شنيدن نام ها سلبلادکافي است تا بي اختيار به ياد کيفيت، شفافيت و وضوح عکس بيفتيم. شايد اغراق نباشد اگر بگوييم هاسلبلاد به خاطر اين ويژگي ها و همين طور خلاقيت و نوآوري از ديربازيکه تاز عرضه عکاسي قطع متوسط بود. با رخ دادن انقلاب ديجيتال درعکاسي باز هم اين هاسلبلاد بود که بادرک درست از شرايط اولين دوربين هاي قطع متوسط ديجيتال را روانه بازار کرد. حالادوباره اين شرکت دست به يک نوآوري و ابداع جديد زده و يک دوربين 200 مگاپيکسلي را روانه بازار کرده است. با هم نگاهي مي کنيم به اين ابداع جديد شرکت هاسلبلاد.
يگانه
اگر از تعقيب کنندگان تغييرات دوربين هاي ديجيتال باشيد، به راحتي مي دانيد که ساختن يک دوربين 200 مگاپيکسلي اصلا موضوع غيرممکني نيست. امکانات و پيشرفت هاي ديجيتال اين امکان را مخصوصا به سازندگان دوربين ديجيتال مي دهند که سنسورهايي با اين رزولوشن را به خدمت بگيريد. شايد با خودتان فکر کنيد که دوربين 200 مگاپيکسلي که ديگر اين همه بگير وببند ندارد اما براي يک لحظه هم که شده دست نگه داريد. دوربين 200 مگاپيکسلي هاسلبلاد اصلايک دوربين معمولي نيست. البته شايد اين هم اصلا عجيب نباشد، چون دوربين هاي هاسلبلاد هيچ کدام معمولي نيستند. اما اين يکي واقعا با بقيه محصولات اين شرکت هم فرق مي کند و براي خودش يگانه محصولي محسوب مي شود. اين دوربين به شيوه عجيب وغيرمعمولي به کاربرانش رزولوشن 200 مگاپيکسل را هديه مي کند. درحقيقت سنسوراين دوربين فقط 50 مگاپيکسل است نه بيشتر نه کمتر اما با اين همه عکس هايي با رزولوشن واقعي 200 مگاپيکسل مي گيرد. هاسلبلاد مدعي است که يک دوربين مولتي شات ساخته که مي تواند با همان سنسور در يک زمان کوتاه چهار تاشش عکس کوچک از يک منظره گرفته و با ترکيب آنها يک عکس 200 مگاپيکسلي بسازد اما سوال اين است که چرا هاسلبلاد از اين تاکنيک استفاده کرده ويکراست به سراغ سنسور 200 مگاپيکسلي نرفته است.
ساختار يک دوربين 200 مگاپيکسلي
دوربين جديد هاسلبلاد درحقيقت يک نمونه تغيير کرده از دوربين H4D-50MSاست. واضح است که يک دوربين 50 مگاپيکسلي براي گرفتن عکس 200 مگاپيکسلي بايد چندعکس بگيرد. اين همان روشي است که پسوندMS را که ابتداي دو کلمه مولتي شات است، براي اين دوربين به ارمغان آورده. درادامه خواهيم ديد که اين دوربين حتي اگر روي مد يا حالت 200 مگاپيکسلي هم قرار نگيرد، باز هم مولتي شات است اما براي گرفتن چندعکس دو روش عمده وجود دارد، به اين ترتيب که يا بايد لنز دوربين جابه جا شود وهرمرتبه از قسمت هاي مختلف يک کادر را درمعرض ديدسنسور قرار دهد يا اينکه سنسور حرکت کند و لنز ثابت باشد. هاسلبلاد راه حل دوم را برگزيده است وسنسور اين دوربين را به صورت متحرک ساخته است. سنسور دوربين دريک زمان 1/5 ثانيه اي جابه جا مي شود وعکس ها ثبت مي شوند اما براي ثبت وساخته شدن عکس نهايي عکاس بايد زماني به اندازه 30 ثانيه را منتظر بماند. بعد از 30 ثانيه يک عکس 200 مگاپيکسلي آماده مي شود. از آنجايي که اين عکس حجم بسيار بالايي را اشغال مي کند، هاسلبلاد به خريداران اين دوربين توصيه مي کند آن را به صورت مستقيم روي يک هارداکسترنال ذخيره کنند. فرمت فايل هاي خروجي اين دوربين هاRAW ياDNG خواهد بود.
