نان عزيز است

مردم ايران نان خورترين مردم دنيا هستند! اين ادعا را سال گذشته «مجيد پارسانيا»، معاون وزير بازرگاني اعلام کرد. اين را مي توان از ضرب المثل ها و حکاياتي و حتي وقايع تاريخي هم درک کرد. نان در اصطلاح قوت غالب ناميده مي شود و در سفره همه قشرهاي جامعه يافت مي شود. اين ماده و خوراک حياتي هميشه موضوع بحث بوده است و سر کيفيت آن حرف و حديث هاي زيادي وجود دارد. وجود جوش شيرين بيش از حد مجاز، کيفيت پايين، کوچک شدن اندازه نان، بالا رفتن قيمت آن و پخت نامناسب هميشه جاي بحث بوده اند. هر چند که به دليل نبود نظارتي جامع، اين مشکلات محله به محله فرق مي کند بهتر و بدتر دارد.
شنبه، 19 فروردين 1391
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
نان عزيز است

 نان عزيز است
نان عزيز است


 






 
مردم ايران نان خورترين مردم دنيا هستند! اين ادعا را سال گذشته «مجيد پارسانيا»، معاون وزير بازرگاني اعلام کرد. اين را مي توان از ضرب المثل ها و حکاياتي و حتي وقايع تاريخي هم درک کرد. نان در اصطلاح قوت غالب ناميده مي شود و در سفره همه قشرهاي جامعه يافت مي شود. اين ماده و خوراک حياتي هميشه موضوع بحث بوده است و سر کيفيت آن حرف و حديث هاي زيادي وجود دارد. وجود جوش شيرين بيش از حد مجاز، کيفيت پايين، کوچک شدن اندازه نان، بالا رفتن قيمت آن و پخت نامناسب هميشه جاي بحث بوده اند. هر چند که به دليل نبود نظارتي جامع، اين مشکلات محله به محله فرق مي کند بهتر و بدتر دارد اما در اين ميان، حجم و آمار دور ريز نان فاجعه اي بزرگ به شمار مي آيد. ميليون ها تن نان روزانه از سوي ايرانيان دفع مي شود و در بهترين حالت، خوراک دام و طيور و ماکيان مي شود.
نمي توان از مردم توقع داشت نان نخرند يا با اين ترفند کيفيت آنها بهبود پيدا کند. اصلا نمي توان از ديگران هيچ توقعي براي رفع مشکلات داشت و بايد به تنهايي به جنگ همه مسائل رفت. يعني اگر دل تان به حال خودتان سوخت و راه چاره اي براي استفاده درست از نان ها موجود پيدا کرديد که هيچ. اگر نه نفرين آيندگان پشت سرشماست که آنقدر از آنچه خود کاشته ايم مي خوريم و مصرف مي کنيم که هيچ براي آيندگانمان نمي ماند. راهکاري که در پيش پاي ما گذاشته اند استفاده از نان هاي صنعتي و غالبا شيرين است. اين نان ها به دليل داشتن دستگاه ها و روش مشخص و خاص در پخت، کمتر مي سوزد و به خاطر داشتن قالب، تمامي آن يک سطح است و ميزان دور ريز آن کاهش مي يابد. ولي هيچ کس نمي گويد حالا اگر تمامي اعضاي خانواده به مصرف نان صنعتي راضي شدند و در سبد خانواده جا داده شد، پولش از کجا تأمين مي شود؛ نان هاي صنعتي هزينه اي به مراتب بيشتر از نان هاي سنتي دارند. بايد روش هاي علمي و کاربردي براي رسيدن به اين هدف پيدا شود. به خودتان زحمت فکر کردن ندهيد. ما سعي کرده ايم بهترين روش ها را پيدا و مکتوب کنيم. اين مقاله نتيجه زحمات ماست؛ به دقت بخوانيد.
دکتر «محمد جعفر ملکوتي» از داشته ها و نداشته هاي نان مصرفي مي گويد

کنکاش در دارايي هاي قوت غالب!
