ريه سالمتر با تغذيه بهتر
نويسنده :آسيه محمدزاده
بيماري هاي انسدادي مزمن ريه ممكن است در نتيجه آمفيزم،آسم،برونشيت مزمن و يا ساير موارد ايجادشودكه با انسداد مجاري هوايي پاييني همراه است .مصرف سيگار،شايع ترين علت ابتلا به اين بيماري ها مي باشد.علائم و عوارض copDشامل تنفس كوتاه،هيپوكسي(كاهش اكسيژن)مكرر،كاهش حجم بازدهي و تخريب بستر مويرگي آلوئولي مي باشد.در COPD,مقدار كل هوا سريع تر خارج مي شود.
برونشيت مزمن شامل برونش هاي ملتهب و توليد زياد موكوس مي باشد.علائم و عوارض اين بيماري عبارتند از:سرفه هاي مزمن(به مدت 3ماه در هر سال)،كوتاهي تنفس،بزرگ شدن قلب و نارسايي آن و كاهش وزن.
در آمفيزم،مجاري هوايي متسع و تخريب مي شوند.اين بيماري منجر به كاهش وزن و لاغري مي شود.آمفيزم ممكن است در اثر مصرف سيگار يا آلودگي هوا ايجاد شود.خس خس سينه،كوتاهي تنفس و سرفه هاي خفيف مزمن از علائم اين بيماري مي باشند.كمبودهاي تغذيه اي در افراد مبتلا به آمفيزم نسبت به افراد مبتلا به برونشيت مزمن،بيشتر است.بي اشتهايي ،سرفه هاي كوتاه و استرس ناحيه معدي-روده اي در بيماران مذكور ممكن است منجر به كاهش وزن شديد شود.
به طور كلي سوء تغذيه و تحليل بافت ها در بيماران مبتلا به COPDشايع است.تقريبا 75درصد بيماران مبتلا به COPD،از كاهش وزن ،تنفس طولاني مدت از راه دهان،كوتاهي تنفس ،بلع هوا،مصرف برخي داروها و افسردگي رنج مي برند.سوءتغذيه باعث تضعيف عضلات تنفسي ايمني بدن مي شود.
افراد كم وزن مبتلا به COPD،ممكن است آستانه حس چشايي تلخي بالاتري در مقايسه با افراد با وزن عادي داشته باشند كه اين وضعيت با ميزان بي كربنات وPHخون مرتبط است.در نظر بيمار غذاهايي مانند گوشت ها،سبزي ها و قهوه كم چاشني تر است .تشخيص اين وضعيت در تنظيم رژيم غذايي بسيار مهم مي باشد.
-شيرخشك را به غلات سرد يا گرم،تخم مرغ،پوره سيب زميني، انواع سوپ،آبگوشت،گوشت چرخ كرده،دسرها و كيك اضافه كنيد.
-به تدريج شير را جايگزين آب نماييد.
-گوشت چرخكرده يا خردشده را به سوپ اضافه كنيد.
-به انواع سس ها ،سبزي ها،سوپ ها،دسرها،پوره سيب زميني وپيتزا، پنير نان و پودينگ برنج را مصرف كنيد.
-مي توان كراكرها،سيب،كرفس، گلابي و موز را به كره بادام زميني آغشته كرد.يك قاشق سوپخوري كره بادام زميني حاوي 90كيلوكالري انرژي و مقداري پروتئين مي باشد.
-سس و انواع ميوه را به ماست بيفزاييد.
-از مخلوط پنير،مرغ و تخم مرغ قطعه قطعه شده سالاد تهيه نماييد.
-وعده اصلي غذايي را در اوايل روز مصرف كنيد تا در طول روز،انرژي بيشتري داشته باشيد.
-مصرف غذاهاي خيلي سرد يا گرم ممكن است باعث ايجاد سرفه شود.
-از مصرف غذاهاي پرحجم يا غذاهاي گازداركه منجر به اتساع معده مي شوند،بپرهيزيد.
-از وجود طعم كافي غذاها مطمئن شويد،زيرا در اغلب موارد،اشتها كاهش يافته است.