اما اين توانايي هاي اين دوربين نيست و يک ويژگي ديگر هم درباره آن بسيار برجسته است. در يک حالت ديگر عکاس مي تواند دوربين را روي مد 50 مگاپيکسلي قرار داده و از حالت مالتي شات آن استفاده کند. در اين حالت سنسور درهرجهت به اندازه يک پيکسل جابه جا مي شود که کمک مي کند رنگ ها بهتر ثبت شده وتصوير نهايي شارپنس (شفافيت ) بهتري پيدا کند. البته در اين حالت رزولوشن تصويرهمان 50 مگاپيکسل خواهد بود اما اين حالت با حالت استاندارد يا نرمال دوربين فرق مي کند. در حالت نرمال هم مي توانيد مثل دوربين h4D-50MS با استفاده از آن يک تک عکس بگيريد. به همين دليل است که تنها همين دوربين 50 مگاپيکسلي هاسلبلاد مي تواند با تغييرات کوچک تبديل به دوربين 200 مگاپيکسلي شود. شرکت اين تغيير را در ازاي دريافت 10 هزار دلار انجام مي دهد. يعني کساني که صاحب h4D-50MS هستند، مي توانند با پرداخت 10 هزار دلار صاحب H4D-200MS شوند. اما قيمت خود دوربين 45 هزار دلار تعيين شده است.
محدوديت هاي يک دنياي ديجيتال
شايد شما هم در خبرها شنيده باشيد که سنسورهاي ديجيتال با رزولوشن بالا خيلي چيزهاي عجيبي نيستند. همين چند روز پيش ناسايک 268 مگاپيکسلي اش را روانه فضا کرد. اما وقتي پاي استفاده از آنها در دوربين هاي ديجيتال پيش مي آيد ديگر موضوع به اين سادگي نيست. اولا بد نيست بدانيم که اندازه سنسور اين دوربين ثابت است پس براي بالابردن رزولوشن نمي توان روي بزرگ تر کردن اندازه سنسور حساب کرد و بايد به دنبال راه ديگري گشت. راه حل دوم کمي سخت تر است وبايد دانه ها و خانه هاي سنسور را کوچک تر کرد تا تعداد بيشتري از آنها درهمان مساحت محدود جابگيرند. اما عيب مساله اينجاست که اين روش محدوديت هايي دارد. اولا اندازه اين خانه هاي کوچک يا پيکسل ها ازيک حد معين کوچک تر نمي شوند. اما فرض کنيد اين اتفاق مي افتد. بياييد اين خانه ها را به لامپ هايي با توان 100 وات تشبيه کنيم. چندعدد از اين لامپ ها را مي شود دريک جعبه يک ليتري جا داد و روشن کرد؟ مثلا پنج تا اما اگر هر روز لامپ هاي کوچک تري ساخته شود که توان مصرفي 100 وات دارند، مي شود تعداد بيشتري را داخل جعبه گذاشت. مسلما جواب منفي است، چون گرماي داخل جعبه بالا رفته و لامپ ها را از بين مي برد. پيکسل هاي سنسور ديجيتال هم همين طور هستند؛ برق مصرف مي کنند واين مصرف ربطي به اندازه شان ندارد. بنابراين وقتي تراکم آنها از حدمعيني بيشتر شود، ديگر گرماي کل سنسور آن قدر زياد مي شود که يا بايد بي خيال سنسور شود يا برايش يک فن خنک کننده بخريد. تصور دوربين هاي ديجيتال با يک فن خنک کننده چطور است؟ يادتان باشد سنسور 200 مگاپيکسلي هاسلبلاد خيلي بزرگتر از اندازه اين سنسور در يک دوربين قطع متوسط است.
