اشاره :
تيم دانش پژوهان جوان تاکنون توانسته است در سه المپياد جهاني زيست شناسي، فيزيک و رياضي موفقيت هايي را کسب کند و با کارنامه اي مطلوب و به دست آوردن 14 مدال رنگارنگ و يک ديپلم افتخار، بار ديگر براي ايران افتخارآفريني کند. بيستمين المپياد جهاني زيست شناسي 21 تا 28 تيرماه در کشور ژاپن برگزار شد و تيم ايران به يک مدال طلا، و چهار مدال نقره دست يافت. پس از تماسهاي مکرر، گفتگويي تلفني با «فاطمه مقدس» انجام داديم تا ضمن آشنايي با اين دانش پژوه جوان بيشتر در جريان مسابقات قرار گيريم.
از خودتان بگوييد.
فاطمه مقدس هستم، متولد 1369، رشته علوم تجربي دبيرستان فرزانگان سيرجان با معدل 19/90. يک برادر کوچکتر از خودم دارم. پدرم ديپلم و مادرم ليسانس دارد.
چطور شد علاقه مند به زيست شناسي شديد؟
از دوران دوم دبيرستان، به کتاب زيست شناسي علاقه خاصي داشتم و اين درس را جور ديگر دوست داشتم و بيشتر مي خواندم. سوم دبيرستان تصميم گرفتم در المپياد زيست شناسي شرکت کنم.
بين المپياد و کنکور، اين يکي را انتخاب کرديد؟
بله، شرکت در المپياد شايد خيلي فرصت ها را از فرد بگيرد. بنده کنکور را هم طبق برنامه مي خواندم و المپياد را در فرصت هاي اضافه و آخر امتحان هر درس دنبال مي کردم.
روزي چند ساعت براي المپياد وقت مي گذاشتيد؟
ساعت دقيق نمي توانم بگويم. براي هر کس درس خواندن متفاوت است. به طور روزمره 3-2 ساعت براي المپياد وقت مي گذاشتم. شبهايي که امتحان داشتم بيشتر درس مي خواندم و حتي به 12 ساعت در شبانه روز مي رسيد.
المپياد نيازي به دروس دبيرستان دارد؟
دروس دبيرستان لازمه ي المپياد است. پله اول شرکت در المپياد، فراگيري دروس دبيرستان است.
به نظر خودتان، اگر مدرسه دولتي هم مي رفتيد، چنين رتبه اي کسب مي کرديد ؟
درست است که مدرسه و کادر معلمين تا حدي زيادي مؤثر بودند ولي اين دليل نمي شود و نمي توان گفت کسي که مدرسه دولتي مي رود، نمي تواند در المپياد موفق شود. مهمترين مسأله پشتکار خود فرد است که مي تواند از همه موانع عبور کند.
معلمان چقدر در کشش شما به سمت المپياد مؤثر بودند ؟
در هر مرحله از زندگي يکسري افراد مشوق هستند و روحيه مي دهند. خوشبختانه من همه جا اين پشتيباني را داشتم و حمايت شدم. معلمين و استادان زيادي در اين زمينه کمکم کردند و از نظر علمي و روحي هوايم را داشتند. البته بخش اعظم آن تلاش خود فرد است که بنده دست از تلاش بر نداشتم.
سؤالات آزمون المپياد چطور بود ؟
مرحله اول مسابقه، بخش اعظم سؤالات، کتاب هاي درسي بود و مرحله دوم از دروس دانشگاهي سؤال شده بود و مرحله سوم فراتر از آن بود و سؤالات المپياد جهاني زيست شناسي از مباحثي بود که اصلاً آن مباحث در دبيرستان وجود ندارند.
چند درصد احتمال مي داديد مدال بگيريد ؟
من از آن دسته افرادي هستم که به نتيجه و مدال فکر نمي کنم. شرکت در مسابقات المپياد را به خاطر علاقه اي که به زيست شناسي دارم، انتخاب کردم نه به خاطر مدال؛ بنابراين هر نتيجه اي که به دست مي آوردم برايم موفقيت بود. ضمن اينکه در اين مسير مطالب زيادي ياد گرفتم دانسته هاي علمي ام تا سطح دانشگاه ترقي کرد. از شرکت کننده ها هم خيلي چيزها ياد گرفتم نه تنها علمم بلکه شخصيتم نيز در اين راه رشد پيدا کرد.
فکر مي کرديد مدال چه رنگي بگيريد ؟
ته دلم دوست داشتم مدال خوبي بگيرم ولي اين مدال گرفتن برايم هدف نبود بلکه انگيزه اي بود براي اهداف خيلي بزرگتر و هر چه پيش مي رفتم دوست داشتم به آن نتيجه دلخواه نزديکتر شوم.
اگر برخلاف انتظار رتبه به دست نمي آورديد، چه مي کرديد ؟
نمي دانم چکار مي کردم. شايد در ظاهر ناراحت مي شدم اما به خاطر مطالبي که در اين مدت ياد گرفته ام مثل سابق مي شدم و روحيه ام را به دست مي آوردم. مدال نشانه اي از موفقيت است اما اصل آن چيزي است که با مدال نمي توان سنجيد.
به جز درس در زمينه اي پيشرفت داشته ايد ؟
تا اين مرحله سعي ام درس خواندن و پيشرفت در اين زمينه بوده است. اکنون که به دانشگاه راه پيدا کردم فرصت خواهم داشت در زمينه هايي مثل ورزش، کارهاي پژوهشي و... بيشتر فعاليت داشته باشم.
پس اينکه مي گويند آدم فقط بايد در يک زمينه فعاليت داشته باشد تا رشد کند، صحت ندارد ؟
شايد شرايطي پيش آيد که در يک بعد پيشرفت داشته باشيم و رشد کنيم ولي همواره بايد در همه زمينه ها فعاليت داشته باشيم.
آيا يک المپيادي پولدار است؟
ارتباطي بين فرد المپيادي و پولداري پيدا نمي کنم. المپيادي ها افرادي هستند که پژوهش را دوست دارند و رفاه را دوست دارند زيرا آنان که رفاه دارند بهتر مي توانند زندگي کنند.
در مسابقات المپياد زيست شناسي شرکت دخترها بيشتر است، چرا ؟
شايد استعداد بيشتر يا علاقه بيشتري در اين زمينه دارند.
چرا گرايش دخترها در مسابقات زيست شناسي بيشتر است ؟
معمولاً به صورت مساوي هستند. اما دخترها در مرحله نهايي المپياد زيست شناسي نسبت به المپياد فيزيک و رياضي بيشتر برگزيده مي شوند.
از اينکه در تيم زيست شناسي نماينده دخترها بوديد، چه احساسي داريد ؟
احساس خوبي دارم. انشاءا... دخترهاي ما هر چه بيشتر توانايي خودشان را در زمينه هاي مختلف نشان دهند. هر چند تاکنون هم خوب درخشيده اند.
دانشگاه چه رشته اي درس مي خوانيد ؟
رشته پزشکي دانشگاه تهران.
چه صحبتي براي جوانها داريد؟
جوانها خودشان را باور داشته باشند. جوانها انرژي زيادي دارند، اگر پشتکار داشته باشند و همه تلاششان را بکنند به هدف شان مي رسند. بنابراين خودشان را دست کم نگيرند.
منبع: نشريه جوانان امروز، شماره 2094
