پاك كردن درياها از زباله هاي دريايي و مواد تجزيه ناپذير باقي مانده از كشتي و قايق هاي غرق شده، يكي از دغدغه هاي مهم فعالان محيط زيست در بسياري از نقاط جهان است. "ديويد دي روچيلد" موسس بنياد غيرانتفاعي محيط زيست، اخيراً توانسته با استفاده از بطري هاي پلاستيكي قايقي بزرگ را براي حركت روي آب دريا درست كند، شايد در نگاه اول، هيچ كس جرات اين را نداشته باشد كه با يك قايق پلاستيكي از جنس بطري هاي دور ريختني سفر دريايي خود را شروع كند، اما روچيلد قايقي ساخته كه به لحاظ استحكام و ساير ويژگي ها، شرايط بسيار مناسبي دارد و مي توان به راحتي سوار آن شد. او قرار است به زودي به همراه گروهي از دانشمندان و فعالان محيط زيست، با قايق ابداعي خود به نقاط بحراني اقيانوس ها كه در آن انبوهي از زباله هاي مختلف دريايي انباشته شده سفر كند و محصول ابداعي خود را به نمايش بگذارد.
آلودگي پلاستيكي در آب درياها به چه ميزان مضر است؟
طبق برآوردهاي فرهنگستان ملي علوم ايالات متحده، هر ساله حدود 5 ميليون تن زباله هاي پلاستيكي وارد آب دريا مي شوند. بعضي از قطعات اين زباله ها به دليل بزرگي ابعاد، روي سطح آب مي مانند و ذره هاي ريز و ميكروسكپي را نيز ماهي ها و پلانگتون ها مي خورند. اين زباله ها غالباً در نقاطي كه جريان هاي مختلف آب به هم مي رسند جمع مي شوند. شايد بزرگ ترين محل انباشت فعلي آنها در 50 كيلومتري ساحل كاليفرنيا و در درياي ژاپن باشد. در سواحل شيلي نيز اخيرا دانشمندان يك زباله داني بزرگ دريايي را يافته اند.
شما مي خواهيد دست به كار بزرگ و دشواري بزنيد. چرا قايقي از جنس بطري هاي پلاستيكي را براي اين كار انتخاب كرده ايد؟
ما بايد از ابزاري استفاده كنيم كه بتواند توجه همه را به خود جلب كند و براي من بطري هاي پلاستيكي نماد يك جامعه بي توجه و مصرف گراست.
در آمريكا، هر نفر به طور ميانگين در سال 157 بطري پلاستيكي را دور مي اندازد. بسياري از اين بطري ها سرانجام به درياها و اقيانوس ها مي ريزند.
هدف من اين است كه بحث بازيافت را در كانون توجه قرار دهم. مردم با ديدن قايق من مي فهمند كه از بطري هاي پلاستيكي مي شود خيلي چيزها ساخت و صنعت نيز مي تواند راه هاي جديدي براي استفاده دوباره پلاستيك پيدا كند.
چگونه از مجموع 20 هزار بطري پلاستيكي توانستيد يك قايق محكم بسازيد؟
ابتدا هدفم اين بود كه تمام ساختمان قايق را از بطري بسازم. اما در آن صورت قايق استحكام كافي نداشت. به همين دليل، با كمك يك شركت دانماركي اسكلت قايق را از مايع پلاستيكي ساختيم و بطري ها را در آن تعبيه كرديم. بعد بطري ها را با گاز CO2 پر كرده و آنها را در روكشي از پلاستيك سخت قرار داديم. در روي هم سوار كردن تمام اين مجموعه اين هيچ ماده چسبنده اي استفاده نكرديم. بنابراين مي توان به راحتي آن را پس از انجام اين آزمايش، بازيافت كرد.
جدا از مسئله قايق، پلاستيك را كلاً چگونه مي توان بازيافت كرد؟
در جريان ساخت اين قايق ما به دو فناوري جالب براي بازيافت پلاستيك برخورديم. در نيوزلند شخص مبتكر و خلاقي زندگي مي كند كه دستگاهي ساخته كه مي تواند هر نوع پلاستيكي را بازيافت كرده و به آجرهاي ساختماني تبديل كند. در ژاپن هم شركتي وجود دارد كه پلاستيك را به سوخت خودرو تبديل مي كند. اين شركت از 450 هزارتن پلاستيك زائد، 265 هزار بشكه گازوئيل توليد مي كند. اين رقم، نشانگر صرفه جويي بسيار بالاي مصرف و واردات گازوئيل است.
سفر شما چطور مي تواند به پاك سازي محيط كمك كند؟
در "بنياد محيط زيست" ما سعي مي كنيم موضوعي ناب را پيدا كنيم و كودكان و بزرگ ترها را نسبت به آن موضوع ترغيب كنيم. در سفرهايي كه ما انجام مي دهيم، در ايستگاه هاي مختلف با توقف در مكان هاي مختلف به تشريح آلودگي هاي محيط زيستي مي پردازيم. علاوه بر اين، چند محقق برجسته هم در مؤسسه ما كار مي كنند كه قرار است نتايج تحقيقات خود را در مورد موضوعاتي چون زباله هاي دريايي، صيد بي رويه، اسيدي شدن آب دريا و تخريب صخره هاي مرجاني در قالب يك كتاب منتشر كنند.
آقاي دي روچيلد! سفر با يك قايق پلاستيكي آن هم در مسافتي حدود 18هزار و 400كيلومتر كار بسيار پرمخاطره اي است. چطور چنين چيزي ممكن است؟
قبول دارم كه در اين سفر اگر كوچك ترين برخوردي با يك جسم سخت براي ما پيش بيايد، قايق كاملاً از بين مي رود. اما حتي اگر در نيمه راه هم متوقف شويم و به مقصد خود نرسيم، به نظر من به هدف خود كه همان بالا بردن آگاهي مردم نسبت به زباله هاي دريايي است، رسيده ايم.
منبع:نشريه دانشمند شماره 549
