آيا تغييرات اقليمي امپراطوري روم را نابود كرد؟

زيرعنوان: سقوط امپراطوري روم احتمالا به تغييرات شديد و دوره اي آب و هوا مرتبط بوده است
آيا ممكن است آب و هواي پيش بيني نشده عامل سقوط امپراطوري روم غربي باشد؟ دانشمندان از مدت ها قبل در جست و جوي پاسخ اين سوال بودند و سرانجام ثبت جزئيات 2500 ساله شرايط آب و هوايي در اروپا، ارتباط ميان تغييرات آب و هوايي و ظهور و سقوط تمدن ها را در چند مورد آشكار كرده اند.
"اولف بونتگن"، (1) از موسسه فدرال تحقيقات براي جنگل، برف، و چشم انداز در بيرمنزدورف (2) سوئيس كه اين پروژه را رهبري مي كند، مي گويد: "افت و خيزهاي اقليمي، در كنار شكست هاي سياسي و هجوم اقوام وحشي، عاملي كمك كننده در سقوط تمدن ها بوده است."
بونتگن از حلقه هاي عمر درختان براي بازسازي تاريخ آب و هواي اروپا استفاده كرده اند. استفاده از حدود 9 هزار نمونه از درختان بلوط، كاج و صنوبر (3)، بونتگن و همكارانش را قادر ساخته الگوي تغييرات دما و بارش اروپاي غربي را در 2500 سال گذشته بازسازي كنند.

تلنگر آب و هوايي و طاعون
 

بونتگن مي گويد: "از 250 تا 550 پس از ميلاد، شرايط اقليمي از يك دهه به دهه ديگر بين سرد و خشك و گرم و مرطوب د رحال تغيير بوده است. به نظر مي رسد بيشترين فشار اين تغييرات بر تمدن ها بوده است. زيرا به كشاورزي آسيب زده و فرصت زيادي براي تطابق مردم با شرايط آب و هوايي جديد وجود نداشته است."
آشفتگي آب و هوايي، هم زمان با تحولات سياسي و امواج مهاجرت هاي انساني، باعث فروپاشي امپراطوري روم غربي در سده هاي 500 پس از ميلاد شده است.
در ديگر دوره هاي جالب توجه، جوامع نسبتاً پايدار قرون وسطا با شرايط ثابت اقليمي مشخص شده اند. اما شيوع طاعون، هم زمان با دوره اي مرطوب بوده و اين بيماري در شرايط مرطوب با سرعت بيشتري گسترش مي يابد. (4)

جنگ هاي سرد
 

"مايكل مان"، (5) از دانشگاه پن استيت در يونيورسيتي پارك پنسيلوانيا،‌(6) مي گويد: "تغييرات نسبتا كم آب و هواي اروپا در گذشته، مفهومي ژرف براي جامعه داشته است."
ديگر مطالعات نشان مي دهند كه چگونه جنگ و شرايط اقليمي، بيشتر مواقع با هم ارتباط دارند. براي مثال به نظر مي رسد دوره هاي سرماي غيرمعمول در چين طي هزاره گذشته، به جنگ ها و كشمكش هاي داخلي (7) مهم آن دوره پيوند داشته است.
مان مي گويد: "سخت است كه از مطالعاتي شبيه مطالعات بونتگن براي نتيجه گيري درباره زمان حال استفاده شود." همان گونه كه "هاوارد بوهاگ" (8) از موسسه پژوهش براي صلح در اُسلو، اشاره مي كند: "جوامع مدرن تقريبا تحت تاثير شرايط آب و هوايي نيستند، چون تجارت و فناوري مي توانند اثرات آن را كاهش دهند."
به هر حال، امروزه ارتباط جنگ هاي داخلي آفريقا با تغييرات اقليمي مدرن مي تواند موضوع بحث جدي باشد.

حجم نمونه عظيم
 

بونتگن و همكارانش براي به دست آوردن ميزان بارش بهاري، از 7284 نمونه از درخت بلوط در مناطق كم ارتفاع فرانسه و‌ آلمان، و از 1089 نمونه درخت كاج و 457 نمونه درخت صنوبر از ارتفاعات آلپ در اتريش براي تعيين دماي تابستان استفاده كرده اند.
ديگران از جمله مايكل مان، از روش مشابه براي كنار هم قرار دادن جزئيات براي بازسازي دماي كره زمين طي هزار سال گذشته استفاده كرده اند. مان مي گويد: "2500 سال برگشت به عقب، كمك بسيار قابل توجهي است."

پي نوشت ها :
 

1- ULF Buntgen (http://buentgen.com)
2- Birmensdorf
3- larch
4- http://dx.doi.org/10.1037/pnas.0602447103/
5- Michael Mann
6- penn state University in University park, pennsylvania
7- جنگ هاي داخلي چين (1927-1949/1950)
 

منبع: نيوساينتيست
منبع: دانشمند شماره 579