-يك رژيم غذايي نرم (فاقد هرگونه غذاي سخت يا زبر)و يك رژيم ضد برگشت غذا توصيه مي شود.مصرف سبزي هاي توليدكننده گاز ممنوع است،مگر آنكه به خوبي تحمل شوند.منابع غذايي حاوي اسيدهاي چرب امگا-3 از قبيل ماهي آزاد،ماهي خال مخالي و ماهي تن را بيشتر مصرف كنيد.
-به منظور غني سازي مواد غذايي با آنتي اكسيدان ها ، از مركبات بيش تر استفاده كنيد. غلات سبوسدار ، ماهي آزاد ،ماهي خال مخالي و ماهي تن را بيش تر مصرف كنيد. جهت افزايش عملكرد ريه و ترميم بافت ها،دريافت منابع غذايي حاوي ويتامين هايAوCرا افزايش دهيد.جهت بهبود متابوليسم انرژي ،ويتامين هاي گروهBو منيزيم مورد نياز مي باشند.
-به منظور كاهش خستگي،از وعده هاي غذايي كوچك و مغذي در فواصل كوتاه استفاده كنيد.شش وعده غذايي كم حجم از پر شدن بيش از حد معده و كوتاه شدن تنفس جلوگيري مي كند.
-دريافت مايعات را به ويژه در صورت وجود تب افزايش دهيد.طبق قاعده كلي،به ازاء هركيلوكالري انرژي مصرفي،بايد يك ميلي ليتر مايعات مصرف شود.اين مقدار معادل هشت ليوان يا بيشتر در روز است.مايعات را بين وعده هاي غذايي مصرف كنيد،زيرا مصرف مايعات به همراه غذا باعث سيري زودرس و كاهش دريافت غذا مي شود.نوشابه هاي كافئين دار را به مقدارمتعادل مصرف كنيد،زيرا ممكن است سبب تشديد حالات عصبي گردند.
-مقدار فيبر دريافتي بايد به تدريج افزايش يابد.براي اين منظور، مصرف پودر سبوس ،آب آلو و ميوه ها و سبزي ها مفيد است.
-سوپ مرغ ،حتي بهتر از آب،مجاري تنفسي را تميز مي كند.
-دريافت نمك را محدود كنيد.دريافت زياد سديم ممكن است سبب باز جذب مايعات شده و با تنفس عادي تداخل نمايد.
-برنامه درمان براي حركت موكوس (در ناژ وضعيتي ،درمان آئروسل)را يك ساعت قبل و بعد از غذا انجام دهيد تا از تهوع جلوگيري شود.
-بهداشت دهان و دندان را به خوبي رعايت كنيد.ممكن است بين بيماري هاي پريودنتال وCOPDارتباط وجود داشته باشد.
-مايونز را مي توان به سالاد يا ساندويچ اضافه كرد.
-خامه يا ماست را مي توان به سيب زميني ،انواع لوبيا،هويج،اسفناج، آبگوشت،سس سالاد،ميوه ها، كلوچه،ژله و ساير دسرها اضافه كرد.هر قاشق سوپخوري خامه حاوي 60كيلوكالري انرژي است.
-عسل را روي نان برشته بماليد،داخل چاي بريزيد و يا با غلات مصرف كنيد.
-مواد غذايي را سرخ كنيد(به عنوان مثال مرغ،گوشت و ماهي).ميزان انرژي غذاهاي سرخ شده بيشتر از غذاهاي خام يا آبپز است.
-از ميان وعده هايي نظير مغزها،خشكبار،آب نبات ،ذرت بو داده و بستني استفاده كنيد.
-از مخلوط شير بستني كه حاوي مقادير زيادي انرژي و پروتئين است،استفاده كنيد.
-گياه افدرا(MaHung)يك گشادكننده موثر برونش است،ولي فشارخون را به ميزان قابل توجهي افزايش مي دهد.از مصرف گياه افدرا به همراه ديگوكسين ،داروهاي كاهنده قندخون،ضدافسردگي هاي MAOI،داروها ي كاهنده فشارخون،اكسي توسين، تئوفيلين،كافئين و استروئيدهاي دگزوامتازون اجتناب كنيد،زيرا ممكن است دچار اختلال در فشار خون ،قند خون ،ريتم قلب و سيستم اعصاب مركزي شويد.