 

با دکتر «محمد جعفر ملکوتي» چهره ماندگار کشاورزي کشور در شهرک پژوهش در کيلومتر 14 بزرگراه تهران-کرج همکلام شدم. ديداري بسيار صميمي که با اشاره دکتر به کمبود عنصر روي در بدن حقير آغاز شد! دکتر «ملکوتي» پس از آنکه در سال 1356 از دانشگاه نبراسکاي ايالات متحده مدرک دکترا را با درجه عالي اخذ کرد تا سال 1362 در دانشکده کشاورزي زنجان و پس از آن تا به امروز در دانشگاه تربيت مدرس به عنوان استاد راهنماي 90پايان نامه کارشناسي ارشد و دکترا فعاليت داشته است. او از سال 1375 سرپرست مؤسسه تحقيقات آب و خاک است و به دليل صرفه جويي بيش از 100ميليون دلاري از محل کاهش مصرف کود فسفاته، نشان لياقت درجه 3 در کار توليد را از محمد خاتمي رييس جمهور وقت دريافت کرده است. دريافت جايزه اول در رشته تغذيه و بهداشت از ششمين جشنواره تحقيقات پزشکي رازي در سال 79، دريافت لوح يادبود از رييس جمهور در سال 81، همکاري تنگاتنگ با FAO، دريافت جايزه در شاخه علوم کشاورزي از آکادمي علوم جهان سوم (TWAS) به عنوان اولين دانشمند ايراني که موفق به دريافت آن شده است، اخذ جايزه هجدهمين جشنواره خوارزمي در سال 83 و دريافت جايزه جهاني SopiB از هيأت مديره اتحاديه بين المللي کود کاناد(TFI) گوشه اي از آلبوم افتخارات اين چهره ماندگار است. دکتر ملکوتي علاوه بر تأليف 150کتاب، مقاله و گزارش علمي در کنفرانس هاي مهم و بين المللي در زمينه خاک و کشاورزي نيز شرکت داشته است. با او در مورد نان همکلام شديم؛ گفت و گويي که راه به غني سازي گندم از مبدأ برد. دکتر «ملکوتي» خاک و مزرعه سالم را پيش نياز وجود انسان و جامعه سالم مي داند.
يکي از اصلي ترين کمبودهايي که در مقالات علمي در رابطه با 5 نوع نان توليد داخل کشور به آن اشاره مي شود کمبود عنصر روي در آن هاست. توجه ويژه کشورهاي پيشرفته به وجود روي در نان ها نشان دهنده اهميت اين موضوع است. به نظر شما دليل اصلي اين کمبود را کجا مي توان جستجو کرد؟
حدود 40درصد جمعيت جهان از عوارض کمبود عناصر ريز مغذي از جمله «روي» رنج مي برند. دليل اصلي کمبود روي در انسان را هم مي توان مصرف زياد غلاتي با مقدار کم روي در جيره غذايي دانست. طبق آمار گروهي از همکاران 50درصد از يک گروه بزرگ دانش آموز مقطع راهنمايي مورد مطالعه در تهران مبتلا به کمبود روي بودند. روي، شرايط خاصي در بدن دارد؛ بر اثر کمبود توامان روي و آهن بيماري کم خوني در انسان بروز مي کند و کمبود آن با حدود 50بيماري ارتباط مستقيم و غير مستقيم دارد. مقدار روي در انسان 70کيلوگرمي 3گرم است که 30 درصدآن در استخوان و60 درصد در عضله هاست. غلظت روي در خون انسان بين 4تا8 ميلي گرم در ليتر است. بهترين منبع روي، مواد غذايي دريايي، گوشت قرمز و تخم کدو است. غلات هم غني از روي هستند اما هنگام توليد آرد براي پخت نان، بيش از 70درصد آن با جدا کردن سبوس از گردونه خارج مي شود. البته بد نيست بدانيد که مقدار سبوس در ارقام مختلف گندم بين 10/5 تا 16/5 درصد متفاوت است. با اين حال وجود سبوس در نان شرط اصلي مغذي بودن آن به شمار مي آيد.
