نویسنده: مریم حجاران، محمد پورفخاران، مرضیه نوری آق قلعه
پره اکلامپسی، فشار خون بالای ناشی از بارداری است که تنها در دوران بارداری رخ می‌دهد. در این اختلال، فشار خون سیستولیک (رقم اول) به بیش از 140 میلی متر جیوه می‌رسد یا 30 میلی متر جیوه بیشتر از فشار خون اولیه می‌شود. فشار خون دیاستولیک (رقم دوم) به بیش از 90 می‌رسد یا 15 میلی متر جیوه بیش از فشار دیاستولیک اولیه می‌شود. برای مثال زنی را در نظر بگیرید که فشار خون او در ابتدای بارداری 100/60 است و در اواخر بارداری به 130/90 رسیده است. این تغییر نشان می‌دهد که این زن ممکن است دچار فشار خون بالا یا پره اکلامپسی شده باشد.
پره اکلامپسی در برگیرنده مجموعه نشانه‌هایی است که تنها در طول بارداری یا زمان کوتاهی پس از زایمان ظاهر می‌شوند. پره اکلامپسی با مجموعه ای از نشانه های زیر مشخص می‌شود.
* تورم (ادم)
* پروتئین در ادرار (پروتئین اوری)
* فشار خون بالا (هیپرتانسیون)
* افزایش رفلکس‌های بدن
فشار خون بالا در دوران بارداری، سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد.
5-8 درصد خانم‌ها در طول بارداری فشارشان بالا می‌رود که به این حالت، فشار خون حاملگی می‌گویند.
اگر تا به حال باردار شده‌اید، حتماً می‌دانید 9 ماه انتظار واقعاً دوران سختی است. دراین 9 ماه باید با مشکلات بزرگ و کوچک بسیاری دست و پنجه نرم کنید. اگرچه ممکن است بعضی از آنها هیچ گاه به سراغ شما نیاید، اما همیشه و هر لحظه باید نگران باشید که آیا من هم دچار این مشکل خواهم شد؟ اگر من دچار چنین وضعی بشوم چه باید بکنم؟ آیا فرزندم سالم و بدون مشکل به دنیا خواهد آمد؟ و ... سیل نگرانی‌ها و دلهره‌ها به حدی است که اجازه نمی‌دهد حتی یک ثانیه از این 9 ماه را به راحتی طی کنید. یکی از همین مشکلات ساده که ممکن است عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد فشار خون بالا در حاملگی است.
فشار خون طبیعی برای زنان حامله کمتر از 130 روی 85 میلی متر جیوه (همان 13 روی 8/5) است و اگر این میزان به 140 روی 90 میلی متر جیوه (14 روی 9) برسد یا بالاتر برود، به عنوان فشار خون بالا محسوب می‌شود. البته این وضع باید در دو بار اندازه گیری فشار خون جداگانه پیش بیاید تا بتوان نام فشار خون بالا روی آن گذاشت. بعضی از خانم‌ها ممکن است قبل از بارداری فشار خون بالا داشته باشند ولی عده ای هم به علت حاملگی دچار این مشکل می‌شوند. در هر دو صورت خانم‌های دچار فشار خون بالا باید با دقت توصیه های پزشک را مو به مو اجرا کنند تا خطری متوجه آنها و جنینشان نشود.
از طرف دیگر 5 تا 8 درصد خانم‌ها در طول بارداری فشارشان بالا می‌رود که به این حالت، «فشار خون حاملگی» می‌گویند. با اینکه فشار خون بالای حاملگی معمولاً بعد از وضع حمل از بین می‌رود اما ممکن است خطر فشار خون بالای مزمن را در آینده افزایش دهد. خانم‌هایی که در دوران بارداری فشار خون بالایی دارند، اگر در ادرار خود پروتئین دفع کنند، دچار وضعیت خطرناکی به نام «پره اکلامپسی» می‌شوند. در مجموع حدود 10 درصد زنان حامله در دنیا دچار «پره اکلامپسی» می‌شوند.