منبع:دنياي تغذيه ش 104
برونشيت مزمن شامل برونش هاي ملتهب و توليد زياد موكوس مي باشد.علائم و عوارض اين بيماري عبارتند از:سرفه هاي مزمن(به مدت 3ماه در هر سال)،كوتاهي تنفس،بزرگ شدن قلب و نارسايي آن و كاهش وزن.
در آمفيزم،مجاري هوايي متسع و تخريب مي شوند.اين بيماري منجر به كاهش وزن و لاغري مي شود.آمفيزم ممكن است در اثر مصرف سيگار يا آلودگي هوا ايجاد شود.خس خس سينه،كوتاهي تنفس و سرفه هاي خفيف مزمن از علائم اين بيماري مي باشند.كمبودهاي تغذيه اي در افراد مبتلا به آمفيزم نسبت به افراد مبتلا به برونشيت مزمن،بيشتر است.بي اشتهايي ،سرفه هاي كوتاه و استرس ناحيه معدي-روده اي در بيماران مذكور ممكن است منجر به كاهش وزن شديد شود.
به طور كلي سوء تغذيه و تحليل بافت ها در بيماران مبتلا به COPDشايع است.تقريبا 75درصد بيماران مبتلا به COPD،از كاهش وزن ،تنفس طولاني مدت از راه دهان،كوتاهي تنفس ،بلع هوا،مصرف برخي داروها و افسردگي رنج مي برند.سوءتغذيه باعث تضعيف عضلات تنفسي ايمني بدن مي شود.
افراد كم وزن مبتلا به COPD،ممكن است آستانه حس چشايي تلخي بالاتري در مقايسه با افراد با وزن عادي داشته باشند كه اين وضعيت با ميزان بي كربنات وPHخون مرتبط است.در نظر بيمار غذاهايي مانند گوشت ها،سبزي ها و قهوه كم چاشني تر است .تشخيص اين وضعيت در تنظيم رژيم غذايي بسيار مهم مي باشد.
نكاتي در مورد افزودن پروتئين به رژيم غذايي
-شيرخشك را به غلات سرد يا گرم،تخم مرغ،پوره سيب زميني، انواع سوپ،آبگوشت،گوشت چرخ كرده،دسرها و كيك اضافه كنيد.
-به تدريج شير را جايگزين آب نماييد.
-گوشت چرخكرده يا خردشده را به سوپ اضافه كنيد.
-به انواع سس ها ،سبزي ها،سوپ ها،دسرها،پوره سيب زميني وپيتزا، پنير نان و پودينگ برنج را مصرف كنيد.
-مي توان كراكرها،سيب،كرفس، گلابي و موز را به كره بادام زميني آغشته كرد.يك قاشق سوپخوري كره بادام زميني حاوي 90كيلوكالري انرژي و مقداري پروتئين مي باشد.
-سس و انواع ميوه را به ماست بيفزاييد.
-از مخلوط پنير،مرغ و تخم مرغ قطعه قطعه شده سالاد تهيه نماييد.
توصيه هاي تغذيه اي
-وعده اصلي غذايي را در اوايل روز مصرف كنيد تا در طول روز،انرژي بيشتري داشته باشيد.
-مصرف غذاهاي خيلي سرد يا گرم ممكن است باعث ايجاد سرفه شود.
-از مصرف غذاهاي پرحجم يا غذاهاي گازداركه منجر به اتساع معده مي شوند،بپرهيزيد.
-از وجود طعم كافي غذاها مطمئن شويد،زيرا در اغلب موارد،اشتها كاهش يافته است.
-يك رژيم غذايي نرم (فاقد هرگونه غذاي سخت يا زبر)و يك رژيم ضد برگشت غذا توصيه مي شود.مصرف سبزي هاي توليدكننده گاز ممنوع است،مگر آنكه به خوبي تحمل شوند.منابع غذايي حاوي اسيدهاي چرب امگا-3 از قبيل ماهي آزاد،ماهي خال مخالي و ماهي تن را بيشتر مصرف كنيد.
