نقدي بر سريال هاي مناسبتي
نویسنده: مصطفي حق گو
آنچه در ماه مبارك رمضان مهم است، جداي از ساختن سريال هاي مناسبتي، يك ماه روزه گرفتن مردم ايران است كه وارد فضايي معنوي مي شوند؛ فضايي كه جز دعا، قرآن، روزه و شب قدر نيست. همه اين مقدمات فقط براي تعالي انسان به سوي پروردگارش است. مردم در ماه رمضان در حقيقت مسافرتي را شروع مي كنند كه دوست دارند بعد از پايانش كوله بار مادياتشان را گم كرده باشند و آزاد وارد زندگي دوباره شان شوند. به همين خاطر بعضي ها وجود تلويزيون و سينما را در تضاد با معنويت مردم مي دانند. اگر قبول كنيم چنين نظري سختگيرانه و اجرانشدني است پس بايد رسانه را حداقل به عنوان همراهي خوب و مطمئن معرفي كنيم. طوري كه شخص روزه دار از اين لحاظ رسانه را امين خود دانسته و به خصوص فيلم هاي داستانيش را مكملي معنوي بداند. در اين صورت اگر رسانه ما موفق به اين امر شود فرهنگ سازي كرده والا تمام عملكردش فرصت سوزي بوده است.
در ادامه چند نكته را در مورد سريال هاي مناسبتي ماه مبارك رمضان يادآوري مي كنم:
لازم است سازندگان سريال توجه داشته باشند فضاي ماه رمضان فضايي صرفاً معنوي است و به امور معنوي مردم توجه شايان كنند.
سريال هاي مناسبتي همان طور كه از اسمشان برمي آيد، مخصوص مناسبتي هستند كه اگر در آن پخش نشوند اهداف سريال به سرانجام نمي رسد. اما آنچه در مجموعه سريال هاي پخش شده ماه مبارك پارسال مشاهده كرديم، به جز ملكوت كه كيفيت داستاني مناسبي نداشت،عكس اين مطلب و بي ربط به مناسبت رمضان بود.
شبكه هاي برون مرزي مثل «فارسي وان» يا «من و تو» كه احتمالاً براي مخاطبانشان برنامه هاي مناسبتي خواهند داشت. صدا و سيما بايد به قدري هوشياري نشان دهد كه قبل از انجام هر كار رقيبان، در جذب مخاطب پيشتاز باشد.
معمولاً سريال هاي ماه رمضان پايانشان به قدري بي منطق و عجولانه است كه مخاطب را عصبي مي كنند. نيز به قدري مشكل هاي پيش پا افتاده در داستان پررنگ مي شود كه مخاطب انگشت به دهان با خود مي گويد آيا اين ها حل شدني هستند؟ اما وقتي كارگردان تقويم ماه را نگاه مي كند و متوجه مي شود دو روز بيش تر به عيد فطر نمانده است، سريال را با انواع معجزات فيلمنامه اي و ترفندهاي كارگرداني به سرعت جمع مي كند.
مرسوم است در سريال هاي مناسبتي كه فيلمنامه هر شب نوشته مي شود، وقتي بن بستي ميرسند براي حلش شخصيت هايي مختلف خلق مي كنند، مثلاً شخصيت اصلي مي فهمد كه اي بابا! دخترخاله اي هم دارد كه تا به حال يادش نبوده است و از اين قبيل ماجراها كه انشاءالله ديگر شاهدشان نباشيم.
مسئولان امر بعد از اتمام سريال هاي مناسبتي ماه رمضان به سرعت شادي نكنند و نگويند خدا را شكر اين رمضان هم تمام شد و توانستيم سريال هاي امسال را يك جور از آب درآوريم و...! مديران پرونده هرساله شان را به تأمل بيش تر نگاه كنند تا نقاط ضعف را در برنامه هاي آتي به قوت تبديل و نقاط قوت را عالي تر كنند.