پره اکلامپسی هزار چهره دارد، درست مثل یک بالماسکه بزرگ! ممکن است شما یکی از علائم یا همه آنها را با هم داشته باشید. مشخصه پره اکلامپسی، افزایش فشارخون به مقادیر بالای 140/90 میلی متر جیوه بعد از هفته بیستم حاملگی است به شرطی که با دفع پروتئین در ادرار همراه باشد. علاوه بر فشار خون بالا، ممکن است شما متوجه ورم دست و صورت، افزایش وزن ناگهانی، سردردهای مداوم، تاری دید، سرگیجه و درد شکمی بشوید.
با وجود تحقیقات فراوان هنوز پاسخ مشخصی درباره علت این بیماری وجود ندارد ولی علل احتمالی عبارتند از: کاهش جریان خون رحم، آسیب به عروق خونی، اختلال در سیستم ایمنی، رژیم غذایی کم محتوا و کمبود منیزیم یا کلیسم.
2 اگر در حاملگی قبلی دچار فشار خون بالای ناشی از حاملگی شده بودید.
3 اگر یکی از اعضای خانواده‌تان در بارداری دچار این حالت شده است.
4 اگر در زمان بارداری سن شما بیش از 35 سال یا کمتر از 20 سال است.
5 اگر قبل از بارداری، چاق بوده‌اید.
6 اگر دو یاچند قلو حامله هستید.
7 اگر بیماری خاصی قبل از حاملگی داشته‌اید مانند: فشار خون بالا، دیابت، بیماری کلیوی، آرتریت روماتویید و لوپوس.
در صورتی که پزشک متوجه شود فشار خون شما بالاست، باید خون و ادرار شما بررسی شود. در صورتی که در آزمایش ادرار شما پروتئین دیده شود، شما دچار پره اکلامپسی هستید وباید تحت مراقبت‌های منظم پزشکی قرار گیرید.
یکی از عوارض پره اکلامپسی، نارسایی کبد و مشکلات انعقاد خون است که موجب خونریزی شدید شده و خطر مرگ مادر و جنین را افزایش می‌دهد.
دومین عارضه جدی پره اکلامپسی، اکلامپسی است. در حالتی که علایم پره اکلامپسی خارج از کنترل باشد، تشنج نیز به آنها اضافه می‌شود. که در این صورت، «اکلامپسی» نامیده می‌شود. اکلامپسی می‌تواند به ارگان‌های حیاتی مثل مغز، کبد و کلیه‌ها آسیب جدی وارد کند و اگر درمان نشود، موجب کما و مرگ مغزی مادر و جنین خواهد شد.
مراقبت‌های دوران بارداری را به طور دقیق ادامه دهید.
داروهای کاهنده فشار خون را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
رژیم غذایی سالم و کم نمک داشته باشید.
استراحت کافی داشته باشید.
از سیگار کشیدن و مصرف الکل و مواد مخدر جداً خودداری کنید.
منبع: دکتر مریم حجاران، دکتر محمد پورفخاران، مرضیه نوری آق قلعه، 9 ماه چشم انتظاری، انتشارات ابتکار دانش، قم، چاپ اول، 1386
پره اکلامپسی در برگیرنده مجموعه نشانه‌هایی است که تنها در طول بارداری یا زمان کوتاهی پس از زایمان ظاهر می‌شوند. پره اکلامپسی با مجموعه ای از نشانه های زیر مشخص می‌شود.
* تورم (ادم)
* پروتئین در ادرار (پروتئین اوری)
* فشار خون بالا (هیپرتانسیون)
* افزایش رفلکس‌های بدن
فشار خون بالا در دوران بارداری، سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد.
5-8 درصد خانم‌ها در طول بارداری فشارشان بالا می‌رود که به این حالت، فشار خون حاملگی می‌گویند.
اگر تا به حال باردار شده‌اید، حتماً می‌دانید 9 ماه انتظار واقعاً دوران سختی است. دراین 9 ماه باید با مشکلات بزرگ و کوچک بسیاری دست و پنجه نرم کنید. اگرچه ممکن است بعضی از آنها هیچ گاه به سراغ شما نیاید، اما همیشه و هر لحظه باید نگران باشید که آیا من هم دچار این مشکل خواهم شد؟ اگر من دچار چنین وضعی بشوم چه باید بکنم؟ آیا فرزندم سالم و بدون مشکل به دنیا خواهد آمد؟ و ... سیل نگرانی‌ها و دلهره‌ها به حدی است که اجازه نمی‌دهد حتی یک ثانیه از این 9 ماه را به راحتی طی کنید. یکی از همین مشکلات ساده که ممکن است عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد فشار خون بالا در حاملگی است.