استفاده از نان بدون سبوس، کاستي هايي هم در رابطه با جذب عناصر اصلي در دستگاه گوارشي ايجاد مي کند. دليل اصلي اين اتفاق در بدن چيست؟
در اندوسپرم گندم لايه اي داريم به نام «آلرون» که در آرد سازي همراه با سبوس جدا مي شود. اين لايه محل تجمع اعظم اسيدفيتيک (C6 H18O24P6) در دانه گندم است. قابليت جذب روي موجود در غلات و نان مصرفي توسط انسان بستگي مستقيم به نسبت مولي اسيد فيتيک به روي دارد يعني اگر اين نسبت 25 بيشتر شود، جذب روي موجود در جيره غذايي بدن کاهش مي يابد! فسفر هم به صورت اسيد فيتيک در بذر ذخيره سازي مي شود و 75 درصد کل فسفر بذر را اسيد فيتيک تشکيل مي دهد. حالا اين اسيد فيتيک چه کار مي کند؟در معده با عناصر اصلي تشکيل باند مي دهد و مانع جذب کلسيم، منيزيم، روي، آهن و مس در دستگاه گوارش مي شود! يعني با آن ها ترکيب و مجموعه حاصل به صورت غير قابل استفاده براي بدن دفع مي شود. از آن جا که 40درصد انرژي مورد نياز مردم جامعه ما از مصرف نان تأمين مي شود بنابراين کمبود روي به دليل فراواني اسيد فيتيک در جامعه عموميت دارد و اين يک ضرر بسيار بزرگ است. خوردن نوشابه و چاي داغ بعد از غذا هم آثار منفي اسيد فيتيک در بدن را تشديد مي کند.
حالا که صحبت از کالري و انرژي موجود در نان شد، خوب است به ميزان پروتئين گندم و نان هم اشاره اي داشته باشيم. اين ميزان در نهايت چه تأثيري در نان و بدن دارد؟
ميزان پروتئين دانه گندم به طور متوسط 12 درصد در نظر گرفته مي شود. مصرف سرانه گندم نيز حدود 200کيلوگرم است يعني ميزان پروتئين گياهي حاصل از 10ميليون تن گندم مصرفي بالغ بر 1/2 ميليون تن در سال است که اين ميزان پروتئين ها از راه مصرف نان مي تواند در تأمين پروتئين مورد نياز مردم نقش اساسي داشته باشد. يکي از مشکلات خريداري گندم بر حسب وزن است و نه کيفيت دانه! در حالي که در کشورهايي مانند مکزيک، گندم بر مبناي کيفيت يعني درصد پروتئين خريداري مي شود که در نهايت در توليد کيفي نان بسيار مؤثر خواهد بود. اين يعني ناني که ما مصرف مي کنيم هم نان است اما از بطن آن بي خبريم.
نقش کودها در غني شدن گندم تا چه حدي است؟ منظور من توليد گندم غني شده است تا در نهايت، ناني غني شده در چرخه توليد داخلي قرار گيرد.
ناني که مصرف مي کنيم مي تواند تداعي گر شعار «خاک سالم، غذاي سالم، جامعه سالم» باشد. طبق گزارش سازمان بهداشت جهاني، رتبه بهداشتي ايران، 123 در ميان 192 کشور جهان است. علت اين امتياز اندک، سوء تغذيه است؛ با اين که بيش از 85درصد مردم کشور ما انرژي مورد نياز خود را تأمين مي کنند اما 90درصد انان به نحوي دچار گرسنگي سلولي هستند. منشأ بيشتر بيماري ها هم به همين سوء تغذيه بر مي گردد يعني تغذيه نامتعادل گياهي که امروزه گريبانگير جامعه کشاورزي ما شده است در نهايت بداخلاقي، ريزش موها، سرماخوردگي هاي مزمن، کم حوصلگي، خستگي مفرط، درد مفاصل، پوسيدگي دندان، کوتاهي قد، افسردگي، کم خوني، سرطان گوارشي و ايمني پايين بدن را به همراه مي آورد. با بهبود تغذيه گياهان که با مصرف کودهاي ريز مغذي، زيستي و آلي در خاک سالم امکانپذير است، علاوه بر افزايش کمي و کيفي محصولات کشاورزي، کمبودها نيز برطرف مي شوند. به اين ترتيب در بعد کوچک تر بر طرف مي شوند. به اين ترتيب در بعد کوچکتر، نان توليدي و در بعد بزرگ تر، وضعيت تغذيه اي مردم اصلاح مي شود. از سوي ديگر علاوه بر صرفه جويي ارزي و اشتغال زايي، نياز به داروها به دليل افزايش ايمني بدن کاهش مي يابد.