ماهنامه ساعت صفر، شماره ي 12
در ادامه چند نكته را در مورد سريال هاي مناسبتي ماه مبارك رمضان يادآوري مي كنم:
لازم است سازندگان سريال توجه داشته باشند فضاي ماه رمضان فضايي صرفاً معنوي است و به امور معنوي مردم توجه شايان كنند.
سريال هاي مناسبتي همان طور كه از اسمشان برمي آيد، مخصوص مناسبتي هستند كه اگر در آن پخش نشوند اهداف سريال به سرانجام نمي رسد. اما آنچه در مجموعه سريال هاي پخش شده ماه مبارك پارسال مشاهده كرديم، به جز ملكوت كه كيفيت داستاني مناسبي نداشت،عكس اين مطلب و بي ربط به مناسبت رمضان بود.
اگر بناست تلويزيون در ايام مناسبتي هرگونه سريالي با هر نوع مضموني پخش كند، چرا ساخت سريال هاي به قدري تأخير مي افتد كه بعضي شب ها به دليل آماده نبودن، سريال ها پخش نمي شوند؟
تقريباً تا آن جا كه اطلاع دارم شركت هاي فيلمسازي دنيا هيچ وقت فيلمنامه را سر صحنه نمي نويسند. نوشتن فيلمنامه سر صحنه سبكي نو در تلويزيون ايران است؛ از آن جهت نو كه فيلمنامه نويس و كارگردان هر روز بازخورد قسمت پخش شده شب قبل را جمع آوري كرده و نسبت به نتيجه آن مابقي را ترسيم مي كند!
امسال تلويزيون رقيبي جدي تر برابر خود دارد:تقريباً تا آن جا كه اطلاع دارم شركت هاي فيلمسازي دنيا هيچ وقت فيلمنامه را سر صحنه نمي نويسند. نوشتن فيلمنامه سر صحنه سبكي نو در تلويزيون ايران است؛ از آن جهت نو كه فيلمنامه نويس و كارگردان هر روز بازخورد قسمت پخش شده شب قبل را جمع آوري كرده و نسبت به نتيجه آن مابقي را ترسيم مي كند!
شبكه هاي برون مرزي مثل «فارسي وان» يا «من و تو» كه احتمالاً براي مخاطبانشان برنامه هاي مناسبتي خواهند داشت. صدا و سيما بايد به قدري هوشياري نشان دهد كه قبل از انجام هر كار رقيبان، در جذب مخاطب پيشتاز باشد.
معمولاً سريال هاي ماه رمضان پايانشان به قدري بي منطق و عجولانه است كه مخاطب را عصبي مي كنند. نيز به قدري مشكل هاي پيش پا افتاده در داستان پررنگ مي شود كه مخاطب انگشت به دهان با خود مي گويد آيا اين ها حل شدني هستند؟ اما وقتي كارگردان تقويم ماه را نگاه مي كند و متوجه مي شود دو روز بيش تر به عيد فطر نمانده است، سريال را با انواع معجزات فيلمنامه اي و ترفندهاي كارگرداني به سرعت جمع مي كند.
مرسوم است در سريال هاي مناسبتي كه فيلمنامه هر شب نوشته مي شود، وقتي بن بستي ميرسند براي حلش شخصيت هايي مختلف خلق مي كنند، مثلاً شخصيت اصلي مي فهمد كه اي بابا! دخترخاله اي هم دارد كه تا به حال يادش نبوده است و از اين قبيل ماجراها كه انشاءالله ديگر شاهدشان نباشيم.
مسئولان امر بعد از اتمام سريال هاي مناسبتي ماه رمضان به سرعت شادي نكنند و نگويند خدا را شكر اين رمضان هم تمام شد و توانستيم سريال هاي امسال را يك جور از آب درآوريم و...! مديران پرونده هرساله شان را به تأمل بيش تر نگاه كنند تا نقاط ضعف را در برنامه هاي آتي به قوت تبديل و نقاط قوت را عالي تر كنند.
ماهنامه ساعت صفر، شماره ي 12
/ج