فشار خون طبیعی برای زنان حامله کمتر از 130 روی 85 میلی متر جیوه (همان 13 روی 8/5) است و اگر این میزان به 140 روی 90 میلی متر جیوه (14 روی 9) برسد یا بالاتر برود، به عنوان فشار خون بالا محسوب می‌شود. البته این وضع باید در دو بار اندازه گیری فشار خون جداگانه پیش بیاید تا بتوان نام فشار خون بالا روی آن گذاشت. بعضی از خانم‌ها ممکن است قبل از بارداری فشار خون بالا داشته باشند ولی عده ای هم به علت حاملگی دچار این مشکل می‌شوند. در هر دو صورت خانم‌های دچار فشار خون بالا باید با دقت توصیه های پزشک را مو به مو اجرا کنند تا خطری متوجه آنها و جنینشان نشود.
حاملگی چه کارها که نمی‌کند!
در حالت عادی 5 درصد زنان قبل از بارداری فشار خون بالا دارند ولی خیلی از آنها به دلیل عدم اندازه گیری فشار خون از بالا بودن فشار خون خود مطلع نیستند. تشخیص این مشکل در مراحل اولیه بارداری مشکل‌تر هم می‌شود چرا که به طور کلی فشار خون در اوایل حاملگی پایین است.از طرف دیگر 5 تا 8 درصد خانم‌ها در طول بارداری فشارشان بالا می‌رود که به این حالت، «فشار خون حاملگی» می‌گویند. با اینکه فشار خون بالای حاملگی معمولاً بعد از وضع حمل از بین می‌رود اما ممکن است خطر فشار خون بالای مزمن را در آینده افزایش دهد. خانم‌هایی که در دوران بارداری فشار خون بالایی دارند، اگر در ادرار خود پروتئین دفع کنند، دچار وضعیت خطرناکی به نام «پره اکلامپسی» می‌شوند. در مجموع حدود 10 درصد زنان حامله در دنیا دچار «پره اکلامپسی» می‌شوند.
یک وضعیت خطرناک
کلمه «اکلامپسی» که به آن مسمومیت حاملگی هم گفته می‌شود، از زبان یونانی گرفته شده و به معنای درخشش و تابش ناگهانی نور است چرا که این بیماری بدون اخطار حمله می‌کند و باعث تشنج زن باردار می‌شود و آسیب‌های جدی به او و جنینش وارد می‌کند. «پره اکلامپسی» یعنی پیش از اکلامپسی. در واقع وقتی زن باردار دچار علائمی می‌شود که پزشک از روی آنها احتمال می‌دهد که او در آینده نزدیک، دچار تشنج و اکلامپسی شود، می‌گویند این خانم دچار «پره اکلامپسی» شده است.پره اکلامپسی هزار چهره دارد، درست مثل یک بالماسکه بزرگ! ممکن است شما یکی از علائم یا همه آنها را با هم داشته باشید. مشخصه پره اکلامپسی، افزایش فشارخون به مقادیر بالای 140/90 میلی متر جیوه بعد از هفته بیستم حاملگی است به شرطی که با دفع پروتئین در ادرار همراه باشد. علاوه بر فشار خون بالا، ممکن است شما متوجه ورم دست و صورت، افزایش وزن ناگهانی، سردردهای مداوم، تاری دید، سرگیجه و درد شکمی بشوید.
با وجود تحقیقات فراوان هنوز پاسخ مشخصی درباره علت این بیماری وجود ندارد ولی علل احتمالی عبارتند از: کاهش جریان خون رحم، آسیب به عروق خونی، اختلال در سیستم ایمنی، رژیم غذایی کم محتوا و کمبود منیزیم یا کلیسم.
بزرگ‌ترین عامل مستعد کننده این بیماری حامله شدن است. در صورتی که شما یکی از شرایط زیر را دارید امکان وقوع این بیماری در شما بیشتر است.
1 اگر برای اولین بار حامله می‌شوید.2 اگر در حاملگی قبلی دچار فشار خون بالای ناشی از حاملگی شده بودید.
