تنبيه بدني ممنوع!
تهيه و تنظيم: محمدرضا کايداني
معمولاً بسياري از والدين دست به تنبيه بدني نمي زنند و هنگامي اين رفتار از آن ها سر مي زند که کنترل خود را از دست بدهند يا احساس نااميدي کنند، اما به جاي تنبيه و اعمال خشونت هميشه مي توان راه بهتري پيدا کرد. حتي اگر به ندرت کودک خود را تنبيه مي کنيد، حتماً مطلب زير را بخوانيد.
اکثر والدين حداقل يک بار فرزندانشان را تنبيه بدني کرده اند، اما چرا اين تعداد از پدر و مادرها از تنبيه بدني استفاده مي کنند؟ شايد بگوييد: چون مؤثر است، ولي واقعيت اين است که تنبيه بدني فقط و فقط در کوتاه مدت تأثير دارد. بر اساس تحقيقات علمي، هر قدر کودک بيشتر تنبيه شود، احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در او بيشتر مي شود. همچنين چنين کودکي بيشتر رفتارهاي نادرستي مثل دروغگويي، حقه بازي و آزار و اذيت ديگران را از خود نشان خواهد داد. کودکاني که با تنبيه بزرگ شده اند کمتر درست و نادرست را از هم تشخيص مي دهند و در غياب والدين خود بيشتر از ساير بچه ها رفتارهاي نادرست و بي ادبانه اي دارند. حالا يک سوال مطرح مي شود.
در اين مواقع چه بايد کرد؟ آيا جايگزين مناسبي به جاي تنبيه بدني وجود دارد؟ بله، حتماً! رفتارهايي که در زير ذکر شده با اعتقاد احترام به کودک است، حتي اگر آن کودک رفتار مناسبي نداشته باشد.
سعي کنيد ملايم و مهربان باشيد. وقتي تن صداي تان عادي و طبيعي باشد، کودک بهتر حرف تان را مي شنود.
* کمي تأمل کنيد، يک مکث کوتاه در عکس العمل و اندکي صبر هنگام هيجان، مي تواند گره گشا باشد.
* به او رفتار صحيح را بياموزيد. يعني به جاي مجازات او به خاطر کار نادرستش، کار درست را به او ياد بدهيد. مثلاً بگوييد: «وقتي اسباب بازي هايت را در اتاق پذيرايي رها مي کني، من ناراحت مي شوم. دفعه ي بعد آن ها را در کمد بگذار»
* مثبت باشيد. به جاي آن که بگوييد: «چند مرتبه بايد به تو بگويم دندان هايت را مسواک بزن!» بگوييد: «دندان هاي قشنگت را مسواک بزن که همين طور قشنگ بماند.»
* به جاي «تهديد» توضيح دهيد. شما مي توانيد با يک توضيح مختصر، علت زشتي رفتار او را روشن کنيد تا در ذهنش دليلي براي تغيير رفتار داشته باشد.
* از عصبانيت دوري کنيد. به جاي تمرکز روي اشتباه يا رفتار نادرست کودک که شما را براي هيجان و عکس العمل احساسي آماده مي کند، از خطاي فرزندتان به عنوان موقعيت خوبي جهت راهنمايي او و فراگيري استفاده کنيد.
* انگيزه بدهيد. با او با جملات خاصي انگيزه بدهيد و صحبت هاي تشويق کننده داشته باشيد.
* انعطاف پذير باشيد. وقتي کودک مي پرسد: « مي توانم اين برنامه ي تلويزيون را تا آخر ببينم، بعد برويم بيرون؟» * منطقي باشيد و اگر فرصت داريد به درخواستش جواب مثبت بدهيد. بدين ترتيب کودک رفته رفته با هنر گفت و گو و مذاکره آشنا مي شود.
* از لجبازي بپرهيزيد. هيچ کاري مخرب تر و بي فايده تر از لجبازي با کودک نيست.
او را به همکاري تشويق کنيد و مثلاً بگوييد: « من مشکلي دارم. دوست دارم تو پيراهن تميزي بپوشي، ولي مي بينم باز همان قبلي را مي پوشي. به نظرت چطور مي شود اين مساله را حل کرد؟». وقتي مشکل را با کودک در ميان بگذاريد. احتمالاً بيشتر علاقه مند مي شود در حل آن کمک و با شما همکاري کند.
* زيرک باشيد. اگر عملکرد فعلي شما اثر ندارد، با زيرکي راه ديگري پيدا کنيد. تغيير خط مشي شما آسان تر است تا اين که بخواهيد اول او تغيير کند!