وفاداري به فلسفه مديوم فرمت
وقتي که صحبت از گرفتن شش عکس و زمان 30 ثانيه اي براي گرفتن هرعکس مي شود، ممکن است يک سوال اساسي در اين ميان مطرح شود و آن هم عکاسي از سوژه هاي متحرک است. يعني مي شود از اين دوربين براي عکاسي از سوژه هاي متحرک استفاده کرد؟ و اگر نمي شود آيا اين نقطه ضعفي براي اين دوربين به حساب مي آيد؟ جواب به سوال اول منفي است، يعني فقط زماني مي شود روي داشتن يک عکس 200 مگاپيکسلي حساب کرد که سوژه ثابت و کاملا بدون حرکت باشد.اما حالا مي رسيم به به سوال دوم که جوابش باز هم منفي است. يعني اين موضوع براي اين دوربين يک نقطه ضعف محسوب نمي شود، چون اين دوربين ها از ابتدا براي کارهاي مهم تبليغاتي يا عکاسي از طبيعت ساخته شده بودند. البته اين به اين معنا نيست که هيچ عکاسي از دروبين هاي قطع متوسط يا بزرگ براي انواع ديگر عکاسي ها استفاده نکرده است. حتي مواردي وجود دارد که عکاسان براي عکاسي مستند از دوربين هاي فانوسي قطع بزرگ هم سود برده اند اما اين کاربرد معمول و هميشگي اين دوربين ها نيست. بنابراينH4D-200MS به فلسفه هاسلبلاد و دوربين هاي اين شرکت از اين سيستم هم استفاده نمي کنند چون چندان مناسب عکاسي از سوژه هاي متحرک نيستند، از سرعت هاي بالاي شاتر در آنها ديده نمي شود.
پرواز به ماه با هاسلبلاد
هاسلبلاد همواره يک شرکت پيشرو در زمينه ساخت دوربين هاي عکاسي و همين طور لنز به شمار مي آمده. اين اولين بار نيست که خلاقيت ها ونوآوري هاي اين شرکت چنين شهرتي پيدا مي کنند. شارپنس بالاي لنزها و همين طور کنترل دقيق لنز در زمان عکس هاي آنالوگ باعث شده بود که دوربين هاي اين شرکت همواره يک پاي ثابت پروژه هاي بزرگ باشند. يکي از اين پروژه ها سفر به ماه بود که توسط آمريکايي ها برنامه ريزي شده بود. براي اينکه از اهميت اين سفرآگاه باشيد، کافي است بدانيد اين برنامه در اوج دوران جنگ سرد و کشمکش هاي فضايي باروس ها رقم خورد ويک پروژه حيثيتي براي آنها محسوب مي شد. بنابراين آنها جزء جزء کار را به دست بهترين شرکت هايشان سپردند. براي عکاسي از سطح ماه هم دست به دامان هاسلبلاد شدند. اين شرکت هم تغييراتي اندک در دوربين هايش ايجاد کرد تا بتوانند از عهده عکاسي در سرماي مرگبار و گرماي وسوزان ماه بربيايند. به اين ترتيب اولين فضانورداني که پايشان را روي کره گذاشتند، هرکدام يک دوربين هاسلبلاد همراه داشتند. عکس هاي بي نظير و شفاف سياه وسفيدي که از سطح ماه گرفته شده، همه محصول دوربين هاي ولنزهاي اين شرکت هستند. حتي در سفرهاي بعدي و بعدتر از آپولو 11 هم فضانوردان آمريکايي هاسلبلاد را با خودشان به ماه بردند، بسياري از ما يا شايد پدران ما اولين تصاويرشان از سطح ماه را از منظره ياب دوربين هاي هاسلبلاد تجربه کردند. اين سنت عظيم همچنان تا به امروز پيش آمده وحتي موج هاي ديجيتال هم نتوانستند آن را گوشه نشين کنند. هاسلبلاد دردنياي ديجيتال هم هميشه يک پيشرو بوده است.
مشخصات
رزولوشن:
1- 50 مگاپيکسل در حالت عادي
2- 50 مگاپيکسل مولتي شات از ترکيب چهارعکس
3- 200 مگاپيکسل مولتي شات از ترکيب شش عکس
قيمت:
45 هزار دلار بدنه به علاوه يک لنز نرمال (80 ميلي متري)
نمايشگر:
ال سي دي 13 اينچي با رزولوشن 1،200000 پيکسل
سايز سنسور:
36/7در49/1 ميلي متر
حداکثرسرعت شاتر:
1/800 ثانيه
منبع: دانستنيها ويژه نامه ديجيتال شهريور 90