3 اگر یکی از اعضای خانواده‌تان در بارداری دچار این حالت شده است.
4 اگر در زمان بارداری سن شما بیش از 35 سال یا کمتر از 20 سال است.
5 اگر قبل از بارداری، چاق بوده‌اید.
6 اگر دو یاچند قلو حامله هستید.
7 اگر بیماری خاصی قبل از حاملگی داشته‌اید مانند: فشار خون بالا، دیابت، بیماری کلیوی، آرتریت روماتویید و لوپوس.
مراجعه به پزشک
در حاملگی، بعضی ناراحتی‌ها مثل سردرد، تهوع و دردهای دیگر و حتی ورم نیز شایع است. بنابراین مشکل است، بفهمید این علایم صرفاً مربوط به حاملگی بوده یا نشان دهنده یک مشکل جدی است. بنابراین بهترین کار این است که به پزشک خود اعتماد کنید. اگر سردردهای شدید، تاری دید یا درد شدید در شکمتان دارید به پزشک اطلاع دهید. مبادا بگویید «صبر کنیم ببینیم چه می‌شود»! عوارض جدی پره اکلامپسی ممکن است حتی قبل از بروز علایم هم رخ داده باشند. بهترین روش برای تشخیص پره اکلامپسی، انجام مراقبت‌های منظم دوران حاملگی است.در صورتی که پزشک متوجه شود فشار خون شما بالاست، باید خون و ادرار شما بررسی شود. در صورتی که در آزمایش ادرار شما پروتئین دیده شود، شما دچار پره اکلامپسی هستید وباید تحت مراقبت‌های منظم پزشکی قرار گیرید.
چه عواقبی در انتظار کودک شماست؟
نترسید! اغلب زنان با فشار خون بالا در دوران حاملگی، کودکان سالمی به دنیا می‌آورند. اما در موارد نادری ممکن است مشکل جدی‌تر شود و خطراتی برای شما و کودکتان به بار آورد.یکی از عوارض پره اکلامپسی، نارسایی کبد و مشکلات انعقاد خون است که موجب خونریزی شدید شده و خطر مرگ مادر و جنین را افزایش می‌دهد.
دومین عارضه جدی پره اکلامپسی، اکلامپسی است. در حالتی که علایم پره اکلامپسی خارج از کنترل باشد، تشنج نیز به آنها اضافه می‌شود. که در این صورت، «اکلامپسی» نامیده می‌شود. اکلامپسی می‌تواند به ارگان‌های حیاتی مثل مغز، کبد و کلیه‌ها آسیب جدی وارد کند و اگر درمان نشود، موجب کما و مرگ مغزی مادر و جنین خواهد شد.
تا زایمان نکنید، خلاص نمی‌شوید
تنها درمان پره اکلامپسی وضع حمل است. بعد از زایمان طی چند روز فشار خون به حالت طبیعی بر می‌گردد. بنابراین وضع حمل برای مادری که در معرض تشنج است، مسلماً سودمند خواهد بود. اما در مورد کودک همیشه چنین نیست. اگر جنینی کوچک و نارس باشد، پزشک سعی می‌کند فشار خون شما را به طریقی با داروهای بی خطر کنترل کند تا بتوانید بعد از هفته سی و ششم حاملگی وضع حمل کنید. ولی اگر بیماری غیر قابل کنترل باشد، انتظار ممکن نیست و باید زایمان زودرس انجام گیرد.به خاطر کودکتان، مراقب خودتان باشید
هیچ راهی برای پیشگیری از وقوع پره اکلامپسی وجود ندارد. پیشگیری از عوارض پره اکلامپسی با مراقبت‌های منظم دوران بارداری امکان پذیر است. بنابراین، این توصیه‌ها را فراموش نکنید:مراقبت‌های دوران بارداری را به طور دقیق ادامه دهید.
داروهای کاهنده فشار خون را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
رژیم غذایی سالم و کم نمک داشته باشید.
استراحت کافی داشته باشید.
از سیگار کشیدن و مصرف الکل و مواد مخدر جداً خودداری کنید.
منبع: دکتر مریم حجاران، دکتر محمد پورفخاران، مرضیه نوری آق قلعه، 9 ماه چشم انتظاری، انتشارات ابتکار دانش، قم، چاپ اول، 1386