* هنگام عصبانيت از مجازات بپرهيزيد.
* براي تلافي کردن يا انتقام گرفتن او را مجازات نکنيد.
* هميشه مجازات شديدتر، مجازات بهتر نيست.
منبع:7 روز زندگي شماره 136
اکثر والدين حداقل يک بار فرزندانشان را تنبيه بدني کرده اند، اما چرا اين تعداد از پدر و مادرها از تنبيه بدني استفاده مي کنند؟ شايد بگوييد: چون مؤثر است، ولي واقعيت اين است که تنبيه بدني فقط و فقط در کوتاه مدت تأثير دارد. بر اساس تحقيقات علمي، هر قدر کودک بيشتر تنبيه شود، احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در او بيشتر مي شود. همچنين چنين کودکي بيشتر رفتارهاي نادرستي مثل دروغگويي، حقه بازي و آزار و اذيت ديگران را از خود نشان خواهد داد. کودکاني که با تنبيه بزرگ شده اند کمتر درست و نادرست را از هم تشخيص مي دهند و در غياب والدين خود بيشتر از ساير بچه ها رفتارهاي نادرست و بي ادبانه اي دارند. حالا يک سوال مطرح مي شود.
در اين مواقع چه بايد کرد؟ آيا جايگزين مناسبي به جاي تنبيه بدني وجود دارد؟ بله، حتماً! رفتارهايي که در زير ذکر شده با اعتقاد احترام به کودک است، حتي اگر آن کودک رفتار مناسبي نداشته باشد.
سعي کنيد ملايم و مهربان باشيد. وقتي تن صداي تان عادي و طبيعي باشد، کودک بهتر حرف تان را مي شنود.
* کمي تأمل کنيد، يک مکث کوتاه در عکس العمل و اندکي صبر هنگام هيجان، مي تواند گره گشا باشد.
* به او رفتار صحيح را بياموزيد. يعني به جاي مجازات او به خاطر کار نادرستش، کار درست را به او ياد بدهيد. مثلاً بگوييد: «وقتي اسباب بازي هايت را در اتاق پذيرايي رها مي کني، من ناراحت مي شوم. دفعه ي بعد آن ها را در کمد بگذار»
* مثبت باشيد. به جاي آن که بگوييد: «چند مرتبه بايد به تو بگويم دندان هايت را مسواک بزن!» بگوييد: «دندان هاي قشنگت را مسواک بزن که همين طور قشنگ بماند.»
* به جاي «تهديد» توضيح دهيد. شما مي توانيد با يک توضيح مختصر، علت زشتي رفتار او را روشن کنيد تا در ذهنش دليلي براي تغيير رفتار داشته باشد.
* از عصبانيت دوري کنيد. به جاي تمرکز روي اشتباه يا رفتار نادرست کودک که شما را براي هيجان و عکس العمل احساسي آماده مي کند، از خطاي فرزندتان به عنوان موقعيت خوبي جهت راهنمايي او و فراگيري استفاده کنيد.
* انگيزه بدهيد. با او با جملات خاصي انگيزه بدهيد و صحبت هاي تشويق کننده داشته باشيد.
* انعطاف پذير باشيد. وقتي کودک مي پرسد: « مي توانم اين برنامه ي تلويزيون را تا آخر ببينم، بعد برويم بيرون؟» * منطقي باشيد و اگر فرصت داريد به درخواستش جواب مثبت بدهيد. بدين ترتيب کودک رفته رفته با هنر گفت و گو و مذاکره آشنا مي شود.
* از لجبازي بپرهيزيد. هيچ کاري مخرب تر و بي فايده تر از لجبازي با کودک نيست.
او را به همکاري تشويق کنيد و مثلاً بگوييد: « من مشکلي دارم. دوست دارم تو پيراهن تميزي بپوشي، ولي مي بينم باز همان قبلي را مي پوشي. به نظرت چطور مي شود اين مساله را حل کرد؟». وقتي مشکل را با کودک در ميان بگذاريد. احتمالاً بيشتر علاقه مند مي شود در حل آن کمک و با شما همکاري کند.
* زيرک باشيد. اگر عملکرد فعلي شما اثر ندارد، با زيرکي راه ديگري پيدا کنيد. تغيير خط مشي شما آسان تر است تا اين که بخواهيد اول او تغيير کند!
نکته:
* هنگام عصبانيت از مجازات بپرهيزيد.
* براي تلافي کردن يا انتقام گرفتن او را مجازات نکنيد.
* هميشه مجازات شديدتر، مجازات بهتر نيست.
منبع:7 روز زندگي شماره 136