-به منظور غني سازي مواد غذايي با آنتي اكسيدان ها ، از مركبات بيش تر استفاده كنيد. غلات سبوسدار ، ماهي آزاد ،ماهي خال مخالي و ماهي تن را بيش تر مصرف كنيد. جهت افزايش عملكرد ريه و ترميم بافت ها،دريافت منابع غذايي حاوي ويتامين هايAوCرا افزايش دهيد.جهت بهبود متابوليسم انرژي ،ويتامين هاي گروهBو منيزيم مورد نياز مي باشند.
-به منظور كاهش خستگي،از وعده هاي غذايي كوچك و مغذي در فواصل كوتاه استفاده كنيد.شش وعده غذايي كم حجم از پر شدن بيش از حد معده و كوتاه شدن تنفس جلوگيري مي كند.
-دريافت مايعات را به ويژه در صورت وجود تب افزايش دهيد.طبق قاعده كلي،به ازاء هركيلوكالري انرژي مصرفي،بايد يك ميلي ليتر مايعات مصرف شود.اين مقدار معادل هشت ليوان يا بيشتر در روز است.مايعات را بين وعده هاي غذايي مصرف كنيد،زيرا مصرف مايعات به همراه غذا باعث سيري زودرس و كاهش دريافت غذا مي شود.نوشابه هاي كافئين دار را به مقدارمتعادل مصرف كنيد،زيرا ممكن است سبب تشديد حالات عصبي گردند.
-مقدار فيبر دريافتي بايد به تدريج افزايش يابد.براي اين منظور، مصرف پودر سبوس ،آب آلو و ميوه ها و سبزي ها مفيد است.
-سوپ مرغ ،حتي بهتر از آب،مجاري تنفسي را تميز مي كند.
-دريافت نمك را محدود كنيد.دريافت زياد سديم ممكن است سبب باز جذب مايعات شده و با تنفس عادي تداخل نمايد.
-برنامه درمان براي حركت موكوس (در ناژ وضعيتي ،درمان آئروسل)را يك ساعت قبل و بعد از غذا انجام دهيد تا از تهوع جلوگيري شود.
-بهداشت دهان و دندان را به خوبي رعايت كنيد.ممكن است بين بيماري هاي پريودنتال وCOPDارتباط وجود داشته باشد.
نكاتي در مورد افزودن انرژي به رژيم غذايي
-مايونز را مي توان به سالاد يا ساندويچ اضافه كرد.
-خامه يا ماست را مي توان به سيب زميني ،انواع لوبيا،هويج،اسفناج، آبگوشت،سس سالاد،ميوه ها، كلوچه،ژله و ساير دسرها اضافه كرد.هر قاشق سوپخوري خامه حاوي 60كيلوكالري انرژي است.
-عسل را روي نان برشته بماليد،داخل چاي بريزيد و يا با غلات مصرف كنيد.
-مواد غذايي را سرخ كنيد(به عنوان مثال مرغ،گوشت و ماهي).ميزان انرژي غذاهاي سرخ شده بيشتر از غذاهاي خام يا آبپز است.
-از ميان وعده هايي نظير مغزها،خشكبار،آب نبات ،ذرت بو داده و بستني استفاده كنيد.
-از مخلوط شير بستني كه حاوي مقادير زيادي انرژي و پروتئين است،استفاده كنيد.
گياهان دارويي و مكمل ها
-گياه افدرا(MaHung)يك گشادكننده موثر برونش است،ولي فشارخون را به ميزان قابل توجهي افزايش مي دهد.از مصرف گياه افدرا به همراه ديگوكسين ،داروهاي كاهنده قندخون،ضدافسردگي هاي MAOI،داروها ي كاهنده فشارخون،اكسي توسين، تئوفيلين،كافئين و استروئيدهاي دگزوامتازون اجتناب كنيد،زيرا ممكن است دچار اختلال در فشار خون ،قند خون ،ريتم قلب و سيستم اعصاب مركزي شويد.
منبع:دنياي تغذيه ش 104
/ج