نان در دنياي امروز که بسياري از عناصر با مصرف قرص ها و مکمل ها در دسترس قرار دارند چه جايگاهي دارد؟
با بهره مندي از دانش مي توانيم تمامي اين ترکيبات و عناصر را که مصرف آن ها به صورت قرص و مکمل با اثرات جانبي ناخواسته همراه است، در طبيعت تهيه کنيم. به طور قطع مي گوييم اين غني سازي طبيعي محصولات کشاورزي است که بهبود کمي و کيفي و ضعيف تغذيه انسان ها را به دنبال دارد. نان نيز به عنوان قوت غالب داراي نقشي انکار ناپذير در از بين بردن گرسنگي سلولي انسان هاست. فراموش نکنيم که منشأ سلامت جامعه از مزرعه است نه از داروخانه! در يک کلام مي توان گفت پيشگيري بهتر از درمان است.
شرايط نان هاي توليدي در کشور را چگونه مي بينيد؟
نان هاي توليدي فعلي که حدود 45 درصد کالري و 70درصد پروتئين مورد نياز مردم را تشکيل مي دهند، از کيفيت غذايي بسيار پاييني برخوردارند. افزايش مصرف سرانه گندم، به دليل افزايش سهم نان مصرفي توسط توده مردم در سبد رژيم غذايي است به هنگام جدا سازي سبوس، بيش از 80درصد عناصر معدني خارج مي شود. در نتيجه آردهاي مصرفي نيز از نظر عناصر ريز مغذي فقير شده و در نهايت با مصرف چنين نان هايي جامعه مبتلا به سوء تغذيه مي شود.
شما مبحثي را با عنوان «سونامي خاموش» پيگيري مي کنيد، اين موضوع چه ارتباطي با تغذيه سلولي و در نهايت نان مصرفي جامعه دارد؟
مي توانم بگويم همبستگي تنگاتنگي بين سلامت خاک و امنيت غذايي وجود دارد. محققان و کارشناسان، بيماري خاک را فاجعه اي بي سر و صدا يا همان سونامي خاموش خوانده اند که سبب تشديد سوء تغذيه در جوامع انساني شده است. از 13 بيماري عمده جهاني منشاء بروز 7 بيماري به طور مستقيم و 6 بيماري ديگر نيز به طور غير مستقيم در کلمه «سوء تغذيه» معنا مي شود.
امروزه علت شيوع انواع بيماري ها را درپايين بودن کيفيت خاک هاي زراعي و برنگرداندن مجدد عناصر غذايي برداشت شده از خاک به ويژه ريز مغذي ها مي دانند. اين ها پايه است يعني اگر اين عناصر با کوددهي مناسب به خاک برگردند در نهايت، سطح سلامت افراد جامعه با مصرف گياهان تغذيه شده در خاک، ارتقا پيدا مي کند. گندم يکي از اصلي ترين گياهان است که اگر چرخه صحيح توليد نان قرار بگيرد مي تواند نقش اساسي را در سلامت طبيعي جامعه ايفا کند.
به نظر شما مصرف نان غني شده تا چه ميزان در سلامت جامعه مؤثر خواهد بود؟
بنده، همکاران و دانشجويان سختکوشم در نقاط مختلف کشور تحقيقاتي 30ساله روي اين موضوع انجام داده ايم که در 15000کتاب، مقاله، نشريه و گزارش به چاپ رسيده است. ببينيد، اگر فرآيند غني سازي محصولات کشاورزي در مزارع و باغ ها انجام شود و مصرف نان سبوسدار غني شده هم بين عموم رايج شود، شک نداشته باشيد که شادابي جامعه از طريق سير شدگي سلولي يعني از بين رفتگي گرسنگي درون سلولها فراهم مي شود. علاوه بر اين رتبه بهداشتي ما در جهان 50درصد اصلاح خواهد شد و گامي بلند در راه کسب رضايت خداوند متعال و خشنودي توليد کنندگان بخش کشاورزي و مصرف کنندگان بر مي داريم. قسمت عمده اين پروسه بر عهده مسئولان کشور است تا در عمل، آستين همت بالا بزنند.
