
علل کاهش رشد کودکان و کوتاهي قد را مي توان در چند مورد جستجو کرد:

1- مشکلات مربوط به مادر
 

الف) بعضي از موارد مربوط به دوران بارداري و نگهداري کودک از جانب مادر مانند عدم تغذيه ي مناسب در دوران بارداري و شيردهي است.
ب) مشکلات رواني و اجتماعي مادر که در تغذيه و پرورش کودک مؤثر است.

2- عوامل مربوط به خود کودک
 

الف) بي اشتهايي
ب) مشکلات رواني کودک
ج) بيماري هاي ژنتيکي و مادرزادي
د) اختلال در عملکرد و ترشح هورمون رشد پرو لاکتين و تيروئيد هورمون هاي جنسي و اختلال متابوليک
م) بيماري هايي که به عنوان عامل مهم در کوتاه قدي کودکان دخالت دارند.
ن) کوتاهي قد سرشتي، به اين معنا که قد والدين در اندازه ي قد کودکان تأثير آشکاري دارد.
جهت پيشگيري از کوتاه قدي کودکان بايد در طي دوران بارداري، تغذيه مادر مناسب باشد، از داروهاي غير مجاز استفاده نشود و در صورتي که مادر بيماري خاصي دارد قبل از بارداري و در طي آن با مشاوره ي پزشکي و درمان مناسب از بروز اختلال رشد در کودک خود جلوگيري به عمل آورد.
در دوران نوزادي و شير خوارگي نيز بايد کودکان را از نظر سير رشد، شرايط بهينه تغذيه و آزمايش هاي لازم از نظر اختلالات ايجاد کننده ي کوتاهي قد کنترل کرد. هم چنين درصورت مشکوک بودن به اختلال رشد قدي نسبت به ساير کودکان بايد از مشاوره هاي پزشکي بهره برد.
لازم به ذکر است کوتاهي قد يکي از مشکلاتي است که با تغذيه ي نامناسب ارتباط مستقيم دارد. والديني که مي خواهند کودکان شان قد بلندتري داشته باشند، بايد رژيم غذايي مناسبي براي فرزندان شان انتخاب کنند. به طور کلي کودکان و نوجوانان (بخصوص در سن رشد) نياز به مصرف مواد مغذي نظير آهن، روي، کلسيم و ويتامين A,C,E، پروتئين، اسيد فوليک و ويتامين هاي گروه B به ميزان کافي دارند. در نتيجه دراين دوران نياز به مصرف ميوه هاي تازه و سبزيجات نيز چند برابر مي شود و وجود هر چهار گروه مواد غذايي، يعني ميوه و سبزيجات، پروتئين ها، غلات و غذاهاي حاوي کلسيم مانند لبنيات در رژيم غذايي کودک لازم است.
مصرف روي در کودکان زير پنج سال روزي پنج ميلي گرم به صورت شربت و در کودکان بالاي پنج سال روزانه ده ميلي گرم توصيه مي شود.
در صورتي که اختلال رشد قبل از پايان دوران بلوغ و بسته شدن صفحه ي رشد استخوان ها و غضروف ها شناخته شود، مي توان با تجويز مکمل ها و بر طرف کردن بيماري هاي ايجاد کننده ي اختلال رشد و هم چنين تجويز هورمون رشد، (در صورت کمبود اين هورمون) قد بلندتري داشت.
منبع: 7 روز زندگي 128