در چنين شرايطي کشو، با اسراف در مصرف نان و دور ريز بخش قابل توجهي از نان مصرفي مو اجه است. راهکار علمي براي پيشگيري از اين موضوع وجود دارد؟
بله، نان غذاي اصلي مردم ايران است نظر من مبتني بر تحقيقاتي است که در اين زمينه داشته ايم. بهترين، ساده ترين، علمي ترين و اقتصادي ترين راه جلوگيري از دور ريز نان، غني سازي گندم در مزرعه است. ناني که از اين طريق توليد مي شود تا 20درصد کاهش دور ريز خواهد داشت. با اين روش گام بلندي در افزايش عملکرد هکتاري گندم، بهبود کيفيت و ارتقاي سطح سلامت جامعه خواهيم برداشت.
تغذيه نا متعادل گياهي که امروزه گريبانگير جامعه و کشاورزي ما شده است در نهايت بداخلاقي، ريزش موها، سرماخوردگي مزمن، کم حوصلگي، خستگي مفرط، درد مفاصل، پوسيدگي دندان، کوتاهي قد، افسردگي، کم خوني، سرطان گوارشي و ايمني پايين بدن را به همراه مي آورد.
منبع: هفته نامه فرهنگي -اجتماعي همشهري مثبت 162



 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
موارد بیشتر برای شما
ابلاغ منطق قرآنی برائت به جهانیان
play_arrow
ابلاغ منطق قرآنی برائت به جهانیان
اگر کمک آمریکا نبود رژیم صهیونیستی قدرت و جرات این رفتارهای وحشیانه را داشت؟
play_arrow
اگر کمک آمریکا نبود رژیم صهیونیستی قدرت و جرات این رفتارهای وحشیانه را داشت؟
حج امسال، حج برائت است
play_arrow
حج امسال، حج برائت است
5 آموزشگاه برتر تعمیر تلویزیون در تهران
5 آموزشگاه برتر تعمیر تلویزیون در تهران
فرازی از تلاوت کلام‌الله مجید توسط قاری عازم حج تمتع امیر حسین انواری از یزد در ابتدای در دیدار کارگزاران حج با رهبر انقلاب
play_arrow
فرازی از تلاوت کلام‌الله مجید توسط قاری عازم حج تمتع امیر حسین انواری از یزد در ابتدای در دیدار کارگزاران حج با رهبر انقلاب
آغاز دیدار کارگزاران حج با رهبر انقلاب با نوای زیبای لبیک حجاج در حسینیه امام خمینی
play_arrow
آغاز دیدار کارگزاران حج با رهبر انقلاب با نوای زیبای لبیک حجاج در حسینیه امام خمینی
حکمت | شفا سودمند / استاد توکلی
music_note
حکمت | شفا سودمند / استاد توکلی
حضور رئیس دفتر نظامی فرمانده کل قوا در منزل شهید زاهدی برای ابلاغ سلام رهبر معظم انقلاب
play_arrow
حضور رئیس دفتر نظامی فرمانده کل قوا در منزل شهید زاهدی برای ابلاغ سلام رهبر معظم انقلاب
گفتگو با حجت‌الاسلام نواب نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت درباره دیدار امروز با رهبر انقلاب
play_arrow
گفتگو با حجت‌الاسلام نواب نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت درباره دیدار امروز با رهبر انقلاب
اردن برای رهگیری پهپادهای ایرانی با ما همکاری کرد!
play_arrow
اردن برای رهگیری پهپادهای ایرانی با ما همکاری کرد!
تولید سوسیس و کالباس از گوشت ماهی بدون بو و با طعم مطبوع
play_arrow
تولید سوسیس و کالباس از گوشت ماهی بدون بو و با طعم مطبوع
اصابت دقیق راکت هدایت‌شونده حزب‌الله به پایگاه متولا
play_arrow
اصابت دقیق راکت هدایت‌شونده حزب‌الله به پایگاه متولا
شعار رزمندگان عراقی لحظه حمله موشکی به دو ساختمان موساد در تل‌آویو
play_arrow
شعار رزمندگان عراقی لحظه حمله موشکی به دو ساختمان موساد در تل‌آویو
وقتی بایدن خشکش می‌زند!
play_arrow
وقتی بایدن خشکش می‌زند!
گریه بی‌صدای رهبری؛ شعرخوانی در حضور آیت‌الله خامنه‌ای
play_arrow
گریه بی‌صدای رهبری؛ شعرخوانی در حضور آیت‌الله خامنه‌ای